انارکاران ساوه ای با مشکلاتی همچون انتخاب ارقام مقاوم به کرم گلوگاه و روش‌های جدید مبارزه با این کرم، انتخاب ارقام مقاوم به شوری و سرما و پیدا کردن روش‌های جلوگیری از سوختگی انار روبرو هستند و این مشکلات را می‌توان با انجام پژوهش‌های کاربردی و تحقیق برطرف کرد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه مرکزی تحقیقات کاربردی از سوی دیگر، می تواند این میوه بهشتی را در صنایع دارویی و بهداشتی به ارزش افزوده بدل کند از این رو ضرورت ایجاب می‌کند به منظور افزایش تولید و ارتقای کیفیت محصول تولیدی به منظور حفظ جایگاه ممتاز کشور، تحقیقات هدفمند و متمرکزی بر روی انار در مجموعه‌های علمی و پژوهشی انجام گیرد.
براین اساس، با توجه به موقعیت منطقه‌ای شهرستان ساوه و همچنین وجود امکانات لازم و دارا بودن اعضای هیأت علمی متخصص در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، از سوی معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی مجوز تاسیس مرکز تحقیقات انار در دانشگاه ساوه صادر و ابلاغ شد.
با گذشت چند سال از تأسیس این مجموعه علمی و پژوهشی اما، هم اکنون مرکز تحقیقات انار دانشگاه آزاد اسلامی ساوه مدتی است که فعالیت نکرده و در حالت تعطیلی بسر می‌برد.
یک تولید کننده انار در ساوه در این خصوص به خبرنگار ایسنا گفت: شناسایی و معرفی بیشتر انار و برطرف کردن مشکلات احتمالی کشاورزان در تولید این محصول از اهداف تأسیس مراکز تحقیقات انار کشور عنوان شده است.
محمد روستایی گرایلو افزود: به دلیل وجود برخی مشکلات بر سر راه کشاورزان و باغداران در تولید انواع محصولات باغی و زراعی لازم است تا کشاورزی در کشور ما به سمت کشاورزی دانش‌بنیان پیش برود.
وی ادامه داد: از این رو با فعالیت مرکز تحقیقات انار شاهد بهبود در روش‌های تولید انار شامل هرس کردن، تغذیه، کنترل علف‌های هرز، کاهش مصرف سموم، بهبود صنایع تبدیلی و ایجاد تنوع در محصولات فرآوری شده خواهیم بود.
وی با بیان اینکه فعالیت چنین مراکزی نویدی در دل تولید کنندگان برای تولید محصول مرغوب ایجاد می‌کند، اظهار کرد: بهره‌گيري ازعلم و دانش روز موجب مي‌شود تا بتوان از منابع تولید بالاترین و بهترین بهره‌وری را ایجاد کرد که این مهم ضمن ایجاد زمینه تولید محصول مرغوب و عاری از هرگونه آفت، منجر به رونق بازار تجاری این محصول و توسعه پایدار اقتصادی خواهد شد.
این تولید کننده انار تصریح کرد: با تأسیس مرکز تحقیقات انار وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه و فعالیت آن در کنار ایستگاه تحقیقات انار این شهرستان وابسته به وزارت جهاد کشاورزی امید می‌رفت با فعالیت این مجموعه‌های علمی و پژوهشی مسیر حرکت به سمت توسعه کشاورزی دانش‌بنیان هموارتر شده و تولیدکنندگان بتوانند از مزایای آن برخوردار شوند.
وی تصریح کرد: متأسفانه در حال حاضر شاهد عدم فعالیت این مرکز تحقیقاتی هستیم و انتظار باغداران این است که مجموعه های این چنینی در شهرستانی مثل ساوه که خاستگاه انار جهان بوده و محصول تولیدی آن آوازه بین‌المللی دارد توسعه یابند نه اینکه در ابتدای حرکت متوقف شوند.
وی افزود: قطعا با فعالیت چنین مراکز علمی و پژوهشی با محوریت تولید محصولات باغی و زراعی این شهرستان به جایگاه واقعی خود در حوزه کشاورزی خواهد رسید.
روستایی گرایلو خاطرنشان کرد: از طرفی اقدامات تحقیقاتی و پژوهشی در تولید محصول انار مانع از عرضه انار تولیدی سایر مناطق کشور به نام و با برند انار ساوه خواهد شد و برند انار ساوه مختص این شهرستان خواهد ماند.
تأمین هزینه‌های تحقیقاتی برای باغداران دشوار است
یک تولیدکننده دیگر انار در ساوه نیز گفت: گفته می‌شود برای انجام کارهای پژوهشی و تحقیقاتی باید هزینه کنیم اما، تأمین هزینه‌های تحقیقاتی در خصوص انار برای باغداران دشوار است.
ابوالفضل عسگری‌نوری افزود: مگر یک باغدار چقدر درآمد دارد که علاوه بر مراحل داشت و برداشت که هزینه‌های خاص خود را دارد در خصوص کارهای تحقیقاتی نیز هزینه کند.
