یک کارشناس ارشد روانشناس بالینی، زن را قلب خانواده دانست و گفت: کوچکترین بی توجهی و آسیب رساندن به زن در خانواده می تواند بنیان هر خانواده را از ریشه از هم بپاشد و تاثیر آن در جامعه نمایان شود.
اکرم ترابی همزمان با فرا رسیدن هفته ملی سلامت زنان در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه نیمی از جمعیت جامعه را بانوان تشکیل می‌دهند، اظهار کرد: نقش بانوان در خانواده به عنوان مادر و تربیت‌گر فرزندان و همچنین نقش همسری و تاثیر آن بر کل کارکرد خانواده غیرقابل انکار است.
وی با تاکید بر اهمیت دادن به سلامت روان بانوان افزود: طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت، سلامت، نه تنها نبود بیماری جسمی و معلولیت، بلکه حال بهینه و خوب بودن از لحاظ جسمی، روانی و اجتماعی است.
وی با تاکید بر اینکه انسان دارای چهار بعد زیستی، روانی، اجتماعی و معنوی است، افزود: بعد زیستی انسان همان اصل بقا و زنده ماندن است و نیاز اولیه و واجب هر فرد را تشکیل می‌دهد. بعد روانی نیاز به آزادی و رها بودن از قیدوبندهای محدود کننده و اجباری است که هر فرد اگر حق انتخاب نداشته باشد به مشکل برخواهد خورد. بعد اجتماعی، نیاز به قدرت و نقش مهم در ساختار اجتماعی داشتن است و در آخر بعد معنوی است که از خلق و آفرینندگی آرمان‌ها و آرزوها غنی می‌شود.
ترابی بیان کرد: شاخص سلامت روان، یعنی حالت بهینه خوب بودن در چهار بعد زیستی، روانی، اجتماعی، معنوی در ایران نسبت به کشورهای پیشرفته بدلیل کمبود آموزش، نداشتن مهارت‌های زندگی، نداشتن تحمل ناکامی، وضعیت اقتصادی و سطح درآمد پایین و بیکاری، نبود حمایت کافی از سوی خانواده‌ها و متولیان جامعه در رتبه پایینی قرار دارد.
او گفت: عملکرد دستگاههای متولی در شناساندن این شاخص‌ها و آموزش مردم در خصوص ارتقای این شاخص روندی کند نسبت به سایر کشورهای پیشرفته بخصوص در دو بعد روانی و اجتماعی دارد و جا دارد راهبردهای اختصاصی برای ارتقا این شاخص‌ها نظیر گسترش طرح بهداشت روان در مراکز بهداشت منطقه و تحت پوشش قرار دادن بیمه‌ای خدمات روانشناسی و روانپزشکی تا تمامی افراد بتوانند از خدمات روانشناختی بهره‌مند شوند و بدلیل هزینه‌های مالی از درمان سر باز نزنند، در نظر گرفته شود.
وی آگاه‌سازی اقشار جامعه در مورد سلامت روان بواسطه شبکه‌های اجتماعی، ایجاد و گسترش مراکز درمانی برای بیماران مزمن، مهار کردن سیر صعودی طلاق و اعتیاد بواسطه آموزش روابط بین فردی و مقابله جدی با واردات مواد مخدر و آموزش و آگاه سازی افراد، ایجاد فضای آزاد و با نشاط و رفاهی برای جوانان و... را مورد تاکید قرار داد.
او تصریح کرد: مردان جامعه ایرانی به بحران خاموشی سلامت معروف هستند چرا که نسبت به زنان کمتر به سلامتی جسمی و روانی خود اهمیت می‌دهند و از اهمیت شاخص روانی بدلیل مشغله‌های زندگی و نقشی که به عنوان نان‌آور خانواده و تامین کننده اقتصاد خانواده دارند، غافل هستند.
ترابی افزود: مشکل و محدودیت در هر یک از این ساختارها می‌تواند مشکلات جدی برای تمام افراد چه زن و چه مرد به وجود آورد، ولی زنان به دلیل روح لطیف و شکنندگی بیشتری که نسبت به مردان دارند بیشتر در معرض خطر هستند.
