قلعه سلسال نوبران استان مرکزی به عنوان یکی از آثار ارزشمند تاریخی ایرانی و اسلامی جلوه های هنری و معماری را در کنار صلابت یک بنای نظامی دارد و خشت خشت آن گواهی از اصالت و درایت ایرانی است

این قلعه کهن در زبان محلی با عنوان «قلعه سالسال» شهرت دارد و در 32 کیلومتری شمال غرب نوبران و پنج کیلومتری روستای آقداش بر پیکره صخره ای عظیم واقع شده است.
در شمال این قلعه، دره ی سقیرقالا و در فاصله حدود پنج کیلومتری شمال آن روستای حریقان وجود دارند .
اطراف این دژ نظامی را پرتگاه های عظیمی فرا گرفته که نشان از تدبیر و درایت پیشینیان در مسائل امنیتی و استراتژیک دارد.
مصالح به کار رفته در سازه این بنا از لاشه سنگ های بستر کوه و ملات آهکی است کهامروزه بخش زیادی از آن تخریب شده و بقایای بخشی از برج های دیده بانی و جرزهای متعلق به فضاهای داخلی قلعه تمامی چیزی است که از این قلعه نظامی در گذر زمان باقیست.
راه دسترسی به بالاترین سطح محوطه این دژ، از طریق دو ورودی طبیعی از جنس سنگ های کوه امکان پذیر است.این ورودی ها دهانه هایی از جنس سنگ سخت و مقاوم دارند و عرض دهانه های آن ها حدود دوازده متر و ارتفاعشان بین 20 تا 25 متر است .
باستان شناسان بر اساس داده هایی که از اشیاء به جای مانده در محوطه این قلعه نظیر تعدادی قطعات سفالی لعابدار فیروزه ای و آبی کبالتی ، قدمت این بنای نظامی را به دوره میانی اسلامی و قرن هفتم هجری قمری نسبت داده اند.
بر دیوار برجها و جداره های باقی مانده این دژکهن، منافذی دایره ای شکل با قطرتقریبی 10 سانتی متر بنام مزغل تعبیه شده که کاربری آن برای دیدبانی بوده است .
چشم انداز این مزغل ها به سمت روستاها، دشت های اطراف و آبراهه های منتهی به قلعه است و در واقع یکی از اهداف مهم این دژ استراتژیک، حفاظت از گذرگاه مواصلاتی و دشت جنوبی این قلعه (دشت گلازور) بوده که در آن زمان محل عبور کاروان های تجاری و نظامی از شرق به غرب محسوب می شده است.
متاسفانه در دهه های اخیر بخش هایی از محوطه این اثر تاریخی توسط حفاران غیر مجاز مورد تعرض و حفاری قرار گرفته که آسیب های جبران ناپذیری را به سازه این اثر تاریخی ارزشمند وارد کرده است .
سرپرست میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ساوه در خصوص قلعه سلسال نوبران گفت: این قلعه از نظر سازه و بافت تاریخی دارای ارزش خاصی است که هنوز در زمره آثار ملی به ثبت نرسیده است.
رضا ایاز افزود: با توجه به پیشینه تاریخی و کهن این اثر ارزشمند، تحقیقاتی توسط میراث فرهنگی انجام شده و این بنا در حد مقدورات در زمره آثار مورد حفاظت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است.
وی ادامه داد: در صورت تخصیص اعتبار لازم، امکان تحقیقات بیشتر و ثبت این اثر تاریخی در فهرست آثار ملی وجود دارد.
بیش از 148 اثر تاریخیِ ساوه و زرندیه، در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است