اقتصاد مقاومتی بین شعار و عمل بلاتکلیف مانده است!
چه در صنعت، چه در کشاورزی و هر عرصه دیگری که بتوان به آن ربطش داد، گویی آنچه قرار است اقتصادمان را مقاوم کند، اکسیری است ناشناخته یا فرمولی کشف نشده.
آنچه مسلم است، در تعریف اقتصاد مقاومتی و سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در این خصوص همه چیز واضح و مبرهن است، اما پای عمل که به میان می‌آید اوضاع جور دیگری است و در میان تمام عرصه‌ها کشاورزی یکی از عرصه‌هایی است که به نظر می‌رسد هوای اقتصاد مقاومتی هنوز به ریه‌هایش نرسیده و دارد جان می‌دهد.
نمونه‌های این جان دادن پر درد را در ماجرای سیب‌زمینی‌ها خاک شده و به تازگی خرما شاهد بوده‌ایم، از داستان آب کشاورزی که به بزرگترین آبی ایران بدل شده و انگار قرار نیست کسی در مجلس یا دولت این زخم عمیق را درمان کند هم که سخن بسیار گفته شده، اما قصه پسته قصه دیگری است، محصولی بسیار پرمشتری و باارزش که زمانی سردمدار تولیدش بودیم و حالا حال و روزش به حال و روز فرش‌مان دارد نزدیک می‌شود.
پسته زرندیه محصول کم‌توقع و پربازدهی است، آب چندانی نمی‌خواهد، اما ارز خوبی را روانه جیب ملت و دولت می‌کند، اگر بی مهری با او کنار گذاشته شود و همین چند جرعه آبی که می‌خواهد را برایش فراهم کنند و ترمینالش را بسازند و ...
طلای سبز از استراتژیک‌ترین محصولات تولیدی شهرستان زرندیه است که بواسطه ارگانیک بودن، با اقبال بالایی از سوی مشتریان اروپایی همراه است و توانسته جایگاه خوبی را در ارزآوری و رونق اقتصادی منطقه کسب کند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه مرکزی- شهرستان زرندیه به لحاظ برخورداری از اقلیم خاص آب و هوایی بار اصلی تولید پسته را در سطح استان مرکزی به دوش می‌کشد و رتبه برتر کشوری را در تولید پسته ارگانیک به خود اختصاص داده است.
گرچه کم‌آبی و بروز پدیده خشکسالی در سال‌های اخیر به طلای سبز زرندیه خسارت و صدمات بسیاری وارد کرد و پیش‌بینی برداشت از این باغات که از هر هکتار پنج تن بود را به دو تن کاهش داد، اما افزایش میزان نزولات آسمانی در سال‌جاری از یک طرف و از طرف دیگر بهره‌مندی از روش‌های نوین آبیاری توانست روزهای فارغ از عطشی را پیش روی این محصول استراتژیک قرار دهد و پسته خندان زرندیه به کم آبی نیشخند بزند.
پسته زرندیه علاوه بر منفعت اقتصادی که برای منطقه با ایجاد ارزآوری و تولید اشتغال دارد، توانسته است در زنده نگه داشتن یا احیای هوای پاک هم نقش‌آفرینی کند، به طوری که این باغات با استقرار در مجاورت پایتخت نقش مهمی در تنفس آسان شهروندان تهرانی و کرجی دارند، از این رو توسعه این باغات از اهمیت خاصی برخوردار است.
استفاده از روش‌های نوین آبیاری باعث می‌شود که میزان مصرف آب برای هر هکتار باغ پسته به یک سوم میزان آن در روش سنتی و غرقابی کاهش یافته و حجم آب مصرفی از منابع زیرزمینی برای تولید پسته تقلیل یابد.
افزایش 10 درصدی تولید علیرغم کم‌آبی
در همین رابطه مدیر جهاد کشاورزی شهرستان زرندیه در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: با وجود شرایط خشکسالی با بهره‌گیری از روش‌های علمی در تولید پسته، عملکرد تولید این محصول نه تنها کاهش نداشته بلکه با افزایش 10 درصدی روبرو بوده است.
