شهردار ساوه از ساماندهی و هدایت آب‌های سطحی با ایجاد کانال جدید در محدوده جغرافیایی جنوب و جنوب شرق این شهر خبر داد.
سیدمهدی حسینی عصر روز گذشته در جلسه شورای پیشگیری از وقوع جرم ساوه که با موضوع پیشگیری از اختلاط فاضلاب با آب کشاورزی که در سالن جلسات دادگستری ساوه برگزار شد، اظهار کرد: محدوده‌ای در کمربندی جنوبی که فاضلاب شهری به آن وارد می شود، خط‌القعر آب‌های سطحی شهر است و پایین‌ترین نقطه به لحاظ ارتفاعی معابر شهر ساوه، منطقه پایین دست کمربندی جنوبی و میدان خلیج فارس است که به نام منطقه رودابان نامگذاری شده و بخشی از آب‌های سطحی شهر که وارد رودخانه مرکزی نمی‌شوند به سمت این نقطه از شهر سرازیر و هدایت می‌شوند.
وی با تاکید بر اینکه بخشی از آب‌های سطحی و روان‌آب‌های شهر به مسیرهای دیگری به جز رودخانه مرکزی جاری می‌شود، گفت: به دلیل نبود شیب مناسب از مبداء و جاری شدن آب‌های سطحی و اصطلاحا سوار نشدن آب بر روی رودخانه مرکزی، آب‌های سطحی به ناچار به سمت کمربندی جنوبی شهر هدایت شده و به سمت منطقه خط‌القعر سراریز می‌شوند.
شهردار ساوه در ادامه، ایجاد کانال جدید برای جمع آوری آب‌های سطحی را مورد تاکید قرار داد و افزود: احداث کانال جدید و آبراهه جداگانه هدایت آب‌های سطحی در قالب طرح کوتاه مدت ضروری است. شهرداری به تنهایی نمی‌تواند این طرح را عملیاتی کند و نیاز به مشارکت سایر دستگاه‌های اجرایی است.
وی در ادامه تصریح کرد: مطالعاتی در حوزه مدیریت آب‌های سطحی در گذشته انجام شده، اما کار عملیاتی و اجرایی در این رابطه صورت نگرفته است.
در ادامه فرمانده سپاه ناحیه ساوه نیز گفت: با گذشت مدت‌ها از رسانه‌ای شدن این معضل زیست محیطی در این شهرستان متاسفانه هیچ اقدام عملی در راستای ساماندهی این مشکل صورت نگرفته و اقدامات نتیجه بخش نبوده است، چرا که تکالیف دستگاه‌ها مشخص نیست.
سرهنگ پاسدار حجت‌الله دستجانی خواستار عملیاتی شدن تکالیف قانونی توسط دستگاه‌های اجرایی برای حفظ سلامت مردم و برون رفت از این فاجعه در حوزه زیست محیطی و کشاورزی ساوه شد.
مدیر جهادکشاورزی شهرستان ساوه نیز گفت: طبق بررسی‌های بعمل آمده در این شهرستان حدود ۶۰۰ هکتار از اراضی در معرض آبیاری با فاضلاب قرار دارند که از این میزان ۴۰۰ هکتار آن به منطقه رودابان اختصاص دارد و ۲۰۰ هکتار نیز در محدوده پائین دستی شهرصنعتی کاوه قرار دارد.
حسن شریفی افزود: از مجموع ۶۰۰ هکتار اراضی که در معرض تهدید فاضلاب قرار دارند تنها در ۱۰۰ هکتار آبیاری با استفاده از فاضلاب به صورت تعمدی انجام می‌شود و افزون بر ۵۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی در معرض جاری شدن آب های سطحی و رواناب‌ها قرار دارند که به دو صورت ترکیبی با آب خام یا جداگانه به اراضی کشاورزی بویژه در منطقه رودابان سرازیر می‌شود.
وی در ادامه به اقداماتی که جهت کاهش سطح زیر کشت گرفتار این مشکل و جلوگیری از استفاده از فاضلاب در اراضی کشاورزی صورت گرفته است اشاره کرد و افزود: شناسایی بهره‌برداران، صدور اخطار کتبی، ارائه گزارش تخلفات به کمیته سلامت و امنیت غذایی شهرستان، اطلاع‌رسانی و آموزش نسبت به مخاطرات استفاده از فاضلاب، تهیه و نصب بنر ترویجی با موضوعات زیست محیطی، عدم ارائه خدمات و نهاده‌های کشاورزی به استفاده کنندگان از فاضلاب، بازدید، نظارت و تعامل با سایر ادارات و برگزاری جلسات مرتبط با موضوع از جمله اقدامات جهاد کشاورزی در این خصوص بوده است.
