اهداء آثار وکتابهای حاج میرزا احمد ساوجی به کتابخانه آیت الله العظمی گلپا یگانی در ردیف 166 درج  اسامی  اهدا کنندگان کتاب به توسط حجت السلام والمسلین حاج سید حسن سبط احمدی موقومه مرحوم آیت الله حاج سید میر احمد ساوجی (ره) تعداد 165 جلد تقدیم داشته به عنوان خیرین کتاب ثبت جاویدان کرده اند.

بازماندگان امامزاده محمد محروق

تالیفات سیداحمد ساوجی :

1) حاشیه بر کتاب نقد الرجال : مصطفی بن حسین حسینی تفرشی (قرن 11) نویسنده بر این معجم رجالی كه راویان شیعه را به ترتیب حروف الفبائی اول اسماء آنها جمع‌آوری نموده، حاشیه زده است نسخه منحصر به فرد این اثر که به قلم مولف تحریر شده، در کتابخانه آیت‌الله العظمی گلپایگانی نگهداری می‌شود.

2) شرح الفیه شهید اوّل؛ نویسنده این اثر را که حاوی هزار مساله از نماز است، شرح داده است. نسخه منحصر به فرد این اثر جزء مجموعه شمـــاره 40/116درکتابخانه آیت الله گلپایگانی نگهداری می شود. این شرح باعنوان قوله – قوله تالیف شده در آن مقدمه و سه فصل الفیه شهید شرح داده شده و بخش خاتمه در این نسخه موجود نیست. این شرح به قلم نویسنده به نسخ تحریری کتابت شده و در حواشی دارای تصحیح و افزوده‌هایی از مؤلف است.

آغاز این اثر چنین است:«قوله وهی مرتبة علی مقدمةو فصول ثلاثة و خاتمة امّا المقدّمة ففی تعریف الصلوة و تقسیمها و ذکر من الصلوة علیه امّا الفصول الثلاثة فالفصل الأوّل فی المقدّمات و الثانی فی المقارنات و الثالث فی المنافیات امّا الخاتمة ففی خلل الواقع فی الصلوة الیومیّة و ذکر خصوصیّات باقی الصلوة المفروضة ... »

3) جنگ، خطی شامل مطالب علمی و و اشعار و از جمله سروده های ایشان و شرح مسافرتها و زندگی نامه و همچنین صورت مباحثه ای که در شیراز با یکی از زنان دانشمندان آن شهر انجام داده به قلم خودشان موجود است. این جنگ در نزد نوادگان نویسنده نگهداری می شود.

4) جنگ شامل احادیث، تاریخ موالید، فوائد تاریخی، تاریخ اهل بیت؟عهم؟ و خلفای بنی‌عباس و بنی امیّه، تاریخ دانشمندان شیعه قرن هفتم، فهرست کتابخانه خصوصی مؤلف، فواید طبی، منتخبات کشکول شیخ بهایی، تاریخ قحطی1288ق، شرح الفیه شهیداوّل ، تلخیص المفتاح خطیب قزوینی و ..این اثر به شماره 40/116در کتابخانه آیت الله گلپایگانی ثبت شده است.

5) لبّ لباب؛ این اثر در چهار مجلد تدوین شده است. مؤلف در سال 1283 به نگارش جلد دوم اشتغال داشته است. قسمت هایی از این کتاب بویژه جلد یک و دو در مجموعه پیش گفته آمده است. مؤلف در شرح این کتاب در جنگ چنین نوشته است:«...چون در ازمنه سالفه تاریخی مختصر مسمّی بلبّ لباب در احوال سلاطین عجم پادشاهان یزدجرد و خلافت عمر بن الخطاب نوشته بودم در این ایّام که سنه 1283 است مصمّم آنم که مجلد دوم را در شرح احوال انبیاء و اولیاء و و مجلّد سیِم را از سال اوّل هجری تا سنه تناثر نجوم که سنه سیصد و بیست و نه و انقطاع سفرای حضرت خاتم الأولیاء سلام الله علیه و اوّل غیبت کبری آن حضرت است، نگاشته شود و مجلّد چهارم در احوال سلاطین و علماء و اکابر که در غیبت کبری تا حال تحریر به عرصه وجود آمده و رفته اند، قلمی دارم لهذا برخی از احوال سنه تناثر نجوم و بعدها که در نظر است ملاحظه می شود بجهت تذکره در این اوراق ثبت می نمایم تا در وقت ضرورت از خاطرم محو نشود...»

