ساوه - ایرنا - زنگ خطر تعطیلی و بیکاری بیش از ۱۱۰ کارگر یک واحد داروسازی ساوه، در حالی به صدا درآمده که کمتر از سه ماه قبل، خطوط تولید داروهای جدید در این واحد تولیدی، صنعتی آغاز به کار کرد.
صدای آژیر قرمز تعطیلی برای این کارخانه که تحت لیسانس ۲ کمپانی معتبر اروپایی فعالیت می‌کند مدتی است به صدا درآمده و ممکن است تا ماه های آتی با اتمام ذخایر مواد اولیه، این واحد تعطیل شود که در این صورت ظرفیت تامین پنج درصد نیازهای دارویی کشور از میان می‌رود.
برخی از تصمیم ها و صدور آیین نامه و بخشنامه ها در بسیاری از حوزه های صنعتی، تولید و حتی تجاری دامنگیر فعالانی شده که با عشق به وطن سرمایه خود را برای رونق تولید داخلی به کار گرفته اند و اکنون مانند داروسازی بهستان در تنگنایی افتاده اند که فقط با یک دستور وزارتی امکان رهایی از هیولای ورشکستگی، بیکاری و تعطیلی را دارند.
آیین نامه مشکل‌ساز
مدیرعامل این واحد صنعتی ساوه به اصل ماجرا و مشکل این روزهای مجموعه اش پرداخت و از ایجاد مشکلی حاد برای تداوم مسیر تولید این کارخانه که بازخورد صدور و ابلاغ یک آیین نامه از سوی سازمان غذا و دارو است، به عنوان عاملی بازدارنده یاد کرد که ممکن است این کارخانه را در یک ماه آینده به تعطیلی بکشاند.
دکتر «میرعلی چاوش زاده» اظهار داشت: از آنجا که دارو در زمره کالاهای اساسی محسوب شده و مشمول دریافت ارز دولتی می باشد و از طرفی دولت هم محدودیت قیمت‌گذاری دارد و قصد وارد کردن فشار به اقشار جامعه را ندارد، بنابراین در قراردادی که با شرکت های ساندوز و استلاس منعقد کرده ایم تاکید شده که الزاما باید همه مواد اولیه شامل موادموثره، جانبی و حتی مواد بسته‌بندی را از منابعی که مورد تایید آنها است، خریداری و تهیه شود تا داوری تولیدی نیز با برند و لوگوی این شرکت ها باشد، در غیر این صورت موانعی برای تداوم فعالیت کارخانه ایجاد می‌شود.
وی گفت: در آیین نامه «تولید تحت لیسانس» که در سال ۹۱ از سوی سازمان غذا و دارو ابلاغ شده، به صراحت آمده است که تولید تحت لیسانس دارای شرایطی از جمله انتقال تکنولوژی از شرکتهای صاحب دانش فنی و همچنین لزوم تایید محصول نهایی از سوی شرکت دارنده دانش فنی است اما اخیرا آیین نامه دیگری از سوی این مرجع نظارتی صادر شده که شرکت های داروسازی را مکلف می کند که مواد اولیه را از منابع داخلی تهیه و دیگر اجازه واردات آن را ندارند و دیگر اقداماتی مانند ثبت سفارش و تخصیص ارز نیز در این رابطه انجام نخواهد شد.
وی تاکید کرد: شرایط این آیین نامه که واردات مواد اولیه را ممنوع و تخصیص ارز و ثبت سفارش را هم از میان برداشته از یک سو و قراردادهایی که ما با شرکت های استلاس و ساندوز داریم نیز از طرف دیگر سبب شده تا آنها به هیچ وجه شرایط ابلاغی از سوی سازمان غذا و دارو را نپذیرند و بر ضرورت اجرای مفاد قرارداد و تامین مواد اولیه از منابعی که خودشان تایید کرده اند، تاکید کنند به همین دلیل حدود ۲ ماه است که به هیچ وجه نتوانسته ایم تخصیص ارزی داشته باشیم و مواد اولیه را وارد کنیم و تداوم این روند زیان هایی برای کارخانه در بر خواهد داشت.
وی توضیح داد: نخستین بازتاب این روند و آیین‌نامه سازمان غذا و دارو این است که شرکت‌هایی که تحت لیسانس آنها اقدام به تولید دارو می‌کنیم از ما شکایت حقوقی می‌کنند و احتمال فسخ قرارداد و وارد شدن زیان هنگفت وجود دارد و نکته دوم اینکه ما حداکثر تا یک ماه آینده موجودی مواد اولیه در انبارها داریم و اگر این ذخایر تمام شود و نتوانیم واردات مواد لازم برای تولید که مورد تایید شرکتهای طرف قرارداد باشد را تهیه کنیم ناگزیریم شرکت را تعطیل کرده یا اینکه فعالیت‌ها را به حداقل ممکن کاهش دهیم که در این صورت ۱۱۱ تن از کارکنان بیکار می شوند و ممکن است فقط چند نگهبان و یک یا ۲ کارمند امور دفتری در تهران را نگهداری کنیم.
