طی روزهای گذشته با ورود یک جبهه هوای سرد که منجر به کاهش محسوس دمای هوای کشور شد، به بخش اعظمی از باغات و مزارع کشور از جمله شهرستان ساوه که قطب کشاورزی استان مرکزی است، خسارت وارد شد.
خبرگزاری ایسنا، منطقه مرکزی، به لحاظ پوشش خبری مناسب در حوزه کشاورزی به ویژه اخبار مربوط به محصول انار به عنوان محصول شاخص قطب انار کشور با پیش بینی اینکه احتمال وقوع سرمازدگی در باغات می‌رود در روزهایی که دمای هوای شهر ساوه به حدود منفی 13 درجه رسید در گفت‌و‌گویی اختصاصی با معاون فنی و اجرایی جهاد کشاورزی احتمال مواجه باغات با پدیده سرمازدگی را رسانه‌ای کرد.
به گزارش ایسنا، منطقه مرکزی، این خبر که با عنوان"سرمای هوا کار دست انارکاران ساوجی داد/احتمال سرمازدگی باغات انار" در ششم آذرماه سال جاری بر روی خروجی این خبرگزاری قرار گرفت نگرانی‌هایی را در بین باغداران بوجود آورد تا جایی که تعدادی از باغداران در تماس تلفنی با دفتر این خبرگزاری در ساوه سعی در غیر واقعی جلوه دادن این خبر را داشتند.
هرچند معاون فنی و اجرایی جهاد کشاورزی ساوه احتمال وقوع سرمازدگی را عنوان کرده بود، اما این احتمال که باغداران بخواهند مانند سرمازدگی سال 1386 درختان را در اثر سرما کف‌بر کنند را رد کرد و گفت : این اتفاق با این میزان سرما بوقوع نخواهد پیوست چرا که کاهش دمای هوا به حدی نبوده است که درختان کف‌بر شوند، گرچه باید منتظر اعلام نظر کارشناسان بود.
خلیلی با اشاره به اینکه دمای هوا به اندازه‌ای نبوده است که باغات پسته و زیتون را با این پدیده مواجه سازد، اظهار کرد: در خصوص باغات انار طبیعی است که در اوایل فصل سرما و زمانی که درختان انار هنوز به خواب کامل نرفته بودند و مدت زمان کوتاهی از برداشت محصول آنها گذشته بود، در مواجهه با سرما دچار سرمازدگی شوند.
این مقام مسئول در جهادکشاورزی در ادامه گفت: با کاهش محسوس دما احتمال سرمازدگی باغات انار و درختان انجیر و نیز مزارع کلزا می‌رود که باید با افزایش دما و رسیدن به بالای صفر درجه شاهد فعل و انفعالاتی در درخت نظیر پوست‌اندازی و ... باشیم تا به طور دقیق اعلام شود که باغات در اثر سرمازدگی به چه میزان خسارت دیده‌اند.
تکرار یک خاطره سرد
وی گفته بود که میزان خسارت وارده به باغات در نتیجه سرمازدگی با گرم شدن نسبی هوا و با بررسی کارشناسان طی روزهای آینده اعلام خواهد شد که گزارش بررسی‌های کارشناسان پس از چند روز از ارسال این خبر حکایت از روایت تلخی دیگر در تاریخ انار ساوه داشت.
به گزارش ایسنا، شواهد و قرائن حاکی از تکرار خاطره سرمازدگی سال 1386 بود و در روزهایی که زمزمه برگزاری جشنواره انار در ساوه پس از چهار سال وقفه به گوش می رسید، به یکباره خبر تلخ و ناگوار سرمازدگی در باغات با اعلام مقامات جهادکشاورزی آب سردی را بر سر تولیدکنندگان ریخت و آنها که هنوز مشقت و رنج ناشی از سرمای 86 را فراموش نکرده بودند شاهد حادثه تلخ دیگری شدند.
گرچه خبرگزاری ایسنا به جد پیگیر این موضوع خواهد بود و در آینده نزدیک با برگزاری میزگردهای تخصصی و نیز ارسال گزارش‌های متعدد به ابعاد گوناگون این پدیده خواهد پرداخت، اما به دلیل حساسیت این موضوع در گزارشی کوتاه از زبان یک تولیدکننده انار و مدیرجهاد کشاورزی شهرستان بخشی از اتفاقاتی که در سرمازدگی سال 95 در ساوه بوقوع پیوست را عنوان می‌کنیم.
تا سه سال از انار ساوه خبری نخواهد بود
یک باغدار نمونه و تولیدکننده انار در ساوه با اعلام اینکه بیش از 90 درصد باغات انار این شهرستان دچار سرمازدگی شده‌اند، گفت: با وقوع سرمای شدید در این شهرستان، در زمانی که درختان هنوز به خواب کامل نرفته بودند، بخش اعظمی از باغات با سرما مواجه شده‌اند و باید کف‌بر شوند، یعنی درختان از اندازه‌ای که از خاک بیرون آمده‌اند بریده شده و دوباره با اقدامات کشاورزی و باغی از اول رشد کنند.
"علی یزدان پناه" افزود: با کف بر شدن درختان عملا تا سه سال اول در شهرستان ساوه اناری تولید نخواهد شد که نظیر این اتفاق را در سال 1386 نظاره گر بودیم و چند سالی جهان از چشیدن طعم انار ساوه محروم ماند.
وی با اشاره به متفاوت بودن سرمازدگی سال 95 با سال 86 در این شهرستان و تبعات ناشی از آن اظهار کرد: این سرمازدگی برای کشاورزان و باغداران به مراتب مشکل‌تر از سال 1386 است چرا که بازگشت به حالت مطلوب مشکل‌سازتر و سخت‌تر است.
