ترافل (truffle mushroom) یا دنبلان کوهی نوعی قارچ خوراکی گرانقیمت و کمیاب است که استفاده دارویی هم دارد‌. این قارچ به رنگ های سیاه، سفید، خاکستری، قرمز تیره و ... در طبیعت دیده می شود.

به گزارش ایسنا، منطقه مرکزی، گفته می شود که این قارچ یکی از غنی ترین و ارگانیک ترین گیاهان خوراکی جهان است . کافی است کمی در اینترنت جستجو کنید تا از خواص فراوان دارویی و تغذیه ای این قارچ ببینید و بشنوید و با توجه به قیمت جهانی کیلویی ۲۰۰۰ تا ۴۵۰۰ دلار آن، هوش از سرتان بپرد.

با توجه به آغاز بارندگی های بهاره و مساعد شدن شرایط رشد دنبلان ها، جمع آوری، خریدوفروش و مصرف این قارچ ها در رویشگاه های این قارچ در شهرستان ساوه و برخی نقاط کشور از رونق خاصی برخوردار شده به طوری که حجم قابل توجهی از افراد غیر بومی را برای برداشت قارچ به سمت ساوه سرازیر کرده است.

اگر این روزها به نقاط خوش آب و هوای ساوه نظیر اطراف سد الغدیر و مناطقی نظیر شوروقویی سفر کنید خودروهایی با پلاک های غیر بومی را در این مناطق در حال تردد و برداشت قارچ خواهید دید که به دلیل درآمد بالای اقتصادی و مصارف زیادی که این قارچ دارد به ساوه هجوم آورده اند.

این قارچ هم اکنون در شهرستان ساوه بصورت دست اول از قارچ چین ها بین کیلویی ۳۰ تا ۶۰ هزار تومان خریداری می شود، اما در چرخش های دیگر بین دلال ها کیلویی ۳۰۰ هزار تومان قیمت دارد و طبیعتا در خارج کشور و بخصوص در کشورهای عرب خلیج فارس ارزش آن به دلار است و ... .

مدیرعامل موسسه مردم نهاد حافظان و دوستداران طبیعت ساوه معتقد است که برداشت و فروش این قارچ باید برای ساوجی ها انحصاری شود تا آنها بتوانند از مواهب اقتصادی ناشی از فروش این محصول پر سود برخوردار شوند.

مهدی فرقانی پور در همین رابطه به ایسنا گفت: حافظان طبیعت ساوه از ۵ سال قبل در خصوص نقش اقتصادی این قارچ در جوامع مختلف محلی و در میان دهیاران، شوراهای اسلامی و مسئولین ساوجی سخن گفته، اما هیچکس اقدام عملی برای انحصاری کردن برداشت این محصول برای ساوجی ها نکرده است.

افزود: امسال نیز باز هم طبیعت اطراف ساوه محل تردد افرادی از استانهای فارس و آذربایجان و ... است تا با شکرگزاری نعمت های الهی صدها کیلومتر راه پیموده، زحمت کشیده و حداقل روزی یک میلیون تومان را با فروش این قارچ‌ها برای هر نفر به جیب سرازیر کنند .

وی گفت: متاسفانه فرصت های طلایی برای اهالی ساوه و جوامع محلی اش همچنان سوخته شده و زمین به آسانی به حریف غریبه واگذار می شود . حسن جوامع محلی این است که به توسعه پایدار و طولانی مدت می اندیشند، اما غریبه ها چه؟

فرقانی پور بیان کرد: در این میان برخی دلسوزان حوزه محیط زیست و منابع طبیعی تنها به غرغر کردن و گلایه می پردازند، در حالیکه ظاهرا قانونی هم برای جرم انگاری محیط زیستی این برداشت ها وجود ندارد و این ماجرا هم قرار است سالهای سال ادامه یابد .

به گزارش ایسنا، رئیس اداره حفاظت از محیط زیست ساوه از ممنوعیت هرگونه بوته کنی می گوید.

به گفته وی، براساس ضوابط زیست محیطی هر اقدامی که منجر به بوته کنی شود، اعم از برداشت قارچ کوهی، بالامبو، ریواس و ... ممنوع است و به دلیل حساسیت گیاهان کوهی، هر گونه تخریب آنها منجر به انقراض خواهد شد .

