سوم آبانماه سال جاری بود که خبری با عنوان "انبارهای سنتی، جولانگاه کرم گلوگاه انار" بر روی خروجی خبرگزاری ایسنا قرار گرفت و در این خبر معاون فنی و اجرایی جهاد کشاورزی ساوه از تولید کنندگان انار خواسته بود تا میوه برداشت شده را در انبار استاندارد یا سردخانه نگهداری کنند و از دپوی انار در انبارهای سنتی خودداری کنند تا از گسترش آفت کرم گلوگاه جلوگیری شود.
در این خبر محمودرضا خلیلی در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص آفاتی که متوجه محصول انار می‌شود، گفته بود بود: آفت کرم گلوگاه یکی از آفات طغیانی بود که امسال متوجه محصول انار در باغات شهرستان ساوه شد. کرم گلوگاه به عنوان یک اپیدمی تمامی باغات انار شهرستان را درگیر کرده و یک آفت شایع است و تاکنون روش کنترلی موثری برای پیشگیری صددرصدی از این آفت وجود ندارد.
خلیلی با اشاره به بروز خسارت بین پنج تا ۲۵ درصدی ناشی از شیوع آفت کرم گلوگاه در باغات انار گفته بود: براساس پایش‌ها و بررسی‌های صورت گرفته در سال جاری، میزان شیوع آفت کرم گلوگاه بالغ بر ۱۵ درصد است.
خبرنگار ایسنا، به منظور بررسی شرایط نگهداری محصول پس از برداشت با تنی چند از باغداران و تولیدکنندگان در روستاهای یل‌آباد، نورعلی بیک، سقانلیق و آق دره تماس تلفنی برقرار کرد که در این گفت‌وگوهای تلفنی باغداران از نبود فضای سردخانه‌ای کافی در قطب تولید انار گلایه کرده و اظهار کردند که نبود سردخانه موجب شده که انار تولیدی را در انبارهای سنتی نگهداری کنند. موضوعی که مورد تائید کارشناسان باغبانی جهاد کشاورزی شهرستان ساوه نیز قرار گرفت.
سردخانه محصولات کشاورزی، یکی از مهمترین زیرساخت‌های بخش کشاورزی است. متاسفانه به دلیل نبود صنایع تبدیلی به تعداد کافی در برخی نقاط کشور نظیر ساوه، وجود سردخانه‌های مجهز برای جلوگیری از هدر رفت محصولات کشاورزی ضرورری است.
مدیرعامل اتحادیه شرکت‌های تعاونی روستایی شهرستان ساوه در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با اشاره به اینکه این شهرستان در حوزه فضای سردخانه ای با کمبود مواجه است، اظهار کرد: ظرفیت تولید محصولات باغی و زراعی در شهرستان ساوه بالاست، اما میزان سردخانه‌های موجود در سطح شهرستان متناسب با تولیدات کشاورزی نیست.
"فرشاد بهشتی" افزود: کمبود سردخانه در این شهرستان که تولیدکننده محصول شاخصی نظیر انار است موجب شده است که بخشی از تولیدات باغی بویژه محصول انار در سردخانه‌های خارج از شهرستان نظیر سردخانه های استان های البرز و قم نگهداری شود در صورتی که احداث و توسعه سردخانه و نیز صنایع تبدیلی و فرآوری محصولات باغی در شهرستان باعث می‌شود که انگیزه کشاورزان شهرستان برای تولید بیشتر شود.
وی افزود: شهرستان ساوه به عنوان قطب کشاورزی ایران با تولید افزون بر ۷۰ نوع محصول زراعی و باغی در تولید بسیاری از میوه‌های درختی و محصولات زراعی حائز رتبه برتر است و باغداران این شهرستان برای نگهداری میوه‌های خود نیازمند توسعه سردخانه و صنایع تبدیلی جانبی هستند.
ساوه برای یک پنجم انار تولیدی اش فضای سردخانه ای دارد
وی خواستار افزایش ظرفیت فضای سردخانه نگهداری میوه در این شهرستان شد و گفت: از مجموع ۱۵۰ هزار تن انار تولیدی در ساوه تنها برای ۳۰ هزار تن محصول، ظرفیت سردخانه‌ای وجود دارد و باید برای افزایش ظرفیت حداقل دو برابری چاره‌اندیشی کرد.
