نام روستا همیشه بوی کاهگل و کوچه‌باغ و دیوارهای خشتی کوتاه باغات و درختان سرازیر شده از روی دیوارها و پیرمردها و پیرزنهایی که جلو درب منازل خود دورهمی برپا کرده‌اند را به ذهن متبادر می‌کند، در واقع این تصاویر جزو لاینفک ذهنیت ایرانی ها از روستا و زندگی روستایی است.
استان مرکزی به واسطه بافت و جغرافیای خاص خود شمار بسیار زیادی از روستاها را در خود جای داده است به طوری که به هر نقطه از استان که سرک می‌کشی یک آبادی و روستا را خواهی یافت که هنوز زندگی در آن با همه کم و کاستی‌ها جاری است، هرچند مذتهاست که بازار مهاجرت از روستا به شهر داغ است و البته می‌توان با کمی رسیدگی جمعیت مهاجرت کرده را بازگرداند و زندگی روستایی را به رونق گذشته آنچنان که در تصورات‌مان داریم، بخشید.
به گزارش ایسنا، منطقه مرکزی، روستای ویدر یکی از همان روستاهایی است که با همه جاذبه‌های طبیعی که دارد، بخشی از اهالی‌اش مهاجرت کرده‌اند، اما هنوز زندگی در آن جاری است و اهالی سعی کرده‌اند که این روستا را سرپا نگه دارند.
ویدر در دهستان الویر در هفتاد کیلومتری ساوه و مامونیه و 170 کیلومتری تهران واقع شده است. این روستا در گویش محلی اهالی روستا ویر تلفظ می‌شود، اما در نوشتار به عنوان ویدر ثبت شده است.
به گفته شهروز شریعت دهیار روستا زبان مردم ویدر تاتی است و در منطقه‌ای خوش آب و هوا واقع شده است. این روستا با وجود آنکه بخش اعظمی از اهالی خود را به واسطه مهاجرت از دست داده است، اما هنوز به عنوان مقصد تعطیلات و فراغت اهالی باقی مانده است و در ایام تعطیل جمعیت روستا عملا دو برابر می‌شود و همچنان به واسطه جاذبه طبیعی و مذهبی و تاریخی خود گردشگران را جذب می‌کند.
وی در بعد مذهبی این روستا را مامن امامزاده‌ای عنوان کرد که امامزاده قاسم نام دارد و می‌تواند گردشگری این روستا را توسعه بخشد و در کنار آن قبرستان روستا به صورت پلکانی قرار دارد.
شریعت افزود: علاوه بر طبیعت روستا، کوچه باغات و دشت‌ها، غار ویدر که در جنوب روستا قرار گرفته است می‌تواند تجربه طبیعت‌گردی خاصی را برای گردشگران رقم بزند. دسترسی به غار روستا به آسانی میسر می‌شود و با رسیدن به غار می‌توان در مقابل خود ویدر را به صورت کامل دید که دارای چشم‌اندازی زیباست.
به گزارش ایسنا؛ روستای ویدر منابع آبی غنی دارد. رودخانه‌های بسیاری از رشته کوه‌های خرقان سرچشمه می‌گیرد که یکی از آنها رودخانه ویدر است که با آب خود باغات و اراضی کشاورزی را آبرسانی می‌کند.
ویدر در واقع در میان کوه‌ها واقع شده است، به همین جهت آب و هوا و طبیعت ویژه‌ای دارد که گزینه مناسبی برای گردشگری و گذران فراغت است. از دید غار که به روستا نگاه کنی عملا منطقه‌ای لوزی شکل را خواهی یافت که بواسطه وجود باغات و مزارع، چشم‌انداز سبز و جنگلی را در مقابل دیدگان قرار می‌دهد.
روستای ویدر از بعد تاریخی نیز صاحب قابلیت‌های ویژه‌ای است که البته به دلیل عدم توجه بخشی از آن عملا تخریب شده و از دست رفته است.
