ساوه در لغت نامه های مختلف به معنای "خرده طلا" یا "زر خالص" که شکسته و ریز ریز شده باشد به کار رفته است. اما این روزها برخی مردم و مسئولان این شهرستان نگران خرده طلاشان هستند، آنهم از این بابت که ساوه به مامن زباله های کشور تبدیل شود و به قول خودشان از این پس مثلا ساوه "زباله دان ایران" معنا شود نگران و دلواپسند!
اگر به دنبال چرایی این مسئله هستید، گزارش زیر را دنبال کنید.
به گزارش ایسنا، منطقه مرکزی، موضوعی که باعث شده است برخی در ساوه چنین معنایی را برای آن متصور شوند و از نگرانی های زیست محیطی بگویند و خواستار پاسخگویی باشند، راه اندازی یک مرکز بزرگ "بازیافت، امحاء و ذخیره پسماندهای ویژه و صنعتی استان و کشور" در این شهرستان است که چندی بود به صورت غیر رسمی از آن سخن گفته می شد، اما موضوع به تدریج جدی تر شد و شایعات مربوطه داغ تر.
چند ماهی بیش نیست که خبرگزاری ایسنا از یک فاجعه زیست محیطی در این شهرستان که نام شهرستان سالم را یدک می کشد پرده برداشته است و در آخرین گزارش منتشر شده در سال جاری با عنوان "اینجا سرطان می کارند" بلاهایی که بر زمین آب، خاک، هوا و ... این منطقه می آید را رسانه ای کرده است و حال بر آنست تا به ابعاد گوناگون این موضوع جدید که گفته می شود در صورت بی توجهی به ابعاد مختلف آن ظرفیت بروز فاجعه دیگری را در این منطقه فراهم می کند، بپردازد.
مدیرعامل سازمان مردم نهاد حافظان طبیعت ساوه و زرندیه می گوید که این موسسه مردم نهاد برای اولین بار در خردادماه سال ۹۶ متوجه این موضوع شد و اعتراضاتی را به اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی منعکس کرد.
به گفته وی ظاهرا در اواخر سال ۱۳۹۵ دو شرکت ایرانی با همکاری یک شرکت ایتالیایی طرحی را به اداره کل محیط زیست استان مرکزی برای بازیافت، امحاء و ذخیره پسماندهای ویژه و صنعتی استان مرکزی و کشور ارائه می دهند.
وی افزود: مکان طرح زمینی به وسعت صد هکتار در موقعیت 6 کیلومتری غرب شهر صنعتی کاوه به عنوان بزرگترین شهر صنعتی کشور، کیلومتر 16.5 آزاد راه ساوه به همدان، 3.8 کیلومتری شمال غرب ساوه، 6.2 کیلومتری روستای سقانلیق، 5.6 کیلومتری روستای نورعلی بیک و 4.5 کیلومتری روستای باغشاهی است.
فرقانی پور می گوید که در واقع قرار است این سایت در ۴ کیلومتری روستای سیلیجرد جانمایی و راه اندازی شود.
به گفته وی ظرفیت دریافت سایت در فاز اول ۵۳۱ هزار تن در سال و در فاز نهایی سالانه ۱۳۸۴ هزار تن خواهد بود و مجری طرح در این گزارش مدعی است که گزینه های فنی مدیریت اصولی پسماندهای صنعتی و ویژه در روش هایی نظیر بازیافت، لندفیلینگ یا دفن کردن اصولی در زیر زمین به عمق ۱۶ متر که ظرفیت نهایی آن 11.162.400 متر مکعب پسماند است، زباله سوزی، پیرولیز (کاهش وزن و سبک سازی)، تصفیه پساب ها شیرابه ها و باز گردش آنها، در این طرح رعایت می شود.
فرقانی پور افزود: نکته جالب توجه آنکه شرکت پیمانکار آب مورد نیاز روزانه را ۳۸۸ هزار لیتر در روز یا 141.912 متر مکعب در سال اعلام کرده است و جالبتر آنکه منطقه ساوه دچار تنش آبی است و حفر چاه به جهت تامین این میزان آب معلوم نیست چگونه و با وجود ممنوعیت ها به چه صورت انجام خواهد گرفت.
وی اظهار کرد: زباله ها بوسیله کامیون به این سایت منتقل می شوند و از نکات جالب توجه اینست که در فاز سه این پروژه روزانه ۵ هزار و ۵۰۰ تن پسماند وارد سایت می شود یعنی معادل ۵۵۰ کامیون برای ورود و به همان تعداد برای خروج، یعنی روزانه 1100 کامیون ۱۰ تن در مسیرهای منتهی به این سایت تردد خواهند کرد. گاز LPG و سوخت گازوئیل هم برای تامین گرمایش و زباله سوزی پیش بینی شده است و براساس همه این نکات، افراد بسیاری نگران بروز یک فاجعه زیست محیطی دیگر در شهرستان ساوه هستند.