مدیرعامل واحد تولیدی داروسازی بهستان گفت: چندی پیش برای رفع این مشکل با نماینده مردم ساوه در مجلس نیز ملاقات داشتم و نامه ای از او برای مراجع وزارتی هم دریافت نمودم همچنین قرار است در این راستا با استاندار مرکزی و فرماندار ساوه هم ملاقات هایی داشته باشم.
وی خاطرنشان کرد: با وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو نیز رایزنی هایی داشتیم و پیشنهاد کردیم که اجازه دهند تا حدود یک سال و نیم آینده مواد اولیه را از منابع مورد تایید شرکت های اروپایی تحت قرارداد تامین کنیم و ما هم در این مدت از شرکتهای طرف قرارداد درخواست می کنیم که نسبت به بررسی و ممیزی منابع تولیدکننده داخلی مواد اولیه اقدام کنند تا در صورت تایید از سوی آنها، اقدام به تهیه مواد اولیه از محل منابع داخلی نماییم اما هنوز پاسخی به مکاتبات ما داده نشده است.
چاوش زاده اظهار داشت: شاید بتوانیم تا آخر دی ماه از مواد اولیه موجود در انبارها استفاده کنیم و در حالت خوشبینانه هم تا آخر سال به نوعی کج دار و مریز تولید را ادامه دهیم اما به طور قطع تداوم تولید این شرکت با شرایط موجود به سال جدید خورشیدی نخواهد کشید و ناگزیریم این مجموعه مدرن را تعطیل کنیم.
وی گفت: در این کارخانه ۹ قلم دارو با دوزهای مختلف تولید می شود که همه آنها پیش از این از طریق واردات تامین می شدند اما اکنون بخش بزرگی از نیاز بیماران اعصاب و روان، دیابتی (متفورمین ۵۰۰ و ۱۰۰۰) بیمارانی که دارای ناراحتی کلیه و مجاری ادرار هستند، را تامین می‌کنیم.
مدیرعامل این واحد صنعتی اظهار داشت: این شرکت با یک هزار میلیارد ریال سرمایه گذاری توسط بخش خصوصی و بدون استفاده از تسهیلات بانکی احداث شد و اکنون ۲ پروژه توسعه خط تولید و همچنین انبار نیز در دستور کار است هرچند مشکل تامین نقدینگی طرح توسعه را دچار توقف کرده است.
وی افزود: این واحد صنعتی تنها شرکتی در ایران است که دارو را به شیوه «تحت لیسانس» برندهای معروف اروپایی و با کیفیتی معادل آنچه در همان کشورها تولید می شود، برای بیماران تولید می‌کند.
وی گفت: مشارکت شرکتهای داروسازی معتبر جهانی و سرمایه گذاران خارجی به صورت مستقیم در پروژه‌های تولید دارو به خاطر شرایط خاص کشور و گاه بی ثباتی در قوانین داخلی اغلب با مشکلاتی مواجه است به همین خاطر ما روش تولید تحت لیسانس شرکتهای برند و معتبر جهانی با نظارت و تایید آنها و تحت همان لوگو را در پیش گرفتیم تا ضمن تولید داروهای باکیفیت، بخش عمده‌ای از نیازهای داخلی را تامین کنیم.
دکتر چاوش زاده بیان کرد: پس از تلاش و رایزنی های فراوان بالاخره با ۲ شرکت معتبر اروپایی در حوزه داروسازی به نام‌های «ساندوز» و «استلاس» از کشورهای سوییس و هلند به توافق رسیدیم که شرایط خاص و استانداردهای ویژه ای از قبیل فضای محل تولید، ماشین آلات، آزمایشگاه و... را داشتند و سرانجام پس از انجام آموزش‍های لازم و مهیا کردن مقدمات مورد نیاز، پارسال توانستیم محصولات دارویی را از ماده اولیه مدنظر آنها تهیه کنیم.
وی گفت: تحت لیسانس کمپانی ساندوز ۶ قلم دارو و سه نوع دارو نیز با برند شرکت استلاس در این کارخانه تولید می‌شود که نخستین دستاورد تولید به این شیوه، کاهش قیمت دارو نسبت به نوع وارداتی و همچنین جلوگیری از قاچاق این اقلام است.
