واپسین روزهای اردیبهشت امسال بارش های پردامنه باعث رانش زمین و ریزش کوه مشرف به جاده ارتباطی روستاهای مرق، مرقکان و سیاله از توابع بخش مرکزی شهرستان ساوه شد تا نخستین تاثیر این بلای طبیعی ایجاد بن بست جغرافیایی مردم منطقه باشد.
در آن روزها از طریق دریاچه سد الغدیر و با استفاده از قایق نسبت به انتقال مواد غذایی، آرد، نان، کپسول های گاز و همچنین ترددهای ضروری اهالی به شهر اقدام می شد.
در حادثه رانش زمین و ریزش کوه علاوه بر تخریب جاده، خط لوله گاز این روستاها نیز در معرض آسیب جدی قرار گرفت و به همین دلیل شرکت گاز برای جلوگیری از وقوع انفجار و بروز حادثه ای مضاعف نسبت به قطع جریان گاز اقدام کرد.
در روستاهای مرق، مرقکان و سیاله مجموعا ۲۷۰ خانوار زندگی می کنند که تخریب جاده زندگی آنها را در پنج ماه اخیر به شدت تحت تاثیر قرار داده است و حالا نگران آن هستند که با بارش باران دوباره ریزش کوه و رانش زمین جاده موقت را تخریب و باز هم در بن بست واقع شوند و شاید ندیدن طراوت باران را تا اطلاع ثانوی آرزو کنند.
پس از ریزش کوه و تخریب مسیر دسترسی روستاهای یاد شده، هرچند در حدود ۱۰ روز کار ایمن سازی مسیر انجام شد اما در جلسه ای با حضور استاندار مرکزی مصوب شد که با توجه به خطرساز بودن مسیر کنونی و احتمال تخریب در آینده، احداث جاده جدید و جایگزین در دستور کار قرار گیرد و به همین دلیل اداره راه و شهرسازی به عنوان کارفرما معرفی شد تا با استفاده از ظرفیت یکی از پیمانکاران خود که در آن زمان بر روی احداث جاده روستای خرم آباد نوبران فعالیت می کرد، نسبت به اجرای این پروژه اقدام نماید اما آنگونه که پیداست به خاطر برخی مشکلات روند پیشرفت کار چندان مطابق انتظار نیست.
ریزش و رانشی که جاده و گاز را با هم قطع می کند
دهیار روستای مرقکان در گفت و گو با ایرنا، گفت: در حالی که وارد فصل بارندگی های پاییزی شدیم اما هنوز از احداث جاده برای اهالی روستاهای درگیر بحران خبری نیست و روند امور با کندی پیش می رود.
«رضا صفا» افزود: احداث جاده جدید مدتی تعطیل شد و با پیگیری هایی که از سوی دهیاران این روستاها و همچنین بخشدار مرکزی ساوه انجام شد، چندی پیش یکدستگاه بولدوزر به منطقه آمد اما هربار به بهانه هایی از جمله نداشتن راننده یا خراب بودن این وسیله کار تعطیل شد و اکنون ما مانده ایم که در صورت بارش های گسترده چه سرنوشتی در انتظارمان است.
وی گفت: چند روز پیش با نماینده مردم شهرستان ساوه دیداری در مورد مشکلات روستاهای منطقه از جمله جاده داشتم وآن هم به برگزاری جلسه ای برای بررسی مشکلات جاده، تیرهای برق، آب شرب و مسائل مربوط به بنیاد مسکن منجر شد.
وی افزود: با وجود تلاش و پیگیری های قابل تقدیر بخشدار مرکزی که در چندماه اخیر انجام شد، اما برخی مشکلات این روستاها همچنان پابرجاست و قرار شد که این مسائل را به پیشنهاد ایشان در حضور نماینده مردم شهرستان و فرماندار پیگیری کنیم اما متاسفانه در این نشست از بخشدار که حامی اصلی ما بود، دعوت به عمل نیامد.
صفا گفت: وضعیت جاده بسیار نامطلوب است و چندی پیش که به خاطر بارش باران، کوه دوباره ریزش کرد و جاده را مسدود نمود.
