جراحی فرایندی پیچیده و بدون شک تخصصی است که افرادی با سواد و معلومات ویژه مجوز انجام آنرا دارند و قطعا جراحی که در طول دوران فعالیت شغلی اش با انواع بیشتری از نمونه های بیماری مرتبط با تخصصش مواجه شود و آنرا درمان کند، باتجربه تر، توانمندتر و به تعریفی آبدیده تر می شود.
وقتی پای تصادفات جاده ای به میان کشیده می شود، هر جا که باشد، بازار جراحی داغ است، چه رسد به اینکه در منطقه شما محورهایی وجود داشته باشند که داعیه دار تصادفات جاده ای باشند! ساوه شهرستانی است که از این محورها زیاد دارد، محورهایی که وقوع انواع تصادفات رانندگی سر متولیان درمانی آنرا حسابی شلوغ کرده و بخش تروما و جراحانش در طول سال با نمونه های متنوعی از آسیب دیدگی های منحصر به اینگونه تصادفات روبرو می شوند و قطعا به لطف جاده های خطرناک، دستشان در درمان پیکرهای آش‌ولاش پر شده!
حادثه خیزترین محورهای مواصلاتی استان مرکزی در حوزه استحفاظی شهرستان‌های ساوه و زرندیه قرار دارند و محور ساوه همدان رکورددار بیشترین تلفات تصادفات رانندگی در این استان است.
از بیشتر جاده‌های این دو شهرستان بویژه محور ساوه همدان به "جاده مرگ" تعبیر می‌شود و خبرگزاری ایسنا بارها گزارشات متعددی در خصوص آمار بالای تصادفات و تلفات انسانی در این محورهای پرتردد و سانحه‌ساز کشور در شاهراه مواصلاتی و کریدور شرق به غرب کشور قرار گرفته اند، منعکس کرده است.
البته تاکنون اراده چندانی برای پیشگیری از بروز سوانح رانندگی مرگبار در این محورها دیده نشده و همچنان شاهد وقوع سوانح ترافیکی مرگبار و از دست رفتن جان هموطنان مان در این محورها هستیم، خلاصه اینکه جاده مرگ همچنان جان می‌گیرد.
پیش از این در گزارش هایی همچون "سایه مرگ بر آزاد راه ساوه - همدان سنگینی می‌کند" و "تب بالای تصادفات جاده قدیم ساوه - همدان" در گفت‌وگو با مسئولان و کارشناسان به دلایل وقوع تصادفات و سوانح ترافیکی پرداخته شده است، اما آنچه در این گزارش می خوانید، سخنان کسانی است که در سوی دیگری از این ماجرا با معضل جاده مرگ درگیرند، یعنی کادر درمان.
در کنار ایمن‌سازی محورهای مواصلاتی و رفع نقاط حادثه خیز و همچنین تشدید نظارت و حضور مستمر پلیس و نصب دوربین‌های هوشمند در جاده‌ها برای کاهش آمار تلفات جاده‌ای و مرگ‌ومیرها باید زیرساخت‌های لازم به منظور درمان آسیب دیدگان سوانح ترافیکی نیز فراهم شود و آنچه که موضوع این گزارش است بررسی وضعیت مراکز درمانی، اتاق‌های عمل جراحی و توانمندی پزشکان متخصص و جراح برای درمان مصدومین سوانح رانندگی و نجات جان آنها در صورت وخامت و شدت جراحات وارده است و اینکه آیا مراکز درمانی و پزشکان توان درمان مصدومین آسیب دیدگان سوانح ترافیکی را دارند؟
سهم ۶۰ درصدی تصادفی ها از جراحی های بیمارستان شهید مدرس ساوه
در همین رابطه یک پزشک متخصص جراحی عمومی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: پیک مراجعات به پزشک جراح در بیمارستان شهید مدرس ساوه را بیماران ترومایی ناشی از تصادفات تشکیل می‌دهد، به طوری که افزون بر ۶۰ درصد جراحی‌ها قبل از شیوع کروناویروس را جراحی ترومای بر اثر تصادف تشکیل می‌داد که البته با کاهش سفرها در ایام کرونایی تا حدودی این آمار نیز کاهش یافته است.
