یک کارشناس ارشد جامعهشناسي گفت: قطعا اين همباشي بيشترين ضرر و زيان را براي دختران دارد، زيرا کمتر کسي حاضر میشود با دختري که قبلا همباشي سياه داشته، ازدواج کند لذا در نهایت ضررهاي روحي، عاطفي، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادي و... این معضل اجتماعی عاید دختران به عنوان قربانیان ازدواج سپید خواهد شد.
گفت: الهه شعباني با حضور در دفتر ایسنای ساوه در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه مرکزی- با بیان اینکه بکار بردن کلمه "ازدواج" و نیز "سپید" برای یک آسیب اجتماعی بیانصافی است، افزود: بحث اول در مورد نامگذاری اين معضل است که به نظر من اين اسم نه تنها جایز نیست بلکه باعث ابهام شنونده میشود.
وی ادامه داد: کلمه ازدواج به معنای پيوندي آييني است که طي احکام يا رسومي خاص بين زن و مرد در مذاهب و کشورهاي مختلف برقرار ميشود تا زوجها تشکيل خانواده دهند و داراي فرزند شوند؛ ولي در اينجا اين عمل ازدواج نيست بلکه يک نوع همزيستي است، آن هم در ايران، يک نوع همزيستي نامتعارف! همچنین کلمه سفيد بار مثبت و معناي مثبت و پاکي دارد ولی این اقدام به هیچوجه در ايران امری مثبت تلقي نميشود.
به گفته وی در دنياي خارج از ايران چنين چيزي با اين معنا نداريم. برای تعریف این شیوه در کنار هم زندگی کردن زن و مرد، واژهاي فرانسوي وجود دارد که ترجمه آن "همباشي" است نه ازدواج. البته در برخی کشورهای غربی برخی ازدواجهای صوری جهت اهداف مختلف مانند اخذ اقامت و... رایج شده که در آن هیچگونه زندگی و روابط زناشویی شکل نمیگیرد و البته این امر نیز با معضل همباشی سیاه در ایران منافات دارد؛ البته نفس این عمل نیز مورد تایید نیست چرا که ازدواج به منزله عقد یک پیمان الهی بین دو نفر است و نباید با حقه و کلک و اهداف سودجویانه همراه شود.
وی افزود: در ايران افراد، گروه يا کساني که اين واژه را در داخل کشور به معني ازدواج سفيد مطرح کردهاند، احتمالا به دنبال رواج اين عمل غيرمتعارف هستند و ما بايد آگاهانه با اين معناي نادرست برخورد کرده و نسبت به اصلاح آن اقدام کنیم.
این کارشناس ارشد جامعهشناسی اضافه کرد: به عنوان مثال سالیان سال است که ما از واژههایی مانند تهاجمفرهنگی، فرهنگ غرب و... در ایران استفاده میکنیم در صورتی که در واقع تهاجم بیفرهنگی و بیفرهنگی غربی اتفاق افتاده است و نباید آن را به اشتباه فرهنگ نام گذاشت.
وی افزود: در همه اديان و جوامع امروزی و پیشین براي تشکيل زندگي مشترک مراسم و مراحل خاصي اجرا میشده و میشود و افراد در این جوامع براي قوام خانواده که از عوامل اصلي پيشرفت جامعه است، به اين قوانين و مراسم پايبند بودهاند.
وی تصریح کرد: گذشته از تاکیدات ادیان در خصوص وفاداری به خانواده، از ايران باستان تاکنون در جامعه حاضر ايراني يکي از افتخارات ايرانيان وفاداري به خانواده و پايبند بودن به اصول و بنيان خانواده بوده و هست.
شعبانی گفت: در کشورهای غربی و اروپایی نیز تعهد به همسر و خانواده مورد تاکید است و خیانت زوجین طرد شده و انجام رفتاری خلاف این تعهدات خارج از عرف و بعضا جرم بوده و مشمول مجازات میشود.
وی با بیان اینکه در واقع برای عقد ازدواج در اکثر کشورهای غربی و اروپایی دو روش وجود دارد که به انتخاب زوجین انجام میشود، افزود: روش اول ازدواج براساس قوانین مذهبی است که زوجین براساس هر دینی که دارند این ازدواج را با شرایط عوان شده در دین خود برگزار کرده و به ثبت میرسانند.
وی ادامه داد: روش دیگر ازدواج لاییک است که در آن ازدواج تنها در حضور شاهدان در دفتر رسمی به ثبت میرسد، اما در هر دو صورت این ثبت ازدواج خود ایجاد تعهد و رسمیت میکند.
به گفته این جامعهشناس شکلگیری همباشی سیاه نه تنها قابل اثبات نیست بلکه هیچگونه رسمیت و تعهدی در خصوص آن وجود ندارد چرا که به ثبت نمیرسد.
وی تصریح کرد: همباشي سياه از پديدههاي خطرناک و تهديدکننده جامعه است که قطعا باعث بروز پديدههاي شوم در فرهنگمان و تخریب بنیان خانواده ميشود.
وی در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا در خصوص عوامل متعددي که سبب ایجاد همباشی سیاه ميشود، گفت: کمرنگ شدن باورهاي ديني و مذهبي افراد، تنوعطلبي جوانان، سنتهاي غلط ازدواج، هزينههای گزاف، ماهواره و دنياي مجازی و سايبري، درهم آمیختن فضای مجازی و اینترنت با زندگی روزمره افراد در قالب برنامههای لاین، وایبر، ویچت، واتسآپ، اینستاگرام، تانگو، فیسبوک، تلگرام، بیتالک و .... بدون فرهنگسازی و بعضا بیاطلاعی والدین از این شرایط که موجب شکلگیری تهدیدات بسیاری در کنار فرصتهای ایجاد شده خواهد شد.
این کارشناس ارشد جامعهشناسی اظهار کرد: قطعا اين همباشي بيشترين ضرر و زيان را براي دختران دارد، زيرا کمتر کسي حاضر میشود با دختري که قبلا همباشي سياه داشته، ازدواج کند لذا در نهایت ضررهاي روحي، عاطفي، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادي و... عاید این قربانیان ازدواج سپید میشود.
وی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار ایسنا در خصوص راهکارهای عملی برای حل اين مشکل و معضل اجتماعي، اظهار کرد: کارشناسان، مسئولين و سیاستگزاران خرد و کلان کشور و همچنین شورای تامین امنیت در شهرستانها باید علل و عوامل گسترش اين نوع حرکات نامتعارف را پشت درهاي بسته و با استفاده از نظرات کارشناسان نخبه اجتماعي، فرهنگي و مذهبی دقيقا بررسي و جهت کاستن و در درازمدت از بين بردن اين حرکت نامتعارف اقدام کرده و از هرگونه طرح اين موضوع در رسانههاي عمومي خودداري کنند.
وی تصریح کرد: تجربه در بسیاری از موارد نشان داده که مطرح شدن بسیاری از موارد نوظهور این چنینی بیشتر باعث ترغیب و کنجکاوی عوام میشود و هیچ زمانی دولت با اهرم فشار و قانون نتوانسته به درستی مانع رشد معضلات این چنینی شود بلکه به آن دامن زده است.
شعبانی خاطرنشان کرد: شايد الان بگوييد که این موضوع در فضاي مجازي، اينترنت، وايبر و... مطرح شده ولي حرف من اين است که نبايد در طرح يک عمل نامتعارف سهمي داشته باشيم چرا که هرچه مردم را حساستر کنيم ناخوداگاه بيشتر به سمت آن عمل ميروند