این روزها کاهش نزولات آسمانی در شهرستان ساوه به عنوان کم بارش ترین نقطه استان مرکزی، شرایط آبی این شهرستان را بحرانی کرده و وضعیت دریاچه سد الغدیر که وظیفه تامین ۶۰ درصد نیاز ساوه به آب شرب را بر عهده دارد، خوب نیست.
ایسنا پیشتر در ۲۳ آبانماه سال جاری با انتشار گزارش «کفگیر سد الغدیر به ته دیگ خورد/ خروجی، ۵.۵ برابر ورودی!» به تشریح آخرین وضعیت این سد که حیات کشاورزی و نیز تامین شرب شهر ساوه به آن وابسته است پرداخت.
در این گزارش گفته شد که با تکمیل شدن تراز آبی سدالغدیر و سرریز شدن آن، مسئولان وقت خیالشان از مشکل کم آبی ساوه راحت شد و به شهروندان و کشاورزان ساوه امید دادند که ساوه دیگر با بحران آبی مواجه نخواهد شد و در جلسات متعدد صحبت از تخصیص آب به کشت پائیزه و بهاره و ... کردند، امیدهایی که پایه و اساس کارشناسی نداشت چرا که با یک سال ترسالی نمی توان از خشکسالی که قریب به دو دهه است مانند هیولایی منابع آبی را می بلعد عبور کرد.
در انتهای این گزارش راهکارهایی برای تامین آب شرب شهر ساوه نیز مطرح و گفته شد که به دلیل نفوذ جریان آبی در پشت سدالغدیر که منجر به افزایش سطح منابع آبی زیرزمینی شده می‌توان در زه آب یا پایآب سد با حفر چاه‌های جدید، منابع آبی جدیدی را جایگزین آبی کرد که مصارف شرب شهر ساوه را تامین می‌کند.
با وجود اینکه سازمان هواشناسی وقوع بارش های فراتر از نرمال را برای پاییز امسال پیش بینی کرده بود، اما متاسفانه پیش بینی ها درست از آب درنیامد و با کاهش ذخیره سد الغدیر، موضوع تامین آب شرب ساوه، در شرایط بحرانی قرار گرفت. بدنبال این شرایط، مسئولان استانی و شهرستانی، جلسه شورای حفاظت آب استان را در محل سدالغدیر ساوه تشکیل دادند و در این جلسه راهکارهای لازم برای برون رفت از بحرانی شدن تامین نیاز شهر ساوه به آب شرب اندیشیده شد.
به همین بهانه، در گفتگو با مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان مرکزی پرداختیم و او راهکارها و اقدامات کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت آبفای مرکزی برای جلوگیری از بحران در مصارف شرب ساوه را بیان کرد.
حشمت‌اله عباسی در گفت‌وگو با ایسنا با تاکید بر لزوم برنامه ریزی صحیح جهت مدیریت منابع آبی در نقاطی نظیر شهرستان ساوه که دارای آب و هوای خشک و نیمه خشک هستند، اظهار کرد: ۵۶ درصد آب مورد نیاز شهر ساوه از چاه ها با ظرفیت برداشت ۳۸۲ لیتر بر ثانیه و ۴۴ درصد نیز از منابع آب‌های سطحی از جمله سدالغدیر به میزان ۳۰۰ لیتر بر ثانیه تامین می شود. در واقع در مجموع ۶۸۲ لیتر بر ثانیه برای تامین مصرف شرب این شهر اختصاص می‌یابد.
وی بیان کرد: برای تامین آب شرب ساوه در فصل گرم سال که پیک مصرف محسوب می‌شود، هزار و ۱۴۴ لیتر بر ثانیه آب نیاز است ولی به طور متوسط در تمامی فصول سال، این میزان ۸۳۰ لیتر بر ثانیه است که با این احتساب، برای تامین آب در پیک مصرف ۷۴۴ لیتر بر ثانیه باید به ظرفیت تولید افزوده شود تا کمبودی در تامین نیاز شهروندان ساوجی به منابع آب شرب احساس نشود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان مرکزی در ادامه به برنامه‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برای تامین آب شرب شهر ساوه اشاره کرد و با توجه به بحرانی شدن منابع آبی ذخیره شده در سد الغدیر از تشکیل ستاد بحران در شهرستان برای جلوگیری از هرگونه کمبود در مصارف شرب خبر داد و گفت: بدبینانه‌ترین سناریویی که برای تامین نیاز آبی شرب ساوه تدوین شده این بود که به هیچ عنوان از آب سد برای مصارف شرب برداشت نشود.
وی ادامه داد: براساس رویکرد وزارت نیرو، شرکت آب منطقه‌ای و آبفای مرکزی مکلف شدند که از دیماه برداشت از سد را به تدریج کاهش دهند و تا پایان بهمن ماه عملا هیچ برداشت آبی از منابع ذخیره شده در سدالغدیر صورت نگیرد تا حجم آب برای دوران بحران در فصل پیک حفظ شود و برنامه ریزی اضطراری در آن مقطع انجام شود.
