ماه محرم که از راه می رسد حرارت عشق و دلدادگی به اهل بیت(ع) در وجود دلدادگان به حسین شعله ور می شود.
عزای امام حسین (ع) غمی نیست که در دل مریدان آن حضرت کمرنگ شود. بلکه به فرموده نبی مکرم اسلام(ص) حرارت و گرمایی که از وجود مقدس سید و سالار شهیدان در دل های مؤمنان است هیچگاه سرد و خاموش نخواهد شد.
به گزارش ایسنا، منطقه مرکزی، حضور پیرغلامان و خادمان حسینی در عزای حسین جلوه های ویژه آئین عزاداری ماه محرم و صفر است. آنجا که صحنه های دلدادگی محاسن سفیدان و پیرغلامان تجلی اوج ارادت به آستان مقدس سیدالشهداست.
محرم 98 نیز فرصتی شد تا در گفت وگویی با دو تن از پیر غلامان امام حسین(ع) ضمن بیان حکایت نوکری آنان در آستان مقدس سید الشهداء(ع) جلوه هایی از شور حسینی آنان را، در لحظات حضورشان در دفتر خبرگزاری ایسنا در ساوه از دل عاشورائی شان بازگو کنیم.
صحبت از دو برادر است، دو برادری که سالهاست روضه دو برادر (حسین و عباس) را می خوانند، برای دو برادر سینه می زنند و اشک می ریزند، مویشان سپید شد، اما هنوز با همان شور و حال عاشورایی خود می خوانند که "ای اهل حرم میر و علمدار نیامد".
روضه های برادران "سادات محتشمی" پر از صفا و سادگی مادرشان حضرت زهراست. روضه خوانی آنها خاطرات دور مجالس روضه ساوه را تداعی می کند. نشستن در مجالس روضه آنها یادآور نام هایی همچون زنده یاد شاغلام نیکوئی، سید اسماعیل شاهرخ، خوش اخلاق، مهربانی، طاهری و ... است.
"سید حسین محتشمی" از 74 سال عمری که از خدا گرفته 65 سالش را افتخار نوکری در آستان مقدس اهل بیت(ع) دارد و در محافل شادی و عزای ائمه اطهار(ع) نغمه سرایی می کند. علاقه وافر او به مداحی سید الشهداء باعث شده بود تا از همان دوران کودکی با تشکیل هیئت حضرت رقیه(س) متشکل از هم سن و سالهای خودش بیرق عزای حسین را برافراشت و بعدها در تکیه حسینخانه ساوه در هیئت حضرت ابالفضل(ع) نوکری خود را ادامه داد. حدود 30 سال در هیئت شاهزاده علی اصغر(ع) و در دورانی که مرحوم حاج اصغر سلامت و حاج مهدی علوی و حاج محمد ارباب در قید حیات بودند مداحی می کرد و چند سالی است که در تکیه مرحوم حاج داود سلامت نوکری می کند.
"سید نوری محتشمی" مشهور نیز متولد 1332 ساوه است و از سن 6 سالگی به همراه آقا سیدحسین برادر بزرگتر خود در تکیه حسینخانه به عنوان یکی از قدیمی ترین هیئات مذهبی ساوه در بزم عزای اربابش نوحه سرایی کرده است. هم اکنون در مسجد حضرت رقیه(س) محله صولتآباد و نیز هیئت ائمه بقیع به همراه فرزندش "علیرضا محتشمی" که از ذاکرین جوان ساوه است، نوکری می کنند.
وی که حافظ بیش از حداقل هفت هزار بیت شعر آئینی است و در جمع آوری اشعار شاعر اُمّی ساوه استاد "حاج محمد خراطی" اهتمام جدی داشته است، می گوید: به برکت امام حسین(ع) حافظه عجیبی در حفظ کردن شعرهای مذهبی و نوحه دارم و در تمامی محافل روضه و عزا از حفظ، شعرخوانی و نوحه سرایی می کنم.
سیدحسین از حال هوای قدیمی هیئت های ساوه برایمان نقل می کند و می گوید: در گذشته از زنجیرزنی خبری نبود و همه هیئت ها به صورت سینه زنی عزاداری می کردند. در شب های محرم بزرگ هیئت با صدای بلند یاحسین می گفت و قبل از شروح مداحی خطاب به سینه زنان می گفت "هر که را عشق حسین بر سر بُوَد عریان شود" و بدین ترتیب عزاداری در داخل حسینیه انجام می شد و در شب های عاشورا و تاسوعا با راه اندازی دسته های عزا به سمت تکیه های حسینخانه، سید علی اصغر(ع)، سجادیه سید اسماعیل شاهرخ، حاج داود، سید ابورضا(ع) و تکیه خلیلجهانبیک حرکت می کردند.
