دکتر اردلان زیلابی در گفت‌وگو با ایسنا به نقشه و استراتژی مبارزه با بیماری سرطان اشاره کرد و افزود: شمار بیماران مبتلا به بیماری سرطان در دنیای کنونی رو به افزایش است و حتی در کشورهای توسعه یافته نیز براساس آماری که منتشر می‌شود میزان ابتلا به این بیماری روند افزایشی دارد.

وی به شناخت دلایل ابتلا به بیماری سرطان اشاره کرد و گفت: تغییرات عمده غذایی متاثر از سبک زندگی امروزی، یکی از دلایل مهم ابتلا به بیماری سرطان است و عواملی نظیر افزایش سن که منجر به پیدایش بیماری‌های بدخیم می‌شود نیز از جمله علل افزایش این بیماری است.

وی گفت: وقتی میزان شناخت از یک بیماری افزایش یافت طبیعتا امکانات و تجهیزات لازم برای کشف و پیشگیری از آن نیز افزایش می‌یابد و بر مبنای این شناخت باید به دنبال عملیاتی کردن اقدامات پیشگیرانه برای مبارزه با این بیماری بود.

دکتر زیلابی در ادامه با اشاره به اینکه روزانه حدود ۹ هزار سلول بدخیم در بدن انسان بوجود می‌آید، گفت: ماموریت سیستم ایمنی بدن از بین بردن سلول‌های بدخیم است و در این میان ممکن است شیوه زندگی، موروثی بودن بیماری، سالمندی، آلودگی غذا، آب و هوا، زمینه‌ای برای گریز و فرار سلول بدخیم در روده، پروستات، مثانه، ریه و ... ایجاد کند و موجب بروز سرطان در فرد شود.

وی در خصوص ترس عمومی که از بیماری سرطان وجود دارد و حتی منجر به تسلیم شدن بیمار و افزایش آمار مرگ‌ومیر می‌شود، نیز گفت: باید اذعان کرد که ترس و اضطراب می‌تواند سیستم ایمنی بدن انسان را تضعیف کند و در ایجاد بیماری موثر است.

وی به نقش موثر آلودگی هوا، ذرات معلق در هوا و آلودگی غذا و آب در ایجاد بیماری نیز اشاره کرد و گفت: ترکیبات مضری که در آب، هوا و غذا به ویژه فست فودها وجود دارد مستعدکننده ایجاد بیماری سرطان در انسان است.

این مقام مسئول در علوم پزشکی اراک همچنین به انواع بیماری سرطان اشاره کرد و گفت: سرطان انواع مختلفی دارد و از جمله آنها می توان به سرطان مغز، روده، ریه، پروستات، خون و ... اشاره کرد اما انواعی از این بیماری که در کشور و حتی در استان مرکزی شیوع بیشتری دارند شامل سرطان پوست و سینه در بین بانوان و سرطان پروستات، روده و معده در آقایان است.

وی با اشاره به اینکه نوع سرطان در برخی از نقاط کشور متفاوت است، بیان کرد: در استان هایی نظیر خوزستان، آثار شیمیایی بجامانده از دوران جنگ تحمیلی موجب بروز سرطان خون می‌شد و در بخشی از استان گلستان به دلیل فرهنگ مصرف چای و نوشیدنی داغ، سرطان مری شایع است. در واقع در هر نقطه از کشور بنا به موضوعاتی نظیر فرهنگ و اقلیم، ژنتیک و سایر مسائلی پیرامونی، نوع سرطان متفاوت است و در شهرهایی که مصرف دخانیات بالاست ابتلا به سرطان ریه که مستقیما با مصرف سیگار ارتباط دارد بیشتر مشاهده می‌شود.

دکتر زیلابی به راهکارهای پیشگیری و مبارزه با سرطان نیز اشاره کرد و با تاکید بر اینکه استراتژی مبارزه با بیماری سرطان باید بر اساس اقدامات پیشگیرانه باشد، اظهار کرد: برخی انواع بیماری سرطان موجب درگیری بیشتر بدن با بیماری شده و مستلزم درمان سنگین است و طبیعتا این احتمال وجود دارد که موجب کاهش بقای عمر فردی شود که سطح بیماری در او افزایش پیدا کرده است.

وی با تاکید بر لزوم تقویت سیستم ایمنی بدن با استراتژی غربالگری و رعایت سیستم‌های بهداشتی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری گفت: به عنوان مثال اگر فردی زمینه ارثی ابتلا به سرطان روده دارد باید در سن ۴۰ سالگی حتما بررسی آندوسکوپی و کولونوسکوپی تحت نظر پزشک متخصص انجام دهد تا چنانچه زمینه ابتلا به بیماری دارد تشخیص به موقع داده شود و بلافاصله تحت درمان قرار گیرد تا عوامل موثر در ابتلای او به بیماری سرطان کاهش یابد.

