درفرهنگ ایرانی و اسلامی ما سالمندان از جایگاه ویژه ای برخوردارند . ما با پدربزرگ ها و مادربزرگ هایمان سخن می گوئیم، به خاطراتشان گوش می دهیم و از تجربياتشان استفاده مي كنيم.
با توجه به اينكه شعار امسال سازمان بهداشت جهاني سالمندي و سلامت مي باشد برآن شده ايم تا با ارائه راهكارهاي ساده و كليدي به رفع برخي از مشكلات تغذيه سالمندان كمك نماييم.
بر اساس تعریف سازمان جهاني بهداشت افراد بالاتر از 65 سال را سالمند گویند.
سالمندی با تغییراتی در توان فرد و حواس او همراه است. کاهش قدرت و توانایی و اختلال در سیستم ایمنی بدن از تغییرات دوران سالمندی است.
دقت در تغذیه سالمندان برای حفظ سلامت و جلوگیری از بروز بیماریهای مزمن و عوارض سوء تغذیه در ایشان بسیار اهمیت دارد.
بسیاری از سالمندان دچار سوء تغذیه هستند و یا با مصرف بیش از حد مواد غذایی دچار چاقی گرديده اند و از بیماری های مزمن ناشی از چاقي مثل دیابت، فشار خون یا عوارض قلبی عروقی رنج مي برند ، که این امر مراقبت های خاص تغذیه ای را می طلبد.
برای جلوگیری از مشکلات عاطفی در سالمندان ، بهتر است به عادات غذایی آن‌ها احترام بگذاریم و هر نوع تغییر با ملایمت و به شکلی دوستانه ایجاد شود . به منظور رفع برخي از مشكلات تغذيه اي سالمندان توجه به نكات زير پيشنهاد مي گردد.
- مصرف حداقل 6 ليوان آب در طي روز ، حتي در صورت تشنه نبودن
- مصرف حداقل دو ليوان شير و ماست كم چرب در طول روز
- مصرف ميوه و سبزيجات تازه ، در صورت وجود مشكلات دنداني پيشنهاد مي گردد سبزيجات و ميوه ها به صورت خرد شده ، پخته و پوره شده و يا آب ميوه طبيعي مصرف شود.
- مصرف گوشت كم چرب نظير ماهي ، مرغ بدون پوست و گوسفند و گوساله كم چرب ( ترجيحاً بخارپز و آبپز ).
- جهت پيشگيري از بيماري هاي قلبي و عروقي بهتر است حبوبات حداقل 2 تا 3 بار در هفته استفاده شود.
- تخم مرغ بهتر است به صورت یک روز در میان و یا دو روز در میان ، استفاده شود .
- در صورت وجود بی خوابی و کم خوابی از دادن چای و قهوه پیش از خواب خودداری شود . در کم خوابی ، مصرف یک لیوان شیر گرم پیش از خواب مؤثر است .
- با توجه به مشکل یبوست در سالمندان ، مصرف کافی مایعات و مواد پر فیبر مانند نان کامل گندم و میوه‌هایی مثل گلابی رسیده ، آلو و آلوزرد اهمیت دارد .
- استفاده از روغن مايع در پخت و پز غذا
- كاهش مصرف نمك اما همان مقدار از نمك تصفيه شده يددار باشد
- استفاده از غلات كامل و نان هاي سبوس دار
- براي پيشگيري از نفخ بهتر است حبوبات را 1 روز قبل از مصرف خيسانده و چندبار آب آن را عوض كرد ، ضمناً مصرف سبزيجات نفاخ نظير پياز خام ، كلم ، تره ، شاهي و تربچه را كاهش داد.
- در صورت احساس خشكي دهان بهتر است قبل از غذا دهان را با آب شست و شو دهند.
به کوشش: مرکز بهداشت شهرستان ساوه
