اما و اگرهای واکسیناسیون کرونا و القای تاثیرات منفی تزریق واکسن از سوی برخی ناآگاهان و راه اندازی پویش هایی نظیر "نه به واکسن" ما را بر آن داشت تا در گفت وگویی با یک پزشک متخصص داخلی شاغل در بخش کرونای بیمارستان های مختلف تهران به تشریح ضرورت های واکسینه شدن جامعه برای در امان ماندن از ابتلا به کرونا و قطع زنجیره سرایت بپردازیم.
دکتر سعیده جهانبانی در گفت‌وگو با ایسنا، واکسیناسیون بیماری کووید ۱۹ را مهمترین موضوع حوزه سلامت در کشور دانست و گفت: بیماری کووید ۱۹ یک بیماری جدید است که شدت سرایت آن بالا بوده و درمان آن در ابتدای شیوع مشخص نبود و با گذر زمان به پروتکل‌های پیشگیرانه و درمانی بهتری دست یافتیم و در ادامه، ساخت واکسن آن بزرگترین لطفی بود که به جامعه بشری شد.
وی با تاکید بر اینکه پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های ویروسی با انجام واکسیناسیون موضوع جدیدی در تاریخ علم پزشکی نبوده است، گفت: جامعه بشری در طول تاریخ درگیر بیماری‌های متعددی بوده و همواره این بیماری‌ها عوارض جانبی بالایی داشته و با مرگ‌ومیر انسان‌ها همراه بوده است و بسیاری از این بیماری‌ها در مقاطع مختلف تاریخ با واکسیناسیون کنترل شدند و امروز دیگر خبری از آنها در جهان نیست.
وی با اشاره به اینکه ساخت واکسن براساس مطالعات دانشمندان و محققان صورت می‌گیرد، اظهار کرد: حدود ۶ میلیارد دُز واکسن در جهان تزریق شده است. تمامی واکسن‌ها فاز مطالعاتی خود را طی کردند اما چون بیماری کووید ۱۹ یک بیماری جدید به شمار می‌رود در فرآیند واکسیناسیون تمامی افرادی که واکسینه می‌شوند تحت نظر بوده و با جمع آوری اطلاعات آنها کار مطالعاتی ادامه داشته و هرگونه عوارض جانبی احتمالی بررسی می شود تا دانشمندان بتوانند با کار تحقیقاتی و مطالعاتی موجب پیشرفت در تکنولوژی واکسن کروناویروس در دنیا شوند و در خصوص میزان دُز و فاصله بین تزریق اظهار نظر علمی و دقیق کنند.
این پزشک متخصص داخلی با اشاره به شایعه‌پراکنی و موج‌آفرینی عده‌ای برای تزریق نکردن واکسن نیز گفت: به این افراد ناآگاه باید گفت که پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های ویروسی با انجام واکسیناسیون موضوع جدیدی نیست و شایعه پراکنان از اطلاعات افرادی استفاده کنند که اشراف کافی به این موضوع داشته و از علم روز برخوردارند نه افرادی که بدون سند و مدرک اظهار نظر می‌کنند.
وی با تاکید بر اینکه واکسن از ابتلای شدید به کووید ۱۹ پیشگیری می‌کند، گفت: واکسینه شدن در برابر کووید ۱۹ موجب خواهد شد که چنانچه به این بیماری مبتلا شدید از نوع خفیف باشد و نیازی به مراقبت ویژه یا بستری در بیمارستان نباشد، بویژه اینکه هیچکدام از داروهایی که در حال حاضر برای درمان بیماری کووید ۱۹ تجویز می‌شود مانع از تشدید بیماری نمی شوند و بعضا بیمار حتی علیرغم مصرف داروهای موثر در درمان، کارش به بخش مراقبت‌های ویژه می‌کشد. البته درصد ایمنی بدن با تزریق واکسن در برندهای مختلف متفاوت است اما باید تاکید کرد که بهترین واکسن، در دسترس‌ترین واکسن است.
او تاکید کرد: از آنجاکه بیماری کووید ۱۹ دارای قدرت سرایت بالاست و به عبارتی با شیوع این بیماری، هر روز و شب خطر بیخ گوشمان است، بهترین کار تزریق واکسن است چراکه حتی در صورت ابتلا پس از تزریق، شدت بیماری بالا نبوده و می‌توان با کمی مراقبت، بهبودی حاصل کرد.
