فصل بهار به دلیل زیبایی هایی که در نتیجه حیات دوباره طبیعت در آن بوجود می آید و جذابیت هایی که با شکوفا شدن درختان، روان شدن آب رودخانه ها و تلطیف هوا ایجاد می شود به عنوان فصل طبیعت گردی موسوم است.
به گزارش ایسنا، منطقه مرکزی، بهار فصل طبیعت گردی است، اما باید مراقب تبعات حضور خود در طبیعت باشیم چرا که حیوانات در بهار بیش از هر فصل دیگر آسیب پذیرند.
در روزهای بهاری مردم راهی کوه، دشت و صحرا شده و از مواهب الهی و طبیعی بهره می گیرند. طبیعت گردی یکی از عادات و رسوم دیرینه انسان به شمار می رود. اما در کنار انسان؛ حیوانات نیز به عنوان موجودات زنده از بهار سهم دارند و با زنده شدن طبیعت به گردش و سیر در طبیعت روی می آورند اما به دلیل محدودیت های ناشی از مداخله انسان در طبیعت با مشکلات جدی مواجه می شوند.
یکی از موضوعاتی که در طبیعت گردی کمتر به آن توجه شده، استرسی است که در نتیجه ورود ما به طبیعت می تواند به حیوانات وارد شود.
در همین رابطه یک متخصص تاکسیدرمی و رفتارشناس حیوانات در گفت و گو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: در این مورد مهم ترین توصیه ای که به افراد غیرکارشناس می کنم آنکه "کاری به کار حیوانات و حیات وحش نداشته باشید" و آنها را به حال خود رها کنیم. مداخلات از سر خیرخواهی ما و کنجکاوی های غیرکارشناسی می تواند بلای جان طبیعت شود.
سیدنادر صادقی راد افزود: استرس حیوانات بویژه در فصل بهار اهمیت بیشتری پیدا می کند. علف خواران در دوره اول زادآوری گیج هستند. حتی گرگ در زمان زادآوری با درک احساس خطر قادر نیست درست و سریع توله های خود را از خطر دور و جابجا کند و امکان دارد در چنین موقعیتی آنها را از بین ببرد. در مجموع گربه سانان یا سگ سانانی که در موقعیتی خطرناک قصد جابجایی توله های خود را دارند، ممکن است سخت به آنها آسیب بزنند.
وی ایجاد استرس و مداخله در کار حیوانات را آسیب زا دانست و تاکید کرد: این استرس بیشتر در فصل بهار و فصل جفت گیری و زاد و ولد حیوانات اتفاق می افتد و دلیل آن هم حضور مردم در طبیعت و طبیعت گردی است.
وی گفت: حضور در این ایام در طبیعت موجب جدایی بین حیوان نر و ماده شده و بعضا وارد کردن استرس ناشی از مداخله انسان در طبیعت موجب سقط جنین حیوان می شود.
صادقی راد تصریح کرد: در فصل بهار حیواناتی که در آستانه زاد و ولد قرار دارند به دلیل مداخله انسان در طبیعت و طبیعت گردی هایی که انجام می شود خود را از دید انسان پنهان می کنند چرا که آسیب جدی به آنها وارد می شود.
وی گفت: این روزها که طبیعت گردی با گرفتن عکس توسط گوشی های تلفن همراه و سلفی هایی که با طبیعت و حیوانات گرفته می شود توام شده تهدیدهای جدیدی برای جانواران ایجاد شده و موجب بروز استرس در حیوان و حیات وحش می شود.
وی در ادامه با ذکر مثال هایی برای تفهیم بیشتر موضوع استرس در حیوانات گفت: این روزها بسیاری افراد که میل برخورداری از آرامش و زیبایی طبیعت را دارند با دوربینی به مناطق طبیعی می روند. مثلا کنار تالابی پرنده ای تخم گذاری کرده و آنها با علاقه و ذوق از باتلاق رد می شوند تا بتوانند با دوربین خود بهترین عکس ها را از لانه پرنده بگیرند، اما نمی دانند جای پایی که تا لانه پرنده طی شده است، می تواند برای او مشکل آفرین باشد. ممکن است ناچار در کنار لانه یکی دو ساعتی به انتظار بنشینند تا سروکله پرنده نر یا ماده پیدا شود و در همین فاصله غذایی میل کنند، اما شاید باز هم ندانند که بوی غذا شغال یا دشمنان طبیعی دیگر را به سوی لانه پرنده جذب می کند و ناخواسته باعث نابودی پرنده می شود.