بهشتی با بیان اینکه نگهداری محصول در سردخانه یکی از دغدغه‌های تولیدکنندگان انار ساوه است، افزود: باغداران از اواخر شهریورماه و حدود دو ماه قبل از برداشت محصول به فکر رزرو ظرفیت هستند، اما همواره با کمبود ظرفیت مواجه می‌شوند.
اعطای تسهیلات با نرخ پائین، راهکار توسعه فضای سردخانه‌ای ساوه
او اعطای تسهیلات با نرخ پائین را عاملی جهت احداث و توسعه فضای سردخانه‌ای دانست و افزود: در سفر رئیس جمهور و هیات دولت به استان مرکزی توسعه فضای سردخانه‌ای تصویب شد و امیدواریم با پیگیری فرماندار ویژه ساوه و مساعدت استاندار مرکزی سهم قطب تولید انار از تسهیلات حمایتی و منابع مالی برای احداث و توسعه فضای سردخانه‌ای بیشتر شود.
حمایت از بخش خصوصی برای احداث سردخانه
معاون استاندار و فرماندار ساوه نیز از پیگیری مصوبه استانی اعطای تسهیلات حمایتی در سفر هیات دولت به استان مرکزی به منظور توسعه فضاهای سردخانه‌ای خبر داد و افزود: اجرایی شدن این مصوبه را از سوی سازمان جهاد کشاورزی استان پیگیری و مطالبه خواهیم کرد.
"مهدی الیاسی" در ادامه گفت: از بخش خصوصی که تمایل به سرمایه‌گذاری در حوزه احداث و توسعه فضای سردخانه‌ای و صنایع تبدیلی داشته باشد حمایت می کنیم و تسهیلات لازم به منظور تامین نقدینگی و سرمایه در گردش با طی فرآیند قانونی اعطا خواهد شد.
افتتاح سردخانه ۲۰ هزار تنی در آینده نزدیک
وی از افتتاح سردخانه ۲۰ هزار تنی شهر صنعتی کاوه در آینده نزدیک خبر داد و افزود: با افتتاح این سردخانه بخشی از ظرفیت آن به نگهداری محصولات کشاورزی اختصاص خواهد یافت.
فرماندار ساوه همچنین با اشاره به اینکه سردخانه اتحادیه تعاونی روستایی شهرستان ساوه یکی از سردخانه‌های ممتاز شهرستان است که نقش بسزایی در حفظ و نگهداری متعهدانه و متخصصانه محصولات کشاورزی دارد، افزود: احداث سردخانه برای محصولات باغی، راهکاری جهت رونق صادرات و کوتاه شدن دست واسطه‌هاست. در واقع بدون توسعه سردخانه امکان تولید پایدار وجود نخواهد داشت و در هر فصل تولید، بخشی از محصول به ضایعات تبدیل خواهد شد چرا که سردخانه‌ها به عنوان مراکز ذخیره‌سازی، نقش مهمی در کاهش ضایعات محصولات کشاورزی و تنظیم بازار مصرف داخل و رونق صادرات دارند.
مجلس و دولت به دنبال تشویق توسعه سرمایه‌گذاری در احداث سردخانه و صنایع تبدیلی
نماینده مردم ساوه و زرندیه در مجلس شورای اسلامی نیز گفت: نخستین جشنواره ملی تولید و صادرات انار فرصتی برای بازخوانی مطالبات باغداران و کشاورزان شهرستان ساوه بود و علاوه بر حضور و بررسی میدانی مشکلات و خواسته‌های تولیدکنندگان بخش کشاورزی مقرر شد جلسه‌ای با حضور استاندار مرکزی، فرماندار شهرستان و برخی دیگر مسئولان و نیز جمعی از باغداران، دامداران و فعالان حوزه کشاورزی با حضور مقامات وزارت جهاد کشاورزی و اعضای کمیسیون کشاورزی در این کمیسیون تشکیل شود که این جلسه هفته گذشته تشکیل و موارد مطرح شده مورد بررسی قرار گرفت و به صورت عملیاتی تصمیم گیری شد.
