محمدحسن آقابزرگ ساوجی
فقیه و عالم ربانی، آیت اللّه شیخ محمدحسن ساوجی معروف به «آقا بزرگ» از مفاخر شهر تاریخی ساوه و از چهره های برجسته علمی و اخلاقی در تهران به شمار می رود.
محتویات
تولد
شیخ آقابزرگ ساوجى در سال 1272 قمری در روستای «سماوک» در نزدیکی ساوه در خانه مردی صالح به نام حاج ملا رحیم که از راه کشاورزی گذران زندگی می کرد، پا به عرصه گیتی نهاد.
تحصیل
مرحوم ساوجی در عنفوان جوانی برای تحصیل علوم دینی عازم شهر مقدس قم شد و مدتی را در این شهر به تحصیل فقه و اصول پرداخت. سپس برای ادامه تحصیل و کسب فیض بیشتر رهسپار عتبات عالیات گردید.
آیت اللّه ساوجی در دوران اقامتش در عراق در شهرهای مقدس سامرا، کربلا و نجف محضر بزرگانی چون: میرزا حبیب اللّه رشتی، میرزا حسین خلیلی تهرانی و... که از اساتید برجسته آن زمان به شمار می رفتند را درک کرده و با کسب فیض از آن فرزانگان، مراحل ترقی علمی و رشد فکری را طی کرد و خود در علوم: فقه، اصول، تفسیر، کلام، الهیات و فلسفه صاحب نظر گردید.
ایشان در سامرا، زمانی هم حجره مرحوم آیت اللّه العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه علمیه قم بود و با هم رفاقت دیرینه ای داشتند.
در حوزهى درس حاج میرزا حبیباللَّه رشتى و حاج میرزا حسین خلیلى تهرانى به درجهى اجتهاد رسید و در مدارس مروى و سپهسالار جدید به تدریس پرداخت و گروه بسیارى در حوزهى درس او كه غالباً حوزهى ادب و فقه و اصول بود، حاضر مىشدند. وى در علوم معقول از استادان بزرگ بود. در سلوك نیز پیرو آخوند ملا فتحعلى اراكى بود.
http://wiki.ahlolbait.com/%D9%85%
محمدحسن آقابزرگ ساوجی
عالم، مدرس و مجتهد. معروف به آقا بزرگ یا شیخ آقابزرگ ساوجى.
تولد
فقیه و عالم ربانی، آیت اللّه شیح محمدحسن ساوجی معروف به «آقا بزرگ» از مفاخر شهر تاریخی ساوه و از چهره های برجسته علمی و اخلاقی در تهران به شمار می رود.
ایشان در سال 1272 قمری در روستای «سماوک» در نزدیکی ساوه در خانه مردی صالح به نام حاج ملا رحیم که از راه کشاورزی گذران زندگی می کرد، پا به عرصه گیتی نهاد.
http://portal.anhar.ir/node/20783/?ref=sbttl#gsc.tab=0
8 -آقا بزرگ ساوجی
کتاب فرهیتخگان ساوه
دکتر ابوالقاسم فخاریان ص-5 -13
تهیه کننده / مهندس محمد شرافت 15 بهمن 1398
آقابزرگ ساوجی \āqā-bozorg-e sāvajī\، شیخ محمدحسن، عالم دینی، فقیه و مدرس.
از سال تولد او اطلاعی در درست نیست و همینقدر میدانیم که پدرش ملا رحیم در روستای سماوک ساوه کشاورز بود و شیخ محمدحسن نیز در همانجا متولد شد (جواهرکلام، ۱/ ۱۶۸).
