روز گذشته برخی شهروندان و فروشندگان واحدهای صنفی واقع در خیابان انقلاب ساوه در تماس با ایسنا از مشاهده لاشه گنجشک‌هایی خبر دادند که به زعم آنان بر اثر سمپاشی شبانه درختان این منطقه جان خود را از دست داده‌اند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه مرکزی- متاسفانه در خصوص صحت و سقم این موضوع سندی یافت نشد، هرچند "مجید شرافت" یکی از شهروندان ساوجی در تماس تلفنی با ایسنا ضمن اعلام خبر مذکور گفت: با مشاهده گنجشک‌هایی که از بین رفته بودند، مراتب طی تماس تلفنی با اداره محیط زیست و سامانه 137 شهرداری اطلاع‌رسانی شد و به دنبال این تماس این پرندگان توسط رفتگران از سطح زمین جمع‌آوری شدند.
یک فروشنده پوشاک نیز گفت: صبح که برای باز کردن مغازه مراجعه کردم حدود 10 گنجشک مرده و چندین گنجشک نیمه‌جان دیدم. چند نفر از عابران گنشجک‌های نیمه جان را از زمین برداشته و با خود بردند.
"حمیدرضا ساعد" افزود: یکی از همسایگان ما یک گنجشک نیمه‌جان را از زمین برداشته و پس از رسیدگی به وضعیت آن و بهبودی‌اش این پرنده را رها کرد.
به گزارش ایسنا، این ماجرا فارغ از این‌که چنین اتفاقی در نتیجه سمپاشی غیراصولی درختان رخ داده است یا نه، بهانه خوبی برای پرداختن به چنین موضوع مهمی است.
سمپاشی درختان یکی از اقدامات شهرداری‌ها در راستای حفاظت از فضای سبز در مقابل آفات و در عین حال اقدامی جهت پیشگیری از ایجاد مزاحت توسط حشرات مزاحم برای شهروندان است.
نیاز به این اقدام بویژه در شهرهایی که درختانی خاص همچون درختان میوه را در فضای شهری مورد استفاده قرار می‌دهند، بیشتر نمود پیدا می‌کند.
در درستی این اقدام هیچ شکی نیست، اما این نکته که چنین اقداماتی تا چه اندازه براساس استانداردهای لازم انجام می‌شود، هم‌چنین نظارت بر عملکرد پیمانکاران در این راستا بسیار مهم و حیاتی بوده و بی‌توجهی به این نکات می‌تواند آسیب برای حیات وحش و بویژه پرندگان شهری را موجب شود.
داستان گنجشک‌های ساوه بهانه‌ای برای پرداختن به این موضوع است.
یک دکترای محیط زیست در گفت‌وگو با ایسنا یکی از مشکلات موجود در شهرها را نحوه سمپاشی درختان عنوان کرد و با بیان این‌که عدم توجه به استانداردها در این بخش نه تنها برای جانوران که برای انسان نیز مخاطره‌آمیز است، افزود: کشورهای پیشرفته از سموم ارگانیک برای از بین بردن آفات درختان شهری استفاده می‌کنند.
سیاوش آقاخانی افزود: این‌گونه سموم سریعا کم‌اثر شده و خطری برای مردم ایجاد نمی‌کنند.
وی با بیان این‌که دنیا به تدریج در حال حرکت به سمت مدیریت فضای سبز و استفاده از گونه‌های گیاهی مقاوم در برابر آفات و کم‌آب‌بر در فضای شهری است، افزود: این رویکرد با توجیه اقتصادی همراه است چراکه استفاده از گونه‌ها باعث کاهش هزینه نگهداری برای متولیان امور شهری خواهد شد.
آقاخانی اظهار کرد: متاسفانه با توجه به حجم آلاینده‌های شهری، شهرداری‌ها برای حفاظت از درختان بدون رعایت الزامات قانونی اقدام به سمپاشی درختان می‌کنند، در حالی که در دیگر کشورها اطلاع‌رسانی به مردم قبل از انجام سمپاشی از الزامات این کار است.
وی اضافه کرد: برای شهروندانی که به هر دلیل در صورت استنشاق هوای آلوده به سموم دچار مشکلاتی می‌شوند، باید اطلاع‌رسانی کرد تا از محل فاصله گرفته و یا در طول شب - که عموما زمان مورد نظر برای سمپاشی درختان شهری است - از باز کردن پنجره‌ها خودداری کنند.
این فعال محیط زیست استفاده از سموم ارزان‌تر توسط پیمانکاران را یکی از معضلات موجود در این بخش عنوان کرد و افزود: پایین آوردن هزینه خدمات از موضوعات مورد علاقه پیمانکاران است که گاه به قیمت آسیب زدن به مردم و محیط زیست انجام می‌شود.
وی با اشاره به از بین رفتن بسیاری از جانداران مفید در اکوسیستم شهری از جمله زنبور در جریان این‌گونه سمپاشی‌ها، بر لزوم اقدام کارشناسانه و مدیریت این‌گونه اقدامات توسط شهرداری و محیط زیست تاکید کرد و افزود: براساس قانون شهرداری‌ها و محیط زیست در زمینه حفاظت از سلامت جامعه وظیفه قانونی دارند و باید این مهم را مورد توجه قرار دهند.
