حسین ناصری ساوجی  متولد ساوه  در سال

1288شمسی و وفاتش سال 1315 شمسی بوده است و ابشان از مالکین و باغداران بزرگ ساوه بوده که  تعداد زیادی از خانواده های رعایای آن زمان از طریق کار در املاک ایشان گذران زندگی می نموده اند

خانواده خانم منصوره ناصری فرزند ناصر  فرزندحسین فرزند حاج میرزا حسن آقا فرزند حاج میرزا تقی فرزند حاج فرج( خیر مسجد  ساز سمت غرب مسجد انفلاب)

ارسال عکس :خانم منصوره ناصری

http://savehje.blogfa.com/1396/09?p=5

مسجد قرمز ساوه

این بنا در جانب غربی بازار و ضلع شمالی میدان قدیمی ساوه واقع گردیده و از آثار دوره صفوی است که در سال 914 ه-.ق به روزگار سلطنت شاه اسماعیل صفوی- توسط خواجه شمس الدین پیرمحمد ساوجی، احتمالا به جای مسجدی از دوره سلجوقی بنا گردیده و در دوره های بعد، تعمیرات ، تغییرات و الحاقاتی در آن صورت گرفته است . وجه تسمیه مسجد ظاهرا به خاطر تزیینات زرشکی و کتیبه های قرمز رنگ آن است . بنای کنونی مسجد با طرح چهار ایوانه مشتمل بر سردر ورودی، صحن، ایوان، گنبدخانه ، رواق، شبستان، مناره سلجوقی و در جوار آنها، دو مدرسه قدیمی و جدید و یک مسجد نوبنیاد است . سردر ورودی بنا، از جانب میدان و در جهت شمال بنا قرار دارد و مزین به تزیینات کاشیکاری و کتیبه تاریخی است . ازاره سردر با کاشی های مسدس (فیروزه فام) عصر صفوی پوشش یافته و جدار آن در دوره اخیر سفید کاری شده است . طاق سردر، مقرنس کاری و در پاکار طاق، کتیبه ای گچبری به خط ثلث برجسته مورخ914ه-. ق است : " قد وقع بناء المسجد العالی و اتمامه فی زمان الدوله السلطان … اسمعیل بهادرخان … و قد وفق و تشرف بشرف بنائه عالیجناب متبوع … الخواجه شمس الدوله والاقبال پیرمحمد الساوجی فی شهر رجب سنه اربع و عشر و تسعمأه " . در میانه قابی درون حوضچه ردیف اول مقرنس، نام استاد کار " عمل عبدالله بن محمد" گچبری شده است . در بالای درگاه و در سینه اسپر سردر، لوحی سنگی نصب شده و بر آن، فرمانی دیوانی از شاه اسماعیل صفوی نقر شده است . بخش اصلی مسجد یا گنبدخانه به ابعاد 8 � 8 و ارتفاع حدود 12 متر، در میانه سه رواق و یک ساختمان جنوبی که به عنوان مقبره مورد استفاده بوده، واقع است و از سه جانب آن، درگاهی وسیع و مرتفع به رواق های اطراف باز می شود که با افزودن پوششی درکمرگاه آنها ، درگاه ها را دوطبقه و غرفه دار ساخته اند . صورت چهارضلعی گنبدخانه در بالا با زدن نیم طاقی هایی در زوایا و قوس های کوچکتری در بین آنها، به کثیرالاضلاع تبدیل گشته و پاطاق پوشش عرقچینی بنا بالا آمده است. بدنه قوسی شکل نیم طاقی های گوشه ای، با مقرنس خوش قطاری آراسته و رنگ آمیزی شده است . گنبد بنا، یک پوشه است و سطح زیرین آن در اصل گچبری و نقاشی داشته است . تزیینات گنبدخانه در قسمت چهار ضلعی، 16 ترنج گچبری شده است که در میانه هر یک به خط ثلث برجسته، بخشی از صلوات کبیره را گچبری کرده اند . روی پوشش درگاه و بر فراز ترنج های یادشده، نخستین کتیبه کمربندی گچبری شده است . متن این کتیبه که در زمینه ای منقش به گل و بوته های برجسته نوشته شده، سوره نبأ است . در ابتدای قسمت کثیر الاضلاع زیر گنبد نیز دومین کتیبه به خط برجسته کوفی و به رنگ زرشکی در زمینه لاجوردی متضمن سوره یاسین گچبری شده است . در میانه ضلع جنوبی گنبدخانه، محرابی نیم هشت ضلعی با پوشش مقرنس گچی و مزین به کتیبه ای گچبری و نقوش رنگ آمیزی شده قرار گرفته است . متن کتیبه ها، آیات قرآنی، عبارات دینی و نام " سید امیر بن یک کلمه ریختگی القزوینی" است . در سه جانب گنبدخانه، رواقی قدیمی با جدار آجری و فاقد تزیین واقع گردیده که روی آنها غرفه های ساخته شده است . در جانب جنوبی مقصوره هم رواقی وجود دارد که سابقا به وسیله درگاهی با سه رواق دیگر مرتبط بوده و اکنون (1350ه-. ش) به صورت انبار درآمده است . در زیر رواق مزبور، آثار ساختمانی قدیمی تری کشف گردیده است . در گوشه رواق شمالی و متصل به جرز سردر ورودی از خارج، مأذنه یا مناره ای آجری از آثار قرن پنجم هجری است که نیمی از قطر آن، در داخل بناهای مجاور قرار گرفته است . ارتفاع مناره حدود 10 متر است . بدنه مناره تا ارتفاع 6 متری، ساده و بالاتر از آن، تزیینی و دارای کتیبه ای به خط کوفی شجری آجری است . در جهت غربی و جنوبی مسجد یاد شده، صحنی به ابعاد 20 �20 متر دارای چند حجره و ایوان های چهارگانه است . ایوان جنوبی و دو حجره طرفین آن برای بنای مدرسه ای جدید در سال 1357ه-. ق برداشته شده است . در این سال ، بنایی با 12 حجره با ایوانی در جلو و صحنی به وسعت 24�30 متر توسط حجت الاسلام آقای آقا شیخ محمد رضا شریعتمدار ساوجی بنا گردیده است . در ضلع جنوبی این مدرسه نیز مسجد نسبتا بزرگی در سال 1379ه-.ق (1319ه- . ش) توسط فرزند فرد مذکور بنا شده است . منبع: فیض.1350،ج2،صص136-128

-----------------------------

مسجد میدان (قرمز)، ساوه (سلجوقیان)

تهیه کننده : محمد شرافت