هادی رستم خانی با اشاره به اینکه محیط زیست شامل دو بخش حفاظت شده و مناطق آزاد است، گفت: هرگونه بهره برداری از محیط زیست در مناطق حفاظت شده ممنوع است و سازمان محیط زیست متولی برخورد با بهره برداران و متخلفان است .

وی با بیان اینکه نظارت بر هرگونه فعالیت و بهره برداری در مناطق آزاد بر عهده منابع طبیعی است، گفت: در شهرستان ساوه هیچگونه منطقه حفاظت شده ای وجود ندارد و تماما جزو مناطق آزاد به شمار می روند و منابع طبیعی متولی این نقاط است .

رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان ساوه نیز گفت: تیم های گشت اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان ساوه روزانه با انجام گشت و بازرسی مانع از اقدامات تخریب گرانه مخربین طبیعت شده و آنان را از اماکن برداشت خارج می کنند، اما متاسفانه مجددا اقدام به برگشت می کنند.

پوریا حسن پور افزود: در مقررات کلی، صراحتا نسبت به برداشت این گونه گیاهی (قارچ) بطور مشخص جرم انگاری نشده و مجازات اینگونه اقدامات در کنار اعمال مخربانه دیده شده است، لذا نیازمند قوانین کارآمدتر و مجازات مشخص و جداگانه برای این قبیل اقدامات هستیم.

وی افزود: گشت های بازرسی اداره منابع طبیعی با عنوان کلی جلوگیری از تخریب طبیعت اقدام به جلوگیری از برداشت می کنند و اینکار از گذشته نیز انجام می شده است.

حسن پور اظهار ‌کرد: بیشتر برداشت کنندگان را افراد غیر بومی تشکیل می دهند و بخش اندکی از این افراد محلی و بومی شهرستان هستند. برای تشدید برخوردها با این متخلفان نیازمند همراهی بیشتر بین بخشی بویژه حمایت دستگاه قضایی و نیروی انتظامی هستیم.

به گزارش ایسنا، گفته می شود که قارچ کوهی یا دنبلان تأثیر چشمگیری در کاهش قند خون در میان مبتلایان به دیابت دارد و به عنوان غذایی مقوی و دارویی در درمان بیماری های چشمی از آن یاد می شود. برخی، مصرف قارچ را در درمان عوارض پیری مؤثر دانسته و آن را به عنوان عامل جوانی می شناسند .

بر اساس تحقیقات علمی انجام شده تاکنون تأثیرات آنتی بیوتیکی قارچ در برابر میکروب ها و عوامل بیماری‌زا، تأثیر آنتی اکسیدانی در برابر انواع عوامل سرطانزا و محافظت از کبد در برابر بیماری های کبدی به اثبات رسیده است .

قارچ دنبلان از نظر تغذیه ‎ ای دارای بیش از 15 نوع پروتئین و ویتامین ‎ های زیادی است. در قارچ دنبلان هیچ نوع دستکاری ژنتیکی توسط انسان انجام نشده و از کود شیمیایی در رشد آن خبری نیست .

دنبلان جزو گران ترین و لذیذترین قارچ ‎ های خوراکی و دارویی جهان است. بیشترین مصرف دنبلان کوهی علاوه بر استفاده خوراکی در تهیه روغن ‎ های معطر و نیز داروسازی است .

به گزارش ایسنا، هرچند گیاهانی همچون ترافل بواسطه شهرت بین المللی و کمیاب بودن می توانند منابع مهمی برای تولید ثروت در جوامع محلی محسوب شوند، اما همین ویژگی "کمیاب بودن" بهره برداری اقتصادی از آنها را با اما و اگرهای بسیاری مواجه می کند.

به نظر می رسد، حتی در صورت موافقت متولیان با برداشت اقتصادی از این گونه گیاهی باید با مشارکت بین بخشی و نیز وضع قوانین کارآمد و تاثیرگذار موجب اتخاذ تدابیر مناسب و مدیریت صحیح در برداشت ها شد و در عین حال زمینه استفاده جوامع محلی از این موهبت الهی را نیز فراهم کرد.