تابستان که شروع میشود در جای جای دشت مرکزی و نوبران ساوه تا چشم کار میکند کشاورز و کارگری را میبینی که در حال برداشت محصولات مختلف کشاورزی هستند.
شرایط اقلیمی مساعد و منحصربفرد و نیز آب و هوای مناسب و اراضی مستعد کشاورزی، ساوه را به کانون تولید افزون بر ۷۰ نوع محصول زراعی و باغی تبدیل کرده است به گونهای که شهر یاقوتهای سرخ بیش از یک سوم کشاورزی استان مرکزی را با تولید محصولاتی نظیر انار، طالبی، پسته و زیتون، انجیر، گوجه سبز، صیفیجات، تولیدات گلخانهای، گندم، جو، کلزا، گردو و بادام و ... به خود اختصاص داده است و در مجموع حدودا سالانه ۶۵۰ هزار تن انواع محصولات کشاورزی در این شهرستان تولید میشود.
سه دشت حاصلخیز شامل دشت مرکزی با آب و هوای نیمه گرمسیری، دشت لوئین با آب و هوای معتدل و دشت بیات با آب و هوای سرد و کوهستانی، شهرستان ساوه را مستعد کشاورزی در ۷۰ هزار هکتار از اراضی منطقه کرده که ۲۱ هزار هکتار آن باغی و مابقی زراعی است.
تابستان که از نیمه میگذرد فصل برداشت طالبی به عنوان یکی از شاخصترین تولیدات زراعی این شهرستان آغاز می شود و تا ابتدای شهریورماه جنب و جوش برداشت و ارسال این میوه تابستانی شیرین و سرشار از ویتامین به نقاط مختلف کشور ادامه دارد.
احمد رضایی یکی از طالبی کاران ساوجی در بخش مرکزی ساوه با شکرگزاری به درگاه خدا به دلیل بارشهای خوب دو سال اخیر میگوید که در دو سال گذشته سطح زیر کشت طالبی اش را به دلیل منابع آبی مطلوب متاثر از بارشهای سال آبی، به سه برابر افزایش داده است.
وی تاکید کرد: با وجود بارشهای خوب و گذر از کمبود منابع آبی، استفاده صحیح از آب همچنان در دستور کار کشاورزان است و کشت طالبی به روش زیرپلاستیکی با هدف مدیریت مصرف آب و نیز زودرس بودن این محصول انجام میشود.
وی در ادامه به عدم همخوانی هزینههای تمام شده تولید طالبی با قیمت بازار اشاره کرد و افزود: برخی کارگران روزانه تا ۱۴۰ هزار تومان برای برداشت طالبی دستمزد مطالبه میکنند، این مسئله در کنار نرخ بالای حمل و نقل موجب شده است که دخل و خرج طالبی کاران ساوجی با هم نخواند.
رضایی تصریح کرد: زحمت اصلی کشت طالبی با کشاورز است، اما سود و درآمد کلان به جیب دلال میرود و چیزی عاید تولیدکننده نمیشود. اگر همچنان مانند دو سال گذشته با کمبود منابع آبی مواجه بودیم قطعا کشت طالبی توجیه اقتصادی نداشت ولی بارشهای دو سال اخیر به داد کشاورزان رسید تا با افزایش سطح زیر کشت و عملکرد مطلوب و مناسب بتوانند هزینه زندگی خود و خانوادهشان را تامین کنند.
مدیر جهاد کشاورزی ساوه نیز گفت: کار برداشت طالبی از سطح ۲۲۰۰ هکتار از اراضی این شهرستان آغاز شده و تا بیش از یک ماه دیگر ادامه خواهد داشت.
حسن شریفی با اشاره به اینکه شهرستان ساوه رتبه اول تولید طالبی استان مرکزی را به خود اختصاص داده است، اظهار کرد: شهرستان ساوه بزرگترین تولیدکننده طالبی در کشور است، از طرفی کیفیت بالا و ماندگاری طولانی طالبی ساوه و نیز طعم، بو و شیرینی مطبوع، منظم بودن خطوط طالبی، عطر و بوی بهتر نسبت به سایر طالبیهای تولیدی کشور موجب شده است تا طالبی ساوه از شهرت جهانی برخوردار شود.
وی متوسط عملکرد مزارع این شهرستان در کشت طالبی را ۱۷ تن در هکتار دانست و با بیان اینکه نسبت به سال گذشته تفاوتی در افزایش یا کاهش کشت این محصول وجود ندارد، اظهار کرد: پیش بینی میشود حدود ۴۰ هزار تن طالبی از مزارع این شهرستان در سال جاری برداشت شود.
شریفی برخورداری ساوه از آب و هوای گرم و خشک را موجب تولید طالبی با عطر و طعم عالی دانست و افزود: طالبی ساوه به لحاظ مرغوبیتی که دارد مشتریان زیادی از نقاط مختلف کشور و حتی کشورهای حاشیه خلیجفارس و دریای خزر دارد.