وی با بیان اینکه این جاده تاکنون حادثه منجر به مرگ رانندگی نداشته، اظهار کرد: از وقتی که این جاده به دلیل ریزش کوه تخریب شد و خودروها ناچار به عبور از مسیر ناامن قدیمی هستند، تاکنون چهار مورد واژگونی و انحراف خودروها به وقوع پیوسته که پیامد آن جان باختن یک تن و مصدومیت ۲ سرنشین دیگر بوده است و اکنون بیم آن داریم که با آغاز بارش های گسترده دوباره ریزش کوه و انسداد جاده و به تبع آن ایجاد بن بست برای اهالی روستاهای مرق و مرقکان را شاهد باشیم.
دهیار روستای مرقکان اظهار داشت: وضعیت به گونه ای است که هر آن احتمال ریزش کوه حتی با وزش باد هم وجود دارد و ما نگران هستیم که در صورت وقوع یک حادثه دیگر نه تنها همین مسیر نیم بند را از دست بدهیم بلکه باعث تخریب خط لوله انتقال گاز روستاها شده و بدین ترتیب با قطعی گاز مواجه شویم آن هم در شرایطی که این روزها با سامانه ای شدن توزیع سیلندرهای گاز و قطع سهمیه نفت روستا به دلیل گازکشی، پیدا کردن کپسول گاز واقعا کاری مشکل است.
به گفته او، شرکت گاز هم اخطار داده است که در صورت تداوم ناامنی جاده و ریزش احتمالی کوه و تخریب خط لوله گاز اصلی روستا، تا زمانی که جاده به طور کامل درست نشود گاز مشترکان این روستاها را قطع خواهند کرد.
وی با گلایه از روند کند احداث جاده جدید، گفت: پس از پیگیری های فراوان و کمک نماینده مردم و بخشدار مرکزی موفق شدیم از هفته پیش یکدستگاه بولدوزر را به محل پروژه انتقال دهیم که به بهانه هایی از قبیل نداشتن راننده یا خراب بودن آن، فعالیت چندانی در هفته گذشته نداشته است.
صفا افزود: راهداری هم می گوید به ما ارتباطی ندارد و در حالی که برقراری ایمنی جاده در صورت بروز حوادثی چون ریزش کوه بر عهده این ارگان است، حاضر نیستند که بولدوزر را برای رفع خطر ریزش به بالای کوه بفرستند در حالی که این اقدام مزیت هایی چون افزایش ایمنی جاده و همچنین پر کردن دره ای که باید ۲ بخش جاده را به هم متصل کند به همراه دارد.
وی اظهار کرد: پیمانکار پروژه اعلام کرده که در خوشبینانه ترین حالت می تواند پروژه را سه ماهه (از امروز) تحویل دهد که بدین ترتیب تا زمستان طول خواهد کشید حال آنکه قرار بود جاده جدید تا قبل از آغاز فصل بارندگی ها احداث شود.
امام جماعت روستای مرق نیز در این زمینه به ایرنا، گفت: در صورت آغاز بارش باران، رانش زمین جاده موقتی که ارتباط اهالی را به شهر متصل می کند را از بین خواهد برد.
حجت الاسلام «هاشمی» افزود: کار احداث جاده جدید نیز بیش از یک ماه است تعطیل شده است و در همین راستا مراتب را به امام جمعه ساوه منعکس کردیم و ایشان هم اعلام کرد در صورتی که تا یکشنبه هفته جاری عملیات عمرانی آغاز نشد، نامه ای را تنظیم کنیم تا به استاندار مرکزی ارائه شود.
وی گفت: نامه را تهیه کردیم و در آن طبق هماهنگی با امام جمعه ساوه خواستار واگذاری پروژه به قرارگاه خاتم شدیم اما قبل از ارسال نامه پیمانکار پروژه دوباره مستقر شد و یکدستگاه بولدوزر هم از هفته پیش برای آغاز فعالیت به محل منتقل شد که حدود یک روز کار کرد و اغلب اوقات متوقف بوده است.