وی ادامه داد: در ایام اربعین سالهای خیلی دور هیئت های ساوه دسته جمعی با کامیون به قم می رفتند و پس از عزاداری در حرم حضرت معصومه(س) به منزل آیت الله بروجردی می رفتند و پس از عزاداری اطعام می شدند.
این ذاکر اهل بیت (ع) در ادامه به وضعیت فعلی مجالس عزای حسین اشاره کرد و افزود: خوشبختانه با افزایش تعداد حسینیه ها و هیئت های مذهبی شور و حال حسینی بیشتر شده است، اما متاسفانه اخلاص و شعور حسینی کم شده است. برخی لقمه های شبهه انگیز، عدم مطابقت گفتار با کردار و مادی گرایی موجب شده است که برخی آسیب ها متوجه مجالس عزاداری شود.
وی در ادامه به مداحان امروزی توصیه کرد که به پیشکسوتان، محاسن سفیدان و پیرغلامان احترام بگذارند. در مداحی، ملاک، خوب خواندن یا بد خواندن نیست، ملاک این است که پیشکسوتان عمری را در خانه سیدالشهداء نوکری کردند و باید حرمت آنان حفظ شود. متاسفانه احترام محاسن سفیدان و پیشکسوتان آنطور که باید و شاید حفظ نمی شود.
سید نوری به روضه خوانی های خانگی در گذشته اشاره کرد و افزود: روضه خوانی خانگی سنتی قدیمی بود و جلسات روضه خانگی، خالصانه در منزل مردم برگزار می شد و موجب برکت و ازدیاد رزق و روزی در بین مردم می شد، اما این روضه ها به مرور زمان کمرنگ شد و هم اکنون تنها در برخی از خانه ها نظیر منزل خانواده مقدسی، جلسات روضه خانگی که از گذشته بود، برپا می شود.
وی از مداحان خواست که به حفظ ظاهر نیز توجه داشته باشند و به گونه ای در اجتماع حاضر شوند که تجلی واقعی هیئتی بودن و مذهبی بودن باشد. رفتار یک مداح نشانگر شخصیت اوست از این رو باید به گونه ای معاشرت و رفتار کنند که الگویی برای مردم و آبروی دستگاه امام حسین (ع) باشد. یک هیئتی باید کردار و رفتارش با دیگران متفاوت باشد تا بتواند بر آحاد مختلف جامعه تاثیرگذار باشد. رفتار مناسب ما موجب جذب حداکثری جوانان و نوجوانان به مجالس دینی و روضه خواهد شد. نوکری در دستگاه امام حسین(ع) بالاترین مدال افتخار است و جوانان و بویژه مداحان امروزی این افتخار را قدر بدانند.
از "سید حسین محتشمی" می پرسم کدام شعر و نوحه است که با وجود تکراری بودن اما اگر هر سال هم در هیئت بخوانید تکراری نبوده و همان شور خاص را تداعی می کند، گفت: هر شعری که با نیت خالصانه خوانده شود شور خاص خود را دارد. متاسفانه شعرهای امروزی که برخی مداحان می خوانند محتوا ندارند اما شعرها و نوحه های قدیمی و سنتی به مراتب تاثیرگذارند.
با همان نفس حسینی برای اربابش نوحه می خواند که "اگر کشتند چرا آبت ندادند/ لب تشنه جوابت را ندادند؛ حسین جانم حسین جانم حسین جان/ برادر تو سلیمان زمانی/ چرا انگشت و انگشتر نداری؛ حسین جانم حسین جانم حسین جان" و می گوید: این شعر را هر سال در دهه اول محرم می خوانم و کمتر کسی است که با صدای بلند نخواند و گریه نکند.
سید حسین حالش منقلب می شود و با صدای بغض آلود ادامه می دهد: "میدان مرو ای شاه که در واهمه هستم/ با شمر بگو من پسر فاطمه هستم. امشبی را شه دین در حرمش مهمان است مکن ای صبح طلوع/ صبح فردا بدنش زیر سم اسبان است مکن ای صبح طلوع، مکن ای صبح طلوع"
حالا دیگر دفتر خبرگزاری ایسنا به یک حسینیه و مجلس عزای حسین (ع) تبدیل شده است و من آهسته با نوحه سرایی این دو پیرغلام سیدالشهداء بر سینه می زنم.