وی به وظایف و تکلیف مسئولان به ویژه متولیان حوزه سلامت در کاهش آمار ابتلا به سرطان اشاره کرد و گفت: نقش حوزه سلامت در کاهش بار بیماری‌های مختلفی نظیر سرطان حدود ۲۵ درصد است و می‌طلبد که مابقی آن با مشارکت مردم و تامین زیرساخت‌ها توسط سایر دستگاه ها محقق شود. به طور مثال سطح آگاهی مردم صرفا توسط سیستم بهداشتی ارتقا نخواهد یافت، بلکه باید اطلاع رسانی در حوزه پیشگیری، از سنین دانش آموزی در مدارس آغاز شود و در مقاطع مختلف تداوم یابد. همچنین باید از ظرفیت رسانه‌ها که نقش موثری در آگاهی بخشی به جامعه دارند استفاده کرد.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اراک در پاسخ به این پرسش که آیا بیماری سرطان شکست ناپذیر است و اصولا چه راهکارهایی برای شکست این بیماری وجود دارد، گفت: شکست بیماری سرطان بستگی به این دارد که بیماری در چه مرحله‌ای کشف و شناسایی شود. اگر بیماری در مراحل اولیه شکل گیری در بدن انسان باشد به طور قطع می‌توان گفت که می‌توان با آن به راحتی مبارزه کرد و شکست داد اما اگر در مراحل بالاتر باشد طبیعی است که درمان سخت‌تری خواهد داشت.

وی به پروسه پیچیده درمان بیماران مبتلا به سرطان اشاره کرد و گفت: داروهای متنوع و گران قیمت برای درمان بیماری سرطان فرآیند درمان را دشوار می‌کند. با این حال دولت اهتمام ویژه‌ای برای تامین داروهای مورد نیاز درمان بیماری دارد تا بتوان آنها را در اختیار بیماران قرار داد و موجب کاهش آلام و درد ناشی از بیماری شد.

وی در خصوص اقدامات پیشگیرانه گفت: در تمامی مراکز بهداشتی و درمانی علاوه بر آموزش با استفاده از ظرفیت پرونده سلامت الکترونیک افراد توصیه‌های بهداشتی همراه با غربالگری با انجام آزمایشات صورت می‌گیرد. به عنوان مثال افرادی که به صورت موروثی مبتلا به بیماری سرطان می‌شوند به طور دقیق مورد پایش و غربالگری قرار می گیرند تا در صورت ابتلا، بیماری در همان مراحل اول شناسایی و درمان شود.

دکتر زیلابی به راه‌اندازی کلینیک‌های ترک اعتیاد برای پیشگیری از ابتلا به سرطان ریه اشاره کرد و گفت: در تمامی مراکز بهداشتی و درمانی استان مرکزی اقدامات در سطوح یک که برای همه افراد جامعه لازم است انجام شود ارائه شده که می‌توان به نمونه‌هایی نظیر غربالگری سرطان دهانه رحم و انجام واکسیناسیون به موقع، غربالگری سرطان سینه، توصیه‌های محافظت از پوست در معرض نور خورشید اشاره کرد که در کاهش بار بیماری سرطان بسیار موثر هستنند و می‌تواند انسان را به زندگی عادی برگرداند.

وی به تجهیز مراکز درمانی با تکنولوژی روز برای درمان بیماری سرطان نیز اشاره کرد و افزود: تجهیزات جدیدی از سوی دانشگاه علوم پزشکی اراک در دست خرید است که با نصب آنها در بیمارستان آیت‌اله خوانساری به تشخیص به موقع بیماران کمک کرده و روند درمان را تسهیل و تسریع می‌بخشد.

گفتنی است که هفتم لغایت سیزدهم بهمن ماه ۱۴۰۲ به عنوان هفته ملی مبارزه با سرطان، با شعار «من مسئولم، برای پیشگیری از سرطان خودم، خانواده‌ام و جامعه‌ام» نامگذاری شده است.

سرطان و باورهای نادرست و پیشگیری از سرطان و سبک زندگی سالم عناوین روزهای آغازین این هفته هستند.

همچنین مسئولیت اجتماعی و کنترل سرطان و پیشگیری از سرطان، محیط کار سالم و ایمن، روزشمارهای دومین و سومین روز این هفته دوشنبه و سه شنبه ۹ و ۱۰ بهمن ماه است.

روزهای پایانی این پویش هم با عناوین رسانه‌ها و نقش آن‌ها در پیشگیری از سرطان، مراقبت‌های حمایتی و تسکینی سرطان و تشخیص زود هنگام سرطان برای روزهای چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه ۱۱ تا ۱۳ بهمن ماه نامگذاری شده است.