وی تاکید کرد: نیاز مردم این روستاها به جاده بسیار ضروری و فوری است و پیمانکار پروژه باید اهمیت سرعت بخشی در ساخت پروژه را درک کند در غیر اینصورت خواسته ما واگذاری احداث این مسیر به قرارگاه خاتم الانبیاء است.
تلاش برای ساخت جاده قبل از فصل سرما
مدیرکل راه و شهرسازی استان مرکزی در خصوص احداث جاده ارتباطی روستاهای مرق و مرقکان به ایرنا، گفت: با وجود اینکه منابع مالی کافی برای تخصیص به پیمانکار نداریم اما به خاطر مردم این روستاها همچنان با او تعامل داریم تا این پروژه به سرانجام برسد.
«احمد مرزبان» افزود: با اینکه طبق قانون می توانیم ضمن اعمال ماده ۴۸، این پروژه را به اداره کل راهداری واگذاری کنیم اما با درک شرایط و اهمیت احداث جاده دسترسی روستاهای مذکور و تامین خواسته های مردم، این پروژه را از شمول ماده یاد شده خارج کردیم و با جدیت در حال پیگیری از طریق پیمانکار هستیم تا در کوتاهترین زمان به بهره برداری برسد و تردد در آن برقرار شود.
وی اظهار داشت: پیمانکار با تمام ظرفیت در حال فعالیت است اما باید در نظر بگیریم که چون باید ۲ سر جاده را به هم متصل کنیم و این کار مستلزم اقداماتی چون انفجار، ترانشه برداری و پر کردن دره ایجاد شده است، به زمان زیادی نیاز دارد و به اعتقاد ما باید همزمان با فعالیت این پیمانکار از سوی اداره راهداری نیز قراردادی با یک پیمانکار دیگر منعقد شود تا در ۲ جبهه روند تکمیل این مسیر را انجام دهیم.
مرزبان گفت: تلاش می کنیم از طریق سازمان برنامه و بودجه استان مرکزی مبلغی را در اختیار شهرستان ساوه قرار دهیم تا زمینه فعالیت با استفاده از ظرفیت یک پیمانکار دیگر با هدف شتاب بخشی در تکمیل پروژه فراهم شود.
مدیرکل راه و شهرسازی استان مرکزی گفت: همه تلاش خود را به کار می گیریم تا قبل از فرارسیدن فصل سرما راه جدید را برای مردم روستاهای مرق و مرقکان احداث کنیم.
وی در مورد احتمال ریزش مسیر قدیمی که مورد نگرانی اهالی روستاهای مجاور است، گفت: نگهداری راه در اصل بر عهده راهداری است و باید با استقرار یک اکیپ نسبت به ایمن سازی این مسیر موقت تا زمان احداث و بهره برداری جاده جدید اقدام شود.
فرماندار ساوه نیز گفت: روز گذشته برای حل مشکل جاده و مسائلی دیگر از قبیل تامین آب آشامیدنی، بنیاد مسکن، بهداشت و تیرهای برق جلسه ای با حضور نماینده مردم این شهرستان برگزار شد.
«علی میرزایی» افزود: قرار شد پیمانکار نسبت به افزایش ماشین آلات راهسازی و شتاب در روند احداث این جاده اهتمام داشته باشد و قبل از فرا رسیدن فصل سرما پروژه را به سرانجام برساند.
وی افزود: البته پیمانکار هم مواردی از قبیل افزایش قیمت و دستمزدها و اینکه با اوراق کار می کند را مطرح کرد و درخواست افزایش نقدینگی داشت که تلاش می کنیم از طریق مراجع استان به خصوص اداره کل راه و شهرسازی به عنوان کارفرمای پروژه در این خصوص تدابیری اتخاذ کنیم.
خبرگزاری ایرنا در تاریخ سوم خرداد امسال مشکلات روستاهای مرق، مرقکان را در گزارشی با عنوان «خانه نشینی اجباری ساکنان ۲ روستای ساوه» www.irna.ir/news/۸۳۷۹۷۵۵۴/ منتشر کرد.
بخش مرکزی شهرستان ساوه دارای ۱۰۱ روستا با جمعیت افزون بر ۳۶ هزار نفر است که ۵۶ مورد از این روستاها دارای دهیاری هستند.