"سید نوری محتشمی" در ادامه نوحه سرایی برادر می خواند "ای اهل حرم میر و علمدار نیامد، علمدار نیامد، علمدار نیامد/ سقای حسین سید و سالار نیامد، علمدار نیامد، علمدار نیامد".
"خواهرا در مرگ من افغان مکن شیون مزن/ پیش خواهر حرفی از مردن مزن / خواهرا این آخرین بار است میدان می روم/ از پی ام بیرون میا حرفی تو با دشمن مزن" .
از سادات محشتمی می پرسم به کدامیک از حضرات معصومین علاقه خاصی دارید و انگار هر دوی آنها منتظر این سوال بودند تا گفتگوی ما حال و هوای عجیبی به خود بگیرد، هر دوی به اتفاق می گویند: سادات، مادری هستند. سادات محشتمی نیز مادری هستند. ما هر چه داریم به برکت وجود مقدس مادر سادات حضرت زهرا (س) است و حضرت زهرا (س) علاقه خاصی به گریه کنان فرزندش حسین (ع) دارد. همه ساله در ایام ولادت و شهادت مادرمان در منزل خود مراسم جشن و عزا برپا می کنیم.
اخوان محتشمی، عزت و سربلندی خود را مدیون کرامات اهل بیت(ع) می دانند و اینکه از نسل آنان فرزندانی ذاکر و خادم سیدالشهداء تربیت یافته و تحویل جامعه شده است را از عنایات ائمه اطهار(ع) می دانند و می گویند: این روضه و اشک ها موجب ماندگاری قیام عاشورا و نهضت حسینی شده است. همه ما وظیفه داریم پیام عاشورا را نسل به نسل و سینه به سینه منتقل کنیم.
سید حسین در پایان این گفتگو خطاب به مردم گفت: نوکری در خانه امام حسین(ع) باید از روی اخلاص باشد تا از برکات آن در زندگی روزمره و حل مشکلات خود در سایه توسل برخوردار شوند. مردم باید به خاطر عاقبت خود و نه دنیای خود نوکری اهل بیت(ع) را بکنند تا ارباب پذیرای آنان باشد. باید طوری نوکری کنیم که به دنبال شهرت و مشهور شدن نباشیم بلکه باید به گونه ای عمل کرد که با چهارده معصوم محشور شویم.
"سعی کن حرص و طمع خانه خرابت نکند/ غافل از واهمه روز حسابت نکند/ ای که دم می زنی از نوکری احمد و آل/ آنچنان باش که ارباب جوابت نکند"
سید نوری نیز گفت: عزت و سربلندی انسان به سرمایه و مال و اموال نیست بلکه عزت واقعی در نوکری آستان مقدس اهل بیت(ع) است. سرمایه واقعی ائمه اطهار هستند که موجب نجات و رستگاری خواهند بود.
"سرمایه محبت زهراست دین من/من دین خویش را به دو دنیا نمی دهم"
به گزارش ایسنا؛ "پیرغلامی" عنوان و "رسیدن به مقام والای نوکری" پاداشی است که این دو برادر پس از سالها خدمت در هیئات ساوه، دریافت کرده اند، باشد که این پیرغلامی هدیه ای باشد برای جوانانی که پیرو این مکتب و این بینش هستند.
این دو پیرغلام گفتگوی حسینی امروزشان با خبرنگار ایسنا را با روضه سید الشهداء به پایان برده و رثای سید و سالار شهیدان همخوانی کردند:
این اشک نیست، آب زلال و مطهر است
این چشم نیست، چشمه ای از حوض کوثر است
ظرفِ نزولِ رحمتِ پروردگار شد
چشمی که پای مجلس این روضه ها، تر است
چشمی که بیشتر به خودش، گریه دیده است
فردا کنار فاطمه با آبروتر است
ما خشک می شویم، ولی بار می دهیم
دنیای گریه، مزرعه ی سبز محشر است
فرموده است حضرت صادق: هر آن کسی
گریانِ جدّ ما شده، با من برادر است
در حجّ و در عبادت و در سجده های شب
گریه کن حسین، شریک پیمبر است
ما را از این تلاطم دنیا، هراس نیست
تا کشتی نجات حسینی، شناور است
بر من لباس نوکری ام را کفن کنید
نوکر، بهشت هم برود، باز نوکر است