6) رساله ای در تجوید که برای فرزندشان میرزا داوود نوشته است.

وقایع قحطی 1288ق در ساوه میرزا سید احمد حسینی ساوجی ...

معرفی کتاب: کتابخانه در تاریخ و تاریخ کتابخانه آیت الله العظمی گلپایگانی

کتاب «کتابخانه در تاریخ و تاریخ کتابخانه آیت الله العظمی گلپایگانی» به قلم ابوالفضل عرب زاده منتشر شد.

کتاب یادشده به تاریخ ایجاد کتابخانه در جهان و تاریخ کتابخانۀ آیت الله العظمی گلپایگانی می پردازد.

نویسنده هدف از نگارش کتاب را آشنا کردن خوانندگان با ذخایر علمی و میراث مکتوب که اسناد فرهنگی اسلام و تمدن ایران است، می پردازد.

در مرحلۀ بعد نیز نحوۀ فعالیت و خدمات خادمان کتابخانه و نمونه هایی از آمار و ... و بعضی حوادث پیش آمده تاریخی این مرکز بزرگ فرهنگی را ارائه می دهد.

در بخش های زیادی از کتاب، تصاویر مرتبط با موضوع نیز به کار گرفته شده که جذابیت را بیشتر می کند.

در بخشی از کتاب آمده است: محمد فرید وجدی نویسنده مصری می نویسد؛ اولین کتابخانه عمومی در قرن ششم قبل از میلاد در یونان تأسیس شد ولی از آن مهم تر و مشهورتر، کتابخانه ای است که نیز در آن کشور در اواخر قرن سوم قبل از میلاد توسط بیرگام تأسیس شد که بعداً به اسکندریه منتقل گردید.

برخی از عناوین این کتاب عبارتند از: «کهن ترین لوح گلین»، «نمونه ای از آثار مکتوب مسلمانان»، «خادمان کتابخانه»، «اسامی اهداکنندگان»، «فهرست و معرفی مخطوطات»، «سخنی با دارندگان نسخ خطی»، «پیدایش رده بندی علوم در اسلام»، «کدگذاری کتاب»، «نمونه کدگذاری عطف کتاب»، «خط و خطاطی در تمدن اسلامی»، «اصطلاحات کتابداری»، «علائم اختصاری در فهرست نویسی».

معرفی میراث مکتوب، نسخه های خطی و کتاب های قدیمی در عین این که از نظر معنی و جنبۀ علمی، گواه دانش دیرین و فرهنگ استوار ایران و اسلام است، از لحاظ تذهیب و تشعیر، مینیاتوری و نقاشی و جلدسازی و ریزه کاری های تصاویر گل و بلبل به شمار می رود؛ در حقیقت بازگوکنندۀ مراحل مختلف از دوران تمدن و نیز ذوق انسانی و فرهیختگی و ثروت کشور است. به رغم تلاش بی وقفه فهرست نگاران نسخه های خطی و معرفی و چاپ و انتشار فهرست های مکتوبی و الکترونیکی و رایانه ای در دنیای کتابشناسی، هنوز کتاب های مجهول و معرفی نشده بسیار است.

علاقه مندان جهت تهیه کتاب «کتابخانه در تاریخ و تاریخ کتابخانه آیت الله العظمی گلپایگانی» به قلم ابوالفضل عرب زاده که در 252 صفحه منتشر شده به کتابخانه آیت الله العظمی گلپایگانی واقع در قم، خیابان ارم، جنب مدرسه آن مرحوم مراجعه نمایند.

بازماندگان امامزاده محمد محروق

فصلنامه میراث شهاب/ ش 76 ـ 77

جمع آوری : محمد شرافت نوادگان حاج میرزااحمد ساوجی