وی بیان کرد: پس از سرمازدگی سال 1386 و به دنبال آن اعمال تحریم‌ها کشاورزان نتوانستند با به بار نشستن انار در این شهرستان بهره‌وری لازم را انجام دهند و برای آنها منفعت اقتصادی لازمی که از این محصول انتظار می‌رود، حاصل نشد.
به گفته این باغدار نمونه باغداران در سال جاری روزنه امیدی در خصوص منفعت اقتصادی ناشی از فروش انار با برداشته شدن نسبی تحریم‌های بانکی و از بین رفتن تبعات ناشی از سرمازدگی سال 86 در دل باغداران بوجود آمده بود که با سرمازدگی سال جاری برای بسیاری از آنان تمام هستی و زندگی بر باد رفت و از سوی دیگر آنها اندوخته‌ای ندارند که بخواهند دوباره باغات را آباد کنند.
وی گفت: با شنیدن خبر سرمازدگی ناامیدی وسیعی در میان کشاورزان و باغداران بوجود آمده است و بدتر از آن اینکه باغات بیمه نیستند و این دردآورتر است، چرا که کشاورز یا باغدار دستش به جایی بند نیست.
یزدان پناه در پاسخ به پرسش ایسنا در خصوص علت بیمه نبودن باغات و مزارع گفت: همه ساله در ابتدای آبان ماه بیمه باغات شروع می‌شد، اما امسال به دلیل اختلافات داخلی بین بیمه و بانک بر سر موضوع تعرفه‌ها بسیاری از باغات بیمه نشده یا دیرهنگام بیمه شدند و این مهم به کار باغدار نمی‌آید.
محصولات ذخیره شده در انبار هم از دست رفتند
وی اضافه کرد: علاوه بر از بین رفتن درختان به دلیل وقوع سرما در زمانی که تازه محصول برداشت شده بود و در انبارها نگهداری می شد، بخش اعظمی از انارهای داخل انبار نیز از بین رفته است و در مجموع شرایط بسیار سخت و دشوار و ناراحت کننده است.
وی تصریح کرد: با شرایط بوجود آمده از آنجاکه باغداران بنیه و توان آباد کردن مجدد باغات انار را ندارند، لذا بسیاری از آنها تمایلی به آبادکردن مجدد باغ را ندارند و عملا درصدد رهاکردن باغات هستند.
90 درصد درختان انار ساوه کف‌بر می شوند
مدیرجهادکشاورزی شهرستان ساوه نیز با تائید خبر سرمازدگی باغات و مزارع شهرستان گفت: بیش از 90 درصد از باغات و مزارع شهرستان ساوه با پدیده سرمازدگی مواجهه شدند و باید کف بر شوند.
"حسن شریفی" میزان خسارت وارده به باغات و مزارع شهرستان بر اثر سرمازدگی را 532 میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: این میزان خسارت براساس اعلام نظر کارشناسان جهاد کشاورزی به باغات انار، بخشی از باغات زیتون و مزارع کلزا، گندم و جو وارد شده است.
وی گفت: با وقوع سرمازدگی باغداران مجبور به کف‌بر کردن باغات شده که با این اتفاق در سال اول بعد از کف‌بر کردن یعنی در سال 1396 شاهد تولید انار در این شهرستان نخواهیم بود و در سال دوم و سوم انار درجه دو و سه تولید خواهد شد و پس از گذشت سه سال به وضعیت عادی و تولید انار مرغوب بازخواهیم گشت.
تمدید بیمه باغات انار
شریفی در پاسخ به پرسش ایسنا در خصوص اقدامات جهاد کشاورزی برای جبران خسارت و کمک به کشاورزان و باغداران اظهار کرد: با برنامه‌ریزی بعمل آمده و پیگیری‌هایی که از طریق وزارت جهادکشاورزی و سازمان جهادکشاورزی استان مرکزی صورت گرفته است قرار بر این شد که بیمه باغات انار تمدید شود.
وی در توضیح بیشتر این سیاست حمایتی اظهار کرد: تمدید بیمه باغات انار بدین معناست که باغاتی که در سال گذشته بیمه بوده‌اند با تمدید آن بدون وقفه و اتصال به سال گذشته، خسارت خود را از طریق صندوق بیمه دریافت کنند.
به گزارش ایسنا، تحمیل این میزان خسارت به باغات و مزارع شهرستان ساوه ضربه سنگینی به اقتصاد کشاورزی این منطقه از کشور وارد کرده است. متاسفانه سرما در بدترین زمان ممکن حادث شد، درست زمانی که درختان به خواب زمستانی نرفته بودند و دقیقا همین مسئله باعث چنین خسارتی شده وگرنه در حالت خواب زمستانه چنین دمایی باعث خسارت نمی شد.
با اینهمه کشاورزی ساوه با بحرانی مواجه شده است که در کنار بحران کم‌آبی و مشکلات ناشی از خشکسالی چالش بسیار بزرگی محسوب می شود و اگر تمهیدات لازم اتحاذ نشود، می‌رود که نام محصولات شاخص این شهرستان از سر زبان‌ها بیفتد چرا که باغداران از ادامه کار دلسرد شده و به عقیده خودشان توان و بنیه آباد کردن مجدد را ندارند.
از مسئولان انتظار می رود تا با پرداخت خسارت از صندوق بیمه و نیز تسهیلات بلند مدت با نرخ ارزان از طرفی و از طرف دیگر با استمهال وام‌های پرداختی گذشته و نیز اعمال سیاست‌های حمایتی به کمک باغداران و کشاورزان بشتابند و به عبارتی دست باغدار مصیبت زده را گرفته و از روی زمین بلند کنند.
گزارش از: علی فرقانی، ایسنا مرکزی
