سابقه سفا لگری در ساوه:

زمان پیدایش فن سفالگری .بخصوص کوزه گری را . استادان این فن به دورانی که نوح پیغمبر می زیسته نسبت می دهند . می گویند :پس از انکه طوفان

پایان یافت وکشتی نوح آرام گرفت به امر خداوند یکدستگاه چرخ کوزه گری وکمی گل مهیا شد و به نوح وحی گردیدکوزه ای بسازد . نوح که کوزه گری نمی دانست مدتها به تفکر پرداخت وسرانجام اشکی از سرنومیدی باریدن گرفت

اشک نوح روی گل ریخنوآنرا لیز کرد. کوزه را آسان میکند . آنگاه اب شوری فراهم کرد وبه ساختن کوزه پرداخت . مراجعه بخ مآخذعلمی نشان می دهد ساوه ازچند هزار ساله سابقه سفالگری در ایران سهم عمده ای دارند "2:

دز زمان سلجوقیان ساوه یکی از مراکز مهم سفالگری بود که چند نمی توانست با { ری} در این رشته رقابت کند ولی به هرطریق از اهمیت فراوانی برخوردار بود. پس از حمله مغول {ری} از فعالیت باز ایستاد لکن ساوه همچنان به خلق آثار گرانبهایی در این زمینه ادامه . نمونه های زیبائی از سفالینه های ساوه درحفاریهای تپه ها تاریخی ( آوه) "3 "بدست آمده که درموزه : ایران باستان نگاهداری می شود .

با اشاعه ظروف فلزی وپلاستیکی . ظروف سفالین تقریبا از رونق افتاد ولی هیچ ظروف سفالین آب را نتواست بگیرد زیزا که ظروف فلزی ویا پلاستیکی طم آب را برمی گرداند ولی کوزه نه تنها ای را خنک نگهمیدارد بلکه آن راگوارتر می کمد . اصولا کوزه بوده است تا آنجا که کارگاههای سفالگری دراین شهر کوزه گزی میگویند تا بیش از 50 سال پیش این کارهها درجنوب وجوب شرقی ساوه فعالیت داشته اند ... ادامه دارد

منایع : کوزه گری در ساوه - پرتال جامع علوم انسانی

دریافت مقاله

گِل‌ها در ساوه دیگر جان نمی‌گیرند! - بهار نیوز

کارگاههای کوزه گری قدیم ساوه

لیست صاحبان کارگاههای کوزه گری در سآوه قدیم

۱-حاج مهدی ناظرفخاری ساوه خیابان سلمان ساوحی ( فلاحت ) تپه اول به سمت ولی عصر

۲- حاج محمد ابراهیم نیک نژاد ساوه انتهای خیابان سلمان ساومی ( فلاحت ) حوالی امامزاده سید بشیر

۳-حاج حسین فخاریان شماره یک ساوه منطقه یاقوت آبد

۳حاج حسین فخاریان شماره دو ساوه انتهای کوچه جوانشیر

۵-محمد رضا فخاریان ساوه انتهای خیابان سلمان ساوحی پشت باغ فلاحت غرب امامزاده شاهزاده حسین

۶- حاج عباس نظر فخاری ساوه خیابان فلاحت اول خیابان ولی عصر عج

۷ - آقا سید علی پرپوچی ساوه خیابان فلاحت اول خیابان ولی عصر عج

۸- محمد علی فخاریان ساوه خیابان فلاحت خیابان اول خیابان ولی عصر عج

9- استاد ابراهیم صمیمی پور ساوه فانوس آباد

10 - اساد ابوالفضل بصیر فخاری ساوه فانوس آباد

11-استاد قناعت ساوه سفال فروش گذر چهارسوق

12-استاد عباس خلوتیان ( نعمتیان ) ساوه یاقو ت آباد

گفتگو با حاج غلامحسین ناظر فخاری 28 بهمن 1401

آپلود عکس " />

http://savehje.blogfa.com/post/34

کوزه گری در ساوه - پرتال جامع علوم انسانی

دریافت مقاله

کوزه گری در ساوه

نویسندگان: محمدعلی احمدیان

منبع: هنر و مردم 1356 شماره 177 و 178

حوزه های تخصصی:

محمدعلی احمدیان - پرتال جامع علوم انسانی

تاریخچه سفالگری در جهان - آموزش مجسمه سازی

تاریخچه کوزه گری و سفالینه سازی در ایران

معرفي كتاب «تاريخ آب و آبرساني ساوه»

