سادات ساوه
الف : سادات تفرش ب : سادات فراهان ج : سادات ساوه د: سادات خورران ه: سادات ساوه امامزاده ۷۲ تن و:سادات کمره ( بدلار)
خاندان های سادات تفرش ،ساوه ومناطق پیرامون / صفحه ۲۰۹
ج : سادات ساوه
شهرستان ساوه در ۷۸ کیلومتر شهر قم واقع است
که در قرون نخستین اسلامی یکی از رستاق های ( شهرستان قم ) به شمار می آمد ۴ وچهار طسوج ( بخش) و ۷۷
___________________________
۴-قمی حسن بن محمد تاریخ قم ص ۱۷۱
صفحه ۲۱۰/ اطلس تاریخی ساداتدایران - قم وآوه
دیه ( روستا) داشت ۱ این آبادی به رغم هم جواری با آوه وقم به دلیل اینکه ازمراکز سنی نشین به حساب می آمد تا عهد ایلخانیان معول کمتر مورد توجه سادات قرار گرفت . حمدالله مستوفی ( ۶۸۰ -۷۵۰ ق) عنوان کرده : (( مردم آنجا واهل شهر شافعی مذهب پاک اعتقاد باشند واهل ولایت . بخلافت الوسجرد ۲ که سنی اند .تامیت دیه ها شعیه اثنی عشری باشد )).۳
در منابع انساب تنها ازورود یک شاخه از سادات حسینی به این مکان خبر داده اند. صاحب الفخری فی انساب الطالمین از نسل مهدی بن اسماعیل بن القاسم بن احمد بن اسماعیل حالب الحجاره بن الحسن بن زید بن الحسن علیه السلام در ساوه یاد می کند .۴ اما سمعانی فرد مهاجر از این شاخه رابه ساوه مشخص می نمایدواوابوالرضا یحیی بن زید بن خلیفه بن داعی بن مهدی بن اسماعیل بن قاسم بنامد بن اسماعیل بن حسین بن
زیدبن بن امام حسن علیه السلام معرفی می کند وعنوان می نمایدکه وی فردی عالم صالح خیر وبزرگ صوفیه ساوه بود. اودر ساوه رباطی داشت که در آن ایام به مردم خدمت می کرد. عبدالکریم سمعانی وی رایک بار درکرج وبار دیگر در ساوه ملاقات نموده واز وی حدیث شنیده است. وی در دیگر در ساوه ملاقات نموده واز وی حدیث شنیده است . وی در ذیحجه سال ۴۶۸ قمری در آمل متولد شد ودر شعبان ۵۴۱ ق در ساوه فوت نمود . ۵ بقعه
‐---‐-----‐--------------------------------‐----------------------------------
۱- همان ص ۱۷۴
۲- روستایی در پنج کیلومتری جنوب ساوه است جمعیت آن درسال ۱۳۸۵ ش ۱۵۹۴ نفر بود
۳- مستوفی حمد الله نزده القلوب ص ۶۲ - ۶۳
۴- مروزی ازوارقانی ابوطالب اسماعیل التحریر من معجم فی انساب الطالبین ص ۱۶۲
۵- سمعانی آبی سعد عبدالکریم التحریر من معجم الکبیر ج ۲ ص ۳۱۶...
صفحه ۲۱۱
امامزاده سید ابوالرضا ساوه تزدیک بازار
امامزاده ای مشهور به (( یحیی وابو الرضا )) نزدیک بازار ساوه قرار دارد واز آثار عهد صفوی است . ۱ که به احتمال قریب به یقین متعلق به این فرد می باشد. مردم محل معتقد ند امام زاده یحیی همراه فرزندش ابو الرضا دراین مکان دفن هستند ویحیی را فرزند امام کاظم علیه السلام می دانند این سخن صحیح نیست چرا که که ابورضاکنیه یحیی است واین بقعه به این فرد از سادات حسینی تعلق دارد.
