در سومین جلسه شورای پیشگیری از وقوع جرم و آسیب دادگستری شهرستان ساوه که هفتم دیماه سال جاری برگزار شد، بر الزام مدیران و دستگاه های اجرایی این شهرستان در عمل به تکالیف قانونی خود در حوزه مدیریت پسماند و جلوگیری از کشت محصولات کشاورزی با استفاده از پساب فاضلاب و پساب صنایع تاکید شد.
به گزارش ایسنا، رئیس دادگستری شهرستان ساوه در این جلسه گفته بود: اگر مدیران ادارات و دستگاههای اجرایی به تکالیف قانونی خود در حوزه مدیریت پسماند و پساب که جزو وظایف ذاتی آنها به شمار می‌رود به درستی عمل کنند، نیازی به برگزاری و تشکیل شورای پیشگیری از وقوع جرم در این خصوص نیست.
هادی ملکی با انتقاد از عدم اجرای دقیق مصوبات شورای پیشگیری از وقوع جرم و آسیب دادگستری در مورد مدیریت پسماند و جرایم علیه بهداشت عمومی از سوی مدیران ادارات، اظهار کرده بود: هرگونه ترک فعل مدیران در اجرای دقیق مصوبات، براساس دستورالعمل ابلاغی قوه قضائیه منجر به برخورد قانونی خواهد شد.
وی بیان کرده بود: مدیریت پسماند و پساب بدلیل اینکه با سلامت مردم سروکار دارد، جزو حقوق عامه به شمار می‌رود و باید دستگاه های اجرایی از همه ظرفیت‌های خود برای اجرایی شدن مصوبات استفاده کنند تا شاهد بروز این معضل زیست محیطی در شهر نباشیم.
او با اشاره به مکاتبات و تذکرات دستگاه های قضائی به دستگاه های اجرایی در عمل به وظایف قانونی خود علاوه بر تشکیل جلسات شورای پیشگیری از وقوع جرم، گفته بود: متاسفانه برخی اقدامات برخلاف مقررات قانونی و در سایه کوتاهی برخی ادارات در انجام تکالیف قانونی صورت گرفته که تبعات آن در سال های آینده متوجه جامعه خواهد شد.
در این جلسه دادستان عمومی و انقلاب ساوه با ابلاغ تکالیف قانونی دستگاه های اجرایی شهرستان در حوزه پسماند، پساب های صنعتی و فاضلاب شهر خواستار اجرایی شدن آن و اعلام گزارش از روند اجرای مصوبات این جلسه شده بود.
به گزارش ایسنا، بارش‌های اخیر و جاری شدن آب کانال‌ها و جداول شهری و سرزیر آن در منطقه جنوب و جنوب شرق ساوه که به نقاطی موسوم به باغ زرباف و رودابان، موجب شد تا سری به اراضی کشاورزی این منطقه بزنیم و در کمال تعجب شاهد کشت محصولات کشاورزی با فاضلاب و روان آب‌های شهری باشیم.
از آنجاکه سازمان محیط زیست به عنوان یک دستگاه نظارتی مکلف است تا تخلفات زیست محیطی را به مراجع قانونی و قضائی گزارش دهد لذا در گفت‌وگو با رئیس اداره محیط زیست شهرستان ساوه آخرین پیگیری‌های این نهاد نظارتی را جویا شدیم.
رئیس اداره محیط زیست شهرستان ساوه در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به بازدیدهایی که از مناطق جنوب و جنوب شرق ساوه توسط کارشناسان محیط زیست صورت گرفته است، گفت: این بازدیدها حاکی از رهاسازی فاضلاب در این مناطق است و بعضا برخی از کشاورزان اقدام به بهره برداری از فاضلاب رهاشده و کشت با فاضلاب می کنند.
سیدعلی دعایی لنگرودی افزود: گزارش این بازدیدها طی مکاتبه‌ای به مدیریت امور منابع آب و دانشکده علوم پزشکی ساوه منعکس شده و باید از این طریق به مقام قضائی انعکاس داده شود. گرچه محیط زیست شهرستان گزارشی از بازدیدهای صورت گرفته را به دستگاه قضائی ارسال خواهد کرد.
