راه آسان و بی‌دردسر براي خلاصی از شر زباله‌ها، دفن آنهاست اما، تلنبار کردن و دفن غیر اصولی پسماندها، که جذب ناقلان بيماري همچون مگس، موش و سایر حیوانات همچون پرندگان را به دنبال دارد، سلامت شهروندان را تهديد مي‌کند.
اين شيوه‌ی خلاصی از زباله‌ها مخاطراتي براي محيط زیست ايجاد کرده و علاوه بر آلوده کردن خاک و هوا، احتمال آلودگی منابع آب را نيز به مجموع مخاطرات افزوده است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه مرکزی- بسیاری از استان‌ها با مشکل دفن و دفع بهداشتی زباله مواجهند، و در این میان گشت‌وگذاری در محل دفن زباله‌های مامونیه- مرکز شهرستان زرندیه- آلودگي‌هاي زيست‌محيطي و تخلفات گسترده و اهمال‌کاری مسئولان امر را به شکل قابل توجهی به رخ می‌کشد.
وجود انواع پسماندهای عفونی و بیمارستانی از قبیل سرنگ و سوزن استفاده شده، شیشه‌های آمپول و واکسن، سرم، شیشه‌های دارو، خشاب قرص، انواع پماد و نمونه‌های خونگیری و مخلوط کردن آنها با زباله‌های شهری و خانگی، همچنین سوزاندن زباله‌ها و دود ناشی از آن، تخلیه زباله‌ها در چند نقطه (ترانشه) به طور همزمان، پخش شدن زباله‌ها در مناطق اطراف و... این محل دفن زباله را به یک تهدید جدی برای سلامت شهروندان و عامل آلودگی محیط زیست منطقه تبدیل کرده است.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست زرندیه در اینباره به خبرنگار ایسنا گفت: روزانه حدود 26 تن زباله شهري و خانگي در شهرستان زرندیه توليد و در پنج محل دفن در اطراف پنج شهر این شهرستان، دفن می‌شود.
"حامد طالبی" افزود: در حال حاضر مرکز بازیابی زباله در شهرستان وجود ندارد و هیچ یک از این محل‌های دفن نیز اصولي نیستند و ضوابط بهداشتی و قانونی را رعایت نمی‌کنند.
وی افزود: در آخرین کارگروه مدیریت پسماند و کمیته‌های تخصصی با حضور نمایندگان شهرداری‌ها، ضوابط دفن اصولی به شهرداریهای شهرستان ابلاغ شده و آنها مکلف به دفن اصولی و بهسازی محل‌های دفن شده‌اند.
طالبی درخصوص جمع‌آوری و دفن پسماندهای عفونی و بیمارستانی به همراه پسماندهای شهری، گفت: با توجه به نبود دستگاه اتوکلاو (بی خطرساز) در مراکز بیمارستانی و درمانی این شهرستان، این زباله‌ها تا بحال توسط شهرداری‌ها جمع‌آوری و همراه با زباله‌های شهری و خانگی دفن می‌شد، که برخلاف قانون مديريت پسماند است.
وی اظهار کرد: به تازگی دستگاه اتوکلاو بیمارستان شهدای آسیابک نصب و به گفته مسئولان پس از تعمیر، راه‌اندازی شده است.
مراکز دفن زباله تجمیع شوند
به گزارش ایسنا، روزانه حدود 45 کیلوگرم زباله عفونی در بیمارستان و مراکز درمانی دولتی و خصوصی شهرستان تولید می‌شود که توسط شهرداری‌ها و به همراه زباله‌های عادی جمع‌آوری و دفن می‌شود. این درحالی است که براساس ماده 13 قانون مديريت پسماند، مخلوط كردن پسماندهاي پزشكي با ساير پسماندها و تخليه و پخش آنها در محيط و يا فروش، استفاده و بازيافت اين نوع پسماندها ممنوع است.
همچنین براساس ماده 29 ضوابط زيست‌محيطي محل‌هاي دفع پسماندهاي عادي؛ دفن پسماندهاي ويژه بيمارستاني در محل دفن پسماندهاي عادي ممنوع است.
"تورج فتحی" کارشناس حوزه محیط زیست به ایسنا گفت: پسماندهای عفونی و بیمارستانی نباید با زباله‌های شهری مخلوط و بصورت یکجا دفن شوند. این نوع پسماندها باید در محل تولید، غیرعفونی شده و پس از خروج از دستگاه، بلافاصله به محل دفن منتقل و پس از خنثی‌سازی، در سلول مخصوص دفن شوند. چراکه این پسماندها بصورت موقت میکروب‌زدایی شده و در تماس با هوای آزاد، مجددا عفونی می‌شوند.