وی با اشاره به قرار گرفتن ساوه در شمار پنج شهر دارای تنش آبی کشور، افزود: براین اساس طرح انتقال سهم آب ساوه از سد کوچری در زمره پروژه‌های اضطراری قرار گرفت که نتیجه آن، تسریع در تخصیص اعتبارات و نگاه ویژه به عملیاتی شدن این پروژه در سریعترین زمان ممکن خواهد بود.
عباسی با اشاره به اینکه استفاده از ظرفیت‌های چاه های سایر دستگاه های اداری و عمومی محدوده شهر به عنوان برنامه کوتاه مدت در دستور کار آبفای استان قرار گرفته است، گفت: براین اساس حفر ۱۹ حلقه چاه در دستور کار برنامه کوتاه مدت و میان مدت قرار گرفت که شامل ۹ حلقه چاه به صورت بغل‌کنی، هشت حلقه چاه با دستگاه و حفر دو حلقه چاه به صورت دستی، است.
وی از تجهیز و بهره‌برداری از دو حلقه چاه جدیدالحفر در محوطه تصفیه خانه سدالغدیر با ظرفیت ۷۰ لیتر بر ثانیه و احیا و بازسازی چاه‌های منطقه سیدقلی جهت افزایش دبی پمپاژ به عنوان برنامه‌های کوتاه مدت دیگر اشاره کرد و افزود: استفاده از ظرفیت چاه شهرداری ساوه، چاه مرکز تحقیقات انار، لوله‌گذاری و استفاده از ظرفیت چاه آب ورزشگاه شهید چمران و لوله گذاری و ایجاد خط انتقال جهت استفاده از چاه امور منابع آب ساوه پیش‌بینی شده است که در مجموع حصول ۶۰ لیتر بر ثانیه آب را با این اقدامات پیش بینی می کنیم.
وی بر استفاده از ظرفیت آب زهکش پایآب سد با ظرفیت ۲۵ لیتر بر ثانیه نیز به عنوان یکی از سناریوها اشاره کرد و گفت: با اجرای برنامه‌های کوتاه مدت پیش بینی می‌شود ۱۸۰ لیتر بر ثانیه به ظرفیت آبی ساوه افزود شود که این اقدامات مستلزم تامین ۱۱۵ میلیارد ریال اعتبار است.
وی در خصوص برنامه‌های میان مدت شرکت آبفا، با تاکید بر اجرای عملیات تجهیز و اجرای خطوط انتقال آب برای ۱۹ حلقه چاه، گفت: ۹ حلقه از این چاه ها خشک شده‌اند که در قالب عملیات احیا، تا ۲۸۰ متر به صورت بغل کنی، حفر انجام می شود تا بتوان میزان دبی پیش بینی شده را برداشت کرد و حفر ۱۰ حلقه چاه جایگزین نیز انجام خواهد شد.
عباسی گفت: با اجرای برنامه‌های میان مدت، پیش بینی می‌شود که در صورت حفر چاه ها در موعد مقرر و اجرای خط انتقال و تامین تجهیزات، افزون بر ۴۰۰ لیتر بر ثانیه به ظرفیت تولید اضافه شود که مستلزم تخصیص اعتباری بالغ بر هزار و ۸۸۰ میلیارد ریال است.
وی در ادامه با تاکید بر لزوم مدیریت مصرف آب و انجام مطالعات پهنه بندی فشار شبکه گفت: با وجود تلاش‌هایی که برای تامین آب صورت می‌گیرد چنانچه مردم همکاری لازم را برای صرفه جویی نداشته باشند، به هر میزان که ظرفیت افزوده شود، باز هم قطعا با مشکل مواجه خواهیم شد.
به گزارش ایسنا، با اجرای طرح های هدفگذاری شده توسط شرکت آب و فاضلاب استان مرکزی منوط به تامین اعتبارات به موقع امید می‌رود که ساوه با وجود سهم پائین ا نزولات آسمانی، مشکلی در تامین آب شرب در فصل تابستان نداشته باشد، اما باید گفت مشارکت و همراهی مردم در صرفه جویی منابع آبی نیز لازمه مدیریت این مایع حیاتی است تا کار به جیره بندی نکشد.
نکته‌ای دیگری که نباید از آن غفلت کرد این است که گرچه تامین نیاز آبی ساوه در حوزه شرب بر تامین نیاز مصارف صنعتی و کشاورزی اولویت دارد اما لازم است که تدابیر لازم برای حفظ صنعت و کشاورزی این شهرستان که قطب تولید صنعت کشور است اتخاذ شود.
بازچرخانی پساب صنعتی و استفاده از پساب تصفیه خانه ساوه، تجهیز مزارع و باغات به شیوه‌های نوین آبیاری و نیز کشت فراسرزمینی و قراردادی نیز موضوعات مهمی است که باید به فوریت انجام گیرد تا مزیت این شهرستان در بخش صنعت و کشاورزی همچنان حفظ شود.