مدیرعامل این واحد صنعتی، سال ۲۰۱۹ را حاوی دستاوردهای مهمی برای این مجموعه عنوان کرد و گفت: علاوه بر راه اندازی خط تولید داروهای جدید، شمار نیروهای شاغل نیز از ۸۲ نفر به ۱۱۱ تن افزایش یافت که همه آنها نیروهای بومی منطقه ساوه می باشند و افزون بر ۳۰۰ میلیون قلم دارو (انواع قرص و کپسول) نیز تولید شد.
تعطیلی کارخانه به قاچاق و بازار سیاه دارو دامن می زند
مدیر داخلی بهستان نیز به ایرنا گفت: براساس آیین‌نامه جدید، شرکت سازنده باید مواد اولیه را از تولیدات داخلی تامین کند که به طور قطع مورد موافقت شرکت خارجی قرار نخواهد گرفت و در حوزه تولید دارو نیز ما طبق قراردادی که با شرکت های استلاس و ساندوز داریم باید داروهای تولیدی را از مواد اولیه‌ای که به تایید آنها برسد، استحصال کنیم و امکان استفاده از هر نوع ماده اولیه‌ای حتی داخلی بدون رعایت نظر این شرکت ها وجود ندارد.
«علی حمدالله زاده» اظهار داشت: از یکسو تحت فشار شرکتهای خارجی تحت قرارداد هستیم و در داخل نیز با آیین نامه سازمان غذا و دارو به گونه ای دیگر دچار مشکل شده‌ایم و شرکت هم دچار نوعی سردرگمی شده است و ساختار این مجموعه از ۹ سال پیش بر روی مدل تحت لیسانس ایجاد شده و تازه امسال موفق شدیم از حیث هزینه - درآمد به نقطه سر به سر برسیم ولی متاسفانه این موانع سبب شده در صورت ناتوانی در تولید از محل مواد اولیه مورد تایید برندهای خارجی با شکایت آنها مواجه شویم و در حالت دیگر هم اگر در درون کشور امکان دریافت ارز و ثبت سفارش نداشته باشیم خطر جدی در مورد تعطیلی کارخانه و بیکاری نیروها وجود دارد.
وی گفت: شرایط تولید دارو با محصولات دیگر متفاوت است و اگر بخواهیم محصول جدیدی را تولید و روانه بازار مصرف کنیم دست کم باید یک سال و نیم دنبال مجوزها برای تولید و حتی فروش و اثبات شرایط پایداری باشیم تا به نتیجه لازم دست یابیم.
حمدالله زاده گفت: سازمان غذا و دارو تاکید دارد که مواد اولیه را از منابع داخلی تامین کنیم و به همین دلیل تخصیص ارز برای واردات این محصولات را متوقف کرده اما نکته اینجاست که مواد اولیه داخلی از نظر استانداردها با مشخصات مورد نظر شرکت‌هایی که ما تحت لیسانس آنها فعالیت می‌کنیم مطابقت ندارد و به طور قطع آنها تولید دارو با مواد اولیه داخل کشور را تایید نمی‌کنند در نتیجه مشکلات زیادی برای تداوم حیات این کارخانه ایجاد شده است.
وی گفت: دستگاه ها و ماشین آلات این کارخانه همه از انواع بهترین برند اروپایی و با کیفیت عالی است و فقط امسال برای خرید دستگاه های «سایز پارت» حدود ۱۱۰ میلیارد ریال هزینه کردیم و تولیدات دارویی بسیار مرغوب و با کیفیت انجام می‌شود.
مدیر این واحد صنعتی گفت: اگر این شرکت نتواند فعالیت خود را ادامه دهد، فضایی برای قاچاق و بازار سیاه داروهایی که تولید می‌کنیم ایجاد می‌شود و حتی امکان جایگزینی داروهای تقلبی به جای انواع برند و مرغوب وجود دارد که در نهایت سلامت بیماران و جامعه را با تهدید جدی مواجه خواهد کرد و حجم زیادی از ارز کشور را نیز هدر می دهد.
وی گفت: ۳۰۰ میلیون واحد دارویی که سالانه در این شرکت تولید می‌شود، در واقع کف تولیدات است و با افزایش شیفت‌های کاری امکان تولید به مراتب بیشتر و تامین نیازهای بخش بزرگتری از بیماران جامعه هدف در داخل وجود دارد.
نیاز سالانه به ۲۰ میلیون یورو ارز و درخواست از وزیر بهداشت
مدیرعامل این واحد صنعتی در ادامه از وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درخواست کرد که اگر امکان تخصیص ارز برای تامین مواد اولیه استاندارد وجود ندارد، در عوض این اجازه را به شرکت بدهند تا قیمت داروهای تولیدی نیز افزایش یابد و انتخاب را به بازار و مصرف کنندگان واگذار کنند.