وی با تاکید بر اینکه مهمترین و آسیب‌زاترین خطری که می‌تواند بانوان را تهدید کند بحث روانی، افسردگی و اضطراب است، تصریح کرد: این آسیب‌ها ممکن است در اثر قوانین محدودکننده جامعه و خانواده مانند محدود کردن حق انتخاب و تصمیم‌گیری در ازدواج، تحصیل، حق فعالیت در جامعه از سمت همسر یا پدر و برادر خانواده، حق صحبت در مورد باورها و ارزش‌های درونی از سمت جامعه را برای زنان اعمال کند و از طرف دیگر کمبود فعالیت‌های ورزشی و فرهنگی به دلیل کمبود امکانات جامعه، آپارتمان نشینی و نبود فضای باز و آزاد برای بانوان، افسردگی‌های بعد از بارداری بدلیل از دست دادن اعتماد به نفس و عزت نفس متاثر از برهم خوردن تناسب اندام، کیفیت خواب، شغل و برنامه‌های روتین گذشته، کمرنگ شدن توجه همسر به عنوان حمایت کننده در خانواده و درگیر افکار و نشخوار فکری شدن از دیگر آسسیب هایی است که بانوان را درگیر می کند.
او بیان کرد: همچنین از دست دادن و مرگ عزیزان و حتی طولانی مدت بودن دوران نقاهت بیماری کرونا و تاثیر آن بر اقتصادی که حمایتی از سمت جامعه ندارد، تماما می‌تواند روح یک زن را جریحه دار کند و او را به سمت افسردگی سوق دهد.
این کارشناس ارشد روانشناس بالینی تاکید کرد: پیشنهاد ما به بانوان جامعه این است که سالانه از سلامت روان خود مطلع باشند و همانطور که به چکاپ جسمی خود می‌پردازند، چکاپ روانی نیز با مراجعه به متخصص و روانشناس را در دستور کار قرار دهند.
وی با تاکید بر اینکه به بانوان توصیه می‌شود، تجربیات جدید و معنی دار پیدا کنند، توضیح داد: یعنی اینکه سفر بروید و از مکان‌های جدید دیدن کنید، به نقاطی که در گذشته خاطرات خوبی از آنجا ندارید، نروید یا اینکه به جاهایی که خاطرات تلخ را در شما زنده می‌کنند نرفته و در عوض به جاهایی که باعث ایجاد حس شادی و سر زندگی می‌شود بروید. با خانواده عکس بگیرید، فعالیت گروهی داشته باشید و همراه خانواده باشید.
او گفت: از فعالیت‌های ورزشی غافل نشوید که مهمترین فاکتور در ایجاد شادی است و باعث می‌شود، هورمون‌های شادی(دوپامین) در بدن افزایش پیدا کند، حتی شده با نیم ساعت پیاده روی در روز شروع کنید و به مراتب زمان ورزش کردن را زیاد کنید که موجب کاهش استرس و افسردگی شده و حالتان را خوب خواهد کرد.
وی بیان کرد: از هر موضوعی که شما را یاد خاطرات تلخ می‌اندازد دوری کنید چراکه تداعی خاطرات بد جز نمک پاشیدن روی زخم دستاورد دیگری ندارد. از افراد منفی و موزیک‌های غمگین دوری کنید و سعی کنید با امور مثبت روزتان را سپری کنید.
ترابی بیان کرد: اعتماد به نفس و عزت نفستان را بالا ببرید، اگر کسی از شما دوری کرد یا در رابطه‌ای دچار مشکل شدید و فکر کردید که شما دچار مشکل هستید یا آدم بدی هستید، اینها را از ذهنتان دور بریزید، شما هیچ عیب و نقصی ندارید که طرد شده اید، شاید انتخاب‌تان درست نبوده یا اشتباهی وارد رابطه شدید و مناسب هم نبودید، پس هیچ گاه خودتان را بخاطر انتخاب اشتباهتان سرزنش نکنید فقط درس بگیرید که این درس‌ها هستند که شما را می‌سازند و بزرگ می‌شوید.
