ساوه را با نام انار میِ‌شناسند یا نمی‌شناسند؟ مسئله اینست!
در این مورد اطمینانی وجود ندارد نمی‌دانیم می‌شناسندمان یا نه ولی، کوچه‌باغ‌های خالی از گردشگر ساوه در فصل پرهیاهوی انارچینی حقیقت تلخی را تأکید می‌کند: «صدای خوشرنگ و خوش‌طعم این هیاهو در روزگاری که همه با تکیه بر کوچکترین دستاورد، به روش‌های گوناگون به دنبال دیده شدن هستند؛ به گوش کسی نرسیده است»...
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه مرکزی، دیرزمانی است که جشنواره‌ها دروازه‌ی ورود رخدادهای هرچند کوچک شهری، استانی یا ملی به دنیا هستند و برگزاری جشنواره در هر شهری به مثابه رسیدن آن شهر به جایگاهی در عنوانی است که برای آن جشنواره در نظر می‌گیرند. به عنوان مثال برگزاری جشنواره‌های ورزشی یا سینمایی در یک شهر یا کشور، یعنی آن شهر یا کشور به حدی از اعتبار در موضوع مورد نظر رسیده که حرفی جدید و سخنی تازه در موضوع تأکیدی برای گفتن دارد.
چند سالی است که برگزاری جشنواره‌های محصولات کشاورزی در کشورمان مرسوم شده و مراسمی ویژه با رنگ و بوی آیینی و با رویکرد شکرگزاری به درگاه ایزد متعال برای ارج نهادن به آن محصول در خطه‌ای خاص و معرفی هرچه بیشتر توانمندی‌های آن خطه در تولید یک محصول خاص کشاورزی برگزار می‌شود.
علاوه بر این، بازتاب‌های رسانه‌ای یک جشنواره در سطح ملی به صورت ناخودآگاه آن نقطه، منطقه و یا شهر را در این موضوع زبانزد خواهد کرد اما، جای بسی تاسف است که شهری که انار تولیدی آن آوازه بین‌المللی دارد دو سالی است که از برگزاری جشنواره‌ای در حد نام و جایگاه این خطه زرخیز کشورمان محروم است و یاقوت سرخ ساوه همچنان مورد بی‌مهری قرار می‌گیرد.
دنیا ساوه را نمی‌شناسد
به عقیده‌ی یک باغدار تولیدکننده انار ساوجی، مردم دنیا هنوز ساوه را به عنوان شهری که بهترین انار را تولید می‌کند و از محصولاتش بهره‌مند می‌شوند نمی‌شناسند و از توانمندی و ظرفیت این خطه در تولید انار مرغوب خبر ندارند و این در حالی است که در دیگر کشورها بسیاری از شهرها بواسطه‌ی محصولات خوبشان شناخته شده، زبانزد و حتی به کمک جشنواره‌ها و برنامه‌های متنوع توریستی سالیانه با محوریت محصول ویژه تولیدی‌‌شان ، قطب گردشگری شده‌اند.
وی افزود: حتی در ایران نیز خیلی‌ها نمی دانند چه ویژگی باعث شده تا با کیفیت‌ترین انار در این منطقه تولید شود.
عباسی با بیان اینکه توسعه این منطقه با محوریت انار در ابعاد مختلف امکانپذیر است اظهار کرد: متولیان مربوطه می‌توانند با برگزاری آئین‌های سنتی و جشنواره‌های معتبر نسبت به معرفی هر چه بیشتر این محصول و در کنار آن جذب توریست داخلی و حتی خارجی و ایجاد ارزش افزوده با تکیه بر ظرفیت‌های گردشگری در روش‌های مختلف اقدام کنند.
صدا و سیما کجاست
یک تولیدکننده دیگر انار در ساوه تقویت صادرات و معرفی انار این شهرستان به دنیا را منوط به احداث پایانه صادرات و نیز برگزاری آئین‌های تجلیل از باغداران و محصول تولیدی آنها دانست.
