تکدیگری امروز به یکی از معضلات اجتماعی شهرهای بزرگ تبدیل شده و گریبان بیشتر جوامع بزرگ شهری را گرفته است.
تجربه نشان داده است که عمده افرادی که به تکدیگری می پردازند، افراد سودجویی هستند که با سوءاستفاده از عواطف مردم اقدام به تکدیگری میکنند.
هریک از ما روزانه در گذر از خیابان، کوچه، اتوبوس و... به متکدیانی برمیخوریم که با بهانههای گوناگون، نگاه ترحمآمیز دیگران را متوجه خود کرده و از آنان درخواست کمک میکنند.
گدایی یا تکدیگری پدیدهای اجتماعی است که در بیشتر جوامع و به شکلها و شیوههای گوناگون دیده میشود و چهرهای زشت و نامتعادل از جامعه را به نمایش میگذارد. این پدیده از علل و عوامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ... موجود در جامعه ناشی میشود و میتواند بستری خطرناک برای بسیاری از مسائل و مشکلات اجتماعی دیگر باشد.
شیوه های گدایی گرچه متفاوتند اما همه از یك اصل تبعیت میكنند و آن تلاش برای كسب پول بیشتر به هر طریق است، بنابراین تكدیگری را باید آبستن معضلات اجتماعی متعددی قلمداد كرد چراکه بیشتر بررسیهای انجام شده از رابطه بین گدایی و اعتیاد، بزهكاری، خودكشی، فساد و فحشا، سرقت و... حكایت میكنند.
به گزارش ایسنا، علل دیگری مانند فقر مادی و ناكامی اقتصادی، فقر فرهنگی، اعتیاد، رخوت و سستی، مهاجرت، معلولیت، بیمهری و غیره نیز ممكن است موجب شود كه جوان یا سالمندی به گدایی روی آورد که به طور قطع، تبعات ناخوشایند این معضل بزرگ اجتماعی در کوتاه مدت و بلندمدت تاثیرات منفی بسیاری بر ساختار اجتماعی جامعه وارد خواهد کرد.
بسیاری از مردم معتقدند که رفع پدیده تکدیگری نیازمند یک تصمیم جدی است تا بتوان ریشه این معضل را که خود زمینهساز بروز دیگر معضلات اجتماعی و حتی بعضا امنیتی میشود را خشکاند، البته هر چند وقت یک بار طرحهای گوناگونی برای رفع این معضل و جمعآوری متکدیان از خیابانهای شهر از طرف نهادهای مختلف و مسئولان ذیربط انجام می شود، اما تاکنون با این مسئله به صورت ریشهای برخورد نشده است.
دادستان عمومی و انقلاب ساوه در گفتوگو با خبرنگار ایسنا در این رابطه گفت: روایات متعددی از ائمه اطهار(ع) درباره نامطلوب بودن تکدیگری و دست دراز کردن نزد مردم و سوال کردن از آنها وجود دارد چراکه این اقدام سبب بیاعتمادی به خداوند و ذلت درخواست کننده میشود. شخص مومن عزت نفس دارد و نباید با گدایی ارزش خود را از بین برده و به حیثیت خود ضربه وارد کند.
حجتالله درودگر افزود: حضرت محمد (ص) میفرماید «از رحمت خدا به دور است کسی که بار خود را بر دوش مردم بیاندازد» و میفرماید "از سوال کردن از مردم بپرهیزید زیرا سوال موجب ذلت و پستی در دنیا و سبب فقر زودرس و حساب طولانی در روز قیامت خواهد شد".
وی بیان کرد: امام صادق (ع) نیز میفرماید « خداوند رحمت کند بندهای را که عفیف و خودنگهدار باشد و از سوال بپرهیزد چون سوال از مردم سبب پستی در دنیا شده و سبب بینیازی نمیشود».
درودگر ادامه داد: البته روایات زیادی نیز از ائمه(ع) وجود دارد که تاکید بر صدقه و احسان شده است چراکه احسان عملی است بسیار پسندیده به شرط آن که در جای شایسته واقع شود و اشخاصی که استحقاق و اهلیت دارند مشمول آن قرار گیرند، بنابراین لازم است افراد متدین از احسان بیمورد و نابجا به برخی متکدیان خودداری کنند چرا که ممکن است این عمل در مواقعی گناهانی را به بار آورده و منشاء پارهای از مفاسد و اختلافات شود.
وی بیان کرد: متأسفانه شهروندان هنگام مشاهده کودکان، نوجوانان و جوانانی که مبادرت به تکدیگری میکنند حساسیت لازم را به خرج نمیدهند و عواطف و احساسات را مانع پیشگیری از معضلی تکراری و تلخ میدانند و حتی مبادرت به اهدای وجه نقد، نذورات و سایر اقلام به آنها میکنند.
بعضا برای جمعآوری متکدیان نیازی به دستور قضایی وجود ندارد
دادستان عمومی و انقلاب ساوه گفت: ماده 712 قانون مجازات اسلامی، درخصوص مجرمانه بودن تکدیگری آورده است" هرکس تکدی یا کلاشی را پیشه خود قرار داده باشد و از این راه امرار معاش یا ولگردی کند به حبس از یک تا سه ماه محکوم خواهد شد و چنانچه با وجود توان مالی مرتکب عمل فوق شود علاوه بر مجازات مذکور کلیه اموالی که از طریق تکدیگری و کلاشی به دست آورده است مصادره خواهد شد".
