سومین جشنواره ملی انار ساوه در حالی به پایان رسید که نقاط قوت و ضعف آن برای برگزاری بهترش در سال‌های آینده باید مورد توجه دست‌اندرکاران برگزاری‌کننده این جشنواره قرار بگیرد.
به گزارش ایرنا، سومین جشنواره انار ساوه که از ۱۴ تا ۲۰ آبان‌ماه در کنار مسجد تاریخی هزار ساله ساوه برگزار شد، رویدادی بود که فرصت‌های زیادی را برای معرفی انار ساوه به بازارهای داخلی و جهانی فراهم کرد.
این جشنواره که با حضور پرشور تولیدکنندگان انار، فعالان صنایع تبدیلی، هنرمندان صنایع دستی و حدود ۵۰ هزار بازدیدکننده از سراسر ایران برگزار شد، علاوه بر نمایش محصولات بومی، بستری برای تعامل بین تولیدکنندگان و صنایع تبدیلی در این شهرستان فراهم کرد.
با وجود نقاط قوتی از جمله کلنگ‌زنی پایانه صادراتی انار ساوه پس از یک دهه بلاتکلیفی به‌عنوان پاسخی به مطالبه مردمی در حوزه صادرات و بهبود اقتصاد محلی، این رویداد نقاط ضعفی نیز داشت که نیازمند توجه جدی است. در این مقاله، ضمن بررسی دستاوردها و چالش‌های جشنواره، پیشنهاداتی برای بهبود و ارتقاء آن در دوره‌های آینده ارائه می‌کنیم.
فرصتی برای افزایش سهم انار ساوه در بازارهای داخلی و بین‌المللی
جشنواره انار ساوه می‌تواند به عنوان یک سکوی بازاریابی مهم برای تولیدکنندگان این محصول در سطح داخلی و جهانی عمل کند چراکه این شهرستان با تولید سالانه ۱۵۰ تا ۱۷۰ هزار تن انار که از کیفیت بالایی برخوردار است.
انار تولیدی در ساوه عموما ارگانیک است، توانسته جایگاهی برجسته در تولید انار کشور به دست آورد و از طرفی، ایران نیز به عنوان سومین تولیدکننده انار در جهان، پتانسیل صادراتی قابل توجهی دارد.
صنایع تبدیلی، نقشی حیاتی در افزایش ارزش افزوده و تنوع محصولات صادراتی دارند و حمایت از آنها به شکوفایی بیشتر اقتصادی در منطقه ساوه منجر خواهد شد.
اما صادرات انار ساوه به دلیل تحریم‌ها و نبود بازاریابی مؤثر، از ۱۰ میلیون دلار در سال‌های گذشته، اکنون به حداقل رسیده است و در این راستا، ایجاد پایانه صادراتی انار ساوه که با پیش بینی سرمایه گذاری یک هزار میلیارد ریالی بخش خصوصی می‌تواند نقطه عطفی برای بهبود وضعیت صادراتی این محصول باشد.
این پایانه قرار است به امکاناتی همچون گمرک، آزمایشگاه‌های بررسی کیفیت محصول و سورتینگ مجهز باشد و به صادرات مستقیم انار و ایجاد صنایع تبدیلی کمک کند.
با این حال، عدم وجود قراردادهای مرتبط با صنایع تبدیلی بین سرمایه گذاران و تولیدکنندگان در این جشنواره، نشان می‌دهد که سیاست‌گذاران و مسئولین باید در آینده اقدامات عملی‌تری برای تقویت این بخش انجام دهند.
صنایع تبدیلی، نقشی حیاتی در افزایش ارزش افزوده و تنوع محصولات صادراتی دارند و حمایت از آنها به شکوفایی بیشتر اقتصادی در منطقه ساوه منجر خواهد شد.
تحریم‌ها و ضعف در بازاریابی بین‌المللی
با وجود اینکه انار ساوه از مزیت‌های رقابتی همچون ارگانیک بودن و طعم عالی برخوردار است، صادرات این محصول با چالش‌های جدی روبه‌رو شده است و تحریم‌های اقتصادی نه تنها دسترسی ایران به بازارهای جهانی را محدود کرده، بلکه فرآیند بازاریابی بین‌المللی را نیز پیچیده‌تر کرده است.