دکتر چاوش زاده گفت: به ما اجازه دهند که تعیین قیمت داروهای تولیدی شرکت متناسب با افزایش نرخ ارز باشد همانگونه که در مورد بازار محصولاتی مانند شکلات، سس، چیپس بازار، تصمیم‌گیری می‌کند.
وی با بیان اینکه این شرکت برای تامین نیازهای خود در زمینه مواد اولیه از طریق واردات به ۲۰ میلیون یورو ارز در سال نیاز دارد، اظهار داشت: نرخ تعرفه گمرکی بر مواد اولیه وارداتی از پنج به ۲۶ درصد افزایش یافته (طبق آخرین محموله وارداتی) است اما کارخانه طبق پیشنهادی که به مسئولان ذیربط داده، آمادگی دارد در رایزنی با شرکت های خارجی تخفیف‌هایی بگیرد و ۲۰ میلیون یورو نیاز ارزی خود را به ۱۵ میلیون کاهش دهد و تعرفه ۲۶ درصدی را هم تقبل نماید در عوض اجازه دهند همچنان واردات مواد اولیه که از سوئیس و هلند انجام می‌شود تداوم یابد که تاکنون پاسخی داده نشده است.
دکتر چاوش زاده گفت: از وزیر بهداشت می خواهم که با تخصیص ارز دولتی، مانع از تعطیلی این شرکت شده و در عوض ما هم متعهد می شویم که تا ظرف ۲ سال آینده شرایط تولید را با استفاده از مواد اولیه داخلی مورد بررسی قرار دهیم و در صورت تایید شرکتهای خارجی طرف قرارداد از همین محل به فعالیتمان ادامه دهیم یا اینکه اگر تخصیص ارز مقدور نیست به ما اجازه افزایش قیمت محصولات متناسب با نرخ ارز را بدهند.
وزارت بهداشت کمک می کند
خبرنگار ایرنا برای پیگیری این مساله در چند نوبت با دکتر «مهرعلیان» مدیرکل غذا و دارو وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تماس گرفت و حتی با پیامک نیز اطلاع رسانی کرد که پاسخی به همراه نداشت.
در نهایت این موضوع را به اطلاع رئیس دانشکده علوم پزشکی شهرستان ساوه رساندیم و او هم در پیوند با سخنگوی وزارت بهداشت مشکل داروسازی بهستان و خطر تعطیلی آن به خاطر آیین نامه ابلاغی مطرح کرد.
دکتر «عباس نیکروش» گفت: در صحبتی که روز (دوشنبه ۲۳ دی) با سخنگوی وزارتخانه (مجید جهانپور) داشته، وی دلیل اصلی ابلاغ آیین نامه مربوط به استفاده داروسازان از منابع و مواد اولیه داخلی را حمایت از تولیدات داخلی و تقویت این حوزه ها عنوان کرد.
وی افزود: مشکل این واحد داروسازی را به اطلاع مرجع وزارتی رساندم و ایشان هم قول دادند با پیگیری و رایزنی با مدیران این کارخانه از بروز هرگونه مشکلی برای این مجموعه نوپا جلوگیری کنند.
رئیس دانشکده علوم پزشکی ساوه اظهار داشت: وزارت بهداشت نسبت به تداوم فعالیت کارخانه های داروسازی و رونق تولید دارو در شرایط کنونی کشور با حساسیت و دغدغه پیگیر مسائل است و آماده شنیدن مشکلات داروسازی بهستان و سایر کارخانه های تولید دارو در کشور می باشد.
وی افزود: از آنجا که شخص وزیر بهداشت در اصل تخصص داروسازی و دارای تجربه مدیریت شرکت های داروسازی را دارد، با اطلاعات و اشراف مناسب بر روند تولید دارو نظارت می کند و حتی در این زمینه هم قرارگاه دارویی نیز برای رصد نیاز کشور به دارو و همچنین کارخانه های فعال این حوزه در سطح کشور تاسیس شده تا در شرایط تحریم، همچنان روند تولید و تامین داروها بدون مشکل ادامه یابد.
دکتر نیکروش گفت: تداوم تولید دارو برای وزارتخانه یک رسالت اصلی است و روند تولید، توزیع و تامین دارو به صورت روزانه هفتگی تحت نظارت و پایش قرار دارد.
در شهرستان های ساوه و زرندیه ۱۵ شرکت داروسازی و ۲ شرکت توزیع کننده فعال وجود دارد که ۵۰ نوع قرص روکش دار، ۱۷ نوع کپسول، ۲۰ نوع پماد، ۲۰ نوع شربت، ۱۰ نوع شیاف، ۱۳ نوع آمپول و سه نوع محلول ویژه بیماران دیالیزی (داروی خاص) را تولید می کنند.
گزارش از: یحیی معماری