ساوه یا بورس دفن پسماند؟!
"مهدی فرقانی پور" در ادامه با بیان اینکه متاسفانه نگاه مرکز استان مرکزی به شهرستان های ساوه و زرندیه نگاه از بالا به پایین و آمرانه است، اظهار کرد: ما در شمال استان مرکزی واقع شده ایم اما به معنای واقعی کلمه، جنوب شهری استان هستیم. شواهد زیادی در دست است که از قدیم و جدید ساوه و زرندیه محل تجمع صنایع آلاینده استان تهران و سپس استان مرکزی بوده است. گردنه رنگرز مثال بارز آن است یا رودخانه شور که در مرز زرندیه و رباط کریم واقع است درست در قسمتی که متعلق به زرندیه بوده به محل دفن و تجمع زباله های رباط کریم اختصاص یافته است.
این فعال زیست محیطی در ساوه ادامه داد: 5 کیلومتر مانده به آخرین عوارضی جاده تهران ساوه به سایت شرکت فناوری پسماند زیست ساوه در محل تقاطع آزادراه ساوه همدان بر می خوریم که اینجا هم سالها قبل با بوق و کرنا افتتاح شده و حال می گویند روی گسل قرار گرفته و جایش مناسب نیست و غیره و غیره.
وی گفت: از آنجا هم که بگذریم درست در ۱۲ کیلومتری ساوه قسمت راست آزادراه به لکه های دفن پسماند شهر صنعتی کاوه بر می خوریم و بگذریم از اینکه در ۵ کیلومتری ساوه شهرداری نسبت به ساخت شهرک پسماند و بازیافت اقدام کرده و حالا هم با ساخت سایت پسماند های ویژه و صنعتی در پایین روستای سیلیجرد و سه کیلومتری شمال غرب ساوه چشم ما به تصویر لکه آلوده دیگری می بایست روشن شود.
فرقانی پور با اعتراض به این اقدام افزود: سوال این است که آقایان تصمیم گیر، چرا با ساوه چنین می کنند، چرا 100 هکتار از بهترین اراضی ساوه را به سایت زباله های صنعتی و ویژه اختصاص می دهند، آن هم در سه کیلومتری ساوه و چرا حجم ترافیک روزانه 1100 کامیون را بر این مسیر تحمیل می کنند و در مسیری که محل تردد روزانه مردم به ییلاقات ساوه است، جنگ کامیون و کمپرسی با سواری راه می اندازند و خشنودند و منت می گذارند که قرار است برای 200 نفر اشتغال ایجاد کنند.
وی که معتقد است مسئولان به قیمت نابودی زمین و آلودگی آب و هوا بدنبال اینکار هستند، با بیان اینکه ساوه و زرندیه گوشت قربانی نیستند، اظهار کرد: مردم این منطقه تحمل هزینه های اضافی نابودی خودشان، طبیعت و محیط زیستشان را نخواهند داشت و بهتر است تصمیم گیرندگان جای دیگری را برای آلوده سازی انتخاب کنند. ساوه و زرندیه به اندازه کافی از آلودگی پسماند اشباع شده اند و بهتر است این پروژه راهی دیگر نقاط استان یا کشور شوند.
وی با طرح این سوال که آیا ساوه فردا و فردا ها گسترش جغرافیایی نخواهد یافت که در سه کیلومتری آن چنین محلی جانمایی شود، گفت: خواسته های بحق مردم ساوه چه جایگاهی در نگاه مقامات کشور و استان دارد.
فرقانی پور همچنین با اشاره به کمبود منابع آبی در ساوه که عنوان کم بارش ترین نقطه استان مرکزی را یدک می کشد، گفت: با بهره برداری روزانه 388 هزار لیتر آب از دشت بی آب ساوه، فردا چه بلایی بر سر قنوات منطقه بویژه روستای نورعلی بیک و نقاط پایین دست خواهد آمد؟
به گزارش ایسنا، اما و اگرها و صحبت های ضد و نقیضی در خصوص جانمایی و مکانیابی استقرار این سایت در ساوه وجود دارد و هر کدام از مسئولان بسته به نوع مسئولیت خود در خصوص راه اندازی و فعالیت این مجموعه اظهار نظر می کنند. از طرفی به دلیل بروز برخی اعتراضات به نظر می رسد که با وجود قطعی شدن اجرای این طرح اما مسئولان با رعایت جوانب کار و شاید با احتیاط به بیان مواضع خود در این خصوص می پردازند. موضوعی که در گفت وگو با مسئولان شهرستان کاملا احساس می شد. در حالی که اطلاع رسانی شفاف و بموقع به مردم در هر موضوعی از بروز نگرانی های متعدد و شایعات می کاهد، مسئله ای که مسئولان هنوز هم علیرغم شعارهایی که در اینباره می دهند درخصوص آن به باور نرسیده اند!