دکتر "امیر فضلعلی" بیشترین علت وقوع تصادفات در محورهای مواصلاتی براساس آنچه که مصدومین و همراهان آنها در مراجعه به پزشک عنوان می‌کنند را خواب آلودگی حین رانندگی و واژگونی عنوان کرد و افزود: واژگونی و انحراف از مسیر در ۳۵ کیلومتری منتهی به مقصد بیشترین فراوانی تصادفات را تشکیل داده که آسیب‌هایی نظیر خونریزی مغزی، پارگی کبد، طحال، روده، خرد شدن دنده‌ها و آسیب‌های استخوانی را در پی دارد.
وی در ادامه، عامل انسانی، جاده و خودرو را به عنوان سه عامل در کنار یکدیگر در وقوع تصادفات دانست و افزود: نبود ایمنی مناسب در بسیاری از خودروها و ناکافی بودن زیرساخت‌های ایمنی در محورهای مواصلاتی موجب یکنواختی در رانندگی شده و خستگی در حین رانندگی، فرد را دچار خواب آلودگی و در نتیجه واژگونی یا برخورد با سایر خودروها می‌کند.
این پزشک جراح عمومی در ادامه به مراجعات و درمان مصدومین بویژه مصدومین ترومایی به بیمارستان شهید مدرس ساوه اشاره کرد و افزود: خوشبختانه با زیرساخت‌هایی که در این مرکز درمانی از نظر تجهیزات و کادر اورژانس و اتاق عمل جراحی، جراحان و متخصصین دیگر و همچنین کادر پرستاری فراهم شده تمامی مصدومین سوانح رانندگی در تنها بیمارستان وابسته به دانشکده علوم پزشکی درمان می شوند و اعزام ترومایی به ندرت به سایر شهرها صورت می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه در طول سالهای اخیر به هیچ عنوان اعزام اورژانسی برای بیماران ترومایی صورت نگرفته است، گفت: توانمندی متخصصین جراحی عمومی، جراح اعصاب و ارتوپد و سایر جراحان این بیمارستان موجب شده است که از اعزام اورژانسی بیماران جلوگیری شود و تمامی اقدامات اولیه و نجات بخشی که برای یک بیمار ترومایی نیاز است انجام می‌شود. حتی عمل‌های جراحی سنگین و سختی نظیر جراحی‌های پانکراس، قفسه سینه، شکستگی‌های لگن و آسیب‌های ستون فقرات که به عنوان مثال در تهران با صرف هزینه‌های سرسام‌آوری صورت می‌گیرد در این بیمارستان اغلب به صورت رایگان انجام می‌شود.
دکتر فضلعلی افزود: به ندرت ممکن است که بیمار در طول زمان بستری دچار عوارض تاخیری شود و برای بررسی و درمان به مراکز درمانی پیشرفته اعزام شود.
کاهش تصادفات بعد از شیوع کرونا
وی در ادامه به کاهش تصادفات بعد از شیوع کرونا اشاره کرد و افزود: کاهش ترددهای جاده‌ای و مسافرت‌ها و اعمال محدودیت‌های شبانه و نیز محدودیت تردد بین شهرها منجر به فروکش کردن آمار تلفات سوانح ترافیکی شد، اما با این وجود همچنان فراوانی مراجعات، مربوط به بیماران ترومایی ناشی از تصادفات و سوانح است.
او به کارگری بودن شهرستان ساوه نیز اشاره کرد و افزود: بخشی از مراجعات به پزشکان جراح را نیز بیماران ترومای ناشی از حوادث کار و سقوط از ارتفاع تشکیل می‌دهند که به دلیل استقرار بزرگترین شهر صنعتی کشور در این شهرستان آمار قابل توجهی را به خود اختصاص داده است.