وی ادامه داد: نزدیک شدن یکباره ما به لانه پرندگان آنها را ناگهان دچار استرس می کند. برخی عقیده دارند حتی بوی انسان در نزدیکی حیوانات می تواند تولید اشکال کند. با نوازش توله های حیوانات شاید باعث شویم درست در زمانی که آنها احتیاج به مراقبت دارد، مادر با استشمام بوی انسان آنها را از خود براند.
این رفتارشناس حیوانات تصریح کرد: حیوانات گوشتخوار و علفخواران هم از استرسی که انسان ممکن است به آنها وارد کند، در امان نیستند. در پارک های حفاظت شده حیات وحش در افریقا از گردشگران تعهد می گیرند با دیدن هیچ صحنه ای حتی دریده شدن حیوانی به دست حیوان دیگر، هیچ مداخله ای نکنند تا به روند طبیعی حیات خدشه ای وارد نشود.
وی یکی دیگر از منابع وحشت و استرس حیوانات را عبور خودروها در جاده بخصوص در شب دانست و گفت: متاسفانه بسیار دیده ایم جاده های ما بدون هیچ توجهی از وسط زیستگاه های جانوران کشیده می شوند و سروصدای جاده سازی و پس از آن عبور خودروها، حیات وحش را از منطقه فراری داده است.
وی ادامه داد: توصیه ام این است که وقتی هنگام رانندگی در شب حیوانی را وسط جاده دیدید، چراغ خودرو را خاموش و روشن نکنید. این کار نه تنها کمکی به هوشیاری حیوان نمی کند، بلکه باعث گیج شدن او می شود و امکان هر عکس العملی را از او می گیرد.
صادقی راد گفت: تردد می تواند در فصل زادآوری به سقط جنین خانواده علفخواران منجر شود. کبکی که به دلیل تردد انسان در منطقه زیست خود دچار استرس شود و از روی تخم خود پرواز کند، در واقع یک فصل زاداوری را از دست داده است یا ممکن است در فصل بهار روی تخم باران ببارد و آنرا سرد کند.
وی با تاکید بر اینکه نباید جای پای خود را ناخواسته در طبیعت باقی گذاریم، گفت: مداخله در حیات وحش همواره موجب بروز آسیب می شود مگر از دید کارشناسان حرفه ای که سازوکار خاص خود را دارد.
این رفتارشناس حیوانات عنوان کرد: در طبیعت گردی های فصل بهار انسان باید مراقب رفتار خود در طبیعت باشد. خیلی از استرس هایی که به حیوانات وارد می شود ناخواسته است، اما پیش می آید از این رو بهتر است که اگر افراد می بینند حیوانی به بچه اش شیر می دهدیا در راه رفتن به آشیانه است به بهانه عکس گرفتن و یا هر دلیل دیگری مزاحمت برای حیوان بوجود نیاورده و آرامش او را بر هم نزنند.
وی تصریح کرد: زادوولد و زایش ها به گونه ای تنظیم می شود که در بهترین فصل صورت گیرد که همانا فصل بهار است و این قانون طبیعت است. از این رو در طبیعت گردی بهاری مراقب حیوانات باشیم تا آسیب و استرسی ناشی از مداخله انسان در طبیعت بوجود نیاید.
صادقی راد گفت: وقتی استرسی به عنوان مثال به یک گرگ در لانه خود وارد می شود این حیوان به دلیل هیجان وارده و استرسی که بوجود آمده است اقدام به کشتن بچه خود می کند یا برخی از حیوانات نظیر پلنگ برای جلوگیری از استرس وارده اقدام به جابجایی آشیانه و انتقال توله های خود به مکان امن تر دیگری می کنند که در حین این جابجایی بعضا توله های آنان از بین می روند.
وی عنوان کرد: مجدا توصیه می کنیم در هنگام طبیعت گردی از هر واکنشی که خواسته یا ناخواسته منجر به بروز استرس و بر هم زدن آرامش حیات وحش می شود پرهیز کرده و اجازه دهیم حیوانات با آرامش در طبیعت حضور یافته و از حق مسلم طبیعت گردی مانند انسان برخوردار باشند.