متولیان واگذاری زمین چه می گویند؟
نخستین گام برای اجرای چنین پروژه ای واگذاری زمین است و سازمان های مرتبط با واگذاری زمین، جهادکشاورزی و منابع طبیعی هستند. در همین رابطه مدیر جهادکشاورزی شهرستان ساوه در خصوص مراحل واگذاری زمین گفت: طبق دستورالعمل ابلاغی مدیریت جهادکشاورزی شهرستان هیچ نقشی در واگذاری زمین ندارد و متقاضیان می توانند با نقشه برداری و مکان یابی نقطه مورد نظر به امور اراضی استان مراجعه کنند که جهاد کشاورزی نیز با استعلام از منابع طبیعی استان چنانچه زمین مورد نظر قابل واگذاری باشد پس از انجام استعلامات قانونی از طریق سازمان جهادکشاورزی ی واگذاری اقدام می کند.
"حسن شریفی" با اشاره به طی چنین فرآیندی از سوی متقاضی ایجاد سایت پسماند در ساوه اظهار کرد: پروسه واگذاری زمین و تشریفات اداری مربوط به آن توسط متقاضی سرمایه گذاری طی شده است و هم اکنون در مرحله اخذ پاسخ استعلامات از طرف جهادکشاورزی استان مرکزی است.
وی با اشاره به انتقال پسماندهای سایر استان های کشور به ساوه اظهار کرد: از آنجاکه انجام این کار تبعات زیست محیطی خطرناکی در پی خواهد داشت قطعا انجام استعلامات و صدور مجوز با حساسیت خاصی دنبال خواهد شد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی نیز با اشاره به اینکه تاکنون درخواست واگذاری زمین در کمیسیون مربوطه مطرح نشده است، گفت: روال کار برای واگذاری زمین به وسعت 100 هکتار منوط به بررسی دقیق درخواست با تاکید بر رعایت ملاحظات زیست محیطی و انجام استعلامات قانونی از تمامی مراجع ذیربط است.
"مجید آنجفی" عنوان کرد: در صورت موافقت و پاسخ مثبت استعلام از مراجع قانونی، این درخواست در کمیسیون مربوطه مطرح و در خصوص واگذاری زمین تصمیم گیری می شود.
وی تصریح کرد: تاکنون هیچ درخواستی با چنین موضوع و مشخصاتی در کمیسیون تغییر کاربری های اراضی استان مطرح نشده و بدیهی است هر گونه واگذاری منوط به تصمیم گیری نهایی از طریق کمیسیون است.
نخستین زیرساخت برای استقرار سایت پسماند، راه مواصلاتی است و تنها راه مواصلاتی به مکانی که قرار است این طرح در آن نقطه اجرایی شود یک محور روستایی است که نقطه اتصال بیش از پنج روستای بخش مرکزی و مسیر تردد مردم به ییلاقات و نیز اتوبان ساوه همدان و ایستگاه راه آهن است و در وضعیت کنونی هم شاهد بروز تصادفات متعدد و تلفات جانی و مالی بسیار در آن هستیم.
سوال این است که آیا این محور مواصلاتی با چنین حجم تردد و نیز آمار بالای سوانح رانندگی ظرفیت تردد روزانه 1100 دستگاه کامیون و تریلی در فاز کامل بهره برداری از این طرح را دارد؟
رئیس اداره راهداری و حمل ونقل جاده ای شهرستان ساوه در پاسخ به این پرسش اظهار کرد: قطعا محور مواصلاتی موجود ظرفیت حجم بالای تردد را نخواهد داشت.
"ابراهیم مردانی" بر لزوم تامین زیرساخت مختص پروژه مذکور تاکید کرد و گفت: یکی از پیش شرط های اداره راهداری و حمل و نقل جاده ای برای موافقت با اجرای این پروژه این است که زیرساخت های لازم و راه مواصلاتی جدای از امکانات عمومی تاسیس شود.
وی تصریح کرد: امکان تردد در محور مواصلاتی موجود برای دست یابی به نقطه مورد نظر وجود ندارد و از ظرفیت لازم برای تردد وسایط نقلیه سنگین حتی در وضعیت کنونی نیز برخوردار نیست و باید مسیر جدیدی را در این خصوص تعریف و اجرا کرد.
دومین زیرساختضروری برای احداث سایت پسماند در ساوه تامین منابع آبی است که در این طرح برای امحاء و بازیافت زباله نیاز به بهره برداری روزانه 388 هزار لیتر آب از دشت ساوه ذکر شده است و در اینجا این پرسش بوجود خواهد آمد که تامین این میزان آب در شهرستان ساوه به عنوان یکی از نقاط کم آب با متوسط بارش های حداقلی در استان مرکزی چگونه امکانپذیر خواهد بود و در صورت تامین این میزان آب چه بلایی بر سر منابع آب های زیرزمینی و قنوات شهرستان خواهد آمد.