مدیر گروه جراحی بیمارستان شهید مدرس ساوه با اشاره به بی اعتمادی برخی از افراد نسبت به ارائه خدمات درمانی در بیمارستان‌های شهرستان ساوه گفت: برخی مردم این شهرستان ترجیح می‌دهند برای حتی جزئی‌ترین امور مربوط به درمان خود به سایر شهرها نظیر تهران، اراک و قم مراجعه کنند در حالی که پزشکان مستقر در ساوه سابقه تحصیل و طبابت در بهترین مراکز درمانی کشور را دارند و به مردم اطمینان می‌دهیم که تمامی خدماتی که در سایر شهرها دریافت می‌کنند در ساوه نیز ارائه می‌شود و حتی برخی مراجعین به بیمارستان شهید مدرس ساوه را ساکنین سایر شهرهای همجوار تشکیل می‌دهند.
وفور تصادفات، جراحان ساوه را آبدیده کرده است
او گفت: شاهراه مواصلاتی ساوه و زرندیه که در کریدور اصلی شرق به غرب وجود دارد، موجب شده است که بیماران تصادفی زیادی به این بیمارستان اعزام شوند و باید گفت جنس مراجعات مصدومین سوانح رانندگی مراجعه کننده در این منطقه با هیچ جای ایران یکی نیست و بعضا بیماران بدحال اعزام می‌شوند که خوشبختانه در سایه کار تیمی جراحی، اکثر مصدومین درمان می‌شوند.
وی با بیان اینکه اعزام بی مورد مصدومین به دیگر مراکز درمانی ممکن است برای برخی از آنها مشکلات عدیده‌ای ایجاد کند، گفت: جراحان و پزشکان طب اورژانس، کادر درمانی و خدماتی ساوه در خصوص مواجهه با بیماران ترومایی و درمان آنها آبدیده شده اند و توان درمان هر بیمار ترومایی ناشی از تصادفات و سوانح را در قالب کار تیمی دارند.
کاهش تصادفات جاده ای نیازمند آموزش و فرهنگ سازی
رئیس دانشکده علوم پزشکی ساوه نیز بر فرهنگ سازی و اتخاذ سازوکار مناسب در حوزه مدیریت پیشگیری از تصادفات جاده‌ای تاکید کرد و گفت: برخورداری از یک جاده ایمن و استاندارد با مختصات خاص خود و آموزش همگانی برای رانندگی ایمن یکی از راهکارهای پیشگیری از بروز سوانح ترافیکی است.
دکتر "مهدی مصری" با اشاره به غیراستاندارد بودن برخی راه‌های مواصلاتی حوزه استحفاظی ساوه و زرندیه اظهار کرد: برخی محورهای مواصلاتی از جمله اتوبان و محور قدیم ساوه همدان که حجم بالای تصادفات را به خود اختصاص داده است از استاندارد و ایمنی لازم برای تردد وسایط نقلیه سبک و سنگین برخوردار نیست.
وی به برخی مشخصات یک جاده استاندارد و ایمن برای تردد خودرو اشاره کرد و افزود: یک محور مواصلاتی بویژه بزرگراه یا اتوبان باید از مختصات و مشخصات مطلوب برای تردد نظیر، آسفالت مناسب، کافی بودن علائم راهنمایی و رانندگی، تابلوهای هوشمند، مدیریت و کنترل هوشمند و نامحسوس و از همه مهمتر مجتمع‌های اقامتی و پایگاه‌های اورژانس و هلال احمر جاده‌ای برخوردار باشد که در حوزه استحفاظی راه‌های ساوه و زرندیه این ملزومات به اندازه کافی وجود نداشته و نتیجه آن حجم بالای تصادفات و هزینه‌ای است که به حوزه سلامت تحمیل می‌شود.