فتحی با اشاره به وجود پنج محل دفن پسماند در شهرستان زرندیه، گفت: بجای وجود چند محل دفن زباله، بهتر است شهرداریهای پنج شهر، یک مجتمع دفن زباله که به همه شهرها نزدیک باشد را انتخاب کنند، البته بهتر است یکی از محل‌های فعلی انتخاب شود.
فتحی گفت: سایت باید دارای زون‌بندی بوده و در ابتدا محلی برای جداسازی و تفکیک بخش‌های قابل بازیافت زباله در نظر گرفته شود. البته اینکار باید با استفاده از نوار نقاله و سایر تجهیزات و مدیریت اصولی انجام شود.
نخاله‌های ساختمانی هم می‌توانند درآمدزا باشند
وی افزود: می‌توان قسمتی از مجتمع پسماند را به نخاله‌های ساختمانی اختصاص داد. چراکه این پسماندها نیز قابل بازیافت بوده و در صورت مدیریت صحیح و بازیافت، علاوه بر تامین بخشی از مصالح مورد نیاز پروژه‌های عمرانی شهر، بخشی از هزینه‌های سایت نیز تامین خواهد شد.
این کارشناس حوزه محیط زیست و پسماند، گفت: محل دفن پسماند باید با دیوار و یا فنس‌های بلند محدود شود تا باد کیسه‌های زباله و پسماندهای سبک را تا کیلومترها پخش نکند. این پلاستیک‌ها علاوه بر منظره زشتی که به وجود می‌آورند، تا 480 سال در محیط باقی مانده و محیط زیست را آلوده می‌کند. همچنین محل دفن باید مدیریت ثابت و ساختمان اداری داشته و پرسنل بصورت شبانه‌روزی در آن مستقر شوند.
به گزارش ایسنا، براساس "ماده 19 ضوابط زيست‌محيطي محل‌هاي دفع پسماندهاي عادي؛ از نظر بادهاي غالب"، محل دفع نبايد در بالادست مناطق جمعيتي واقع شود.
همچنین ماده 31 این ضوابط، سوزاندن پسماندها در فضاي آزاد در محل‌هاي دفع را ممنوع می‌داند در حالیکه محل سوزاندن زباله‌ها در مامونیه به لحاظ باد غالب، در بالادست شهرک صنعتی مامونیه و بخش‌هایی از شهر واقع شده که خود عامل انتقال آلودگی هستند.
به روشنی می‌توان دریافت، ریشه برخی از مشکلات در کمبود بودجه و نبود امکانات نبوده و تا زمانی که در نگاه شهردار و مدیران شهری، زباله چیز زایدی است که باید از شر آن خلاص شد، مشکل پابرجا خواهد بود. باید این نگاه در مسئولان ایجاد شود که با مدیریت اصولی زباله، می‌توان علاوه بر جلوگیری از اثرات زیانبار زیست محیطی، منافع اقتصادی ایجاد کرد.
به نظر می‌رسد که زمان آن فرا رسیده تا مدیران شهرستان، مدیریت شهری و در رأس آن اعضای شورای شهر و شهرداران توجه ویژه به حفظ محیط زیست و سلامت شهروندان داشته و آن را در اولویت کاری قرار دهند.
رهبر معظم انقلاب در دیدار مسئولان و دست اندرکاران منابع طبیعی و محیط زیست، حل مسائل و مشکلات زیست‌محیطی را نیازمند برنامه‌ریزی، تدبیر، پیگیری مستمر و جدی و قاطعیت دستگاه‌های مرتبط دانستند و قضاوت در مورد عملکرد دستگاه‌ها در خصوص انجام وظیفه نسبت به حفظ محیط زیست را به مردم واگذار کردند.
بنظر می‌رسد با توجه به اهمیت مسئله محیط زیست و سلامت شهروندان و تاکید مقام معظم رهبری به موضوع حفظ محیط زیست، زمان آن فرا رسیده، شهردار و اعضای شورای شهر چشم خود را بر روی واقعیات باز کرده و بجای انجام کارهای غیرضرور و تشریفاتی، اقدام موثری درخصوص ساماندهی مرکز دفع پسماند شهر مامونیه و سایر شهرهای زرندیه، که تهدیدی برای محیط زیست و سلامت شهروندان به شمار می‌رود، انجام دهند.
از نماینده مردم در مجلس که عضو جامعه پزشکی و نایب رئیس کمیسیون بهداشت مجلس هستند، انتظار می‌رود نسبت به اثرات زیانبار زیست‌محیطی دفن غیراصولی زباله حساسیت بیشتری به خرج دهد.
علی فرقانی - ایسنا مرکزی