پاسخ به این پرسش را از مدیر امور منابع آب ساوه جویا می شویم؛ این مقام مسئول از عدم وصول چنین درخواستی توسط امور منابع آب شهرستان خبر می دهد و می گوید: با وصول درخواست و اعلام میزان آب درخواستی پاسخ خود را به بهره بردار اعلام خواهیم کرد.
"نقی بهجت" در ادامه گفت: فرض بر اینکه چنین درخواستی به امور منابع آب ارسال شود و نیاز به تامین 388 هزار لیتر در شبانه روز باشد در شرایط کنونی و با توجه به بحران آبی شهرستان چنین امکانی وجود نخواهد داشت.
وی در ادامه گفت: تنها راهکار برای تامین این میزان آب خرید چاه کشاورزی و تغییر مصرف آن است که در شرایط کنونی بحران آبی هیچ کشاورزی حاضر به این کار نخواهد بود و حتی سازمان جهادکشاورزی نیز با این اقدام مخالفت خواهد کرد.
بهجت تصریح کرد: از نظر امور منابع آب، این میزان آب برای چنین طرحی قابل تامین نبوده و امکان پذیر نیست ضمن اینکه به هیچ وجه نمی توان مجوز حفر چاه جدید داد.
به گزارش ایسنا، مسئله برخورداری از پیوست سلامتدر اجرای چنین طرحی مهمترین مسئله است و اینجا این سوال مطرح می شود که آیا اجرای این طرح مورد تایید متولیان حوزه سلامت خواهد بود و عملیاتی شدن آن سلامت مردم منطقه بخصوص مجاورین طرح را به مخاطره نخواهد انداخت؟
در این رابطه معاون بهداشتی دانشکده علوم پزشکی ساوه گفت: تاکنون چنین درخواستی به علوم پزشکی ساوه ارائه نشده است و در اجرای چنین طرح هایی اخذ گواهی پیوست سلامت الزامی است.
دکتر "رضا نظری" افزود: به پیوست استعلامی که از طرف مجری طرح از علوم پزشکی می شود گزارش پیوست سلامت ضمیمه شده و پس از تشکیل کمیته مربوطه اعلام نظر خواهد شد.
وی بیان کرد: علاوه بر بررسی های دقیق و کارشناسی که از سوی سایر دستگاههای اجرایی صورت می گیرد، دانشکده علوم پزشکی نیز بررسی های لازم را صورت می دهد تا در صورت اجرای طرح شرایطی فراهم شود که آلودگی احتمالی از فعالیت این سایت وارد محدوده شهری نشود.
نظری در ادامه، بررسی آلودگی احتمالی هوا، آب، خاک و منابع زیرزمینی را از پارامترهایی دانست که در استعلام از علوم پزشکی پاسخ داده می شود و تا زمانی که این طرح در حوزه سلامت به صورت دقیق بررسی و اعلام نظر نشود مجریان آن نمی توانند عملیات اجرایی آن را آغاز کنند چرا که این طرح باید به صورت دقیق از تمامی جوانب مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد.
وی همچنین با بیان اینکه دانشکده علوم پزشکی ساوه مستقل از مرکز استان است، گفت: احتمالا پیگیری امور مربوط به اخذ مجوز احداث این سایت از طریق ادارات کل استانی صورت می گیرد، اما درخواست استعلام باید از طریق علوم پزشکی ساوه صورت گیرد نه مرکز استان، که تاکنون هیچ درخواستی ارسال نشده است.
نظریه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان یکی دیگر از استعلاماتی است که برای اجرای این طرح باید اخذ شود. این اداره کل باید از لحاظ وضعیت پوشش گیاهی و مراتع منطقه جانمایی شده برای اجرای این طرح نظریه کارشناسی خود را اعلام کند که در صورت پوشش گیاهی مطلوب منطقه و برخوردار از مراتع مناسب امکان اجرای طرح در چنین نقطه ای ممنوعیت خواهد داشت.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی معتقد است که این منطقه از پوشش گیاهی ضعیفی برخوردار است و می گوید: اداره کل منابع طبیعی در پاسخ به استعلام صورت گرفته مخالفتی با اجرای طرح نداشته است.
"عبدالحسین محمدی" اظهار کرد: استعلام در خصوص وضعیت پوشش گیاهی منطقه به منظور استعدادیابی صورت می گیرد که پس از بازدید میدانی توسط کارشناسان به دلیل اینکه نقطه جانمایی شده برای اجرای طرح از پوشش گیاهی ضعیفی برخوردار است، لذا این اداره کل موافقت خود را با اجرای طرح اعلام داشته است.
وی تصریح کرد: بدیهی است در صورتی که پوشش گیاهی مطلوبی در مکان احداث این طرح وجود داشت مشمول محدودیت های قانونی شده و قطعا مخالفت بعمل می آمد.
محمدی تصریح کرد: هر نقطه ای که توسط امور اراضی از اداره کل منابع طبیعی برای اجرای طرح های اقتصادی و سرمایه گذاری استعلام می شود دو پارامتر پوشش گیاهی و فرسایش خاک مورد بررسی قرار گرفته و اعلام نظر می شود.
