مدیر امور منابع آب شهرستان زرندیه گفت: دشت زرندیه یکی از دشت های ممنوعه و بحرانی کشور بوده که متاثر از تبعات خشکسالی در این منطقه است.
جمال محمدی در گفتوگو با ایسنا، اظهار کرد: شهرستان زرندیه دارای یک آبخوان نسبتاً کوچک ۱۲۶۳ کیلومتر مربعی است و به غیر از منطقه خشکرود در اکثر مناطق دیگر دارای پتانسیل آبدهی ضعیف است.
وی افزود: تا قبل از بهمنماه سال ۱۴۰۱ متاسفانه میزان بارندگی از ابتدای سال زراعی تا پایان دی ماه نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۷۰ درصد کاهش داشته است اما به لطف الهی در بهمن و اسفندماه بارندگی نسبتا خوبی صورت گرفت و علاوه بر خوشحالی کشاورزان بابت بارش رحمت الهی، بخشی از نگرانیها را کاهش داد اما با این حال همچنان تا پایان سال ۱۴۰۱ میزان بارندگی حدود ۲۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشت.
وی در ادامه گفت: آمار بارندگی صورت گرفته از ابتدای سال آبی (مهرماه ۱۴۰۱) تا پایان 1401 در مقایسه با مدت مشابه سال قبل در ایستگاه پیک ۸۳ میلیمتر و سال قبل ۱۳۰ میلیمتر ثبت شده که ۳۷ درصد نسبت به سال قبل کاهش داشته است. رقم ثبت شده در ایستگاه کریم آباد نیز ۷۵ میلیمتر و مدت مشابه سال قبل ۱۲۲ میلی متر بوده که ۳۸ درصد کاهش بارندگی را نشان میدهد. این رقم در ایستگاه رازقان نیز تا پایان سال ۱۴۰۱ به میزان ۱۰۲ میلیمتر و مدت مشابه سال قبل ۲۰۷ میلیمتر بوده که ۵۰ کاهش بارندگی را نشان میدهد.
محمدی با اشاره به اینکه بارش برف زمستانی سال ۱۴۰۱ نیز نتوانست میزان بارندگیها را در مقایسه با سال قبل افزایش دهد، اظهار کرد: طبق آمارهای ثبت شده از سال ۹۷ تاکنون هر سال نسبت به سال قبل میزان بارندگی رو به کاهش بوده است، از طرفی برداشت از سفرههای آب زیرزمینی بیش از تغذیه آبخوان است و این موضوع باعث ادامه روند افت سطح آب در این دشت شده است.
وی گفت: بر اساس برنامهریزی انجام شده در طرح تعادل بخشی توسط وزارت نیرو، میزان آب قابل برنامه ریزی یعنی میزان کل آبی که میتوان از سفرههای آب زیرزمینی برداشت کرد تا دیگر شاهد افت سطح آب نباشیم ۸۱ میلیون متر مکعب در سال است و این در حالی است که هم اکنون نزدیک به دو برابر این مقدار از طرق مختلف از سفرههای آب زیرزمینی در حال برداشت است و این موضوع باعث شده در این دشت حدود ۸۰ سانتیمتر افت سطح آب داشته باشیم.
وی با بیان اینکه اضافه برداشت به دو صورت انجام میگیرد، گفت: بعضی از چاه ها به صورت لحظهای اضافه برداشت دارند یعنی اگر مجوز آنها مثلا ۳۰ لیتر در ثانیه باشد ۳۵ لیتر در ثانیه برداشت میکنند و بابت این ۵ لیتر اضافه برداشت غیرمجاز و طبق قوانین و دستورالعملهای موجود با آنها برخورد میشود.
مدیر امور منابع آب زرندیه ادامه داد: البته در چند سال اخیر تعداد قابل توجهی از چاهها با پیگیریها و اخطاریههای صادر شده اقدام به تقلیل منصوبات و کاهش برداشت کردند ولی هنوز هم تعدادی از این چاهها وجود دارند که به تذکرات و قوانین توجه نکرده و همچنان در حال اضافه برداشت هستند.
وی افزود: ساعت کارکرد مجاز چاه های کشاورزی در دشت زرندیه چهار هزار ساعت در سال است که متاسفانه تقریبا تمام کشاورزان این شهرستان از زمانهای قدیم دائما از چاهها بهرهبرداری میکردند ولی چند سالی است که در این شهرستان در شروع فصل سرد سال با هماهنگی مسئولین ذیربط مدت زمانی تعیین می شود و کشاورزان در این بازه زمانی اقدام به خاموشی چاه ها میکنند.
او بیان کرد: کشاورزان می بایست رعایت حداکثر چهار هزار ساعت بهره برداری از چاه را مدنظر قرار داده به این نکته توجه کنند که برنامه خاموشی اعلانی قسمتی از آنچه که موظف به رعایت آن هستند بوده و مابقی ساعات خاموشی تا ۴۷۶۰ ساعت(در سال) را مالک چاه کشاورزی میبایست برنامهریزی و رعایت کند.
محمدی به اقدامات در حال انجام جهت طرح تعادل بخشی اشاره کرد و گفت: نصب کنتور هوشمند و جلوگیری از حفر چاه غیرمجاز از مهمترین اقدامات بوده که در سال 1400 تعداد ۶۰ دستگاه کنتور هوشمند نصب شده است. درخواست ما از کشاورزان صرفه جویی در مصرف و استفاده بهینه از آب و رعایت الگوی کشت است که از طرف جهاد کشاورزی ارائه خواهد شد.
وی تصریح کرد: طبق مصوبات هیات وزیران از ابتدای سال ۱۴۰۲ تعرفه برق کشاورزی برای مصارف مازاد بر قدرت مجاز برق و ساعت کارکرد مندرج در پروانه بهره برداری معتبر چاه های کشاورزی بر اساس تعرفه تولید برق (آزاد) محاسبه و دریافت خواهد شد، لذا چنانچه تاریخ اعتبار پروانه بهرهبرداری چاهی به اتمام رسیده ضروری است مالکین در اسرع وقت نسبت به تمدید پروانه بهره برداری چاه خود اقدام کنند تا مشمول اعمال تعرفه آزاد یا قطع انشعاب برق نشوند.