در ادوار متاخرین سادات حسینی اعطای از آوه وخوردن به ساوه مهاجرت نمودند . کیا گیلانی نسبت نامه یکی از این سادات رابه نام سید حاکم که از خوردن فراهان به ساوه مهاجرت نموده ودر آنجا ساکن شده در کتاب خود آورده است ۲ به احتمال فراوان این نسب با نسب سادات حسینی ساوه اختلاط پیدا کرده است . در نسب سادات حسینی ساوه نام هاي(( زید بن داعی بن مهدی اسماعیل )) تکرار شده است .
علاوه براین کیا، گیلانی از یکی از سادات حسینی اعطای از نسل علی بر طله به نام سید شجاع الدین حمزه یاد می نماید که کلانتر وپیش ای ساوه بود ونسل نداشت انا برادران وقتی اعمام وی در ساوه بودند ۳
امامزاده سید یحیی معروف به سید ابورضا
زندگینامه امامزاده سید ابورضا - ساوه و ساوجی ها
________________________
۱- فیض قمی عباس گنجینه آثار قن ج ۲ ص ۱۴۵
۲کیا، گیلانی سید احمد سراح انساب ص ۱۶۵ نسبت به این فرد چنین است : سیدکاظم بن نظام بن حسن بنمحمد بن جمال الدین محمد بن علی بن محمد بن محمد بن حسن بن زید بن داعی بن مهدی بن اسماعیل بن حسن بن محمد بن نجم بن حسین بنعلی بن حسن بن حسین بن حسن الافطس بن علی الاصعر زین العابدین علیه السلام .برخی بقعه امامزاده جمال واقع در ابتدای جاده اراک ، درجنوب غربی قم رامتعلق به این فردمی دانند . رک : بحرالعلوم العلوم گیلانی ،محمد مهدی ، هراز مزار ایران ( استان قم) ، ص ۱۲۷ .
۳،کیا گیلانی ، سید احمد ، سراج الانسان، ص ۱۶۲ ، نسب وی چنین است. سید شجاع الدین حمزه بن زین الدین علی بن نظام الدین احمد بن شرف الدین مختار بن علی بن شمس الدین محمد بن
________________________________________________
صفحه ۲۱۲/ اطلس سادات ایران - قم وآوه
ظاهرا سادات حسینی اعطای از نسل کمال الدین رضا قاضی آوه نیز به ساوه مهاجرت نموده اند . درسراحدالانساب نسبت نامه یکی از سادات ساوه که الیته داراب نواقص واقتصادی ها واغلاطی است .چنین آمده : (( عبدالحی بن حاتم بن عبدالکریم بن عبدالجلیل بن احمد بیک بن جعفر بن فخرالدین علی بن حسن بن حسین بن علی رضا بن محمد بن رضی الدین بن محمد بن زیدبن مرام ( داعی ) بن زید بن علی بن حسین بن حسن بن علی بن شرف بن علی بن محمد بم علی البرزی بن حسن الافطس بن علیاصغر بن زین العابدین علیه السلام .۱
در ساوه واطراف آن چندین بقعه کهن منسوب به سادات وجود دارد که بنای آن ها به قبل ازقرن دهم هجری باز می گردد واحتمال داردمدفونان در این بقعه ها السادات مهاجر به منطقه باشند لیکن نسبت نامه اغلب اشخاص مدفون در این مدارات نامشخص است . تعدادی از این بقعه ها به فرزندان ونسل موسی بن جعفر علیه السلام منسوب است
ازجمله آن ها بقعه امامزاده عبدالله درراستای اوجان از توابع ساوه است.هرچندحمدالله مستوفی (۶۸۰-۷۵۰ ق ) بنا برشهرتی که دربین مردم محل وجود داشته عبدالله را فرزند بلاواسطه امام کاظم علیه السلام قلمداد کرده است ۲ ولی درمنابع وانسان متقدم خبری ازمهاحرت و فن عبدالله در این سرزمین وجود ندارد .این بقعه مربوط به دوره سلجوقیان می باشد وتوسط صفی الدین ابوالقاسم همدانی ساخته شده است . ۳
-----------------‐-------------------------------------------------------------------------
تاج الدین حسین بن شمس الدین عبدالله بن صدر الدین بن امین الدین بن ابراهیم بن شرف الدین یحیی بن شمس الدین محمد بن ابراهیم بن علی بن ابی عبدالله حسین بن علی بن علی بن عمربن حسن الافطس بن علی اصغر بن امام زین العابدین علیه السلام
۱. همان ص ۱۶۷ .