فصل الخطاب اجرای طرح های زیست محیطی با سازمان حفاظت محیط زیست است.
مدیر کل حفاطت محیط زیست استان مرکزی در گفتگو با ایسنا، اظهار کرد: درخواست احداث سایت بازیافت، امحاء و ذخیره پسماندهای ویژه و صنعتی استان مرکزی و کشور در ساوه در زمینی به وسعت 95 هکتار در محدوده شمال غربی این شهرستان و در 6 کیلومتری غرب شهر صنعتی کاوه ارائه شده است که با جاده اصلی حدود 300 متر و با مجتمع فناوری پسماند ساوه واقع در اتوبان تهران ساوه نیز 11.5 کیلومتر فاصله دارد.
"رضا میرزایی" در ادامه از صدور مجوز ارزیابی زیست محیطی سایت پسماند ویژه و صنعتی ساوه توسط سازمان حفاظت محیط زیست کشور در پی ارسال گزارش اولیه از اداره کل محیط زیست استان مرکزی خبر داد و افزود: مجری طرح براساس قانون موظف است که هر سه ماه یکبار گزارشی از پیشرفت اجرای طرح را به محیط زیست استان اعلام کند. براین اساس نامه ای در مورخه 30 مهرماه سالجاری از سوی اداره کل محیط زیست استان به سرمایه گذار این طرح به منظور ارائه گزارش ارسال شده است که تاکنون هیچ پاسخی دریافت نشده است و این عدم ارائه پاسخ نشانگر آن است که تاکنون واگذاری زمین صورت نگرفته است و هیچ پیشرفتی نداشته است اما در عین حال مجری طرح موظف به ارائه گزارش فصلی است.
وی با اشاره به اینکه موضوع واگذاری زمین و تغییر کاربری آن با دستگاه اجرایی دیگری است و ارتباطی با سازمان حفاظت محیط زیست ندارد، عنوان کرد: مجموعه محیط زیست مسئول ارزیابی زیست محیطی طرح است.
این مقام مسئول با اشاره به بروز نگرانی از سوی مردم درخصوص ایجاد آلودگی با آغاز فعالیت این سایت مانند آلودگی هایی که برخی از صنایع آلاینده دارند، اظهار کرد: قطعا این نگرانی از سوی مردم وجود دارد که فعالیت چنین واحدهایی مانند برخی صنایع آلاینده موجب آلودگی هوا شده و سلامت آنان را به مخاطره خواهد انداخت در صورتی که اینطور نیست.
وی ادامه داد: هم اکنون شرکت رهپویان صالح به عنوان مرکز مدیریت پسماند ویژه و صنعتی کشور در استان اصفهان مستقر شده است و برابر با آخرین تکنولوژی های روز دنیا فعالیت می کند و قابلیت مدیریت تمامی پسماندهای ویژه و صنعتی را در شهرستان کوهپایه این استان دارد.
میرزایی با اشاره به اعمال سازوکار لازم و ضوابط خاص برای استقرار سایت های مدیریت پسماند در نقاط مختلف کشور، گفت: به مجموعه این ضوابط طرح ارزیابی زیست محیطی گفته می شود و وظیفه سازمان محیط زیست نظارت بر حسن اجرای ضوابط برابر مقررات و قوانین مربوطه است.
وی عنوان کرد: برابر طرح های ارزیابی زیست محیطی، احداث مراکز امحاء پسماندهای صنعتی نزدیک جوامع شهری نیز صورت می گیرد به عنوان مثال یک سایت در کره جنوبی تمامی پسماندهای صنعتی، پزشکی و ویژه سه استان را در یک نقطه نزدیک به شهر جمع آوری می کند و با مدیریت شیرابه ها و نحوه ورود آن به محیط، عملیات امحاء و بازیافت انجام می شود.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی با اشاره به پاسخ دادن تمامی سوالات در طرح مذکور، گفت: در عین حال وظیفه محیط زیست نظارت بر اجرای دقیق احداث و نحوه فعالیت این سایت در ساوه است و هرجا که خارج از ضوابط و مقررات عمل شد اقدامات قانونی صورت خواهد گرفت.
وی با اشاره به اخذ مجوز از 16 دستگاه نظارتی و اجرایی در کشور و استان مرکزی از سوی مجریان این طرح گفت: مجری طرح باید از دستگاه هایی نظیر سازمان نقشه برداری کشور، شرکت مدیریت منابع آب کشور و برخی دیگر از مراجع پاسخ استعلام دریافت کند که تاکنون 16 پاسخ مثبت از سوی مراجع ذیربط دریافت کرده است.
