یک متخصص شهرسازی مدعی است که ایران هنوز وارد عرصه معماری و شهرسازی علمی نشده و معماری اصیل ایرانی همچنان مغفول مانده است.
محمد احسان در گفتوگو با ایسنا، اظهار کرد: یکی از مواردی که بعد از انقلاب تاکنون همچنان مورد توجه قرار نگرفته موضوع معماری و شهرسازی است و این مسئله را بنده در ۱۲ سال مطالعه و پژوهش به خوبی درک کردهام.
وی با بیان اینکه برای مثال اصول معماری و شهرسازی در شهرهای مذهبی نظیر قم و مشهد هنوز عملیاتی نشده و به این موضوع توجه نشده است، گفت: در بحث معماری و شهرسازی همه چیز به آپارتمان سازی منتهی شده که از نظر معماری و شهرسازی اصلا معنای خوبی ندارد و در این باره باید از متخصصان گلایه کرد چرا که تاریخ ما را در این بخش قضاوت خوبی نخواهد کرد.
وی با بیان اینکه وقتی زمین رایگان باشد، افقی سازی گران تمام نمیشود، اظهار کرد: اگر بنا باشد پول زمین توسط مردم پرداخت شود قطعا آپارتمان سازی به صرفهتر است ولی در نهضت ملی مسکن تامین زمین با دولت بوده و کاملا رایگان است. در توسعه افقی مبحث مشاعات مطرح نیست ولی در آپارتمان سازی و عمودی سازی یک چهارم تا یک پنجم سهم مشاعات است.
وی با بیان اینکه در برنامه ریزی شهرسازی دچار اشتباه استراتژیک شدهایم، گفت: در کشوری زندگی میکنیم که دارای پیشینه تمدنی معماری اسلامی است پس باید در این مسیر گام برمیداشتیم نه اینکه به کپی برداری از معماری غربی بپردازیم بویژه اینکه معماری غربی هم اشتباهات زیادی دارد.
این متخصص شهرسازی گفت: اشتباه متخصصین و برنامه ریزان کشور این بوده که در یک کشور صاحب تمدن و تاریخ، آن هم از جنس اسلامی، غلط را به غلط تر اجرا کردهاند.
وی با بیان اینکه تراکم تهران نسبت به پایتخت شبیه هیچ یک از کلانشهرهای دنیا نیست، گفت: هم اکنون تراکم تهران به میزان هر نفر به هکتار، دو برابر توکیو، سه برابر لندن و پنج برابر استانبول است و در هیچ جای دنیا این میزان تراکم وجود ندارد.
او بیان کرد: فقط کافی است یک نگاه به زلزله اخیر ترکیه بیندازید. اگر ما با چنین زلزله ای در تهران مواجه شویم کل معابر شهری مسدود میشود چراکه متاسفانه مدیریت شهری ما در یک کوچه ۶ متری پنج طبقه تراکم صادر کرده و این به معنای بحران زایی برای آیندگان است.
احسان با بیان اینکه امروز ما با دو مانع بزرگ شهرسازی در مقیاس دولت و در مقیاس مدیریت شهری مواجه هستیم، گفت: در دهههای گذشته و در دوران دولتهای قبلی با یک جهل تخصصی مواجه بودهایم که در حوزه شهرسازی و توسعه شهرها و مدیریت مسکن، توسعه عمودی را مد نظر قرار داده و سیستم را سنگین و مشکل پایهگذاری کردهاند.
وی افزود: دومین بحث اشتباه این است که درآمد شهرداریها برای اداره شهر از محل عوارض ساخت و ساز و فروش تراکم پایه گذاری شده است. امروز اگر کمربند شهرها را باز کنیم و به جای عمودی سازی به سمت افقی سازی حرکت کنیم، شهرداری ها از دو جهت متضرر میشوند، یکی اینکه مثل گذشته نمیتوانند تراکم فروشی کنند و درآمد حاصل از فروش تراکم و عوارض ساخت و ساز کاسته میشود و دوم اینکه آن میزان تراکمی که در عمودی سازی ارائه میکردند، در افقی سازی نمیتوانند در محدوده قانونی و حریم ارائه کنند درنتیجه مشارکت و استقبال انبوهسازان کاسته میشود و در نهایت میزان درآمدهایشان در ساخت و ساز کاسته خواهد شد.
او بیان کرد: ما متاسفانه در حوزه معماری و شهرسازی بدلیل کم اطلاعی و عدم آگاهی تخصصی برخی مسئولین در دولتهای قبل وارد سیاستهای غلط و غربی شدیم که آن هم البته سیاستهای گزینشی غربی بوده است که یک اشتباه تحلیلی قلمداد میشود و امروز زمان آن رسیده که به سیاستهای درست و تمدن اصیل ایرانی و اسلامی این آب و خاک برگردیم.
احسان گفت: اگر به سیاستهای درست و تمدن اصیل ایرانی و اسلامی این آب و خاک برگردیم، میتوان ایران را به درستی ساخت و آباد کرد تا به آیندگان این سرزمین مدیون نباشیم و با نیک نامی و سرافرازی در تاریخ یاد شویم و نسلهای بعدی، ما را به عنوان کسانی که روشها و سیاست های غلط را در عرصه شهرسازی دنبال کرده اند، یاد نکنند.