اورژانس جاده های هزینه های سلامت را پایین می آورد
رئیس علوم پزشکی ساوه به استقرار پایگاه های اورژانس جاده‌ای در فواصل ۳۷ کیلومتری طبق استانداردهای یک جاده ایمن اشاره کرد و افزود: طرح احداث پایگاه های اورژانس جاده‌ای در محورهای مواصلاتی ساوه و زرندیه بویژه محور ساوه همدان در دستور کار قرار گرفته است، اما هنوز زمین یا فضای مورد نیاز برای احداث پایگاه اورژانس به عنوان مثال در کیلومتر ۴۷ و ۸۴ اتوبان ساوه همدان واگذار نشده تا بتوان پایگاه اورژانس را در آن مستقر کرد.
وی از مسئولان استانی و شهرستانی خواست تسهیل ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز برای استقرار پایگاه اورژانس جاده‌ای را تسریع کنند و اظهار کرد: علاوه بر استانداردسازی و ایمنی راه های مواصلاتی، استقرار پایگاه‌های اورژانس جاده‌ای منجر به کاهش آلام مصدومین خواهد شد چراکه با حضور به موقع آنها در صحنه تصادف، جلوگیری از شدت جراحات و کاهش نقص عضوها را شاهد خواهیم بود که در کاهش هزینه های سلامت نیز موثر است.
محورهای قدیمی همچنان جان می گیرند
دکتر مصری همچنین به حجم بالای تصادفات در محورهای قدیم به ویژه محور ساوه همدان اشاره کرد و افزود: با احداث اتوبان ساوه همدان باید تردد در محور قدیم این مسیر ساماندهی و مدیریت شود و از تردد کامیون و تریلی جلوگیری بعمل آمده و صرفا به عنوان یک مسیر دسترسی به روستاها و شهرهای غرق آباد و نوبران استفاده شود.
او بیان کرد: تردد وسایط نقلیه سنگین از محور قدیم ناشی از نرخ بالای عوارض در اتوبان است که باعث می شود بخشی از تردد کامیون ها و تریلی ها به محور قدیم سرریز شود و به دلیل دوبانده نبودن این مسیر، منجر به تصادفات شاخ به شاخ می‌شود.
فاصله با نقطه مطلوب زیرساخت و تجهیزات درمانی
رئیس دانشکده علوم پزشکی ساوه همچنین به محدود بودن زیرساخت‌های درمانی برای درمان مصدومین اشاره کرد و افزود: با وجود تلاش کادر درمان و جراحان برای درمان مصدومین سوانح رانندگی و همچنین تامین زیرساخت‌های مورد نیاز اما با نقطه مطلوب فاصله داریم و همچنان برخی محدودیت‌های تجهیزات درمانی و زیرساختی وجود دارد.
هر ساعت دو نفر قربانی حوادث رانندگی می شوند
فرمانده نیروی انتظامی شهرستان ساوه نیز سوانح جاده‌ای و ترافیکی را یکی از دغدغه‌های جدی پلیس بیان کرد و گفت: متاسفانه در سال گذشته افزون بر ۱۶ هزار نفر از هموطنان در سراسر کشور در حوادث ترافیکی و جاده‌ای جان خود را از دست دادند که براساس محاسبات بعمل آمده روزانه ۴۴ نفر و هر ساعت دو نفر قربانی سانحه تصادف می‌شوند.
سرهنگ "علی‌اکبر عیسی‌آبادی" افزود: براساس کار تحلیلی که در حوزه آمار تلفات سوانح ترافیکی بعمل آمده است مشخص شده که علت وقوع بیش از ۵۰ درصد تصادفات ناشی از سرعت غیرمجاز و ۲۰ درصد ناشی از عدم توجه به جلو راننده و واژگونی خودرو بوده که متاثر از خستگی و خواب آلودگی رانندگان و استفاده از تلفن همراه در حین رانندگی است و از مردم انتظار می‌رود با سرعت مطمئنه و با هوشیاری کامل رانندگی کنند.