وی در ادامه گفت: انجام عملیات عمرانی این شرکت باید برابر طرح ارزیابی زیست محیطی صورت گیرد و با هرگونه تخطی طبق قانون برخورد خواهد شد و از ادامه اجرای طرح جلوگیری بعمل خواهد آمد تا اصلاحات لازم صورت گرفته و سپس با نظر محیط زیست اجازه انجام عملیات عمرانی و اجرایی داده خواهد شد.
میرزایی تاکید کرد: فعالیت سایت مجتمع فناوری پسماند ساوه مستقر در آزاده راه تهران ساوه که چند سال پیش به بهره برداری رسیده است در یک مقطعی منطبق با استانداردهای اعلامی نبود و به دلیل بروز برخی مشکلات فنی ناشی از عدم عمل به تعهدات، فعالیت آن از سوی سازمان محیط زیست متوقف شد.
مدیر کل حفاطت محیط زیست استان مرکزی در پاسخ به این پرسش که با وجود برخی محدودیت ها در تامین زیرساخت های لازم نظیر راه مواصلاتی، برق، آب و ... در شهرستان ساوه بنا بر اعلام مسئولان مربوطه آیا در چنین شرایطی امکان صدور مجوز نهایی برای فعالیت این سایت وجود دارد، گفت: در طرح اعلامی از سوی بخش خصوصی و مجریان تمامی تمهیدات لازم برای اجرایی شدن طرح اندیشیده شده است.
وی افزود: به عنوان مثال امور آب شرط تخصیص منابع آبی را منوط به خرید موتور آب و چاه کشاورزی اعلام کرده است و محیط زیست در این خصوص مسئولیتی ندارد. در پاسخ به استعلام صورت گرفته شرط تامین آب را خرید چاه کشاورزی بیان کردند و در صورت تحقق این امر کاربری آب مصرفی توسط امور آب تغییر داده خواهد شد.
میرزایی افزود: سرمایه گذار طرح می بایست تمامی زیرساخت های لازم را فراهم کند و در پاسخ به استعلامات شرط موافقت با اجرای طرح، برخورداری از زیرساخت هایی نظیر آب، برق، راه و ... تامین هزینه ها و انجام پروسه قانونی ذکر شده است . از طرفی برخی از ادارات خدمات رسان مجوز مشروط صادر کردند بدین معنا که باید هزینه های لازم تامین و تغییر در کاربری ها صورت گیرد.
وی با تاکید مجدد بر رعایت سازوکار لازم در اجرای این طرح تصریح کرد: با توجه به ارزیابی زیست محیطی ارائه شده مجوز لازم برای احداث این سایت از سوی محیط زیست صادر شده است و متقاضی اجرای طرح ملزم به رعایت ضوابط و مقررات مندرج در طرح است.
به گزارش ایسنا، فرقانی پور مدیرعامل سازمان مردم نهاد حافظان طبیعت ساوه و زرندیه می گوید: جلوگیری از انتقال پرهزینه پسماند به سایر استانها، پایین بودن هزینه های مدیریت پسماند بواسطه استفاده از تکنولوژی روز دنیا در این سایت، جلوگیری از انتقال پسماند های دارای ارزش و قابل بازیافت به سایر نقاط، ایجاد ارزش افزوده ناشی از بازیافت پسماند و ... از دیگر دلایل توجیهی اجرای این طرح در ساوه است.
وی افزود: مجریان این طرح مدعی هستند که عمده پیامدهای منفی، متوجه محیط فیزیکی و شیمیای بوده و بیشترین پیامدهای مثبت در بخش اقتصادی و اجتماعی است. آنها معتقدند از سال پنجم میزان بازیافت به 65 درصد و امحاء به 35 درصد خواهد رسید و برای توجیه طرح بحث سودآوری، ایجاد اشتغال و درآمدزایی را برای شهرستان ساوه مطرح می کنند.
به گزارش ایسنا،نماینده مردم ساوه و زرندیه در مجلس شورای اسلامی با اجرای این طرح ساوه مخالف است.
وی از پیگیری های بعمل آمده طی ماه های اخیر به منظور جلوگیری از استقرار سایت بازیافت، امحاء و ذخیره سازی پسماندهای ویژه و صنعتی استان مرکزی و کشور در ساوه خبر داد و گفت: به هیچ وجه اجازه نخواهیم داد خاک ساوه تبدیل به زباله دانی به وسعت 100 هکتار شود.
"محمدرضا منصوری" همچنین از پیگیری های بعمل آمده با سازمان جهادکشاورزی استان مرکزی مبنی بر عدم واگذاری زمین برای استقرار سایت پسماند خبر داد و افزود: به متقاضیان اجرای این طرح توصیه می کنیم که نقطه ای دیگر غیر از ساوه و زرندیه را برای راه اندازی این سایت انتخاب کنند.
وی در ادامه گفت: از حدود یک ماه گذشته که موضوع استقرار این سایت در ساوه جدی شده است پیگیری های خود را آغاز کرده و مانع از اجرایی شدن آن شدیم و تاکنون هم زمین مورد نیاز واگذار نشده است.