احمد قره‌بیگلو با بیان اینکه از مجموع هشت هزار و 500 هکتار از کل باغات پسته زرندیه بالغ بر 6 هزار و 500 هکتار آن بارور است، افزود: در سال جاری بالغ بر 11 هزار تن پسته خشک در این شهرستان تولید و روانه بازارهای داخلی و خارجی شده است.
وی با اشاره به میزان صادرات پسته به بازارهای اروپایی به ایسنا گفت: به دلیل کیفیت مرغوب پسته تولیدی زرندیه و ارگانیک بودن آن بیش از 75 درصد از تولیدات این شهرستان قابلیت صادرات دارند، اما اینکه امسال تا چه میزان محصول صادر می‌شود، باید منتظر بود تا عملیات فرآوری و بسته‌بندی به اتمام رسیده و میزان کل صادرات را در روزهای پایانی سال برآورد و اعلام کرد.
این مقام مسئول در جهاد کشاورزی زرندیه میزان اشتغال‌زایی باغات پسته این شهرستان را حدود پنج هزار نفر به طور ثابت و بالغ بر هفت هزار نفر در ایام برداشت عنوان کرد و افزود: نیاز آبی کم به دلیل شرایط خاص درخت پسته و سازگاری مناسب آن با اقلیم شهرستان زمینه توسعه کشت این محصول را نسبت به سایر محصولات زراعی و باغی با نیاز آبی بالا فراهم کرده و سیاست‌گذاری جهاد کشاورزی را در ترویج تولید این محصول دو چندان کرده است.
وی با بیان اینکه صادرات طلای سبز زرندیه توانسته است سالانه 200 میلیون دلار ارزآوری برای کشور داشته باشد، تصریح کرد: با توجه به این قابلیت بالا باید با پرداخت تسهیلات بلندمدت و سود پائین، شاخص‌های اقتصادی تولید این محصول را بر نمودار رشد قرار داد.
قره‌بیگلو خاطرنشان کرد: گرچه نبود پایانه صادراتی پسته میزان صادرات این محصول را با کاهش مواجه می‌کند، اما امید است با تسریع در بهره‌برداری از این پایانه علاوه بر رشد صادرات شاهد روانه کردن پسته این شهرستان با برند زرندیه باشیم.
آبیاری نوین در 78 هکتار، باغات بارور 6 هزار هکتار!
رئیس هیئت مدیره تعاونی تولیدکنندگان پسته استان مرکزی نیز عمده‌ترین مرکز تولید پسته استان مرکزی را منطقه دشت سلطان‌احمدلو با سطح زیر کشت پنج هزار و 300 هکتار دانست و افزود: کیفیت پسته تولیدی این منطقه کشورهای اروپایی را متقاضی جدید خرید پسته این شهرستان کرده است.
محمود بارانی آبیاری مناسب باغات پسته را عامل مهمی در تولید با کیفیت این محصول دانست و به خبرنگار ایسنا گفت: در آبیاری به شیوه سنتی به دلیل نیاز کم درخت پسته به آبیاری معمولا هر 45 روز یکبار عملیات آبیاری انجام می‌شود که این کار در فصل گرما به دلیل قرار گرفتن شهرستان در منطقه خشک با گرمای بالا به درخت آسیب جدی رسانده و نهایتا منجر به تولید پسته نامرغوب می‌شود.
وی بیان کرد: حال اینکه در آبیاری نوین که در بیش از 78 هکتار از باغات منطقه سلطان‌احمدلو انجام گرفته درخت پسته در دوره‌های سه روزه و در بازه زمانی هر 15 روز یکبار آبیاری شده که علاوه بر مدیریت منابع آبی موجب ارتقای کیفیت پسته تولیدی و کسب رتبه ممتاز مرغوبیت می‌شود.