دهیار روستا با اشاره به چهار آسیاب روستا که در مسیر رودخانه قرار داشت و امروز چیزی بیشتر از یک مخروبه از آن باقی نمانده است، به حمام تاریخی روستا نیز اشاره کرد و گفت: حمام کلبعلی‌خان حمام تاریخی روستاست که متاسفانه در آستانه از دست رفتن است.
شریعت در خصوص سابقه این حمام گفت: قلعه خانلوق یکی از قلعه‌های تاریخی روستا مربوط به دوره قاجار است که در گذشته برج و بارو و عمارتی با تالارهای بزرگ و پنجره‌های مشبک و رنگی و ستون‌های چوبی و حکاکی‌های بسیار زیبا داشته است، اما امروز فقط حمام آن با عنوان کلبعلی(کربلایی علی)خان خلج باقی مانده است که در سال 54 ثبت ملی شد ولی متاسفانه اوضاع آن نیز مطلوب نیست.
وی در خصوص تاریخ و شاخصه روستا گفت: روستا مربوط به دوره زندیه است و توسط کلبعلی خان خلج رئیس ایل خلج ساوه در زمان کریمخان زند ساخته شد. بنای حمام نیز که در همین دوران ساخته شده از چهار قسمت گرمخانه خصوصی، عمومی، خزینه و سربینه همراه با چهار ستون حکاکی شده تشکیل شده که همه قسمت های آن با استفاده از سنگ احداث شده است و به دلیل ارزش بالای تاریخی و معماری ویژه که تقریبا به حمام وکیل شیراز شباهت دارد، ثبت تاریخی شد.
به گزارش ایسنا؛ با ورود به حمام از چند پله که در ظاهر پله است، اما چیزی از آن باقی نمانده وارد حمام شدم. کف حمام پر از سنگ و خاک است و حتی با ایستادن بر روی سکوها هر لحظه انتظار تخریب و سقوط را داری، اما سقف حمام با وجود آنکه در برخی نقاط تخریب شده، هنوز سر پاست و شکل اولیه خود را حفظ کرده است.
پس از عبور از یک پیچ وارد خزینه شدم که متاسفانه وضعیت آن هم دست کمی از دیگر نقاط تخریب شده حمام ندارد. بنا فقط شمایل یک حمام را دارد، اما در واقع در و دیوار و کف و بخشی از ستون ها تخریب و با وجود قدمت و ارزش تاریخی عملا به یک مخروبه بدل شده است.
دهیار روستای ویدر با اشاره به اینکه جمعیت روستا متغیر است، افزود: اغلب اهالی مهاجرت کرده‌اند و عملا روستا به محلی برای گذران فراغت تبدیل شده است و در ایام تعطیل عملا جمعیت روستا دو برابر می‌شود.
به گزارش ایسنا؛ استان مرکزی تنها استانی در کشور است که بیشترین روستا را در خود جای داده است و عموما پتانسیل های گردشگری همه روستاها شرایطی به مانند یکدیگر دارند. اغلب آثار و بناهای تاریخی روستاها یا از دست رفته است یا در آستانه تخریب قرار دارد. تقریبا همه روستاها با موضوع مهاجرت به عنوان معضلی جدی مواجه هستند به گونه ای که جمعیت آنها به نیم یا کمتر از نیم رسیده است.
البته برخی روستاهای خوش آب و هوا با شرایط بهتر حداقل به محلی برای گردشگری و محلی برای گذران فراغت مهاجرین روستا بدل شده اند، اما اگر خواهان احیای زندگی روستایی هستیم باید شرایط برای بازگشت مهاجران فراهم شود.
روستاهای این سرزمین تاریخ خود را دارند و اگر این روستاها و زندگی و آیین های روستایی آنها از دست برود عملا تاریخ ایران را از دست داده ایم و باید با هر تلاش و کوششی در جهت حفظ این تاریخ قدم برداریم.
15 مهرماه هر سال تحت عنوان روز روستا نام گرفته است، اما روستاها بیش از هر چیزی و قبل از ثبت شدن در تقویم نیازمند احیا و ماندگاری هستند.
آذر اسفندیاری - ایسنا منطقه مرکزی