۲ . مستوفی حمدالله تاریخ گزیده ص ۲۰۴
۳. قزوینی عبدالجلیل نقض ث۲۳۷
خاندان های سادات تفرش، ساوه ومناطق پیرامون/صفحه ۲۱۳
امامزاده سید اسحاق ساوه
بقعه امامزاده اسحاق شهر ساوه
که در ابتدای جاده ساوه - قم ( جاده قدیم ساوه - اصفهان ) درسطح شرقی میدان سرداران این شهر واقع است - نیز بر این اعتقاد اهل محل مربوط به فرزند بلافصل امام کاظم علیه السلام است. حمدالله مستوفی از مزار وی با عنوان (( مشهدی سید اسحاق بن امام موسی کاظم )) یادکرد است .۱ برخی نویسندگان متاخر سعی بر آن دارند که اثبات نمایند این بقعه متعلق به اسحاق فرزند بلافصل امام کاظم علیه السلام است .۲ ولی دلایل ذکر شده ایشان برای اثبات این امر کافی نیست . عباس فیض بر این اعتقاد است که متعلق به ابو عبدالله اسحاق بن ابراهیم العسکری بن موسی بن موسی آبی سبحه بن ابراهیم ربن موسی کاظم علیه السلام است.۳ این نظر با توجه به حضوراسحاق درمنطقه آوه وقم می تواند به واقعیت نزدیک باشد. بقعه شاهزاده اسحاق از آثار عصر سلجوقی ومغول به حساب می آید که درعهد صفوی مورد بازسازی قرار گرفته است . درکتبه ازاره بقعه تاریخ ۶۷۶ ق قابل مشاهده است .۴
امامزاده اسحاق بن موسی بن جعفر (ساوه) - ویکی شیعه
بقعه امامزاده (( سید بشیر )) ساوه
نیزکه درخیابان فلاحت( کمربندی همدان ، اصفهان- بلوار خواجه نصیر طوسی، ساوجی ) شهر ساوه قرار دارد ، ابداع کهن این شهر به شمار می رود وبه عهد ایلخانیان وقرن هفتم هجری مربوط می گردد. نسبت صاحب این بقعه نیز نامشخص است. ولی اهل محل ازگذشته دور اورا نواده محمد عابد بن موسی کاظم علیه السلام می شناسند وبه فرزند امام هفتم نیز شهرت دارد .۵ ناگفته نماند درمنابع سخنی از مهاجرت چنین فردی به ساوه ویا
امامزاده بشیر ـ ساوه - مزارات ایران و جهان اسلام
http://savehje.blogfa.com/post/371
-------‐-----------------------------------------‐-------------
۱. مستوفی حمدالله نژهه القلوب ، ص ۶۳
۲.محسنی مصطفی خورشید درخشان ساوه ص ۴۴-۴۸
((زندگی نامه اسحاق بن موسی الکاظم ( ع) ساوه))
----------‐------------------------------------------------------
صفحه ۲۱۴/ اطلس تاریخی سادات ایران - قم وآوه
مناطق پیرامون همچون قم وآوه به میان نیامده است .
بقعه شاهزاده حسین
بقعه امامزاده حسین بلوار خواجه نصیرالدین طوسی ساوه(کمربندی همدان اصفهان ) ا آثارشان هشتم هجری، شامل یک ایوان ورودی در میان ، دوباره بزرگ ویک فضای آرامامگاهی مربع شکل است . شخصیت مدفون در بقعه را از نوادگان امام کاظم ورا فرزند امامزاده سید بشیر که درمجاورت این مزاز دارای بقعه است می دانند. ۱
امامزاده حسین ـ ساوه - مزارات ایران و جهان اسلام
امامزاده اسماعیل یل آباد ساوه
آستانه مقدس امامزاده اسماعیل (ع) در یل آباد ساوه
یکی دیگر از بقاع منسوب به امام کاظم علیه السلام امامزاده اسماعیل که درروستای یل آباد از توابع شهرستان ساوه قرار دارد. اگر چهاهل محل ،وی رافرزند بلافصل امام کاظم علیه السلام ثبت شده است .
