این روزها بازار یلدا داغ است، همه در تلاشند تا عطر یلدا هر اندازه که بشود و بتوانند در خانه ها بپیچد، یلدا را به انارش می شناسند و هندوانه اش، اما امسال سفره یلدا از انار ساوه خالیست.

به گزارش ایسنا، منطقه مرکزی، انار میوه ای بهشتی، سرشار از خاصیت و لبریز از زندگی است. به تعداد دانه هایش زندگی می بخشد و به تعداد مزه هایش، شور. انار از میوه های مورد توجه ایرانیان در اعصار مختلف است و ساوه از مناطقی در ایران است که هرچند ظرفیت های بسیاری دارد، اما هنوز هم همگان به انار می شناسندش.

قطب تولید انار ایران، امسال و دو سال آینده انار نخواهد داشت. این سرزمین بارها دوران سخت بی اناری را تجربه کرده است و نتیجه آن جای خالی انار ساوه در سفره های مردمان چه در ایران و چه در دیگر کشورها بوده است.

ویژگی های منحصر بفرد انار ساوه که آنرا به یکی از محصولات ویژه صادراتی ایران تبدیل کرده قابل توجه است. این شهرستان دارای 10 هزار هکتار باغ بارور انار است که در یک سال کشاورزی خوب در هر هکتار حدود 15 هزار تن انار مرغوب صادراتی تولید می کنند و در نهایت تولید 150 هزار تن انار در ارقام تبریزی، یوسف‌خانی، محمدعلی خانی و شیرین پاییزه در این منطقه رقم می خورد .

به گفته کارشناسان، نیمی از انار ساوه قابلیت صادرات دارد، اما در واقع تنها حدود 30 درصد از این محصول فرصت صادرات پیدا می کند و مابقی در داخل کشور مصرف شده، فرآوری شده و متاسفانه بخشی نیز به هزار و یک دلیل شناخته و نشناخته دورریز می شود.

سرمازدگی آذرماه سال گذشته خسارتی 700 میلیارد ریالی را به باغداران ساوجی تحمیل و آنان را مجبور به کف بر کردن درختانی کرد که این یاقوت سرخ را تولید می کردند. سرمازدگی حتی به انارهای انبارها نیز رحم نکرد و باغات ساوه را به خاک سیاه نشاند.

سوگ انار در ساوه بهانه خوبی است برای یادآوری آنچه این شهرستان نیاز دارد تا جایگاه خود را به عنوان قطب تولید انار کشور حفظ کرده و البته بتواند دوباره کمر راست کرده و بازارهای خارجی را که امید است تا سه سال آینده از دست نرفته باشند، احیا کرده و مشتری های خوبش را حفظ کرده و افزایش دهد.

سالانه به صورت میانگین نیمی از انار دارای قابلیت صادراتی ساوه عموما به کشورهای اروپایی و حاشیه خلیج فارس صادر می شود. با توجه به حساسیت های کشورهای خریدار این محصول نسبت به آنچه وارد می کنند و اهتمام کشورهای مختلف دنیا به در اختیار گرفتن بازار محصولات پر رونق، باید دانست که عبور از روش های سنتی تولید و فروش و صادرات و البته بسته‌بندی رکنی اساسی در حفظ بازارهای موجود و در اختیار گرفتن بازارهای جدید است، بویژه در کشورهایی که تاکنون رنگ انار را به خود ندیده اند.

اینکه می توان جلوی سرمازدگی محصول استراتژیکی همچون انار را گرفت یا نه را کارشناسان باید بگویند، اما همگان می دانند که در دنیای امروز در راستای توسعه کشاورزی و نجات محصولات از آفت های مختلف هیچ چیز غیرممکن نیست. در واقع آنچه دستیابی به این مهم را غیرممکن می کند عدم وجود باور نسبت به اهمیت حفاظت از محصولات استراتژیک، رشد و توسعه تولید آنها و ضرورت حفاظت از برندهای شناخته شده است بویژه در دورانی که آشنا کردن بازارهای بین المللی با برندهای جدید در کوران رقابت های باورنکردنی امری بس دشوار و هزینه بر است.

شاید دستیابی به چنین هدفی کاری زمانبر و هزینه بر بوده و نیازمند بهره گیری از تجربیات پژوهشگران و دستاوردهای کشورهای پیشرفته در این حوزه باشد، اما قطعا صرف این هزینه ها سرمایه گذاری برای استفاده هرچه بیشتر از این ظرفیت بی همتاست و امید می رود که استاندار مرکزی نیز با تاکیدی که بر حفظ باغات انار ساوه دارد، رویکرد متفاوتی نسبت به این مهم داشته باشد.

ایجاد زیرساخت های مورد نیاز همچون پایانه صادرات انار شاید از همان زیرساخت هایی است که ایجادش هزینه بالایی می برد اما سرمایه گذاری پرسودی خواهد بود، چرا که نه تنها صادرات انار بلکه صادرات محصولات جانبی آن اگر مطابق با استانداردهای روز دنیا از طریق چنین پایگاهی انجام شود، بازار بزرگی را نصیب ایران خواهد کرد و سهم صادرات این محصول مطابق با ظرفیت های موجود افزایش خواهد یافت.

اقلیم ویژه ساوه که انارهای صادراتی می پرورد، پسته های مرغوبی هم تولید می کند و از بین رفتن باغات ساوه در اثر سرمازدگی آذرماه 96 در کنار تیغ محدودیت منابع آبی که زیر گلوی باغداران این شهرستان است، آنان را به تغییر کاربری 20 درصد باغات انار به پسته که ارزآوری بالایی داشته و تا منفی 50 درجه سانتیگراد در برابر سرما مقاوم است، واداشته است.

گرچه پسته تولیدی در ساوه از ارزش و مرغوبیت قابل توجهی برخوردار است، اما بی تفاوتی نسبت به برندی بین المللی و جایگزینی پسته با انار به بهانه مقاومت بالا و ارزآوری آن مصداق کف بر کردن تمامی تلاش ها و از بین بردن جایگاه قابل توجه ساوه در تولید این محصول است که ساوه در آن دارای مزیت های نسبی فراوانی است.

از سویی با توجه به وجود راهکارهای نوین بسیار برای غلبه بر معضل کم آبی و دفع آفت ها و مشکلات دیگر، نمی توان محدودیت های آبی را برای کم کردن انار از سرنوشت ساوه بهانه کرد.

حجم بالای تولید انار در این شهرستان ظرفیت مناسبی را برای تولید محصولات جانبی انار در این شهرستان فراهم کرده است چنانکه در حال حاضر دو شرکت فرآوری این محصول در ساوه مشغول به فعالیت هستند و با توجه به اینکه کشورهای مقصد صادرات انار ساوه می توانند مقصد صادرات محصولات جانبی آن نیز باشند، غفلت از چنین ظرفیتی چه از جانب بخش دولتی و چه بخش خصوصی نابخشودنی است، بویژه اینکه ظرفیت های قابل توجه و اقلیم ویژه ساوه می تواند سهم بزرگی از ارزآوری و اشتغال را برای شهرستان، استان و کشور پدید آورد.

امسال ساوه تنها یک درصد ظرفیتش انار تولید کرد آنهم اناری از نوع درجه های پایین. کارشناسان می گویند باید برای دیدار دوباره انارهای مرغوب ساوه که وزن هر یک از آنها در برخی موارد به 1.5 کیلو می رسد و در طعم و رنگ و بو نظیر ندارند، سه سال صبر کرد.

صبری که سفره های یلدای ایرانیان آنرا به سختی تاب می آورد.