وی در خصوص پسابی که از جنوب و جنوب شرق ساوه به منطقه باغ زرباف و رودابان سرازیر می شود و همچنین پساب شهرصنعتی کاوه اظهار کرد: سازمان حفاظت از محیط زیست در موضوع مدیریت فاضلاب و پساب فقط در ماده ۴۶ قانون توزیع عادلانه آب وظیفه پیشگیری و ممانعت از آلودگی آب را بر عهده دارد.
وی ادامه داد: در ماده ۴۷ همین قانون کلیه واحدهای تولیدی، صنعتی و کشاورزی وظیفه دارند که طرح تصفیه آب را در واحد تولیدی اجرایی کنند و در خصوص واحدهایی که آلودگی بالاتر از حد استاندارد سازمان محیط زیست را داشته باشند براساس نظریه آزمایشگاه معتمد، نتایج گزارش می شود یا کارشناسان محیط زیست اقدام به نمونه‌برداری و بررسی خواهند کرد و چنانچه آلودگی بالاتر از حد استاندارد باشد مطابق ماده هفت آئین نامه جلوگیری از آلودگی آب و تبصره‌های آن اقدام خواهد شد.
او به مصوبات سومین جلسه شورای پیشگیری از وقوع جرم و آسیب شهرستان ساوه در دیماه سال جاری اشاره کرد و افزود: در این جلسه وظایف و تکالیف دستگاه های اجرایی در خصوص موضوع رهاسازی پساب در جنوب شهر ساوه و شهرصنعتی کاوه یادآوری و اجرایی شدن آن مورد تاکید قرار گرفت.
دعایی لنگرودی همچنین گفت: در خصوص پساب حاصل از تصفیه فاضلاب در واحدهای صنعتی و تولیدی یا هرگونه پساب تصفیه شده رهاسازی شده به محیط، تخلیه به آب‌های سطحی مانند رودخانه و...، اراضی کشاورزی و باغات غیرمثمر و یا چاه جاذب باید در حد استاندارد صورت گیرد. اینکار در صورت رعایت این استاندارد و کلیه شاخص های زیست‌محیطی، از نظر سازمان حفاظت محیط زیست بلامانع است.
وی با تاکید بر اینکه رسیدن به یک جامعه سالم نیازمند مشارکت همگانی است، تصریح کرد: انتظار می‌رود کلیه دستگاه های متولی و مسئول به وظایف ذاتی خود عمل کنند و کشاورزان نیز با همکاری لازم اجازه ندهند شرب اراضی کشاورزی و باغات با مخاطرات زیستی مواجه شود تا علاوه با تولید محصول کیفی و سالم از سلامت مردم صیانت شود. دستگاه های اجرایی در ادامه عمل به مصوبات شورای پیشگیری از وقوع جرم و آسیب شهرستان باید نتایج نظارت و اقدامات اجرایی را به صورت ماهانه به دستگاه قضائی گزارش کنند.
وی در خصوص موضوع پسماند شهرصنعتی کاوه نیز گفت: براساس مصوبه کارگروه مدیریت پسماند استان شرکت شهرصنعتی کاوه باید موضوع آلودگی آب و خاک در محل فعلی دپوی پسماند صنعتی فعلی را بررسی کند و در صورت تصمیم به جابجایی و جانمایی نقطه دیگری برای دپوی پسماند صنعتی لازم است تا با نظر سازمان محیط زیست و مشاوری که تعیین می‌شود اقدام کند.
رئیس اداره محیط زیست شهرستان ساوه تصریح کرد: نظریه مشاور محیط زیست در استان بررسی و مطالعات ارزیابی اثرات و پیامدهای زیست محیطی به مجری طرح(شرکت شهرصنعتی کاوه) ابلاغ خواهد شد و در ادامه، روال قانونی طی می‌شود.
وی بیان کرد: هدف از ارزیابی اثرات و پیامدهای زیست محیطی، شناسایی مجموعه آثار و پیامدهای احتمالی یک طرح است به طوری که باید کمترین اثر را بر محیط زیست داشته باشد. پس از بررسی گزارش ارزیابی، نظریه نهایی توسط محیط زیست صادر خواهد شد و بعد از آن نقاط قوت و ضعف کار مورد واکاوی قرار می گیرد بدین شکل که آیا مکان فعلی برای دپوی پسماند مناسب است یا اینکه نقطه جدیدی که جانمایی شده مناسب است یا اینکه هیچکدام از این نقاط مناسب نیست و باید به سراغ گزینه دیگری رفت.