به گفته وی، گرچه هزینه‌کردی بالغ بر هشت میلیارد ریال برای تجهیز 78 هکتار از باغات پسته این منطقه به آبیاری نوین رقم بالایی است، اما باید گفت چاره‌ای جز این کار نیست و لازم است با توجه به شرایط خشکسالی تمامی باغات به این شیوه علمی مجهز شوند و با تولید پسته مرغوب و افزایش عملکرد در تولید، هزینه صورت گرفته را جبران کرد.
بارانی با تاکید بر اینکه آبیاری نوین علاوه بر حفظ کردن باغات موجب مدیریت و مصرف بهینه آب کشاورزی می‌شود، افزود: تجهیز باغات پسته به روش‌های نوین آبیاری منجر به افزایش تولید و ارتقای کیفیت تولید می‌شود و موجب ارزآوری 10 دلاری هر کیلوگرم پسته شده است.
بندهایی بر دست و پای پسته
به گزارش ایسنا، گرچه با اعمال سیاست‌های هدفمند جهاد کشاورزی در خصوص مدیریت منابع آبی حدود 100 هکتار از باغات پسته زرندیه به روش‌های نوین آبیاری با اعطای کمک‌های بلاعوض و تسهیلات اعتباری تجهیز و با حضور مشترک مقام عالی وزارت جهاد کشاورزی و نیرو به صورت نمادین 78 هکتار آن در منطقه سلطان احمدلو در سال گذشته به بهره‌برداری رسید، اما این میزان سطح زیر کشت تجهیز شده به روش‌های نوین آبیاری در مقابل بیش از 6 هزار هکتار باغات بارور این منطقه بسیار فاصله دارد.
به نظر می‌رسد علاوه بر نبود پایانه صادراتی، صنایع بسته‌بندی از یک طرف و اختلاف قیمت این محصول که موجب سرگردانی تولیدکننده به لحاظ زمان برداشت و عرضه آن به بازار با قیمت مناسب وجود دارد از طرف دیگر، و البته مشکلات دیگری که به مدد کشاورزان و باغداران این منطقه تاثیری در روند تولید این محصول نداشته است، کمبود منابع آبی اصلی‌ترین مانع پیش روی تولیدکنندگان است.
از این رو استفاده از روش‌های نوین و علمی تولید پسته و آبیاری قطره‌ای تنها راهکار کاهش تهدیدات کم‌آبی بوده و تحقق آن نیازمند حمایت کشاورزان و اعطای تسهیلات بانکی برای توسعه کشت این محصول است.
از دیگر سوی، اختصاص سهمی از پساب جنوب تهران برای تامین آب مورد نیاز باغات پسته نیز به عنوان عامل دیگری در برطرف کردن مشکل کم‌آبی این منطقه موثر است. موضوعی که از سال‌های پیش مطرح شده و عملیاتی شدن آن عزم ملی می‌طلبد تا بتوان با تحقق این کار حیات پسته زرندیه را تضمین کرد.
گرچه تعاونی تولیدکنندگان پسته استان مرکزی به منظور حفظ باغات برای تامین هزینه انتقال پساب جنوب تهران به این منطقه اعلام آمادگی کرده است و طرح جامع مدیریت منابع آبی را اختصاص احداث یک خط لوله دبی جهت انتقال پساب می‌داند، اما این سوال مطرح است که با اعلام آمادگی تامین هزینه‌های انتقال پساب از سوی بخش خصوصی چه بندی برای تحقق این امر بر دست و پای دولت است؟
باید منتظر بود و دید که وعده وزیر نیرو در سفر سال گذشته به زرندیه در خصوص انتقال پساب جنوب تهران که اولا موجب برطرف شدن چالش زیست‌محیطی جنوب پایتخت کشور می‌شود، چه زمانی محقق شده و ثانیا آیا انتقال دو مترمکعب آب در ثانیه از پساب جنوب شهر تهران به دشت سلطان احمدلو زرندیه، موجب تداوم حیات پسته کاری و توسعه باغات این شهرستان خواهد شد؟
گزارش از : علی فرقانی، ایسنا مرکزی
