یک کارشناس ارشد روانشناسی بالینی در ساوه به تشریح راهکارهایی برای خلاصی از عادات بد پرداخت.
علی توکلی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)-منطقه مرکزی، با بیان اینکه آگاهي از اينكه شما عادت بدی داريد و اینکه دوست داريد آنرا ترك كنيد، امري حياتي است، افزود: مواردي كه اين عادت بد زندگي ما را دگرگون و يا دست خوش تغييرات كرده است در نظر گرفته و به خود بقبولانيم كه دوست دارم تغييرش دهم.
وی اضافه کرد: باید اول از خود بپرسيم كه اولا چرا این عادت بد است؟ دوما چه عاملي سد راه من در ترك اين عادت است و سوما چه مسائل يا اشخاصی مانع ترك آن شده‌اند.
توکلی ادامه داد: در ابتدا باید محيط اطراف‌مان را تغيير دهيم. تحقيقات نشان می‌دهند كه گاهي اوقات محيط‌هاي اطراف مان ريشه بعضي از رفتارهاي ماست؛ در زمانی كه در حال تلاش كردن براي ترك آنها هستيم!
وی اضافه کرد: باید راهي براي تغيير اطراف‌مان پيدا كنيم و توجه كنیم كه آيا اين كار باعث كاهش وسوسه عادت‌مان مي‌شود؟ به طور مثال اگر عادت داريم كه سيگارمان را در نورگير بكشيم، صندلي‌اي كه روي آن مي‌نشينيم جابجا كنيم و به جاي آن يك گياه قرار دهيم و يا اگر عادت به پرخوري در يك مكان هميشگي در ميز غذاخوري‌مان داريم، در صندلي ديگر بنشينيم و يا ميز و صندلي‌ها را تغيير آرايش دهيم، آنگونه كه با حالتي جديد نسبت به قبل مواجه شويم.
وی بیان کرد: تغييرات جزئي در محيط مي‌تواند باعث كم شدن وابستگي شود و علاوه بر آن ذهن ما را به بررسي دوباره‌ي محيط اطراف‌مان مجبور مي‌كند.
این روانشناس و مدرس دانشگاه بیان کرد: باید ارتباطات خود را با افرادي كه ما را به انجام عادت بد تشويق مي‌كنند، محدود كنيم. اگر عادت به كاري داريم كه محيط آنرا نمي‌توانيم تغيير دهيم همچون محيط كار، پس دست به تغيير مناسبات اجتماعي خويش بزنيم، براي مثال اگر عادت داريم با چند تن از همكاران در وقت‌هاي استراحت سيگار بكشيم، وقت استراحت را تغيير دهيم تا وسوسه نشويم كه به آنها بپيونديم و سيگار بكشيم.
وی با بیان اینکه با اینکار روابط اجتماعي ما آسيب خواهد ديد اما، سلامتي ما بهبود خواهد يافت بیان کرد: باید براي عادت بد موانعی ايجاد كرد. اگر دليل ما براي دوري از اين عادت نسبت به تمايل ما به انجام دوباره‌ي آن قوي‌تر باشد، خلاصي از آن به مرور راحت‌تر مي‌شود.
توکلی اضافه کرد: شخصي كه مورد علاقه ماست و اين عادت ما را ناپسند مي‌شمارد بيابيم و به خودمان بگوييم تا وقتي كه اين فرد در كنار من است از انجام آن طفره مي‌روم. از اين فرد همچون طنابي استفاده كنيم تا در مواقعي كه حس شديد انجام عادت بد ما را فرا گرفته است به آن چنگ بزنيم.
به گفته این کارشناس ارشد روانشناسی بالینی باید عادت را به رفتار ديگری تبديل كرده و از رفتار و يا تمايلي ديگر براي مبارزه با آن استفاده كرد، به طور مثال اگر تنبل هستيم براي عادت بدمان نيز تنبلي كنيم و انجام آنرا كاري مشقت‌بار و سخت فرض كنيم مثلا افراد سیگاری می‌توانند بسته سيگارشان را در خودرو بگذارند و آن را در خيابان پارك كنند.
وی با بیان اینکه برای این اقدامات می‌توانیم به خودمان پاداش بدهيم گفت: هر بار كه دست رد به سينه عادت بد خود زديم يك 10 هزار توماني يا بيشتر در يك قوطي يا قلک بيندازيم، اما زمانيكه تسليم آن شديم مقدار پول زيادي كه دوست نداريم از دست بدهيم، برداريم و زمانی كه با موفقيت عادت بدمان را ترك كرديم به عنوان جايزه پول‌هایمان را خرج كنيم و يا براي مصارف خيرخواهانه، ببخشيم.
توکلی اظهار کرد: بهتر است براي عادت بد خود جايگزيني مناسب پيدا كنيم و آرام آرام سعي كنيم عادت بد را با كار يا رفتاري مناسب و مثبت جايگزين كنيم.
وی با بیان اینکه نكته اساسي، تمركز بر انجام ندادن كاري نیست بلكه تمركز اصلي بر انجام كاري ديگر به جاي آن عادت است افزود: به طور مثال اگر قصد ترك سيگار را داريد در زمان‌هايي كه معمولا سيگار مي‌كشيد، به جاي آن آبنبات بخوريد و يا چند قدمي در محله‌تان بزنيد. پر كردن زمان‌هاي مربوط به عادت با فعاليت‌هاي جديد ما را در ترك آن كمك خواهد كرد.
توکلی با تاکید براینکه باید صبور باشيم، تغييرات رفتاری را يك فرآيند طولاني‌مدت و زمان‌بر دانست و گفت: این فرایند به همان اندازه طول می‌كشد كه ما مصمم هستيم.
وی خاطرنشان کرد: باید برای ترک عادات بد اهداف واقع‌گرايانه مشخص کرده و يك برنامه 30 روزه تعیین كنيم و اگر نياز به زمان بيشتری داشتيم، 30 روز ديگر آنرا تمديد كنيم. مادامي كه در حال اصلاح خودمان هستیم نباید به مدت زمان اين فرآيند توجه كنيم.