محمدعلی خلج بابایی افزود: در این چند روز که برداشت انار از باغات کشور آغاز شده از طریق صدا و سیما و دیگر رسانه‌ها مطلع می‌شنویم که یک روستای دورافتاده یکی از استان‌های کشور جشنواره انار برگزار می‌کند اما، در ساوه که قطب تولید انار کشور است از حضور صدا و سیمای مرکز استان در کنار باغداران خبری نیست که حداقل برنامه‌ای در این خصوص بسازد.
وی افزود: در جشنواره‌هایی هم که در سال‌های گذشته برگزار شده زمینه حضور مؤثر باغداران فراهم نشد چراکه زمان برگزاری جشنواره همزمان با فصل انارچینی است و به دلیل اشتغال باغداران در هنگام برداشت انار، زمینه حضور حداکثری آنان فراهم نمی‌شود.
وی اضافه کرد: برگزاری جشنواره قطعا از اهمیت خاصی برخوردار است اما، مهمتر از آن نحوه برگزاری جشنواره است که بتواند انتظارات شرکت‌کنندگان و بازدیدکنندگان را برآورده کند.
مجموعه مدیریت شهری به برگزاری جشنواره ورود پیدا کند
یک مدرس دانشگاه معتقد است انار تولیدی شهرستان ساوه با تمام ویژگی‌ها و مؤلفه‌های منحصر بفردی که دارد هنوز نتوانسته به جایگاه واقعی خود در جهان دست یابد.
محمد شکروی به خبرنگار ایسنا گفت: به عنوان مثال در فصل گلاب‌گیری که معمولا از نیمه دوم اردیبهشت‌ماه هر سال در منطقه کاشان انجام می‌شود شاهد برگزاری جشنواره‌ای منسجم و در سطح بالا هستیم و طوری نام و آوازه گلاب کاشان در جهان پیچیده که در ایام گلاب‌گیری شاهد حضور حجم عظیمی از گردشگران داخلی و خارجی در این منطقه هستیم که قطعا منجر به برکات فراوانی شده و توسعه اقتصادی منطقه را فراهم می‌کند.
وی ادامه داد: متأسفانه در اثر کم‌توجهی به انار ساوه گمنامی این محصول همچنان ادامه دارد و بررسی های میدانی نشان می‌دهد که آنچنان خبری از حضور گردشگران در این منطقه نیست.
این کارشناس کشاورزی در ادامه با مقایسه انار ساوه با انارهای تولیدی سایر نقاط کشور گفت: ساوه بالاترین سطح کشت باغات انار در سطح یک شهرستان را دارد اما، متأسفانه بعضا این شهرستان را با استانی مانند استان فارس که بیشرین انار را تولید می‌کند مقایسه می‌کنند. این درست است که استان فارس اولین استان کشور در تولید انار است اما باید شهرستان ساوه را با یک شهرستان مقایسه کنند نه با یک استان و طرح چنین مسایلی قطعا بر برند انار ساوه خدشه وارد می‌کند.
وی اضافه کرد: صرف نظر از طرح چنین موضوعاتی که بر گمنامی انار ساوه می‌افزاید باید این سؤال را مطرح کرد که عواید حاصل از معرفی انار ساوه با برگزاری آئین‌های سنتی و جشنواره‌ها، همایش‌ها، میزگردهای تخصصی و ....نصیب چه کسی خواهد شد؟
وی بیان کرد: پاسخ این سوال واضح است چراکه قطعا این تولیدکننده و باغدار است که سود بیشتری می‌برد چرا که برگزاری جشنواره‌ها و معرفی صحیح انار ساوه و فرآورده‌های آن منجر به بروز پدیده‌ای به نام توریستی شدن ساوه با رویکرد انار به عنوان شاخص‌ترین سوغات و رهآورد این شهرستان شده و حضور گردشگر داخلی و خارجی منجر به کوتاه شدن دست واسطهها از بازار انار شده و کار عرضه را برای تولیدکننده تسهیل می‌کند.
