ويژگي‌هاي خاص ساوه به عنوان يكي از قطب‌هاي صنعت و كشاورزي در كشور براي كمتر شهروند ساوجي بيگانه است و مسوولان اين شهرستان نيز همواره از تريبون‌هاي مختلف به اين شهرت‌ها كه توانسته زمينه اشتغال و مهاجرپذيري را در اين شهر فراهم كند، مفتخر بوده‌اند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)-منطقه مرکزی، البته شهروندان ساوه نيز به اين ظرفيت و توانمندي‌ها كه توانسته زمينه لازم را براي مهاجرپذيري در اين شهر فراهم كند، مي‌بالند، اما جاي اين سوال مطرح است كه آيا مسئولان ذيربط تاكنون آنچنان كه بايد و شايد توانسته اند زمينه لازم را براي ساماندهی خیل مهاجر به اين شهر فراهم كنند.
افرادي كه براي چرخاندن چرخ صنعت و كشاورزي به اين شهرستان سفر كرده‌اند و مي‌بايست كه در بخش‌هاي مختلف زمينه لازم براي زندگی آنان فراهم شود و يكي از مهمترين نيازهای آنها كه از گذشته مورد غفلت قرار گرفته، تامين مسكن مورد نياز همگام با رشد جمعيت در اين شهر بوده كه نتيجه آن ظهور پديده ناخواسته ساخت و سازهاي غير مجاز و حاشيه‌نشيني بوده است.
براساس این گزارش، غفلت مسئولان از گذشته در بخش فراهم كردن مسكن مورد نياز مازاد جمعيت، زمينه ايجاد سكونتگاه‌هاي غيررسمي را با ساخت‌وسازهاي غيرمجاز در مناطق مختلف اين شهر فراهم كرده است. البته برخي سودجويان و دلالان نيز از اين غفلت و خلاء استفاده كردند و با خريد باغ و زمين‌هاي حاشيه شهر در نقاط مختلف آنها را بصورت دلخواه و بدون توجه به اصول شهرسازي و مبلمان شهري قطعه‌بندي و به متقاضيان كه اغلب از اقشار كم‌درآمد هستند، عرضه كردند.
پس از آنكه دلالان سودهاي كلاني از اين غفلت مسئولان به جيب زدند مردم اين مناطق را با مشكلات رها كردند و درنهایت حاشيه‌نشيني در اطراف ساوه پديدار شد و امروز هر چه بيشتر پيش مي‌رويم رفع نياز اين مناطق بيشتر گلوي مديريت شهري را مي‌فشارد.
«حسن فرجي» يكي از ساكنان مناطق حاشيه‌نشين ساوه ضمن ابراز نارضايتي از شرايط بغرنج در اين مناطق گفت: هم‌اينك از ضروري‌ترين امكانات مورد نياز مانند آب، برق و گاز محروم هستيم بطوري كه آب مورد نياز ما بصورت غيرمجاز(فشاري) فراهم شده و آن هم در بيشتر مواقع با قطعي مواجه مي‌شود.
وي افزود: كوچه و خيابان‌هاي محل زندگي ما خاكي و فاقد هرگونه جدول‌كشي، آسفالت و ديگر خدمات شهري مورد نياز است و خانواده‌هاي ما در چنين شرايط دشواري زندگي مي‌كنند. نبود گاز طبيعي از ديگر مشكلات ماست، بطوري كه استفاده از نفت سفيد يا سيلندر گاز مايع شرايط زندگي را براي ساكنان سخت‌تر كرده به گونه‌ای که می‌تان گفت زندگي در روستاها از اين مناطق آسان‌تر است.
فرجي ادامه داد: ساكنان اين مناطق حاشيه‌نشين تازه شكل گرفته مانند محل سكونت ما، بايد چندين سال چنين شرايط دشواري را تحمل كنند تا اينكه تراكم در اين مناطق شكل بگيرد و دستگاه‌هاي خدمات‌رسان مجبور به ارائه خدمات شوند.
«اسماعيل سهرابي» ديگر ساكن يكي از مناطق حاشيه‌نشين ساوه نيز در پاسخ به اين سوال كه چرا براي خريد زمين قانوني اقدام نكرديد، گفت: بيشتر ساكنان اين مناطق كه اقدام به خريد اين قبيل زمين‌هاي غيرمجاز كرده‌اند از اقشار كم‌درآمد بوده و توان خريد زمين قانوني داراي پروانه ساخت را نداشتند.
وي افزود: قيمت زمين‌هاي قانوني و داراي پروانه ساخت كه عمدتا داراي مساحت بالا هستند هم اينك بالای 100 ميليون تومان است در حالي كه بيشتر اقشار كه به حاشيه شهر هدايت مي‌شوند با حداقل دستمزد، توان خريد اين زمين‌ها را ندارند و اگر مسئولان ذيربط زمين‌هايي را متناسب با توان اقشار كم درآمد با قطعات كوچك و به صورت قانوني پيش‌بيني كنند، هيچ يك از اقشار كم‌درآمد مانند ما متقاضي مسكن با ساخت‌وساز غيرمجاز نمي‌شوند.