او گفت: بیشتر در جمع باشید و از تنهایی دوری کنید، چون تنهایی فرصت فکر کردن زیاد به انسان می‌دهد و باعث می‌شود دچار نشخوار فکری بشوید و خاطرات بد گذشته را مرور کنید و غمگین و افسرده شوید. شما حق دارید روزی ۲۰ دقیقه فکر کنید نه بیشتر، آن هم در مورد آرزوها و هدف‌هایتان تفکر کنید.
وی افزود: در هر شرایطی که هستید لباس خوب بپوشید، غذای مناسب بخورید، استراحت کافی داشته باشید، ورزش کنید، سفر برید، با دوستان مثبت وقت بگذرانید، هدفمند زندگی کنید و برای هر روز و ماه بعد و سال بعد برنامه و هدف تعیین کنید و خودتان دوست داشته باشید.
ترابی همچنین خطاب به بانوان گفت: از جسم خود مراقبت کنید و به ذهن خود استراحت دهید. زمانی برای انجام کارهایی که دوست دارید در نظر بگیرید. با دیگران در ارتباط باشید. با افراد قابل اعتماد در مورد نگرانی‌ها و احساسات خود صحبت کنید. به صورت آنلاین با جامعه یا با موسساتی که فعالیت‌های معنوی دارند در ارتباط باشید و اگر دچار بحران‌های روحی هستید با مشاور یا روانپزشک تماس بگیرید.
وی بیان کرد: از تماشا و گوش دادن به اخباری که برای شما ایجاد اضطراب می‌کند پرهیز کنید. اقدامات حفاظتی برای خود را انجام دهید و به دیگران نیز در این زمینه کمک کنید. از فرصت‌های مختلف برای صحبت‌های مثبت استفاده کنید. به کودکان کمک کنید که احساساتی نظیر غم یا ترس را بیان کنند. برنامه‌های روتین کودک را حفظ کنید یا برنامه‌های روتین جدید برای او ترتیب دهید.
گفتنی است، هفته ملی سلامت بانوان ایران (سبا) همه ساله در آخرین هفته مهر ماه برگزار می شود. در سال جاری با توجه به اینکه مانند سال گذشته با همه گیری کووید ۱۹ مواجه هستیم موضوع اصلی، مدیریت این بحران توسط زنان در جامعه و خانواده در نظر گرفته شده است.
بنا بر اعلام وزارت بهداشت روزشمار این هفته به این ترتیب است: شنبه ۲۴ مهر "زنان، مدیریت اطلاعات و ارتقای سواد سلامت در بحران کرونا"، یکشنبه ۲۵ مهر "زنان، مدیریت سلامت روان خود و خانواده در بحران کرونا (مدیریت سوگ، مدیریت استرس، خشونت خانگی، روابط خانوادگی سالم، تقویت مهارت‌های ارتباطی، حمایت همسران از یکدیگر)"، دوشنبه ۲۶ مهر "زنان و مدیریت زندگی سالم در بحران کرونا (تغذیه سالم، فعالیت بدنی در منزل)"، سه شنبه ۲۷ مهر "زنان و سلامت اجتماعی در بحران کرونا(فقر، بیکاری، از دست دادن سرپرست خانواده، زنان سرپرست خانواده، فرصت کارآفرینی، آموزش راه اندازی کسب و کار در فضای مجازی برای زنان)"، چهارشنبه ۲۸ مهر "زنان و سلامت باروری در بحران کرونا (روابط زناشویی ایمن و سالم، بارداری، زایمان، شیردهی)"، پنجشنبه ۲۹ مهر "زنان و واکسیناسیون بیماری کووید ۱۹(اهمیت واکسیناسیون و رفع باورهای غلط، دریافت اطلاعات صحیح درباره عوارض واکسیناسیون و مدیریت آن، واکسیناسیون زنان باردار، واکسیناسیون نوجوانان و جوانان، مشاغل پرخطر و واکسیناسیون کرونا)" و جمعه ۳۰ مهر "زنان و مدیریت سلامت خانواده (حمایت از همسر و فرزندان، پیشگیری از انتقال کووید در بین افراد خانواده)".