دکتر جهانبانی با تاکید بر اینکه عوارض واکسن به مراتب بسیار کمتر از نوع خفیف بیماری کووید ۱۹ است، گفت: فرد کرونایی حداقل دوماه احساس ضعف و بی حالی داشته و برای حدودا دو الی سه هفته نیز دارای عوارض شدیدی نظیر سرفه، تب، بی اشتهایی و ... است اما فردی که واکسن کرونا دریافت کرده عمده عوارض که دارند شامل تب و درد محل تزریق است که در طی دو الی سه روز بهبود پیدا خواهد کرد و سایر عوارض جانبی مربوط به واکسن بسیار نادر است و این عوارض معمولا مرگ و میری به همراه نخواهد داشت.
وی با اشاره به اینکه ابتلا به بیماری کووید ۱۹ علاوه بر عوارضی که بر جای می‌گذارد منجر به اختلال در زندگی روزمره فرد می‌شود، گفت: کروناویروس، اقتصاد، معیشت، آموزش، سلامت روانی و بسیاری از مولفه‌های دیگر را تحت تاثیر خود قرار داده و موجب ازدیاد افراد مضطرب در جامعه شده است و در صورت اجتناب از واکسینه شدن، قطعا این تبعات بیشتر خواهد شد، در حالی که در برخی از کشورها با انجام واکسیناسیون شرایط به گونه‌ای شده است که مردم به زندگی عادی قبل از کرونا برگشتند و برای برگشت به روال عادی در کشور ما نیز چاره‌ای جز واکسیناسیون نیست.
او در ادامه خواستار محدودیت در ارائه خدمات به افرادی شد که واکسینه نشدند و گفت: کسی که واکسن تزریق نمی‌کند نمی‌تواند بگوید که به خودم مربوط است چرا که یک کرونایی بخشی از جامعه را درگیر این بیماری خواهد کرد و تبعات آن متوجه دیگران شده و به اقتصاد، سلامت و ... آسیب وارد می‌کند، بنابراین اعمال محدودیت برای حضور در اماکن عمومی و تجمعات نظیر ادارات، بانک‌ها، وسایط نقلیه عمومی، شرکت در آزمون‌ها و ... برای افرادی که واکسینه نشدند ضرورت دارد.
این پزشک متخصص داخلی در خصوص واکسیناسیون افراد کمتر از ۱۸ سال نیز گفت: در صورتی ایمنی جمعی در کشور در برابر ویروس کرونا حاصل خواهد شد که بالغ بر ۷۰ درصد جامعه هر دو دُز واکسن را دریافت کنند. با توجه به اینکه حدود ۳۰ درصد جمعیت ایران را افراد زیر ۱۸ سال تشکیل می‌دهند ناگزیر به واکسیناسیون این گروه سنی هستیم که طبق مطالعات انجام شده منعی برای واکسیناسیون افراد بالای ۱۲ سال وجود ندارد.در کشور ما واکسنی که برای این گروه سنی در دسترس است واکسن سینوفارم است که فازهای مطالعاتی اول و دوم آن انجام شده و عوارضی جانبی خاصی برای این گروه از افراد دیده نشده است.فاز سوم مطالعاتی آن در حال انجام است و به نظر می رسد که این واکسن برای این گروه سنی بدون عوارض خاصی باشد. طبیعی است که اگر افزون بر ۷۰ درصد بزرگسالان و افراد بالای ۱۸ سال هر دو دُز واکسن را دریافت کنند ایمنی لازم در کشور ایجاد شده و نیازی به تزریق واکسن به افراد با سنین کمتر نخواهد بود.
وی در ادامه در خصوص تزریق واکسن دُز بوستر نیز گفت: مطالعات لازم برای دریافت واکسن دُز بوستر انجام شده و واکسیناسیون برای افراد بالای ۶۵ سال و عزیزانی که در خانه سالمندان نگهداری می‌شوند، افراد بالای ۱۸ سالی که بیماری زمینه‌ای دارند، مانند آسم، دیابت، سرطان و چاقی و همچنین افرادی که به دلیل شغلشان ریسک خطرشان بالاتر است مانند کادر بهداشت و درمان و از سویی افرادی که فاصله گذاری اجتماعی در محیط کاریشان مفهومی ندارد همانند معلمها و ارتشی ها توصیه شده است.
او با تاکید بر واکسیناسیون زنان باردار و شیرده اظهار کرد: زنانی که باردار هستند، قصد بارداری دارند،و زنانی که زایمان کرده اند باید واکسن دریافت کنند. چنانچه زنان در طول بارداری مبتلا به کووید ۱۹ شوند این احتمال وجود دارد که این بیماری را شدیدتر بگیرند و در این دوران پزشکان با محدودیت درمانی برای این عزیزان مواجه هستند همچنین ممکن است که زنان باردار پس از ابتلا به ویروس کرونا دچار مسمومیت بارداری یا حتی زایمان زودرس شوند که به موجب آن عوارض طولانی مدتی را برای نوزاد به همراه خواهد داشت.