«حسين قرايلو» ديگر شهروند ساكن منطقه حاشيه‌نشين ساوه نيز در پاسخ به اين سوال كه براي ساخت مسكن با چه مشكلاتي مواجه بودید گفت: چندين بار با تخليه مصالح قصد احداث ساختمان را داشتم كه با برخورد شديد پليس ساختمان شهرداري مواجه شدم.
وي افزود: بار ديگر نيز ديوارهاي نيمه‌كاره توسط پليس ساختماني تخريب و مصالح ساختماني موجود نيز با خاك يكسان شد كه متحمل زيان مالي زيادي شدم تا اينكه بصورت شبانه اقدام به ساخت كردم.
وي بيان كرد: ساكنان مناطق حاشيه‌نشين ديدگاه خوبي نسبت به پليس ساختماني و شهرداري ندارند و به نحوي آنان را دشمنان خود مي‌دانند؛ آنها مي‌خواهند هر طور شده با زمين‌هايي كه با مختصر اندوخته خود خريداري كرده‌اند، سرپناهي براي خانواده بسازند.
بی توجهی به خلاء خدمات فرهنگی در مناطق حاشیه‌نشین
به گزارش ایسنا، تقريبا تمامي ساكنان مناطق حاشيه نشين تازه شكل گرفته، مشكلات يكساني را در بحث كمبود خدمات رفاهي مورد نياز مطرح كردند اما نكته قابل تأمل اين است كه كمتر كسي از آنان خلاء خدمات فرهنگي و اجتماعي مورد نياز را احساس و مطرح مي‌كرد.
يك فعال بخش مسكن نيز گفت: مسكن از نيازهای اساسي شهروندان است که در طول زندگی بیشترین اندوخته چندین ساله یک فرد را می‌بلعد و در صورت كم‌توجهي مسئولان به تهيه مسکن اقشار كم‌درآمد، آنها به مناطق حاشيه و ساخت‌وسازهاي غير رسمي رو مي‌آورند.
"حسن بهرامی" با طرح این سوال که چرا دولت هم‌اکنون زمین‌هایی را که بصورت قانونی در اختیار دارد با قیمت مناسب به اقشار ضعیف عرضه نمی‌کند افزود: همچنین فرهنگ‌سازي لازم در اين زمينه صورت نگرفته تا متقاضيان مسكن، شهرداري و ساير نهادهاي دولتي را در كنار خود ببينند و مطلع شوند كه اينگونه ساخت و سازهاي غيرمجاز علاوه بر ضربه به يك شهر، خطري اساسي براي خود و خانواده آنان است.
براساس این گزارش، با توجه به اينكه بيشتر ساخت‌وسازهاي غيرمجاز ساوه در قسمت شمالي اين شهر شكل گرفته، نظر برخي مسئولان منطقه يك شهرداري ساوه كه مرتبط با اين امر مهم است را نيز جويا شديم.
«علي كاشي» مسئول واحد كنترل و نظارت منطقه يك شهرداري ساوه گفت: بر اساس اسناد و تصاوير موجود نخستين منطقه حاشيه‌نشين ساوه در خيابان اسلام(محله كردها) شكل گرفته بطوری که در آن زمان كمربندي همدان (بلوار شهيد بهشتي) شهر ساوه را از باغ‌ها و اراضي شمال شهر ساوه جدا مي‌كرد.
وي افزود: "بسيج یک" اولين منطقه‌اي بود كه پس از واگذاري زمين از سوي مسكن و شهرسازي در بالاي كمربندي همدان ساخته شد و كم كم ساخت و سازهاي غيرمجاز با تكيه بر اين منطقه در شمال ساوه شكل گرفته و در اطراف آن رشد خود را آغاز كردند.
وي اظهار داشت: حاشيه‌نشيني از ابتداي دهه 70 در ساوه رشد خود را آغاز و در ابتداي دهه 80 به اوج خود رسيد و هم اينك در مجاورت مناطق حاشيه‌نشين باغ‌هاي زيادي وجود دارد كه در آنها زمينه براي ساخت و ساز وجود داشته و افراد سودجو نيز از آنها غافل نيستند.
كاشي گفت: اخيرا با اقدامات انجام شده مانند برنامه‌ريزي مناسب، استفاده از تجربيات ديگر شهرها، راه‌اندازي ايستگاه پليس، برخورد جدي، تدابير شهرداري و حمايت‌هاي دستگاه قضايي، ساخت‌وسازها در حاشيه كنترل شده و براي ساخت و سازهايي نيز كه در درون بافت مسكوني انجام شود، حكم پلمپ صادر مي‌شود.