وی افزود: کاهش آب در سال‌های اخیر باعث توجه کشاورزان به استفاده از منابع نامتعارف شده و قطعا سلامت جامعه را با مخاطراتی مواجه کرده است. آمارهای موجود نشان می‌دهد که در سال ۹۷ در سطوحی از اراضی کشاورزی استان بویژه شهرستان ساوه از آب مخلوط با فاضلاب و فاضلاب نیمه تصفیه استفاده شده است و نکته مهم این است که در بعضی موارد آلودگی آب در اثر ورود فاضلاب و پساب به مسیر عبور قنوات، نهرها و رودخانه‌ها بوده و کشاورزان نقشی در آن ندارند.
وی بیان کرد: هچنین سطوح دیگری از محصولات زراعی و باغی نیز مشکوک به آلودگی منابع آبی با فاضلاب خانگی هستند. بدلیل قرار گرفتن قنوات در مناطق شهری و روستایی و ورود فاضلاب‌های خانگی به مسیر قنات ها برخی منابع آب، مشکوک به آلودگی هستند که باید از آنها نمونه‌گیری و آزمایش بعمل آید.
وی افزود: بر اساس ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی هر اقدامی که تهدیدی علیه بهداشت عمومی شناخته شود از قبیل استفاده از فاضلاب برای مصارف کشاورزی ممنوع بوده و بر اساس تبصره یک همین قانون تشخیص اینکه اقدام مزبور تهدید علیه بهداشت عمومی و آلودگی محیط زیست محسوب می‌شود و اعلام جرم مذکور حسب مورد به عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، محیط زیست و دامپزشکی است.
شریفی افزود: جهادکشاورزی طبق تکالیف قانونی خود اقدام به اطلاع رسانی، آموزش، صدور اخطار، هشدار و اعلام موارد تخلف به دستگاه‌های ذیربط کرده است و مرتباً به افرادی که فاضلاب وارد مزارع آنان می شود یا کسانی که از موتور پمپ برای برداشت فاضلاب استفاده می‌کنند اخطار داده شده است.
وی بیان کرد: کانال زهکشی یا کانال انتقال فاضلاب در داخل اراضی کشاورزی توسط وزارت نیرو احداث شده که حفظ و حراست کانال نیز بر عهده مدیریت امور منابع آب است. ضمن اینکه شرایطی ایجاد شده که افراد ناآگاه یا سودجو از فاضلاب استفاده می‌کنند و فاضلاب مذکور حتی در صورت عدم استفاده توسط کشاورزان به آب‌های زیرزمینی نفوذ کرده یا به بستر رودخانه قره‌چای وارد می‌شود که هیچ تدبیری برای برون رفت از این معضل زیست‌محیطی نیز اندیشیده نشده است.
به گفته مدیر جهادکشاورزی ساوه در جلسه کارگروه سلامت و امنیت غذایی شهرستان در نیمه اول سال ۹۷ مقرر شد شرکت آب و فاضلاب استان طرح ساماندهی فاضلاب های خروجی شهر ساوه را تهیه و ارائه کند که تاکنون گزارشی ارائه نشده است. جهاد کشاورزی همواره در خصوص عدم استفاده از فاضلاب در کشاورزی وظیفه ذاتی خود را انجام داده است ولی آنچه که مهم است اینست که ورود فاضلاب به اراضی کشاورزی باعث آلوده شدن آب و خاک شده و مسمومیت خاک و محصول را به همراه خواهد داشت.
در ادامه رئیس دانشکده علوم پزشکی ساوه به مکاتبه با اداره جهاد کشاورزی شهرستان در راستای دریافت اسامی کشاورزان متخلف و شناسایی شده برای معرفی به مراجع قضایی اشاره کرد و افزود: موضوع آبیاری اراضی کشاورزی با فاضلاب در کارگروه سلامت و امنیت غذایی شهرستان مطرح و منجر به تصمیم‌گیری و ارائه راهکارهای مقابله با این معضل زیست محیطی شد.
دکتر عباس نیک‌روش به معرفی ۹ نفر از کشاورزان متخلف در سال گذشته به دستگاه قضایی با تنظیم گزارشی با موضوع تهدید علیه بهداشت عمومی اشاره کرد و افزود: گشت‌های مشترکی با مشارکت ادارات محیط زیست و جهاد کشاورزی برای نظارت بر عملکرد کشاورزانی که اراضی آنها در مجاورت کانال فاضلاب شهر ساوه قرار دارد انجام و با دستور قضایی کار جمع آوری موتورهای آب و لوله‌های انتقال فاضلاب در منازل در مزارع انجام گرفت.
وی به همچنین انجام مکاتبات متعدد با شهرداری ساوه و شرکت آب و فاضلاب شهر در خصوص رهاسازی فاضلاب مناطق حاشیه شهر بویژه مناطق جنوب و جنوب شرق در ساوه که تهدیدی علیه سلامت عمومی بود اشاره کرد و افزود: دانشکده علوم پزشکی متولی سلامت مردم است پیگیری‌های خود را در راستای پیشگیری از بروز این معضل زیست‌محیطی انجام داده است.