این مدرس دانشگاه گفت: یک تولیدکننده انار با هزار زحمت و مشقت انار تولید می‌کند اما این واسطهها هستند که با قیمت پائین دسترنج دستان پینه بسته یک باغدار را به یغما برده و منافع اقتصادی حاصل از فروش انار را می‌برند در حالی که اگر زمینه حضور بیشتر گردشگران با برپایی آئین‌های گوناگون فراهم شود قطعا تولیدکننده می‌تواند با برقراری ارتباط با فعالان اقتصادی و قطع دست واسطهها انار تولیدی خود را با قیمت مناسب و واقعی به درخواست‌کنندگان بفروشد و سود بیشتری ببرد.
وی به نبود سردخانه مجهز در شهرستان نیز اشاره کرد و افزود: یکی دیگر از مشکلات باغداران نبود سردخانه مجهز برای نگهداری انار در مدت زمان بیشتری است تا بتوانند با قیمتی مناسب‌تر در روزهای غیر از برداشت انار مانند شب یلدا آن را عرضه کنند.
شکروی تصریح کرد: با عملیاتی شدن طرح‌هایی همچون برگزاری جشنواره انار با روش‌ها و آیین‌های مختلف و برآورده شدن انتظارات یک باغدار خواهیم دید که سال به سال انار تولیدی شهرستان با کیفیت‌تر و مرغوب‌تر خواهد شد چرا که تولیدکننده انار وقتی زمینه مساعدی برای عرضه محصول تولیدی خود ببیند قطعا با انگیزه بیشتر و با بکارگیری روش‌های مؤثر در تولید با کیفیت، اقدام به تولید انار خواهد کرد.
وی جذب سرمایه‌گذاران را از دیگر ثمرات برگزاری جشنواره انار در این شهرستان بیان کرد و افزود: بسیاری از سرمایه‌گذاران با دلهره و ترس در این منطقه سرمایه گذاری می‌کنند چرا که شناخت کافی از این منطقه ندارند جالب اینکه در شهرهایی با برخورداری از ویژگی‌ها و شاخص جمعیتی معادل یک دهم این شهرستان به دلیل معرفی صحیح توانمندی‌ها زمینه حضور حداکثری سرمایه‌گذاران فراهم شده است.
این مدرس دانشگاه در ادامه با ارائه پیشنهادی برای معرفی هر چه بهتر توانمندی‌های این منطقه گفت: متولیان امر برگزاری جشنواره ها مانند جهاد کشاورزی، میراث فرهنگی و گردشگری و یا صنعت، معدن و تجارت و سایر دستگاه‌های دولتی نبود اعتبارات را تنها دلیل برگزار نکردن جشنواره ها اعلام می‌کنند ولی به اعتقاد بنده باید در این موضوع به مجموعه مدیریت شهری متوسل شد.
وي با تأكيد بر استفاده از ظرفيت بخش خصوصي در برگزاري جشنواره اظهار کرد: شهرداري به عنوان مسئول اوليه اجراي مراسم، ضمن اينكه از توان اجرایي خوبي در برگزاري اينگونه جشنواره‌ها برخوردار است، مي‌تواند رابط بين بخش خصوصي و دستگاه‌هاي اجرایي دولتي و مردم باشد.
وی با بیان اینکه مسئولیت سیستم جذب سرمایه و پیشرفت برعهده اهرم‌های وابسته به شهرداری است، تصریح کرد: برای شهرداری یک شهر و مجموعه مدیریت شهری برگزاری چنین جشنواره‌هایی هزینه زیادی نخواهد داشت و چه بسا با برگزاری چنین آئین‌هایی که می‌توان آن را در زمره فعالیت‌های شهرداری تعریف کرد اولا موجبات شهرت بیشتر شهرستان فراهم شده و ثانیا چه بسا بتوان با فراهم کردن بستر حضور حداکثری گردشگران از ظرفیت آنان در توسعه شهری و اجرای طرح‌های عمرانی با کمک سرمایه‌گذاران بهره جست.