وی مهمترین ارقام زیر کشت طالبی در ساوه را رقم ورامین و فلات بیان کرد و افزود: در سال گذشته بدلیل بارشهای مناسب، افزایش ۲۰ درصدی سطح زیر کشت طالبی و افزایش ۳۰ درصدی میزان عملکرد و تولید این محصول شاخص ثبت شد.
مدیر جهاد کشاورزی ساوه در ادامه به کشت زیر پلاستیکی محصول طالبی در این شهرستان با هدف مدیریت مصرف آب اشاره کرد و افزود: در سال جاری نزدیک به ۸۰ درصد از سطح زیر کشت طالبی ساوه به صورت زیرپلاستیکی و آبیاری قطرهای نوار تیپ و مابقی به صورت سنتی و غرقآبی انجام میشود.
وی کشت صیفیجات زیر پلاستیکی نظیر طالبی را یکی از شیوههای تولید محصولات جالیزی در مناطق کم آب دانست که علاوه بر کاهش مصرف سموم و آب، موجب مبارزه با علفهای هرز، صرفه جویی در مصرف بذر، محافظت کشت از خطر تگرگ احتمالی و کمک به زودرس بودن محصول میکند.
شریفی افزود: با کشت محصولات زراعی به شیوه زیر پلاستیکی مصرف آب تا ۶۰ درصد صرفه جویی میشود و مشکلات آفات و بیماریها نیز کمتر شده و عملکرد تولید را به مقدار قابل توجهی افزایش خواهد داد.
وی ادامه داد: در کشت طالبی به روش سنتی و آبیاری غرقابی یک بیماری با عنوان "بوته میری" بروز می کند که موجب می شود بوته طالبی که سبز و همزمان زیر بار محصول قرار دارد به یکباره خشک شود ولی با اصلاح سیستمهای آبیاری به شیوه نوار قطرهای تیپ این بیماری به شدت کاهش یافته و این نوع قارچ تا حد قابل ملاحظهای از بین میرود.
این مقام مسئول در جهادکشاورزی ساوه از بین رفتن آفت "مگس میوه" را از دیگر مزایای کشت طالبی به روش زیرپلاستیکی و نوار قطرهای تیپ دانست و افزود: در شیوههای سنتی کشت طالبی مبارزه با این آفت از طریق سمپاشی صورت میگیرد.
وی در ادامه گفت: این روش تولید طالبی با توجه به باقی ماندن بقایای پلاستیک در سطح اراضی موجب آلودگی خاک میشود که از کشاورزان درخواست میشود تا نسبت به جمع آوری آنها پس از برداشت محصول اقدام کنند چرا که با جمع آوری پلاستیکها پس از پایان برداشت محیط زیست با تهدیدی مواجه نخواهد شد.
به گفته کارشناسان تغذیه، طالبی سرشار از ویتامین و فیبر بوده و میوهای اشتهاآور و ملین است که باعث رفع تشنگی نیز میشود. این میوه تابستانی منبع غنی پتاسیم و فسفر است و پتاسیم موجود در این میوه باعث جلوگیری از بیماریهای قلبی عروقی میشود. به علت وجود کلسیم فراوان، مصرف طالبی باعث بهبود و رشد اسکلت و استخوان بدن و لطافت و شادابی و نرمی پوست میشود. مصرف این میوه همچنین به افرادی که از کم خونی رنج میبرند، توصیه میشود.
جای خالی تشکلهای کشاورزی نظیر اتحادیه صیفی کاران و عدم حمایت واقعی دولت از تولیدکنندگان و نظارت ناکافی بر بازار عرضه محصول، موجب افزایش هزینههای تمام شده تولید محصولات جالیزی نظیر طالبی میشود و به زعم کشاورزان، طالبی ساوه با قیمتی حدود ۲۵۰۰ تومان از سر جالیز توسط دلالان خریداری و در بازار به قیمت دو الی سه برابر آن به فروش میرسد و طالبیکار با مشاهده تابلوی قیمت "طالبی ساوه ۱۰ هزار تومان" در شهرهایی نظیر تهران، کرج و ... آه از نهادش بر میخیزد، در حالی که اگر تشکل های مردم نهاد و تعاونیهای کشاورزی در قالب بخش خصوصی با سازوکار لازم در کنار دولت قرار گیرند عرضه تولیدات کشاورزی نظیر طالبی با قیمت واقعی به بازار دست دلالان را کوتاه می کند و به عبارتی دخل و خرج کشاورزان با هم تا حد قابل توجهی همخوانی پیدا میکند و آن موقع است که میتوان گفت کشاورزی توجیه اقتصادی پیدا کرده و جهش تولید در اقتصاد متاثر از کشاورزی محقق خواهد شد.