این مقام مسئول در محیط زیست ساوه گفت: مدیریت شهرصنعتی کاوه قرار است مشخصات جغرافیایی نقطه جانمایی شده جدید(منطقه عباس آباد نارباغی) را به محیط زیست اعلام کند تا مشاور طرح پس از بررسی اولیه، در کارگروه پسماند الزامات قانونی طرح بررسی و اجرایی شود.
وی تصریح کرد: سیاست سازمان حفاظت از محیطت زیست در خصوص پسماند این است که کمترین میزان دفن پسماند صورت گیرد و تا حد ممکن پسماندها به عنوان محصول جانبی یا مواد اولیه واحدهای تولیدی و صنعتی مورد استفاده قرار گیرند که در این صورت کمترین میزان برداشت و تخریب منابع طبیعی و نیز کمترین میزان واردات مواد اولیه و انرژی در تولید را شاهد خواهیم بود.
دعایی لنگرودی در خصوص آلایندگی واحدهای صنعتی ساوه نیز گفت: واحدهای آلاینده توسط محیط زیست شهرستان بررسی و به اداره کل استان معرفی می‌شوند. در مرحله بعد، این موارد در سازمان مرکزی حفاظت از محیط زیست بررسی و لیست نهایی صنایع آلاینده در پایان هر سال به وزارت امور اقتصادی و دارایی جهت وصول عوارض آلایندگی ارسال و نهایتا به ادارات شهرستان جهت وصول ارجاع داده می‌شود.
وی در خصوص انعقاد تفاهم نامه دهیاری‌ها با شهرداری‌ها برای مدیریت پسماند جوامع روستایی نیز گفت: براساس مصوبه شورای پیشگیری از وقوع جرم، کلیه دهیاری‌های شهرستان ساوه مکلف به انعقاد تفاهم نامه با شهرداری‌ها به منظور تحویل پسماندهای عادی و دفن اصولی شده‌اند و به هیچ وجه نباید در محیط روستا یا اطراف آن پسماندهای روستایی دفن یا سوزانده شود.
او گفت: از بخشداران خواسته شده است تا دهیاران را مکلف به انعقاد این تفاهم نامه کنند تا زمینه راه‌اندازی سایت پردازش زباله شهرداری ساوه فراهم شود و شاهد کاهش دفن زباله‌ها و افزایش میزان پسماندهای قابل بازیافت و برطرف کردن معضلات زیست محیطی و زباله گردی باشیم.
به گزارش ایسنا، در جلسه شورای پیشگیری از وقوع جرم و آسیب شهرستان ساوه مدیریت امور منابع آب شهرستان مکلف شده بود تا مانند گذشته و با نظارت بیشتر نسبت به جمع آوری موتور و پمپ‌های آب انتقال دهنده فاضلابی که در کانال بلوار سیدجمال الدین اسدآبادی توسط عده‌ای از کشاورزان برای آبیاری مزارع کشاورزی مورد بهره برداری قرار می گیرد، اقدام کند.
همچنین مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان نیز مکلف شده بود نسبت به اطلاع رسانی و صدور اخطاریه در وهله اول و سپس اعلام جرم بهره‌برداران از فاضلاب با همکاری دانشکده علوم پزشکی اقدام کند. شهرداری ساوه نیز مکلف شد کار انتقال روان آب‌های سطحی شهر از منطقه رودابان و بلوار سیدجمال الدین اسدآبادی را با انجام پیش تصفیه به تصفیه‌خانه فاضلاب شهر انجام دهد.
دانشکده علوم پزشکی ساوه نیز ماموریت گرفت ظرف یکماه با همکاری شرکت آب و فاضلاب شهرستان ساوه نسبت به اتصال فاضلاب بیمارستان به فاضلاب شهری اقدام کند و تا زمانی که موضوع فاضلاب بیمارستان مدیریت نشده است مجوزی برای اجرای طرح توسعه در این مرکز درمانی صادر نشود.
دهیاری‌های روستاهای شهرستان نیز مکلف شده بودند تا نسبت به انتقال زباله‌های روستا برای دفن در سایت پسماند شهرداری ساوه با انعقاد تفاهم نامه اقدام کنند و شورای شهر نیز در خصوص تعرفه دریافتی با توجه به وضعیت درآمدی روستاها مساعدت کنند.