برخلاف دوره‌های اول و دوم این جشنواره عدم حضور مهمانان و نمایندگان کشورهای هدف در این جشنواره نیز از جمله عواملی است که بر عدم موفقیت کامل این رویداد در سطح بین‌المللی تأثیر گذاشت و انتظار می رفت حداقل رایزنان فرهنگی و اقتصادی برخی کشورهای بازار هدف در این جشنواره حضور پیدا می کردند تا بتوان تاثیرات این جشنواره را به حداکثر رساند.
برای بهبود این وضعیت، پیشنهاد می‌شود که مسئولان برگزاری جشنواره در دوره‌های بعدی، توجه بیشتری به حضور نمایندگان و سفرای کشورهای هدف به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس داشته باشند. این حضور می‌تواند ضمن آشنایی آنها با محصول ساوه، زمینه‌ساز تعاملات و قراردادهای صادراتی جدید شود.
هرچند قول شهردار ساوه در آیین اختامیه مبنی بر برنامه ریزی برای برگزاری این جشنواره در سطح بین المللی نویدی برای بهبود شرایط این جشنواره در دوره های آتی است.
بیشتر بخوانید:
طعم‌های سنتی در سایه‌سار مسجد جامع تاریخی ساوه
اینفوگرافی | نبض سرخ ساوه، ترانه‌ای در فصل برداشت
یکی از مشکلات اصلی جشنواره انار ساوه، انتخاب محل برگزاری آن بود. با اینکه مسجد جامع ساوه یک مکان تاریخی و با ارزش فرهنگی است، محدودیت‌هایی مانند امکان آسیب به بنا و برخی محدودیت‌های دیگر ، اجرای رویدادهایی چون جشنواره انار را در این محل دشوار کرده است. برای حل این مشکل، پیشنهاد می‌شود که در کوتاه‌مدت، مکانی همانند دریاچه مصنوعی ساوه به عنوان محلی مناسب و بازتر برای برگزاری جشنواره در نظر گرفته شود.
استقبال حدود ۵۰ هزار نفر از این برنامه‌ها نشان‌دهنده اهمیت و اثرگذاری فرهنگی این رویداد است
در بلندمدت نیز، پیشنهاد می‌شود که با حمایت و مشارکت شرکت‌های فعال در شهر صنعتی کاوه و سایر شهرکهای چهارگانه صنعتی ساوه، یک نمایشگاه بین‌المللی دائمی در شهرستان احداث شود.
این نمایشگاه، نه تنها می‌تواند میزبان جشنواره انار باشد، بلکه ظرفیت برگزاری رویدادهای ملی و بین‌المللی دیگری را نیز فراهم می‌کند، نمایشگاهی با این وسعت و امکانات می‌تواند به یکی از قطب‌های جذب گردشگری و صنعتی کشور تبدیل شود و شرکت‌های صنعتی و تجاری متعددی را به ساوه جذب کند.
ایجاد شور و نشاط اجتماعی در کنار معرفی ظرفیت‌های فرهنگی
در کنار اهداف اقتصادی، جشنواره انار ساوه نقش مهمی در تقویت جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی ایفا کرد. برگزاری برنامه‌هایی مانند مسابقات فرهنگی، موسیقی محلی و اجرای مراسم نواحی مختلف ایران در طول جشنواره، موجب شد تا یک هفته فرهنگی جذاب برای مردم منطقه ایجاد شود. استقبال حدود ۵۰ هزار نفر از این برنامه‌ها نشان‌دهنده اهمیت و اثرگذاری فرهنگی این رویداد است و برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی در چنین رویدادهایی، نه تنها به حفظ هویت بومی کمک می‌کنند، بلکه موجب تقویت انسجام اجتماعی و افزایش نشاط در جامعه می‌شوند. این امر برای شهر سا
هویت بومی و گردشگری
برگزاری رویدادهای فرهنگی در جشنواره انار ساوه به عنوان جزئی اساسی از برنامه‌های جشنواره، توانسته است علاوه بر جذب بازدیدکنندگان محلی و ایجاد شور و نشاط اجتماعی، به معرفی هویت بومی منطقه نیز کمک کند.