وی در روزگار جوانی برای تحصیل علوم دینی از زادگاه خود به قم رفت و چندین سال مشغول فراگیری فقه و اصول شد. سپس برای ادامۀ تحصیل راهی عتبات شد و در سامرا، کربلا و بهویژه نجف در محضر علمای بزرگی چون میرزا حبیبالله رشتی، حاج میرزا حسین خلیلی و شیخ محمد طٰه نجف شاگردی کرد و علوم فقه و اصول، معقول و منقول، تفسیر، کلام، ادبیات، الٰهیات و فلسفه آموخت (همو، ۱/ ۱۶۸- ۱۶۹؛ امینی، ۲/ ۶۶۲).
آقابزرگ پس از کسب اجازۀ اجتهاد از استادانش، در ۱۳۱۵ ق به تهران بازگشت و به وظایف شرعی و خدمات دینی اقدام کرد و صاحب کرسی تدریس در مدرسههای مروی، سپهسالار و حکیم هاشم ــ نزدیک بـازار تهران ــ شد (شریف رازی، ۵/ ۲۹۴؛ امینی، همانجا؛ سحاب، ۱۲۵؛ جواهرکلام، همانجـا). بسیاری از طلاب و اهل علم و ادب در مجالس درسش شرکت میکردند. حاج میرزا عبدالله مسجدجامعی، امام جماعت مسجدجامع تهران؛ میرزا محمد ثقفی؛ میرزا موسى تهرانی، امام جماعت مسجد بزازها؛ میرزا محمد لواسانی؛ میرزا جعفر لواسانی؛ و سید هادی ورامینی از جملۀ شاگردان او بودند (همانجا).
آقابزرگ از علمای فاضل و عابد بود و در طول عمرش بـهجز تدریس، هیچ شغل اداریای را ــ بـاوجود پیشنهادهـای مکرر از جـانب صاحبمنصبان ــ نپذیرفت (همو، ۱/ ۱۷۰-۱۷۱؛ شریف رازی، همانجا).
او در ۹ شوال ۱۳۵۷ ق/ ۱۱ آذر ۱۳۱۷ ش در تهران درگذشت (همانجا) و پیکرش به قم منتقل، و در جوار حرم حضرت معصومه (ع) در مقبرۀ اعتصامی به خاک سپرده شد (جواهرکلام، ۱/ ۱۷۴).
از آثار او میتوان به تقریرات درس استادانش در فقه و اصول اشاره کرد (امینی، ۲/ ۶۶۲).
مآخذ
امینی، محمدهادی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف، نجف، ۱۴۱۳ ق؛ جـواهرکلام، عبدالحسین، تربت پـاکـان قـم، قم، ۱۳۸۲ ش؛ سحاب، ابوالقاسم، تاریخ مدرسۀ عالی سپهسالار، تهران، ۱۳۲۹ ش؛ شریف رازی، محمد، گنجینۀ دانشمندان، قم، ۱۳۵۳ ش.
۹ شوال؛ مصادف با درگذشت شيخ آقا بزرگ ساوجی
گروه انديشه: شيخ «محمدحسن آقا بزرگ ساوجی»، عالم، مجتهد و مدرس شيعی مذهب، نهم ماه شوال سال ۱۳۵۷ قمری بدرود حيات گفت.
او در حوزه درس حاج ميرزا حسن تهرانی و حاج حبيبالله رشتی به درجه اجتهاد رسيد و بعد از بازگشت به تهران، در مدارس مروی و سپهسالار سابق به تدريس پرداخت. آقا بزرگ ساوجی فقه، اصول و ادب تدريس میكرد و كلاس درسش پذيرای گروه كثيری از دانشپژوهان بود.
آقا شيخ محمدحسن كه عالم، مدرس و مجتهدی قابل بود، در علوم معقول از استادان بزرگ زمان خويش به حساب میآمد و در سير و سلوك نيز پيرو آخوند ملا فتحعلی اراكی بوده است. آقا بزرگ ساوجی پس از درگذشت، به قم منتقل و در مقبره پروين اعتصامی به خاك سپرده شد.*
*منابع: پايگاه اطلاعرسانی آفتاب؛ صدا و سيمای جمهوری اسلامی ايران.