امامزاده شاهزاده اسماعیل، روستای یلآباد، ساوه (صفویان)
سید هارون طرازناهید ساوه
از بقعه های مشهور متطقه ساوه ، بقعه شاهزاده هارون است که در ۱۲ کیلومتری جاده شوسه ساوه به باقر آباد قرار دارد که بنابر اعتقاد اهل محل ، فرزندموسی بن جعفر علیه السلام است . بنای بقعه از آثار قرن هشتم هجری است . در قسمت شمال بقعه ، |
امامزاده هارون ـ ساوه - مزارات ایران و جهان اسلام
------------------------------------------------------------------
المجالس بن محمد العابدین امام موسی کاظم علیه السلام .رک: بحرالعلوم گیلانی ، محمد مهدی ،هزار مزار ( استان مرکزی ) ،ص ۸۳ - ۸۴
۱. همان ص ۱۱۷ -۱۱۶ .
۲. سازمان اوقاف وامور خیریه پایگاه جامه امامزادگان وبلاگ متبرکه ایران اسلامی
۳. فیض قمی عباس گنجینه آثار قن ج۲ ،ص ۱۵۲
صفحه ۲۱۵
رواق یا مسجدی در دوره صفویه به بنا اضافه شده است. درجلو ایوان شمالی چند سنگ قبر وجود دارد که تاریخ ۱۰۳۷ ق بروی یکی از آن ها قابل مشاهده است .۱
امامزاده یونس مرق
امامزاده یونس ـ مرق ساوه - مزارات ایران و جهان اسلام
یکس دیگر از بقاع تاریخی استان مرکزی امامزاده یونس است که در روستای مرق از توابع شهرستان ساوه
امامزاده یونس مربوط به اواخرقرن ۹ ه.ق است و در شهرستان ساوه، روستای مرق واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۴ مهر ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۱۸۳ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بقعة این امامزاده در جنوب غربى روستاى مرق، پس از جادّه سدّ ساوه، و در 50 کیلومترى جنوب غرب شهر ساوه واقع شده است.
ساختمان بقعه، از یک ایوان ورودى الحاقى و یک فضاى آرامگاهى مربّع شکل ساخته شده است. نماى بقعه، آجرکارى جدید است. روى اتاق مرقد، گنبد عرقچینى آجرى قرار دارد که قبلاً روى آن کاشیکارى فیروزهاى رنگ داشته ولى به دلیل بروز رطوبت به داخل بنا، در سال 1384 هـ . ش پوشش کاشیکارى آن برداشته شده و سپس سطح گنبد سیمان کارى و بعد از آن قیرگونى و سرانجام ایزوگام شده است.
ازارة حرم داراى سنگ و بالاى آن آئینه کارى و در قسمت زیر گنبد، گچبرى و نقوش شمسه و گل و گلدان است.
در وسط اتاق، مرقدى قرار دارد که 50 سانتىمتر از کف بقعه ارتفاع دارد و با سنگهاى تزیینى پوشش یافته و روى آن سنگ کتیبه دار جدیدى نصب نمودهاند که متن آن از قرار ذیل است: «... ووفدت على الکریم بغیر زاد، من الحسنات و القلب السلیم، قبر ابن الامام الهمام قرّة عین الرسول ، یونس ابن الامام موسى الکاظم ».
درگذشته یک صندوق چوبى که حاوى کتیبههاى قرآنى و متعلّق به دوره قاجار بود، بر روى مرقد نصب بوده اما معلوم نیست به کجا منتقل شده است. در سالیان اخیر، ضریح آلومینیومىِ امامزاده اسماعیل یل آباد به بقعه منتقل و بر دور مرقد نصب شده است. متأسّفانه در سال 1380 هـ . ش، بقعه، توسّط حفّاران غیرمجاز مورد حفّارى قرار گرفت و پس از خاکبردارى از زیر ضریح، طاقِ زیر شبستان تخریب و وارد سرداب زیر بقعه شدهاند و خسارتهاى زیادى به بنا وارد آوردند.