وی افزود: طبق قانون مجازات اسلامی، تکدیگری و ولگردی جرم بوده و از جرائم مشهود تلقی شده و در مقابل دیدگان شهروندان به وقوع پیوسته و در منظر دید عموم است و بعضا برای جمعآوری متکدیان نیازی به دستور قضایی وجود ندارد.
وی با اشاره به تاثیر تبلیغات و فرهنگسازی جهت عدم کمک به متکدیان خیابانی، خاطرنشان کرد: با وجود تعدد ادارات، نهادها، مراکز و موسسات خیریه و حمایتی، کمک به اینگونه افراد معنایی ندارد و شهروندان باید مراقب باشند که به این گداپروری دامن نزنند.
وی اضافه کرد: اگر شهروندان به جای کمک به اینگونه اشخاص کمکهای خود را به نهادهای خیریه و حمایتی معتبر در سطح شهر ارائه دهند قطعاً به دست نیازمندان واقعی خواهد رسید اما با کمک به متکدیان زمینه سوءاستفاده و فعالیت بیشتر آنها را فراهم کرده و گداپروری در شهر رواج مییابد.
گماردن کودکان به تکدیگری مشمول مجازات است
درودگر خاطرنشان کرد: ماده 713 قانون مجازات اسلامی نیز درباره گماردن اطفال و کودکان به تکدیگری پیشبینی مجازات کرده و آورده است: هرکس طفل صغیر یا غیر رشیدی را وسیلهی تکدی قرار دهد یا افرادی را به این امر بگمارد به سه ماه تا دو سال حبس و استرداد کلیه اموالی که از طریق مذکور به دست آورده است محکوم خواهد شد.
وی اظهار کرد: براي برخورد با این معضل تنها دخالت يک دستگاه یا نهاد کارساز نیست بلکه مقابله با آن با حضور فعال همه نهادها و در کنار آن حمايتهاي یکایک شهروندان ممکن خواهد شد و ميتواند موجب از بین بردن اين معضل از چهره شهر شود.
وی ابراز امیدواری کرد تا با کمک و همیاری شهروندان و دخالت تمامی دستگاهها، نهادها و ارگانهای مسئول بویژه متولیان امور فرهنگی و مذهبی و رسانهها، زمینه برخورد با معضلات اجتماعی نظیر تکدیگری و اعتیاد که جرمهای مشهودی محسوب میشوند، در جامعه فراهم شود.
سرپرست اجرائیات شهرداری ساوه نیز گفت: با همکاری دادستان، شهرداری، شورای اسلامی شهر، نیروی انتظامی، بهزیستی و کمتیه امداد امام(ره)، 120 متکدی از سطح شهر ساوه جمعآوری و با انجام اقدامات مختلف در چند مرحله ساماندهی شدند.
"سعید حکیمی" افزود: اخذ تعهد از متکدی، معرفی به زندان با دستور قضایی، معرفی به نهادهای حمایتی، اعزام به مراکز کمپ ترک اعتیاد و تحویل به خانوادهها در محل زادگاه، برخی از مراحل ساماندهی متکدیان است.
وی با بیان اینکه بیشتر این متکدیان از دیگر استانهای کشور به این شهر آمده بودند، اظهار کرد: اغلب آنان به دلیل اعتیاد از طرف خانواده ترد و مجبور به تکدیگری و برخی اعمال غیراخلاقی میشوند.
اجبار زنان به تکدیگری توسط همسران معتاد
وی بیان کرد: سرپرستان برخی از زنان متکدی کشف شده به دلیل اعتیاد از کار اجتناب کرده و زنانشان را به بهانه دستمالکاغذی یا جورابفروشی به تکدیگری در سطح شهر مجبور میکردند.
حکیمی گفت: 12 مورد از این خانوادهها با حمایت دادستان پس از شناسایی با هزینه ایاب و ذهاب شهرداری از ساوه به زادگاهشان که برخی از آنان نیز دورترین نقاط کشور بود، منتقل شدند و همچنین 14 مجنون از سطح شهر جمعآوری و به مرکز روانپزشکی رازی تهران انتقال داده شدند.
وی اضافه کرد: برای جلوگیری از تردد شبانه معتادان بیخانمان و کارتنخواب در سطح شهر نیز یک مکان برای آنان توسط شهرداری فراهم شد و شبانه حدود 20 تا 30 معتاد کارتن خواب در این مکان شب را سپری میکنند.
وی اظهارکرد: همچنین با همکاری اداره بهزیستی حضانت چند کودک که والدین آنها به دلیل اعتیاد، شرایط نگهداری از این کودکان را نداشتند، از والدین سلب و به اماکن مناسب منتقل شدند.
وی با تاکید بر اینکه مردم باید از کمک به متکدیان خودداری کنند، از اقدام به زورگیری توسط برخی متکدیان معتاد خبر داد و گفت: این افراد برای تامین مواد مخدر مورد نیاز خود ممکن است به هر کاری دست بزنند.
حکیمی با بیان اینکه تکدی گری ریشه در بسیاری معضلات اجتماعی دارد، گفت: با تلاش دادستان ساوه و سایر نهادهای حمایتی این معضل در این شهر تا حد مطلوبی کنترل شده است.