خطیب جمعه ساوههم روز گذشته در خطبه های نماز جمعه این شهر به این مسئله اشاره کرد و از نگرانی هایی گفت که در این خصوص وجود دارد.
حجت الاسلام حسینی اظهار کرد: آیا همه ابعاد زیست محیطی ترافیکی و بهداشتی و نیز مسئله تامین آب لازم به نحوی که به کشاورزی منطقه صدمه نزند در این طرح دیده شده است. چه کسی پاسخگوست؟
البته استاندار استان مرکزی می گوید: سایتی که برای مدیریت پسماندهای ویژه و صنعتی در ساوه مطرح شده یکی از استانداردترین و مدرن ترین سیستم های پسماند صنعتی است که حتی می توان آنرا درون شهرها نصب کرد.
سیدعلی آقازاده با اشاره به فعالیت چنین سایت های مدیریت پسماندهای صنعتی در شهرهای اروپایی به ایسنا گفت: این سایت به لحاظ مدرن بودن سیستم مدیریت پسماند، هیچگونه آلایندگی در پی نخواهد داشت و راه اندازی آن به ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی کمک خواهد کرد.
وی بیان کرد: به نظر می رسد مخالفت ها با راه اندازی این سیستم ناشی از نبود اطلاعات کافی است و معتقدم در صورت اطلاع رسانی صحیح و آگاهی بخشی دقیق مخالفت ها از بین خواهد رفت.
استاندار مرکزی گفت: از فرماندار شهرستان ساوه انتظار می رود به منظور برطرف کردن جو ایجاد شده ناشی از احداث این سایت، تمامی جزئیات و ابعاد گوناگون اجرای این طرح را از طریق رسانه ها به اطلاع مردم برساند.
براساس طرح ارائه شده برای استقرار این سایت، تمرکز زیاد واحدهای تولیدی و صنعتی در استان مرکزی و استان های همجوار که پسماند زیادی را تولید می کنند از مهمترین دلایل توجیهی است.
به گزارش ایسنا، در اینکه استان مرکزی همچون دیگر استان های کشور درگیر معضل زباله های صنعتی و ویژه است شکی نیست. این خبرگزاری هفته گذشته گزارش مبسوطی از وضعیت نامطلوب پسماندهای پزشکی آنهم تنها در شهر اراک ارائه داده که جدا و واقعا قابل تامل و مستلزم پیگیری است، اما آنچه در خصوص طرح یاد شده در ساوه نگرانی های بسیار ایجاد کرده به قول منتقدان "تبدیل شدن ساوه به زباله دان کشور" است.
از آنجاکه تجربه نشان داده است که سرنوشت اجرایی بسیاری از طرح های کاغذی زیبا و کامل در کشور و البته استان ما به همان زیبایی که بر روی کاغذ ترسیم شده بوده نیست و عموما چند سال بعد متوجه می شویم که طرح هایی که با چندین مجوز و پیوست و ماده و تبصره توجیهی در منطقه ای ساخته شده بودند، در واقع یا بدرستی بررسی نشده بودند یا بر اجرای آنها بدرستی نظارت نشده بوده است و مجری هم از خداخواسته یک طرح ارائه داده و طوری آنرا اجرا کرده که گویی طرح دیگری است و در نهایت آنان که از این مسیر متضرر شده اند همواره مردم و محیط زیست بوده اند، در نتیجه شاید اینهمه نگرانی بی مورد هم نباشد.
در واقع حتی اگر تجربه موفقی در این زمینه در استان یا کشور دیگری وجود دارد، از آنجاکه تجربه جانمایی های صنایع بزرگ در اقصانقاط استان مرکزی زیر سوال است و برای نمونه در این حوزه می توان به نیروگاه شازند و کارخانجات اراک اشاره کرد، پس نگرانی درخصوص جانمایی این سایت عظیم پسماند در نزدیکی شهر ساوه بی دلیل نیست.
از سویی ساوه شهرستانی است که قرار است از استان دیگری آب بیاورد تا سیراب شود، دشت ساوه نشست کرده و منابع آبی آن به شدت تحلیل رفته است، در چنین شرایطی جانمایی چنین سایتی در این نقطه از کشور عجیب به نظر می رسد و قطعا علاوه بر نگرانی هایی که درخصوص عوارض زیست محیطی اجرای این طرح وجود دارد، کم آبی مسئله ای است که برای مردم منطقه کشاورزنشین ساوه نگران کننده تر و شاید حتی مهمتر از آلوده شدن خاک و هوا باشد.
