شهرستان ساوه رتبه اول ثبت آثار تاریخی را در سطح استان مرکزی دارد.
سرپرست میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ساوه گفت: مسجد جامع ساوه از جمله مساجد اولیه ایران است که ساخت و تکمیل آن از قرون اولیه اسلام آغاز و تا دوره قاجار ادامه داشته است و به عنوان مجموعه‌ای از ویژگی‌های معماری اسلامی ایران در دوره‌های مختلف مورد توجه پژوهشگران است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه مرکزی سیدمحسن نبوی در بازدید از دفتر خبرگزاری ایسنای شهرستان ساوه اظهار کرد: شهرستان ساوه رتبه اول ثبت آثار تاریخی را در سطح استان مرکزی دارد. این شهرستان با دارا بودن بیش از 400 اثر تاریخی که 121 اثر آن ثبت ملی شده است با احتساب آثار تاریخی شهرستان زرندیه حدود 70 درصد آثار تاریخی استان را به خود اختصاص داده است.
وی از مسجد جامع ساوه به عنوان قدیمی‌ترین مسجد استان با قدمت بیش از هزار سال یاد کرد و افزود: این بنای تاریخی دینی اولین اثر تاریخی استان است که در فهرست آثار ملی کشور در دی ماه 1310 هجری شمسی به ثبت رسید.
وی گفت: مسجد جامع ساوه از جمله مساجد اولیه ایران است که ساخت و تکمیل آن از قرون اولیه اسلام آغاز و تا دوره قاجار ادامه داشته است و به عنوان مجموعه‌ای از ویژگی‌های معماری اسلامی ایران در دوره‌های مختلف مورد توجه پژوهشگران است. تاکنون تاریخ ساخت مسجد جامع ساوه تعیین نشده، اما قدیمی‌ترین اسناد یافت شده، کتیبه‌هایی است که در قرن چهارم نوشته شده‌اند؛ پس این مسجد هزار سال عمر دارد.
وی با اشاره به اینکه بنای مسجد جامع در شهر ساوه یکی از آثار ارزشمند و گنجینه‌ای از هنر معماری، نقاشی، کاشیکاری و گچبری است، اظهار کرد: خصوصیت این بنای تاریخی مذهبی، آن است که نمودهایی از سه مقطع تاریخی(قبل از اسلام، قرون اولیه اسلامی و دوران صفوی) در آن دیده می‌شود.
وی اضافه کرد: این مسجد مجلل و باشکوه مشتمل بر یک صحن گنبد در جنوب، دو ایوان، یک مناره، چند شبستان، محراب‌های متعدد قدیمی با خط کوفی و دو محراب از دوره صفوی با خط ثلث است.
این مقام مسئول از بنای تاریخی چهار سوق به عنوان اثر تاریخی دیگر این شهر یاد کرد و گفت:موزه مردم‌شناسی ساوه در بنای تاریخی چهار سوق ساوه از یادگارهای دوره صفویه برپا شده که با تزئین خاصی از آجر، سنگ، کاشی، آهک، گچ و خاک ساخته شده است.
وی گفت: گنبد چهار سوق که در ضلع جنوبی مسجد انقلاب این شهر و در خیابان سلمان ساوجی(فلاحت سابق) قرار دارد با دهانه‌ای نزدیک به 15 متر و ارتفاعی به همین اندازه از بیرون دارای پلان 12 ضلعی و از داخل بنا دارای پلان مدور بوده که شامل چهار دالان و هشت حجره است.
وی افزود: بازار تاریخی ساوه نیز به طول 600 متر، تحت حفاظت اداره میراث فرهنگی شهرستان ساوه است که در سال 78 به شماره 2526 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است که شامل مسجد 14 معصوم(ع)، دالان حاج ملک و تیمچه نبوی‌زاده با چهار گذر است که در طول 600 سال، میعادگاه آداب، سنت‌ها، فرهنگ و تاریخ مردم بوده است.
وی بافت مرکزی شهر، محوطه بازار تاریخی، مسجد انقلاب، مسجد سرخ، امامزادگان متعدد از جمله سید اسحاق(ع)، سید علی اصغر(ع)، امامزاده حسین(ع)، امامزاده سید بشیر(ع) را از جمله آثار تاریخی مشهور این شهرستان نام برد.
وی از تپه اسیرآباد در این شهرستان به عنوان اثر تاریخی دیگری یاد کرد و افزود: این بنای تاریخی تا زمان قاجار به عنوان قلعه زندان مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
نبوی از کاروانسرای باغ شیخ نیز به عنوان یکی از آثار با ارزش اوایل قاجار یاد کرد که در شش کیلومتری شرق ساوه، به همراه مجموعه‌ای از آب انبار و حسینیه واقع شده است و در چهار گوشه اطراف این کاروانسرای چهار ایوانی، چهار برج دیده‌بانی ایجاد شده است.
وی پل تاریخی سرخه ده را یکی دیگر از جاذبه‌های تاریخی ساوه نام برد که در جنوب این شهرستان در کیلومتر 13 جاده یل‌آباد به قیزقلعه قرار دارد. مصالح به کار رفته در بنای این پل برجای مانده از دوران صفویه، شامل آجر و ساروج است.
نبوی خاطرنشان کرد: شهرستان 10 هزار ساله ساوه با دارا بودن 400 اثر تاریخی ملی ثبت شده از پتانسیل‌های لازم برای توسعه و رونق صنعت گردشگری برخوردار است.