وی بیان کرد: نهمین جشنواره ملی انار ساوه که در سال 1391 با زحمات زیادی برگزار شد به گونه‌ای در شأن و اندازه‌های ساوه بود هر چند، برپایی اینگونه مراسمات هیچگاه خالی از اشکال نبوده لیکن برگزاری مداوم آن است که موجبات برطرف شدن همه ایرادات و اشکالات را فراهم می‌کند.
شکروی افزود: متأسفانه در سال 92 و سال جاری شاهد برپایی چنین آئینی نبودیم ؛ این در حالی است که شهرهایی مانند فردوس(خراسان جنوبی)، میمند(فارس)، یزد، اردکان و ... اقدام به برگزاری جشنواره انار بعضا در سطح ملی کرده‌اند و نبود مستمر جشنواره‌ای در شأن و جایگاه سرزمین یاقوت سرخ جای بسی تأسف است.
وی خاطرنشان کرد: شهرستان ساوه پتانسیل‌های فراوانی در تمامی ابعاد اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و .. دارد اما، این توانمندی‌ها متأسفانه در برخی ابعاد مغفول مانده و لازم است به آنها پرداخته شود.
انار ساوه برند فراملی دارد
به گزارش ایسنا، به عقیده‌ی سرپرست میراث فرهنگی و گردشگری ساوه انار ساوه برند فراملی دارد. این محصول نه تنها در ایران بلکه در جهان معروف است.
سیدمحسن نبوی در اینباره افزود: برخورداری شهرستان ساوه از چنین آوازه‌ای می‌تواند منجر به جذب توریست داخلی و خارجی شود و گردشگران با حضور در این شهرستان ضمن بازدید از باغات انار، صنایع وابسته و تبدیلی به تجارت انار نیز بپردازند.
وی بیان کرد: متأسفانه این ظرفیت به خوبی هدایت و مدیریت نمی‌شود تا بتوان با برگزاری جشنواره‌هایی از منافع گوناگون آن به ویژه در حوزه اقتصادی و گردشگری بهره لازم را برد.
وی ادامه داد: در این شهرستان باغداران و تشکل‌هایی مانند شرکت تعاونی باغداران که در عناوین گوناگون برای حمایت از حوزه کشاورزی شهرستان تشکیل شده‌اند، همت و اراده‌ای برای برگزاری جشنواره انار ندارند.
وی بیان کرد: از طرف دیگر در سایه عدم آگاهی‌بخشی در میان باغداران، آنها هنوز ضرورت برگزاری جشنواره‌های انار را به خوبی نمی‌شناسند.
این مقام مسئول با درخواست از باغداران برای همتی مضاعف به منظور برگزاری جشنواره‌های انار در نقاط انارخیز شهرستان گفت: دولت نیز باید نظارت و هدایت راهبردی در این زمینه داشته باشد تا شاهد استقبال تولیدکنندگان انار از برپایی چنین جشنواره‌هایی باشیم.
وی اضافه کرد: براین اساس باغداران از جشنواره‌هایی که سالیان گذشته در شهرستان برگزار شد نیز به خوبی استقبال نکردند و این آئین‌ها بازتاب خوب و اثرگذاری مطلوبی بر جای نگذاشت.
نبوی خاطرنشان کرد: از آنجا که مناطق دیگر کشور نیز نسبت به تولید انار اقدام می‌کنند، عدم برگزاری جشنواره‌هایی اینچنینی می تواند به برند انار ساوه خدشه وارد کند و همچنان که در سال‌های اخیر شاهد هستیم انار شهرهای دیگر را به نام انار ساوه عرضه کنند و این حکایت به نام ما و به کام دیگران تمام شود.