کاهش ۷۰ درصدی سوانح با رعایت توصیه های ایمنی
وی بر اطمینان از سالم بودن خودرو قبل از رانندگی تاکید کرد و افزود: با رعایت توصیه‌های ایمنی در حین رانندگی می‌توان گفت که بالغ بر ۷۰ درصد سوانح رانندگی کاهش خواهد یافت.
رئیس پلیس ساوه در ادامه به سفر ایمن در جاده اشاره کرد و با اشاره به اینکه بیشترین علت وقوع تصادفات عامل انسانی است، گفت: عدم دقت در کنترل وسیله نقلیه، سرعت و سبقت غیرمجاز، خستگی و خواب آلودگی از مهمترین عواملی است که منجر به وقوع حوادث ترافیکی شده و عامل انسانی در آن دخیل است.
وی در ادامه با اشاره به کشته شدن روزانه ۳۴ نفر به طور متوسط در ایام نوروز در تمامی محورهای مواصلاتی کشور گفت: از ابتدای فروردین ماه تاکنون ۸ نفر در محورهای مواصلاتی شهرستان ساوه بر اثر تصادف جان خود را از دست داده‌اند.
وقتی جاده آدم می کشد!
سرهنگ عیسی آبادی در ادامه از عامل جاده به عنوان یکی دیگر از عوامل وقوع سوانح ترافیکی یاد کرد و افزود: استاندارد سازی محورهای مواصلاتی در کنار رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی عامل مهمی در کاهش آمار سوانح ترافیکی است.
او بالا بردن فرهنگ رانندگی در کشور را از عوامل مهم در کاهش سوانح ترافیکی برشمرد و تصریح کرد: افزایش کیفیت راه‌های مواصلاتی کشور باید در دستور کار قرار گیرد تا با برخورداری از راه ایمن و با ارتقای فرهنگ رانندگی ضمن کاهش آمار تلفات از هزینه‌هایی که تصادفات به همراه دارد، بویژه در حوزه درمان کاسته شود.
به گزارش ایسنا، قرار گرفتن ساوه و زرندیه در شاهراه مواصلاتی کشور موجب شده است تا طبق آمار روزانه بالغ بر ۷۰ هزار تردد در محورهای این شهرستان ثبت شود که در تعطیلات و ایام نوروز معمولا این آمار با رشد ۳۰ درصدی همراه است، هرچند کرونا از این رقم کاسته اما آنرا صفر نکرده است.
بدیهی است که اتخاذ سازوکار مناسب برای سفر ایمن مسافران و گردشگران موضوعی است که باید بدان توجه ویژه شود تا شاهد چشیدن طعم تلخ مرگ و مصدومیت در سفرهای این محورها نباشیم و گذر مردم در روزهای زیبای بهاری به بیمارستان نیفتد.
بخشی از آمار وقوع حوادث و سوانح رانندگی به وجود جاده‌های ناایمن و نقاط حادثه‌خیز بر می‌گردد و به نظر می‌رسد هر یک از عوامل انسانی، جاده‌ای و نیز عامل خودرو در ظهور و بروز این سوانح سهیم هستند. تمرکز بر عامل جاده‌ای و اتخاذ سازوکاری برای سفر ایمن، ضرورت اجرای طرح کاهش و پیشگیری از تصادفات با تمرکز بر عامل جاده‌ای در محورهای ساوه و زرندیه که همچنان در صدر تصادفات جاده ای استان مرکزی قرار دارند را دوچندان می کند تا شاهد روزی باشیم که تیترهای خبری تلخ با محوریت جاده‌های مرگ این دو شهرستان به پایان برسد و نیازی به درمان و جراحی بیماران و مصدومین ترومایی علیرغم توانمندی بالای پزشکان و کادر درمانی نباشد.
