گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین جعفری پور

خبرگزاری شبستان – سرویس قرآن و معارف: "یک نمونه مشهور نماز بارانی است که آیت الله سید محمدتقی خوانساری در قم می خوانند. در زمان متفقین که ایران عملا  اشغال شده بود از سوی قوای بیگانه و خشکسالی و قحطی بیداد می کرد مردم پناه می آورند نزد این عالم طراز اول و عرضه می دارند که خطر خشکسالی و قحطی آن ها را تهدید می کند و کشتزارهایشان در حال نابودی است. آیت الله خوانساری به همراه عده ای از مردم به بیابان های اطراف قم می روند و نماز باران را به جا می آورند. روز اول باران نمی آید، دوباره آیت الله روز دوم نماز باران را می خوانند و روز سوم باران می آید. این اتفاق در آن روزها در رسانه ها بازتاب پیدا می کند و حتی نیروهای خارجی حاضر در ایران اظهار شگفتی می کنند چون برآوردهای آن ها نشان می داده که هیچ بارانی نخواهد بارید، بنابراین مهم این است که انسان در درخواست و دعای خود مداومت داشته باشد."

آنچه در ادامه می آید بخش سوم و پایانی گفتگوی سرویس قرآن و معارف خبرگزاری شبستان با حجت الاسلام و المسلمین جعفری نژاد درباره پیشینه نماز باران از صدر اسلام تا دوره معاصر و آداب این نماز است.

شما در بخش پیشین گفتگو به بخشی از آداب نماز باران اشاره کردید و فرمودید که شمول دعا باید گسترده باشد. در این باره توضیح بیشتر می دهید؟

ببینید ادب دعا و درخواست از خداوند این است که بوی خودخواهی از آن به مشام نرسد بلکه اگر ما طلب سلامتی و بهروزی و توفیق می کنیم این نعمات را برای همه بخواهیم و مسلما برای یک پیشوای دینی بسیار مهم است که فی المثل اگر نماز باران می خواند آن باران را فقط برای منطقه خود نخواند و امام جماعتی که نماز باران می خواند خوب است که درخواست خود از خداوند را گسترده ببیند و حتی موجودات دیگر را هم مدنظر داشته باشد یعنی گیاهان و حیوانات.

نکته دیگر این که دقت کنیم در سیره اهل بیت (ع) این گونه نبوده که همین طور افراد بروند نماز باران بخوانند. در سیره معصومین، آن ها که نماز باران می خواندند سه روز روزه می گرفتند و بعد از آن دست به دعا برمی داشتند. دعا هم که می دانید  بیست و چهار شرط دارد. به عنوان مقدمه گفته اند که قبل از دعا حتما صلوات بفرستید و درخواست خود را بین دو صلوات قرار دهید. در نماز باران چیزی که مهم است این که سه روز افراد روزه بگیرند که بهتر است روزهای سه شنبه و چهارشنبه و پنج شنبه باشد و روز سوم نماز را بخوانند.  البته همچنان که اشاره شد بارانی هم که ما از خداوند در نماز باران می خواهیم هر بارانی نیست. همچنان که امیر مومنان به خداوند عرضه می دارد که خدایا بارانی نباشد که رعد و برق کند اما نبارد یا ابر کوچک برای ما نفرست،  ابرهای پراکنده نباشد همراه با باد سرد نباشد، این ها نکات بسیار مهمی است که حضرت مورد توجه قرار می دهند و همچنان که اشاره شد با علم روز هم مطابقت دارد.