وی به باغداران توصیه کرد با همت دستگاه‌های دولتی و حمایت‌های اداری نسبت به برگزاری جشنواره‌های انار که منجر به جذب توریست به شهرستان می‌شود اقدام کنند چرا که حضور توریست در شهری تاریخی همچون ساوه که برخورداری از بیش از 400 اثر تاریخی را به عنوان یک امتیاز داراست، صنعت گردشگری منطقه را تقویت می‌کند.
وی اضافه کرد: حضور گردشگران داخلی و خارجی به بهانه برگزاری جشنواره انار و بازدید آنان از اماکن و ابنیه تاریخی منجر به معرفی هر چه بیشتر قدمت بیش از هزار ساله‌ی این شهرستان خواهد شد.
نبوی خاطر نشان کرد: اجرای برنامه‌هایی نظیر معرفی طرز تهیه رب انار، آش انار و عرضه‌ی مشتقات این میوه با برگزاری جشن‌های متنوع و شاد به کیفیت برگزاری جشنواره می‌افزاید و برای گردشگران جذاب خواهد بود.
وی تصریح کرد: یقینا رونق شهرستان ساوه با رونق صنعت گردشگری زودتر محقق می‌شود و تحقق این امر در گرو شناسایی ظرفیت‌ها و معرفی جاذبه‌های بیشماری است که این منطقه در خود جای داده است.
جشنواره انار فرش قرمز تورهای گردشگری
معاون فنی و اجرایی جهاد کشاورزی ساوه نیز عدم تأمین هزینه‌ها و اعتبارات لازم را مانعی در مسیر برگزاری جشنواره انار در این شهرستان می‌داند.
محمودرضا خلیلی برگزاری جشنواره انار را گامی در جهت ترویج مصرف انار، احیای سنت‌های بومی و محلی و معرفی انار ساوه به عنوان با کیفیت‌ترین انار جهان دانست و افزود: برگزاری جشنواره نیازمند حضور بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران است تا بتوان منابع مالی برگزاری چنین برنامه‌هایی را تأمین کرد.
وی اضافه کرد: جشنواره‌هایی هم که در سایر نقاط کشور برای سایر محصولات مانند پسته، انگور، سیب و ... برگزار می‌شود برخوردار از مشارکت بخش خصوصی است و جهاد کشاورزی شهرستان نیز آماده همکاری با بخش خصوصی برای برگزاری جشنواره انار است.
وی اضافه کرد: تجربه نشان داده است که برگزاری چنین جشنواره‌هایی نتایج بسیار مطلوبی به همراه داشته تا جایی که برخی نقاط کشور در زمان برگزاری، میزبان تورهای گردشگری هستند.
وی تصریح کرد: با توجه به اقلیم منحصر بفرد شهرستان ساوه مشارکت بخش خصوصی با نظارت دولت می‌تواند زمینه برگزاری جشنواره‌ای را در این شهرستان رقم بزند که در رشد و توسعه این منطقه تأثیرگذار باشد.
خلیلی خاطرنشان کرد: برگزاری جشن انار نوعی شکرگزاری و سپاس از درگاه پروردگار متعال و مروج فرهنگ شکرگزاری و تسلیم در برابر خواست خداوند است.
به گزارش ایسنا، به نظر می‌رسد مردم و مسئولان همگی به تأثیرگذاری جشنواره انار در رونق اقتصادی این محصول واقفند اما، سؤال اینجاست که چرا کسی برای برگزاری این جشنواره که البته یقینا باید فارغ از تکرار و بیهودگی، برخوردار از خلاقیت در اجرا باشد گامی برنمی‌دارد و این توپ همچنان در زمین دیگران است!
گزارش از : علی فرقانی – خبرنگار ایسنا مرکزی