"حجت‌الاسلام محمد سبزی" افزود: کمیسیون کشاورزی مجلس و دولت به دنبال اعمال سیاست‌های تشویقی برای توسعه سرمایه‌گذاری در احداث سردخانه و صنایع تبدیلی است و براین اساس جلسه جداگانه‌ای در کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی برای برطرف کردن مشکلات با اتخاذ راهکارهای مناسب تشکیل خواهد شد.
موضوع اعطای تسهیلات کم بهره را در کمیسیون کشاورزی مطرح می‌کنیم
وی در خصوص اعطای تسهیلات برای احداث سردخانه گفت: در جلسه کمیسیون کشاورزی قطعا موضوع اعطای تسهیلات با نرخ کم مطرح شده و دولت ملزم به پرداخت تسهیلات برای حل مشکل سرمایه‌گذاری برای احداث و توسعه سردخانه و صنایع تبدیلی خواهد شد.
این نماینده مردم در خانه ملت با اشاره به اینکه احداث سردخانه و صنایع تبدیلی دانش بنیان از مهمترین مطالبات تولیدکنندگان کشاورزی برای جلوگیری از هدررفت محصول و عرضه میوه با کیفیت و فرآوری‌های آن در بازار است، اظهار کرد: جذب بازارهای خارجی و سرمایه گذاران به منظور توسعه صادرات و عرضه محصول با قیمتی بالاتر، از دیگر مطالبات باغداران است که در این میان با رایزنی از طریق برخی کشورهای همسایه نظیر کشور ارمنستان به دنبال ایجاد بازر پایدار برای صادرات و فروش محصول انار این منطقه هستیم.
به گزارش ایسنا، احداث و توسعه فضای سردخانه‌ای یا صنایع تبدیلی در یک منطقه به کشاورز این اطمینان را می‌دهد که اگر نتوانست محصولش را در بازار به قیمت مناسبی بفروشد آن را در سردخانه نگهداری کرده و در زمان مناسب به بازار عرضه کند ولی اگر سردخانه وجود نداشته باشد ناگزیر به فروش سریع محصول خواهد بود و برای جلوگیری از فساد محصول تولیدی مجبور است ثمره دسترنج خود را به قیمت ناچیز در اختیار دلالان قرار دهند.
بدیهی است که نبود یا کمبود فضای سردخانه نگهداری میوه، موجب خواهد شد که محصول برداشت شده به یکباره وارد بازار شده و به دلیل اشباع ناگهانی بازار و نبود قدرت جذب لازم، قمیت محصولات کشاورزی کاهش قابل ملاحظه یابد و این موجب زیان دوباره کشاورزان و باغداران می‌شود موضوعی که امسال در قیمت انار مشاهده شد و باغداران از عدم تناسب هزینه تمام شده تولید و درآمد حاصل از عرضه محصول گلایه‌مند هستند.
قطب تولید انار جهان و پایتخت انار ایران عناوین زیبایی است که برای شهر یاقوت‌های سرخ بکار برده می‌شود، اما واقعیت این است که نباید صرفا به فکر بَزَک کردن شهر خرده طلا با چنین عناوین و واژه‌های زیبایی بود بلکه باید با فراهم کردن زیرساخت‌های مورد نیاز، ساوه را به جایگاه واقعی خود رساند.
باغداران و تولیدکنندگان انار در ساوه علاوه بر کمبود آبی که در این منطقه وجود دارد و آنها را با تنش آبی مواجه کرده است با کمبود زیرساخت‌هایی نظیر صنایع تبدیلی دانش بنیان، پایانه صادراتی انار و کمبود فضای سردخانه‌ای مواجه هستند و متاسفانه به نظر می رسد که یا اراده جمعی برای حل این مشکلات و برآوردن مطالبات باغداران وجود ندارد، یا این مسئله در اولویت نیست و یا از همه مهمتر اهمیت آن درک نشده یا مورد بی توجهی قرار گرفته است.
امید است نخستین جشنواره ملی تولید و صادرات انار ساوه که چندی پیش با حضور اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس، معاون وزیر جهاد کشاورزی و سایر مقامات کشوری، استانی و شهرستانی برگزار شد به نقط عطفی در برون رفت این مشکلات و اتخاذ تدابیر مناسب در برآوردن خواسته‌های باغداران تبدیل شود.