با توجه به اینکه ساوه به واسطه انار ارگانیک و صنایع دستی منحصر به فرد خود توانسته است جایگاه ویژه‌ای به دست آورد، فعالیت‌های فرهنگی می‌توانند به برجسته‌سازی بیشتر این جنبه‌ها و تبدیل ساوه به قطب گردشگری فرهنگی و کشاورزی کمک کنند.
پیشنهاد می‌شود که در دوره‌های بعدی، با حضور تورهای گردشگری و برنامه‌ریزی برای میزبانی از گردشگران خارجی، بتوان به جذابیت‌های فرهنگی و بومی منطقه بیش از پیش توجه کرد.
همچنین دعوت از هنرمندان و فعالان فرهنگی در حوزه‌های مختلف و برگزاری کارگاه‌ها و نشست‌های فرهنگی، فرصت‌هایی برای تبادل فرهنگی و تقویت هویت بومی فراهم می‌کند.
جایگاه صنایع تبدیلی و ضرورت سرمایه‌گذاری در این حوزه
یکی از چالش‌های اساسی که برای انار ساوه به‌عنوان یک محصول استراتژیک وجود دارد، کمبود زیرساخت‌های لازم در حوزه صنایع تبدیلی است. صنایع تبدیلی می‌توانند به افزایش ارزش افزوده انار کمک کرده و این محصول را به شکل‌های متنوع‌تری به بازارهای داخلی و خارجی عرضه کنند.
با اینکه پایانه صادراتی انار ساوه، که در این جشنواره کلنگ‌زنی شد، فرصتی عالی برای توسعه صادرات این محصول محسوب می‌شود، اما به دلیل عدم تکمیل واحدهای صنایع تبدیلی و کمبود قراردادهای تولیدی، هنوز راهی طولانی تا بهره‌برداری کامل از این ظرفیت باقی مانده است.
پیشنهاد می‌شود که مسئولین بخش دولتی و خصوصی با تدوین برنامه‌های حمایتی از صنایع تبدیلی و فراهم‌کردن زیرساخت‌های لازم، از جمله ارائه تسهیلات مالی و امکانات آموزشی، تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران را به فعالیت در این بخش ترغیب کنند. تقویت صنایع تبدیلی، ضمن تنوع‌بخشی به محصولات انار ساوه، ارزش افزوده آن را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد و زمینه مناسبی برای اشتغال‌زایی و رونق اقتصادی در ساوه فراهم می‌کند.
چشم‌انداز روشن برای انار ساوه و اقتصاد محلی
سومین جشنواره انار ساوه، با وجود چالش‌هایی که در حوزه صادرات، زیرساخت‌ها و کمبود صنایع تبدیلی با آن روبه‌رو بود، نشان‌دهنده ظرفیت بالای این منطقه برای توسعه اقتصادی و معرفی انار ساوه به‌عنوان یک محصول استراتژیک بود. ساوه با تولید اناری باکیفیت و ارگانیک، همچنان یکی از قطب‌های تولید انار ایران است و با تقویت زیرساخت‌های صادراتی و تبدیل این جشنواره به یک رویداد بین‌المللی، می‌تواند به جایگاه رفیع‌تری در بازارهای جهانی دست یابد.
تحقق این چشم‌انداز، نیازمند همکاری بخش دولتی و خصوصی و استفاده از تجربیات موفق سایر مناطق است. در این مسیر، ایجاد نمایشگاه دائمی، تقویت صنایع تبدیلی و حضور گسترده‌تر در بازارهای جهانی، نه تنها به تثبیت جایگاه انار ساوه در جهان کمک می‌کند، بلکه موجب ارتقاء وضعیت اقتصادی و فرهنگی منطقه نیز خواهد شد.
این راهبردها، در کنار تلاش‌های مداوم تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران محلی، می‌توانند انار ساوه را به محصولی شناخته‌شده در بازارهای جهانی و نقطه‌ای روشن برای رشد اقتصادی ساوه تبدیل کنند.