درآمدزایی پسماند یا همان مبحث طلای کثیف بر کسی پوشیده نیست، اما سوالی که امروز مطرح شده و نیازمند پاسخگویی شفاف و صریح و بدون مصلحت اندیشی است، آنست که آیا راه اندازی چنین سایتی در چنین منطقه ای با ویژگی های خاص خود به چه قیمتی انجام خواهد شد و چه تضامینی برای پایین بودن ریسک بروز خطرات احتمالی در صورت راه اندازی آن وجود دارد، در واقع اگر علیرغم بحران آب در ساوه راه اندازی این سایت انجام شود، قطعا با بروز مشکلات زیست محیطی پس از راه اندازی چنین سایت عظیمی نه مجریان و نه مسئولان زیر بار توقف کار این پروژه نخواهند رفت و سوال اینجاست که آیا به این نکته که علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد تا چه میزان توجه شده است بویژه اینکه جانمایی انجام شده نشانگر فاصله اندک این سایت با ساوه و البته یکی از روستاهای منطقه و اضافه شدن یک نقطه پسماندی جدید به دیگر نقاط درگیر این مسئله در این منطقه است.
نکته دیگر اینکه ساوه یکی از شهرستان هایی است که هنوز نتوانسته مشکل آمار بالای تصادفات را در محورهای اصلی خود همچون ساوه تهران یا ساوه همدان رفع کند و سوال اینجاست که با آغاز تردد حجم عظیمی از کامیون ها در این شهرستان چه آماری از تصادفات را باید شاهد باشیم، هرچند گفته شده است که ایجاد زیرساخت های مواصلاتی لازم در طرح پیش بینی شده اما ضمانت اجرایی در این بخش نیز نگرانی دیگری است که باید برطرف شود.
در مجموع، فعالیت شرکت فناوری پسماند زیست ساوه که پنج سال پیش در تقاطع آزادراه تهران ساوه افتتاح شد و گویی امروز خود به معضلی تبدیل شده و بررسی های انجام شده نشان می دهد که مرکز امحای این مجموعه بر روی گسل قرار گرفته است، تمرکز صنایع آلاینده در گردنه رنگرز واقع در محور قدیم ساوه به تهران و در تقاطع ابتدای محور بوئین زهرا، دپو و تپه های عظیم ضایعات شهر صنعتی کاوه بعد از آخرین عوارضی، درست در کنار شهر صنعتی کاوه وجود مرکز دفن پسماند شهرداری ساوه در مسیر انتهایی آزادراه و حالا هم زمزمه های افتتاح سایت جدید مدیریت پسماند در بهترین نقطه ساوه ساوجی ها را هر روز نگران تر از پیش کرده است. آنها معتقدند که بعضی ها ساوه و زرندیه را به چشم زباله دانی می نگرند!
نکته جالب اینست که مرکز دفن پسماند رباط کریم نیز در منطقه رودخانه شور و بخش زرندیه استقرار دارد و به گفته مردم بوی تعفن آن همواره در منطقه متصاعد می شود و آنان در حال حاضر با مشکلات اقدامات پسماندی مواجه هستند، براین اساس، اینهمه نگرانی از چنین اقدامی را که آنهم بدون هرگونه انعکاس رسانه ای پیگیری می شود را باید جدی گرفت، بویژه اینکه در حالت معمول پروژه های بزرگ همیشه از چندی قبل تا چندی بعد از انجام، انعکاس رسانه ای پیدا کرده و درخصوص آنها صحبت می شود.
سوالات دیگری نیز در این خصوص مطرح است و آن اینکه آیا نمی شد مرکز جدید در جوار همان محل های سه گانه قبلی ایجاد شود و اگر هم در نهایت قرار است چنین اقدامی در ساوه صورت گیرد، در یک نقطه و در کنار مراکز سه گانه مشابه انجام شود تا اگر آلایندگی احتمالی ناشی از این سایت عظیم وجود دارد در همان نقاط انجام شود و در واقع تمرکز اینگونه اقدامات در یک منطقه صورت گیرد و جای جدیدی آلوده نشود؟ یا چه تضمینی وجود دارد که این مرکز در پنج سال آینده به مرکزی آلاینده تبدیل نشود یا تغییر کاربری ندهد.
هم اکنون شهر ساوه در حال توسعه از سمت شمال و شمال غرب است و طرح مذکور نیز دقیقا در این نقطه جغرافیایی جانمایی شده است از این رو جایگزینی مکان دیگری برای تاسیس این سایت انتظار بی جایی به نظر نمی رسد، از طرف دیگر بررسی دقیق و همه جانبه و موشکافانه این طرح و اطلاع رسانی دقیق درخصوص آن خواسته به حق دیگری از سوی مردم ساوه است که باید پاسخ داده شود.
به نظر می رسد ورود معاون استاندار و فرماندار ساوه به عنوان مقام عالی دولت در شهرستان و نیز دادستان عمومی و انقلاب به عنوان دبیر کمیته حفظ حقوق بیت المال در ساوه به این مهم ضروری است تا با طرح تمامی ابعاد، جوانب و تبعات اجرای این طرح در کمیته حفظ حقوق بیت المال موضوع را بررسی کرده و نتایج را به مردم اطلاع دهند تا نگرانی ها رفع و سوالات پاسخ داده شوند.