آیا سوابقی از خواندن نماز باران از سوی علما وجو د دارد؟

بله مواردی وجود دارد. یک نمونه مشهور نماز بارانی است که آیت الله سید محمدتقی خوانساری در قم می خوانند. در زمان متفقین که ایران عملا  اشغال شده بود از سوی قوای بیگانه و خشکسالی و قحطی بیداد می کرد مردم پناه می آورند نزد این عالم طراز اول و عرضه می دارند که خطر خشکسالی و قحطی آن ها را تهدید می کند و کشتزارهایشان در حال نابودی است. آیت الله خوانساری به همراه عده ای از مردم به بیابان های اطراف قم می روند و نماز باران را به جا می آورند. روز اول باران نمی آید، دوباره آیت الله روز دوم نماز باران را می خوانند و روز سوم باران می آید. این اتفاق در آن روزها در رسانه ها بازتاب پیدا می کند و حتی نیروهای خارجی حاضر در ایران اظهار شگفتی می کنند چون برآوردهای آن ها نشان می داده که هیچ بارانی نخواهد بارید، بنابراین مهم این است که انسان در درخواست و دعای خود مداومت داشته باشد.

در احادیث به ما فرموده اند که از دعا و درخواست مایوس نشوید. در روایات اهل بیت (ع) وجود دارد که تصرف تکوینی در جهان خلقت اتفاق می افتد و غیر قابل انتظار و باور نیست. همچنان که در زمان پیامبر و معصومان و علمای طراز اول این رخداد روی داد.

نماز باران چگونه باید ادا شود؟

نماز باران مثل نماز عیدین دو رکعت است که به جماعت برگزار مى شود. این نماز، 9 قنوت دارد. 5 قنوت در رکعت اول و چهار قنوت در رکعت دوم، این گونه که بعد از حمد و سوره در رکعت اول پنچ بار تکبیر گفته می شود و بعد از هر تکبیر قنوت می گیریم و همین طور در رکعت دوم هم این گونه است،  با این تفاوت که در رکعت دوم، چهار بار تکبیر می گوییم و چهار بار قنوت می گیریم.  هر دعایی که در قنوت ها خوانده شود ایرادی ندارد اما بهتر آن است که دعای قنوت نماز باران به همان موضوع این نماز یعنی طلب باران و رحمت خداوند معطوف شود و از خدا بخواهیم که درهای آسمان را بر ما باز کند و باران رحمت خود را بر ما بباراند و همچنان که پیشتر هم اشاره شد به جهت ادب دعا ما پیش از درخواست و طلب از خداوند در قنوت ها بر محمد و آل محمد صلوات و درود می فرستیم.

بعد از نماز هم 100 تکبیر و 100 سبحان الله و 100 مرتبه الحمدلله خوانده می شود و بعد از آن هم شروع می کنند به خواندن خطبه نماز باران. البته می دانید که نمازهای مستحبی خطبه ندارند اما سه نماز در این باره استثنا شده اند یعنی نماز عید  قربان و عید فطر و نماز باران، چون خواندن نماز مستحبی به جماعت حرام است مگر در این سه مورد که جواز خواندن به جماعت داده شده است. نکته دیگر این که مهم است که این نماز زیر  آسمان خوانده شود که در سیره اهل بیت علیهم السلام هم این گونه بوده است اما اگر امکانش نبود می توان در مصلای شهر یا آن منطقه هم خواند و جزو ملزومات نیست.

نکته پایانی هم این که اگر انسان اهل ایمان باشد خداوند برکات آسمان ها و زمین را بر او فرو می بارد. این بشارت و وعده الهی است که: وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ،  بنابراین یکی از عوامل نزول رحمت از جانب خداوند این است که انسان به خداوند ایمان داشته باشد و تقوا پیشه کند و همچنان که سیره و سفارش اهل بیت (ع) است امر به معروف و نهی از منکر را در جامعه ترک نکند و از حال محرومان غافل نماند، اگر این گونه باشد در آن صورت خداوند رحمت خود را بر مومنان فرو خواهد ریخت.

نماز باران آیت الله خوانساری و شگفتی متفقین از تصرف تکوینی
خبرگزاری شبستان: آیت الله خوانساری روز دوم نماز باران را می خوانند و روز سوم باران می آید. این اتفاق در آن روزها در رسانه ها بازتاب پیدا می کند و حتی نیروهای خارجی حاضر در ایران اظهار شگفتی می کنند .