به گفته وي، برخي از افراد سودجو كه اقدام به تفكيك و فروش اين باغ‌ها مي‌كنند زمين‌هاي مرغوب كنار معابر اصلي را براي خود حفظ كرده و مردم را درگير ساخت و سازهاي غيرمجاز و آباد كردن اين مناطق مي‌كنند، سپس از زمين‌هاي باقي مانده خود نيز سود زيادي به جيب مي‌زنند.
كاشي بيان كرد: تلاش واحد كنترل و نظارت همواره این بوده که اقتدار در برخورد با ساخت‌وسازهاي غيرمجاز را با احترام به مردم توأم کند و در بسياري از موارد با مشاوره تا جايي كه توانسته‌ایم شهروندان را از خريد اين قبيل زمين‌های غیرمجاز منصرف کرده‌ایم.
بدترین لحظات کاری مأموران گشت ساختمانی
مسئول گشت ساختماني منطقه يك شهرداري ساوه نيز در پاسخ به اين سوال كه برخورد مردم مناطق حاشيه‌نشین با شما چگونه است؟ گفت: بيشتر ساكنان اين مناطق نگاهي خوبي نسبت به ما نداشته و اغلب ما را دشمنان خود مي‌دانند.
سيد«علي براتي» افزود: شكايات زيادي از سوي ساكنان اين مناطق از ما به دستگاه‌هاي قضايي مي‌شود و گاه در اماكن عمومي نيز با الفاظ نامناسب ما را مورد خطاب قرار مي‌دهند يا تهديد مي‌کنند.
وي ادامه داد: وقتی كه ما يك ساختمان نيمه‌كاره در حال ساخت را تخريب مي‌كنيم، آن لحظه بدترين لحظه كاري ماست و خود نيز از اين اقدام بسيار ناراحت مي‌شويم، چراکه بيشتر كساني كه اقدام به ساخت غيرمجاز مي‌كنند، زنان و كودكان را سپر قرار مي‌دهند.
وي افزود: كاركنان گشت ساختمان بطور شبانه‌روز حتي ايام تعطيل به وظيفه قانوني خود عمل مي‌كنند و مردم بدانند كه ما نيز جزئي از آنها هستيم و اين محدوديت‌ها به صلاح شهر و خود آنان است چون اينگونه ساخت‌و سازها به هیچ وجه مقاوم نيستند.
مهار حاشیه نشینی تا دو سال آینده/تصميم احساسي ظلم به شهر و شهروندان است
رئیس کمیسیون نظارت و بازرسی شورای اسلامی ساوه نیز با بیان اینکه ساخت و سازها در شهر بايد اصولي و اساسي باشد و در اين مورد نبايد تصميمات احساسي گرفته شود، گفت: هرگونه تصميم احساسي در اين امر مهم ظلم به شهر و شهرونداني است كه در اين ساخت‌وسازهاي غير اصولي سكونت مي‌يابند، چون اين بناهای غير مجاز با حداقل زلزله فرو خواهند ريخت و همه ما در پيشگاه خدواند مسئول خواهيم بود.
«محمود نجفي » افزود: نظارت بر ساخت و سازهاي غير مجاز در شهر ساوه در گذشته مغفول واقع شده و به مردم قول مي‌دهيم تا دو سال آينده با تدابير انديشيده شده در كميسيون نظارت و بازرسي شوراي اسلامي ساوه با همكاري دادستان و دادگستري شهرستان حاشيه‌نشيني در اين شهر مهار شود.
شهردار ساوه نيز گفت: يکي از معضلات بزرگ مديريت شهري در ساوه رشد حاشيه‌نشيني و ايجاد امکانات براي خانواده‌هاي ساکن در مناطق حاشيه‌نشين از گذشته بوده است كه پرداختن به آن بخشي از توان مديريت شهري را به جاي ارتقاي سطح كيفيت خدمات، گرفته است.
کامران جوادي با بيان اينكه توسعه شهرنشيني در تمام مناطق کشور روند مشخصي دارد، اما اين امر در ساوه طي سال‌هاي گذشته علاوه بر اينکه سرعت رشد قابل توجهي داشته، حاشيه‌نشيني را نيز شهر افزايش داده است.
به گفته وي، ظهور حاشيه‌نشيني در شهرهايي همچون ساوه، پرداختن به پيامدهاي مختلف اين پديده در حوزه‌هاي مختلف اجتماعي، فرهنگي و توسعه شهري، را ضروري ساخته است بنابراین شوراي اسلامي شهر ساوه و شهرداری تمامي تلاش خود را براي فراهم شدن زمينه براي ساخت و سازهاي مجاز برای اقشار كم درآمد به كار می‌گیرند و شهروندان نيز بايد شهرداري را در كنار و همراه خود بدانند.