دکتر جهانبانی در ادامه خواستار پرهیز مردم از عادی انگاری در برابر کروناویروس شد و افزود: نباید به تصور اینکه بخشی از جامعه واکسینه شدند، سطح رعایت پروتکل‌های بهداشتی کاهش یابد، چرا که عادی انگاری و رعایت نکردن دستورالعمل‌ها موجب افزایش آمار مبتلایان و احتمال وقوع پیک ششم خواهد شد گرچه افراد واکسینه شده در صورت ابتلا از عوارض شدید بیماری در امان بوده و شدت بیماری در بین آنها کاهش خواهد یافت.
وی در خصوص واکسینه شدن افرادی که حساسیت غذایی و یا دارویی دارند، نیز گفت: بجز افرادی که دچار حساسیت‌های بسیار شدید هستند، حساسیت‌های دارویی و غذایی مختصر منعی برای واکسیناسیون ندارد و توصیه می‌شود این افراد پس از دریافت واکسن حداقل ۳۰ دقیقه در مرکز واکسیناسیون حضور داشته باشند و در عین حال سابقه حساسیت خود را به واکسیناتور اطلاع دهند.
او همچنین به بازگشایی مدارس در شرایط کرونایی اشاره کرد و افزود: نمی‌توان مدارس را بسته نگه داشت و نظام آموزشی دنیا به دنبال آموزش حضوری و برگشت دانش آموزان به مدرسه است. اینکه بخواهیم در مقابل بازگشایی مدارس ایستادگی کنیم کار درستی نیست و با رسیدن آمار واکسیناسیون به حد قابل قبول و کنترل ویروس در جامعه است که می‌توان با اطمینان خاطر آموزش حضوری را در مدارس دایر کرد. آموزش حضوری در شکل گیری ساختار دانش‌آموزان نقش بسزایی دارد و نمی‌توان آنها را در خانه نگهداشت بویژ] اینکه در شرایط کرونایی قطعا با آسیب‌های گوناگونی مواجه شده اند. امیدواریم با واکسیناسیون حداکثری زمینه فعالیت مدارس آن هم با رعایت پروتکل‌ها و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی در کلاس درس فراهم شود و اجازه ندهیم دانش‌آموزان بیشتر از این آسیب ببینند.
این پزشک متخصص داخلی در خصوص درمان بیماری کووید ۱۹ نیز توضیح داد و گفت: در کشور ما داروهای متعددی برای درمان این بیماری وجود دارد به شرط آنکه به موقع و در صورت نیاز مصرف شود. داروی دگزامتازون یکی از پایه‌های درمان بیماری کووید ۱۹ است و مخصوصا برای بیمارانی که دارای افت سطح اکسیژن هستند تجویز می‌شود و یک داروی موثر با اثربخشی بالا به شمار می‌رود. البته توصیه می‌شود در هفته اول ابتلا به بیماری اگر بیمار افت سطح اکسیژن ندارد از این دارو استفاده نشود.
وی به سابقه طولانی بیماری قارچ سیاه نیزاشاره کرد و گفت: قارچ سیاه بیماری جدیدی نیست و از گذشته وجود داشته است که متاسفانه با انتشار برخی اخبار و تیترهای خبری نادرست موجی از اضطراب و نگرانی را در جامعه ایجاد کرده است. این بیماری در بین افرادی دیده می‌شود که به هر دلیلی سطح ایمنی بسیار پائینی دارند.
دکتر جهانبانی تصریح کرد: در بین افراد کرونایی نیز وقتی به دلیل شدت بیماری، پزشک مجبور به تزریق دُزهای بالا کورتون می شود، بعضا سیستم ایمنی فرد سرکوب شده و به بیماری قارچ سیاه مبتلا می‌شوند. این بیماری از شخصی به شخص دیگر منتقل نشده و جای نگرانی ندارد چرا که درمان آن وجود داشته و فرد مبتلا با این داروها درمان خواهد شد.
وی در خصوص تفاوت بیماری آنفلوانزا و کووید ۱۹ نیز گفت: تشخیص بیماری با طرح سوالات پزشک از بیمار امکان پذیر است که یکی از تفاوتهای بارز این دو بیماری از دست دادن حس بویایی و چشایی است که فرد مبتلا به آنفلوانزا این علائم را ندارد. گرچه در شرایط کنونی خیلی درگیر بیماری آنفلوانزا نیستیم و بیشترین درگیری جامعه با بیماری کووید است، اما در عین حال توصیه می‌شود افراد بالای ۶۵ سال و دارای بیماران زمینه‌ای، اطفال و زنان باردار واکسن آنفلوانزا را دریافت کنند.