در کتاب بناهاى آرامگاهى ذیل امامزاده یونس مطلبى از ماهنامه آگاهینامه سازمان ملى حفاظت آثار باستانى ایران ذکر مىکند که متن آن از قرار ذیل است:
«اهمیّت این بنا، بیشتر به خاطر وجود صندوق حکاکى شده بسیار زیبایى است که با نقوش هندسى و گل و بوته کندهکارى شده و داراى کتیبهاى به خط ثلث است. در این مکان، سنگ مرمر زیادى دیده مىشود که بر روى یکى از آنها، تاریخ 909 هـ . ق کنده شده است».
در مجاورت بقعه، قناتى قرار دارد که از موقوفات بقعه ذکر شده است. در سالیان اخیر علاوه بر دیوار صحن بقعه، آئینه کارى حرم و مرمّتهاى دیگر در بقعه انجام شده است. درباره شخص مدفون در این بقعه، دیدگاه یکسانى است. اهالى، معتقدند که وى از فرزندان امام موسى کاظم است. طبق تحقیقاتى که برخى از پژوهشگران انجام دادهاند، نسب شریف امامزاده یونس با 21 واسطه به امام هفتم منتهى مىشود که از قرار ذیل است:
یونس بن عمادالدّین مطهّر بن ابراهیم شرف الدّین بن حسین جمال الدّین بن محمّد بن حیدر شمس الدّین بن طاهر ضیاء الدّین بن حسین عماد الدّین بن على بن محمّد الاکبر عماد الدّین بن عبدالعزیز جمال الدّین بن محمّد المجتبى بن عبدالعزیز بن محمّد بن على بن حسین بن ابى على احمد بن ابى عبداللَّه اسحاق بن ابراهیم العسکرى بن موسى ابى سبحة بن ابراهیم المرتضى بن امام موسى کاظم .
وى نواده بزرگوار امامزاده اسحاق مدفون در شهر ساوه است. سیّد یونس در ابتداى قرن نهم هجرى وفات یافته است.
بقعة امامزاده یونس به شمارة 1183 و در تاریخ 14/07/1354 به ثبت آثار ملّى و تاریخى رسیده است.
کپی برداری با ذکر منبع بلامانع است، اما برای چاپ مطالب اجازه کتبی مالک سایت و صاحب اثر لازم است!(مزارات ایران و جهان اسلام: http://shrines.blog.ir/)
امامزاده زکریا جوجین
"
برخی دیگر از بقعه های موجود درشهرستان ساوه به سادات حسینی نسبت داده شده است.
------‐-------------------------------------------------------------------
۱. همان ص ۴۷-۴۹.
۲. پژوهشگاه فرهنگ وهنر اسلامی ،بناهای آرامگاهی ص۲۲۶
۳. بحرالعلوم گیلانی، محمد مهدی ، هزاربار ( استان مرکزی )، ص ۱۱۹
۴..قمی، حسن بن محمد تاریخ قم ث۳۱۷
--------
اطلس تاریخی سادات ایران (از آغاز تا پایان قرن نهم هجری): سادات قم و آوه {خاندان های سادات تفرش ،ساوه ومناطق پیرامون}
سید حسن حسینی
ج : سادات ساوه ص ۲۰۸- ۲۱۵
منابع :
http://savehje.blogfa.com/post/1132
http://gouharbinalod.blogfa.com/post/99
کتاب اطلس تاریخی سادات ایران از آغاز ورود تا پایان قرن نهم هجری { سادات زنجان - ابهر - سطانیه }
اطلس-تاریخی-سادات-ایران-از-آغاز-ورود-تا-پایان-قرن-نهم-هجری { سادات استان خراسان بزرگ }
اطلس تاریخی سادات ایران ـ اصفهان
Radiosaveh - سادات ساوه - رادیو ساوه