وی بیان کرد: چنین مجموعه‌های علمی باید به کمک تولیدکنندگان و کشاورزان بیایند و اگر هم قرار است باغداران بابت کارهای تحقیقاتی هزینه‌ای بپردازند حداقل‌ها در نظر گرفته شود تا توان پرداخت را داشته باشیم.
مرکز تحقیقات انار دانشگاه آزاد ساوه مجهزترین مرکز در منطقه است
به گزارش ایسنا، معاون پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی ساوه نیز در گفت و گو با ایسنا مرکزی با بیان اینکه راه‌اندازی این مرکز حدود سه سال پیش به سازمان مرکزی پیشنهاد داده شد، گفت: پس از بررسی‌های انجام شده مجوز مرکز تحقیقات انار به واحد ساوه اعطا شد.
معاون پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی ساوه افزود: پس از اخذ این مجوز دستگاه‌هایی برای آنالیز ترکیبات انار خریداری و فعالیت این مرکز در راستای خدمت به باغداران و تولیدکنندگان انار آغاز شد.
وی افزود: بخشنامه جدیدی از سوی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد صادر شد مبنی بر اینکه باید مرکز تحقیقات انار درآمدزا باشد، یعنی طرح‌های پژوهشی را از بیرون تحویل بگیرد و تحقیقات انجام دهد تا یکی از منابع درآمدی دانشگاه شود.
معاون پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی ساوه با اشاره به جلسات برگزار شده و راهکارهای ارائه شده، اضافه کرد: به دلیل مشکلات اقتصادی این اقدامات موثر واقع نشد.
وی با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی ساوه زیرساخت‌های لازم را برای فعالیت تحقیقاتی جهت ارتقای کیفی و کمی انار به عنوان محصول ویژه ساوه فراهم کرده است، گفت: این دانشگاه مجهزترین آزمایشگاه و دستگاه‌ها را برای تحقیقات انار در سطح منطقه داراست.
وی با بیان اینکه تحقیقاتی در جریان فعالیت این مرکز انجام شده است، افزود : طرح باکس ژنی برای ارقام انار توسط یکی از اساتید انجام و مصوب شد و به سازمان مرکزی معرفی شد.
وی همچنین انجام پایان‌نامه‌های متعددی با موضوع انار را از دیگر فعالیت‌های این مرکز عنوان کرد.
معاون پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی ساوه مهمترین مشکل این مرکز را اقتصادی و در حوزه تأمین اعتبار عنوان کرد و افزود: کشاورزان و جهاد کشاورزی نمی‌توانند برای کارهای تحقیقاتی هزینه کنند.
وی گفت: اگر مشکلات اقتصادی برطرف شود این مرکز برای رسیدن به اهداف خود فعالیتش را ادامه می‌دهد.
اقدامی با بیان اینکه این مرکز به صورت یک سال آزمایشی مجوز گرفته است، اضافه کرد: اگر یک طرح برون‌دانشگاهی انجام دهیم این مجوز دائمی می‌شود.
اقدامی افزود: مرکز تحقیقات انار در دانشگاه ساوه در حوزه پژوهش و با همکاری دانشکده کشاورزی تأسیس شده است و با توجه به اینکه در منطقه ساوه چندین هزار هکتار باغ انار وجود دارد این مرکز می‌تواند تأثیر بسزایی در حل مشکلات این محصول از قبیل پیشگیری از آفات انار داشته و به کشاورزان کمک‌های مشاوره‌ای و علمی و تحقیقاتی ارائه کند.
معاون پژوهشی واحد ساوه اعلام کرد: این دانشگاه تاکنون با تصویب طرح‌های پژوهشی و پایان نامه‌های دانشجویان و از طریق مرکز تحقیقات اقداماتی را در راستای ایجاد زیرساخت های لازم جهت انجام تحقیقات کاربردی به انجام رسانده است که از آنجمله می‌توان به کاشت درخت انار اشاره کرد تا دانشجویان و اساتید بتوانند از امکانات و تجهیزات این مرکز در فرآیندهای علمی خود استفاده کنند.
وی در مورد محصول انار و کاربرد آن گفت: انار دارای ترکیبات مختلف از قبیل فلارنوئید، آلکالوئیدها- تانن‌ها و… سایرترکیبات آنتی‌اکسیدانی و دارویی است که می‌توان از آنها در ساخت داروهای ضد میکروبی و ضد سرطانی استفاده کرد.
این میوه علاوه بر مصارف عمومی کاربردهای زیادی در ساخت دارو و صنعت رنگرزی و غیره دارد و این مرکز درصدد انجام مطالعات میدانی در خصوص محصول انار است تا بتواند محصولات مورد نظر محققان را استخراج و پس از اخذ تأییدیه از مراجع مختلف به عنوان دارو به بازار عرضه کند.