همچنین مقرر شده بود خودروهای زباله گردهایی که بدون هماهنگی با پیمانکاران سازمان پسماند در حوزه جمع‌آوری زباله‌ها فعالیت می‌کنند توقیف شوند و مدیریت شهر صنعتی مکلف شد تا نسبت به معرفی شرکت‌هایی که در حوزه مدیریت پساب و پسماند واحدهای صنعتی خود کوتاهی می کنند به دستگاه قضائی اقدام کنند.
تکرار سریال سرطان کاری در ساوه بیانگر آن است که دستگاههای اجرایی متولی امر در این معضل زیست محیطی به تکالیف قانونی خود عمل نکرده اند، چراکه اگر مصوبات شورای پیشگیری از وقوع جرم عملیاتی می‌شد شاهد رهاسازی فاضلاب در شهر و کشت مجدد محصولات کشاورزی نبودیم.
از قدیم گفته‌اند مشت نمونه خروار است و این ضرب المثل در بین مسئولان ساوجی نیز صدق می کند. وقتی در مهمترین مصوبه شورای پیشگیری از وقوع جرم که همانا جلوگیری از کشت محصولات کشاورزی با فاضلاب است و با سلامت مردم سروکار دارد کوتاهی می شود و هیچ دستگاهی به تکالیف قانونی خود عمل نمی‌کند، بعید است در اجرای سایر مصوبات نظیر تعیین تکلیف سایت پسماند شهرصنعتی کاوه، جمع آوری زباله روستائیان با انعقاد تفاهم نامه‌ای بین دهیاران و شهرداری‌ها و دیگر مصوبات نیز تاکنون کاری از پیش رفته باشد، با اینهمه ایسنا میزان عمل به وظایف توسط هر یک دستگاه های یاد شده در این رابطه را پیگیری خواهد کرد.
گفتنی است دهم تیرماه ۹۷ بود که خبرگزاری ایسنا با انتشار گزارشی با عنوان "اینجا سرطان می‌کارند" از وقوع یک فاجعه زیست محیطی در کشاورزی ساوه در منطقه در منطقه باغ زرباف واقع در جنوب شرق ساوه که ناشی از آبیاری اراضی کشاورزی با پساب فاضلاب بود، پرده برداشت.
بدیهی است پایان دادن به سریال سرطان کاری در ساوه عزم جدی با مشارکت همه جانبه دستگاههای متولی امر نظیر امور منابع آب، محیط زیست، جهادکشاورزی، آب و فاصلاب، دانشکده علوم پزشکی، شهرداری و ... را می‌طلبد تا برای همیشه به موضوع کشت با فاضلاب پایان داده شود.
قطعا صرف گزارش دادن‌ها یا بازدید کردن‌ها مشکلات را رفع نکرده و مانع ورود فاضلاب به کانال های کشاورزی یا مانع استفاده از فاضلاب در تولید محصولات کشاورزی نمی‌شود و باید اقدامات را بویژه وقتی پای سلامت مردم در میان است به فوریت انجام داد تا تولید چنین محصولی، به بازار نرسیده متوقف شود.
آلودگی‌های زیست محیطی تاثیرگذار بر کیفیت محصولات کشاورزی همواره دغدغه متولیان سلامت در تمامی جوامع است و در این میان آبیاری زمین‌های کشاورزی بوسیله فاضلاب تصفیه نشده شاید از نگاه مردم و دغدغه مندان حوزه سلامت گناهی نابخشودنی محسوب شود، گناهی که چندی است در مزارع جنوب و جنوب شرق ساوه بوقوع می پیوندد.
فاضلابی که در این منطقه مورد استفاده کشاورزان قرار می گیرد، حاصل تجمیع روان‌آب‌های شهری است که پس از تجمیع از طریق جوی‌هایی به این کانال می ریزد که آلودگی آن بسیار بالاست.
مسئولان مربوطه گفته‌اند که این موضوع را پیگیری کرده‌اند یا می‌کنند اما آنچه در حال حاضر در حال اتفاق افتادن است، جریان فاضلابی است که همچنان در میان محصولات کشاورزی روان است.
یادآوری می‌شود، نتیجه آبیاری محصولات کشاورزی با پساب‌های صنعتی و فاضلاب، آلوده شدن محصول به فلزات سنگینی نظیر سرب، نیترات، کادمیوم و ... است و بخش زیادی از مصرف کنندگان اینگونه محصولات را در معرض ابتلا به سرطان، نازایی، بیماری های ریوی و میکروبی قرار می دهد.