وی بر لزوم نظارت محیط زیست بر عملکرد شهرداری‌ها و پیمانکاران آنها تاکید کرد و افزود: سلامت مردم و محیط زیست نباید فدای صرفه‌جویی‌هایی شود که پیمانکاران در این حوزه به دنبال آن هستند.
آقاخانی خاطرنشان کرد: استفاده از سموم کم‌اثر در تهران در حال حاضر مورد توجه قرار گرفته ولی در شهرستان‌ها هنوز هم منافع پیمانکار بر نحوه عملکرد تاثیرگذار است.
مدیرعامل موسسه دوستداران و حافظان طبیعت ساوه و زرندیه در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا در این باره گفت: خداوند برای همه موجودات اعم از گیاهان، جانوران و انسان‌ها حقوق حیاتی قرار داده و هیچ انسانی حق ندارد بدون دلیل موجودی را از درجه هستی ساقط کند.
"مهدی فرقانی‌پور" افزود: امروزه در کشورهای توسعه‌یافته در خصوص مبارزه با آفات، استفاده از روش‌های بیولوژیک جایگزین کاربرد سموم شده و این شیوه‌ها منسوخ شده‌اند.
وی ادامه داد: کاربرد سموم در درازمدت، اثراتی بر روی سلامتی انسان‌ها و سایر موجودات ایجاد کرده و از طرفی، آفت‌ها نیز به مرور زمان در مقابل سموم مقاوم‌تر می‌شوند و در نتیجه، استفاده از سموم قوی‌تر ضروری به نظر رسیده و این دور تسلسل ادامه می‌یابد.
وی تصریح کرد: باید در نظر داشت که با پاشیدن سموم به درختان، بسیاری از حشرات مفید نیز از بین خواهند رفت غافل از این‌که هر کدام از آنها بنا به حکمت الهی در چرخه حیات آفریده شده‌اند.
به گفته وی، امسال شهروندان ساوجی، شاهد چسباندن نوارهای زرد رنگی بر روی تنه درختان شهر بودند که با سطح چسبنده خود باعث از بین رفتن حشرات مضر می‌شوند، این روش علمی و به روز است.
وی تصریح کرد: این روش به گفته اهل فن، یکی از روش‌های بیولوژیک مبارزه با حشرات است و می‌تواند در مواقعی بنا به ضرورت با پاشیدن سموم سبک و کم‌خطر برای انسان و پرندگان، بر روی درختان تکمیل شود.
فرقانی‌پور ادامه داد: به گفته یکی از فروشندگان سموم در ساوه، این‌گونه سموم هرگز نمی‌توانند برای پرندگان اثر مرگ‌آور داشته باشند، مگر این‌که از سموم قوی‌تر و غیرمجاز به صورت ترکیبی بهره گرفته شود.
وی افزود: متولیان فضای سبز شهری که غالبا از افراد تحصیل‌کرده و آشنا به مسائل محیط زیستی هستند می‌بایست نظارت و حساسیت بیشتری در این موضوع به خرج داده و اجازه ندهند که پیمانکاران یا مجریان سمپاشی درختان به صورت سلیقه‌ای و غیرمجاز حیات دیگر زیست‌مندان را به خطر انداخته و کاری کنند که دیگر قابل جبران نباشد.
به گفته وی، اصل عقلانی پیشگیری حکم می‌کند گرهی را که با دست باز می‌شود را با دندان باز نکنیم و کاری را که به راحتی قابل جلوگیری است به خسارت غیرقابل جبرانی برای حیات زیست‌مندان بدل نکنیم.
مدیرعامل سازمان پارک ها و فضای سبز ساوه نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا گفت: سمپاشی درختان همواره در طول سال و با برنامه‌ریزی خاصی به صورت مداوم انجام می‌شود.
"قاسم جبران" افزود: انجام عملیات سمپاشی به منظور مبارزه با آفات و نیز جلوگیری از خشک شدن درختان در اثر جذب آفات انجام شده تا مانع از بین رفتن فضای سبز شهری شود.
وی تاکید کرد: با استفاده و مشورت کارشناسان این سازمان نوع سمی که برای از بین بردن آفات استفاده می‌شود صرفا بر روی آفات تاثیرگذار است و هیچ تاثیری بر روی پرندگان و موجودات دیگر ندارد. همواره در ساوه از این نوع سم استفاده شده و در طول این مدت هیچ موردی در خصوص تلفات حیوانی گزارش نشده است.
وی افزود: این‌که گفته می‌شود نوع سمی که از سوی این سازمان استفاده شده باعث از بین رفتن چند پرنده شده است، صحت ندارد، چرا که قدرت سم بکار رفته جهت این درختان صرفا در حد آفت‌کشی است.
وی بیان کرد: احتمال دارد بعضی افراد غیرمسئول اقدام به سمپاشی خودسرانه کرده باشند و عدم دقت در نوع سممنجر به بروز این اتفاق شود.
علی فرقانی - ایسنا مرکزی
