آلودگی هوا یک نگرانی عمده برای سلامت عمومی انسان است و رابطه مستقیمی با بیماری‌های قلبی، عروقی و حتی سرطان‌های مختلف دارد چرا که کاهش کیفیت هوا نشان دهنده خطر است و استمرار آلایندگی می‌تواند اثرات مخرب فراوانی را بر سلامت انسان و سایر موجودات بگذارد.

حال این پرسش مطرح می‌شود که در هوای آلوده باید چه اقداماتی را برای حفاظت از سلامت خویش انجام دهیم و اصولا انسان در هوای آلوده باید چه رفتاری از خود نشان دهد تا از این خطر در امان باشد.

دکتر مریم دلشاد، پزشک عمومی در گفت‌وگو با ایسنا، به بیان راهکارهای در امان ماندن از تبعات آلودگی هوا پرداخت و با اشاره به اینکه آلودگی هوا یکی از مهمترین علل مرگ و میر در شهرهای صنعتی دنیاست، اظهار کرد: آلودگی هوا صرفا به آلایندگی خودروها و واحدهای صنعتی محدود نمی‌شود و در برخی مواقع برخی حشرات بسیار ریز مانند مایت‌ها و مگس‌های سفید هم می‌توانند در آلودگی هوا نقش داشته باشند. حتی استفاده ازحشره‌کش‌ها و اسپری‌های خوشبوکننده هوا، آفت کشی، سوزاندن زباله های پلاستیکی و ... در آلودگی هوا نقش دارند.

وی به راهکارهای تقویت سیستم ایمنی بدن برای مقابله با آلودگی هوا اشاره کرد و در پاسخ به این سوال که آیا ورزش کردن در هوای آلوده خطرناک است، گفت: ورزش کردن در هوای آلوده بسیار خطرناک‌تر از راه رفتن در روزهایی است که شاخص آلایندگی هوا بالاست. وقتی انسان در هوای آلوده اقدام به دویدن، پیاده روی تند، دوچرخه سواری و نرمش می‌کند موجب خواهد شد تا هوای آلوده‌ای که وارد ریه می‌شود چندبرابر شده و جریان هوای آلوده در سیستم تنفسی مخاطرات جدی را به همراه خواهد داشت.

دکتر دلشاد به ورزشکاران توصیه کرد چنانچه تمایل به انجام حرکات ورزشی دارند در محیط منزل اقدام به طناب‌زدن یا نرمش کنند و از ورزش در هوای آلوده به شدت پرهیز کنند چرا که سلامتی انسان را در معرض خطر قرار می‌دهد و افزود: اگر در شهر آلوده زندگی می‌کنید و بسیاری از روزهای سال هوا آلوده است باید از هرگونه رفتاری که منجر به آسیب دیدن سلامت بدن می‌شود اجتناب کرد.

وی با اشاره به اینکه بدن انسان برای خنثی کردن سموم ناشی از رادیکال‌های آلودگی هوا از ریه، کبد و کلیه‌ها کمک می‌گیرد، گفت: رژیم غذایی و تغذیه صحیح به کارکرد مطلوب کبد و ریه کمک می‌کند. به عنوان مثال براساس تحقیقات بعمل آمده مصرف کلم بروکلی در روزهای آلوده می‌تواند اثرات بد آلودگی هوا را تا حد زیادی کاهش دهد.

وی افزود: مصرف مواد غذایی حاوی ویتامینC  نظیر مرکبات، گریپ فروت، چغندر، سیب، هندوانه، انواع کلم‌ها، توت فرنگی و فلفل دلمه‌ای در روزهای آلوده به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. مصرف ضد احتقان‌های طبیعی نظیر زردچوبه، دارچین، زنجبیل و ... نیز می‌تواند به احتقان ناشی از آلودگی هوا کمک می‌کند که باید از مصرف بی‌رویه آن اجتناب کرد.

این پزشک عمومی به مصرف برخی آنتی هیستامین‌های طبیعی نظیر فلاونوئیدها(رنگ دانه‌های طبیعی داخل برخی میوه‌ها)، ویتامین C، اسیدهای چرب امگا ۳ و ... برای در امان ماندن از تهدیدهای آلودگی هوا اشاره کرد و گفت: کاهو، جعفری، پیاز، کیوی، انواع توت، آناناس و سیب، فندق، بادام، بذر کتان، روغن کلزا، غذاهای دریایی و ماهی‌ها، شیر غنی شده از جمله مواد غذایی هستند که در این گروه قرار دارند.

وی بیان کرد: موادغذایی حاوی منیزیم نظیر خرما، گندم، بادام، موز، زردآلو، گیلاس نیز تا حد زیادی به عملکرد مناسب کبد و ریه کمک می‌کند. همچنین نوشیدن مایعات به ویژه آب، آبمیوه، آب سبزیجات می‌تواند اثرات ناشی از غلظت سنگین سرب در بدن را کاهش و حتی آنرا از بدن دفع می‌کند.

دکتر دلشاد با تاکید بر اینکه در خانه ماندن بهترین کار در روزهای آلوده است، تصریح کرد: در روزهای آلوده باید از رفت و آمدهای غیر ضروری مخصوصا توسط گروه های حساس شامل اطفال، زنان باردار، سالمندان، افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای و نقص ایمنی اجتناب شود.

وی تهویه داخل منزل را مورد تاکید قرار داد و افزود: هر چقدر درب و پنجره منزل بسته باشد باز هم هوای آلوده به داخل منزل نفوذ می کند و بهتر است از دستگاه‌های تهویه هوا استفاده کرد تا هوا در روزهای آلوده فیلتر شود. افراد سیگاری در روزهای آلوده از کشیدن سیگار و قلیان پرهیز کنند که خطر آن به مراتب بیشتر از سایر روزهاست و از حضور در محیط‌های بسته‌ای که افراد در آن مکان سیگار و قلیان می‌کشند پرهیز کنند.