اقدامی گفت: در این مرکز تاکنون گونه‌های مختلفی از این محصول به نام‌های ملس، شهسوار، زاغ، شیشه گپ فردوس، تبریزی، یوسف‌خانی، تب ولرز، آلک، سیاه و شیرین تابستانه و پاییزه شناسائی شده و در شهرستان ساوه حدود ۱۱هزارهکتار زمین زیرکشت محصول انار است که پس از برداشت علاوه بر تامین نیاز داخلی، سالانه مقدار قابل توجهی به کشورهای دیگر از جمله آلمان، سوئیس، اوکراین ، اتریش، ارمنستان، کره جنوبی، ژاپن، لبنان، امارات و کویت صادر می‌شود.
فعالیت ایستگاه تحقیقات بین‌المللی انار نیازهای باغداران را پاسخگوست
معاون فنی و اجرایی جهاد کشاورزی ساوه نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با بیان اینکه منشاء انار فلات ایران بوده و در فلات ایران شهرستان ساوه به عنوان بزرگترین شهرستان و قطب تولید انار شناخته شده است، افزود: در سال‌های اخیر انار کم‌کیفیت برخی نقاط کشور به ساوه وارد و با انار مرغوب این شهرستان مخلوط می‌شود که این امر کیفیت انار این شهر را مختل و تأثیر بدی در معرفی یاقوت سرخ ساوه به جهان دارد.
محمودرضا خلیلی با بیان اینکه با انجام کارهای تحقیقاتی و پژوهشی می‌توان انار ساوه را به درستی به جهان معرفی کرد، گفت: عملکرد درخت انار با توجه به رقم، سن درخت، نحوه‌ی مراقبت‌های زراعی، آبیاری، شخم، هرس، تغذیه، کنترل منطقی علف‌های هرز و مدیریت آفات و بیماری‌ها متفاوت است.
وی با بیان اینکه کارهای تحقیقاتی و پژوهشی در حوزه کشاورزی برعهده مجموعه‌های تحقیقاتی در کشور است، افزود: مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان هیچ نوع کار تحقیقاتی انجام نمی‌دهد بلکه این قبیل امور بوسیله ایستگاه تحقیقات انار شهرستان که از مجموعه‌های وابسته به وزارت جهاد کشاورزی است انجام می‌شود.
وی بیان کرد: البته جهاد کشاورزی در برخورد با مسایلی که نیازمند کار تحقیقاتی و پژوهشی است از طریق پیشنهاد موارد به مراکز تحقیقاتی اقدام و نتایج تحقیقات انجام شده را برای اجرا به باغداران اعلام می‌کند.
وی با اشاره به فعالیت مرکز تحقیقات انار وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی نیز گفت: این مرکز نیز به عنوان بازوی تحقیقاتی می‌تواند کمک شایانی به تولیدکنندگان در تولید محصول مرغوب و عاری از آفت کند.
خلیلی با بیان اینکه انجام تحقیقات در این مرکز نیازمند تامین هزینه‌های مربوط به آن است، افزود: یقینا دولت نمی‌تواند حمایت مالی از این چنین مراکزی داشته باشد چرا که فعالیت ایستگاه تحقیقات بین‌المللی انار وابسته به وزارت جهاد کشاورزی نیازهای باغداران را پاسخگوست.
وی ادامه داد: در مراکز علمی که زمینه تحقیقات دانشجویی را فراهم می کنند تامین هزینه‌های تحقیقات باید از طریق باغداران و تولیدکنندگان انجام شود.
به گفته وی تولیدکنندگان انار از پرداخت هزینه‌های تحقیقاتی استقبال خوبی نمی کنند و نیازهای تحقیقاتی خود را از طریق ایستگاه تحقیقاتی انار شهرستان که یک مجموعه دولتی است برآورده می‌کنند.
وی تصریح کرد: ایستگاه تحقیقات انار ساوه با 50 سال قدمت از ظرفیت لازم برای ارتقا برخوردار است و دولت نیز مصمم به تحقق این امر است.
براساس این گزارش، در حال حاضر 11 هزار هکتار باغ انار در این شهرستان وجود دارد که از این میزان 9 هزار هکتار بارده است و از هر هکتار به طور متوسط 15 تن محصول برداشت می‌شود.
به نظر می رسد ایجاد روحیه ی صرف هزینه جهت پرداخت علمی به کشاورزی در میان کشاورزان یکی از اقداماتی است که در راستای فرهنگ سازی جهت توسعه اقتصاد دانش‌بنیان باید انجام شود تا رغبت لازم نسبت به برقراری تعامل میان بخش خصوصی و مراکز تحقیقاتی دانشگاهی ایجاد شده و بخشی از توسعه اقتصاد کشاورزی و اقتصاد دانشگاه در سایه این تعامل محقق شود.
علی فرقانی خبرنگار ایسنا منطقه مرکزی