شناسنامه كتاب
نام كتاب: تاريخ آب و آبرساني ساوه
مولفين: مهندس محمد شرافت و مهندس داوود كاهه
ناشر: دارالهدي
نوبت چاپ: اول – پاييز 80
تيراژ: 1000 جلد

كتاب تاريخ آب و آبرساني ساوه كتابي 127 صفحه‌اي، جالب، كامل، جامع و خواندني است كه در آن به همه آثار تاريخي، باستاني، آداب و رسوم، موقعيت جغرافيايي و تاريخي ساوه اشاره شده است و مي‌توان گفت كه يكي از كتب جامع شهر ساوه مي‌باشد.
اين كتاب پس از مقدمه و پيشگفتار و تاريخچه آب به هفت فصل تقسيم بندي مي‌شود كه اين هفت فصل نيز خود شامل قسمت‌هاي ديگري مي‌شود كه در ادامه مطالب به توضيح اين فصل‌ها مي‌پردازيم:

فصل اول: آب از ديدگاه اسلام و ائمه
از قسمت‌هاي مهم اين فصل مي‌توان به موضوعاتي چون: آب؛ اولين مايه خلق شده، آب مايه رفاه و آسايش بشر، آب باران و ثمرات آن و ... اشاره كرد.

فصل دوم: كليات ساوه
اين فصل يكي از مهم‌ترين فصل‌هاي اين كتاب مي‌باشد چون در اين فصل به «حدود جغرافيايي ساوه، تقسيمات كشوري، هواشناسي و اقليم، رودخانه‌ها، كوه‌ها، بادها، تاريخ، تاريخچه بند شاه عباس، يخچال‌ها، حمام‌ها، آسياب‌هاي قديمي و آثار قديمي ساوه» اشاره شده است.

فصل سوم: تاريخچه آبرساني ساوه
اين فصل همانطور كه از نامش پيداست به «تاريخچه آب ساوه، قنات‌ها، آب نيم منه، و ساوه قبل و پس از ساخت شبكه آبرساني» اشاره دارد. در اين فصل عكس‌ها، توضيحات و مداركي از چگونگي آبرساني در زمان قديم و نام مشتركين، و نمودارهايي از تعداد چاه‌ها و مقدار آب استخراج شده در شهر ساوه وجود دارد.

فصل چهارم: تاريخ آب از زبان بزرگان و اساتيد شهر
در اين فصل تعدادي از افراد قديمي و متخصص به توضيح وضعيت آب در پنجاه سال پيش، تاريخچه آب ساوه، ماجراي روحي كه آب مي‌دزديد، تقسيم بندي املاك ساوه قديم پرداخته‌اند، كه «ماجراي روحي كه آب مي‌دزديد!» به نظر جالب مي‌رسد. قسمتي از اين ماجرا به طور خلاصه در زير آمده است:
در زمان قديم مي‌بايست آب مصرفي خانه از طريق مجاري اصلي به سوي خانه‌ها هدايت مي‌شده است، حمامي قديمي در محله قلعه نو وجود داشته كه مي‌بايست آب آن از روبروي ژاندارمري كه در زمان قديم قبرستان شهر بود پر مي‌شد. مسئول حمام كه كوره سوزان نام داشته شبانه به محل قبرستان مي‌رود و آب را هموار مي‌كند تا به طرف حمام سرازير شود و مي‌رود ولي پس از مدتي ميراب ( مسئول اصلي تقسيم كردن آب) سر مي‌رسد و جلوي آب را مي‌بندد و وقتي كوره سوزان مي‌بيند كه آب قطع شده است دوباره مي‌آيد و آب را هموار مي‌كند و مي‌رود ولي دوباره ميراب مي‌آيد و جلوي آب را مي‌بندد.
اين بار وقتي كوره سوزان مي‌بيند آب بسته شده به محل مي‌رود و آب را باز مي‌كند و در تابوتي كه در آن نزديكي قرار داشت رفته و مي‌خوابد هنگامي كه ميراب مي‌آيد از تابوت بيرون آمده و ميراب را ترسانده كه ميراب از وحشت غش مي‌كند و كوره سوزان با خيال راحت آب را به سوي حمام هدايت مي‌كند!!

فصل پنجم: خشكيدن درياچه ساوه رويا يا حقيقت
اين بخش كه به وسيله دكتر ذكايي ساوجي تهيه شده است منبع كامل و جالبي از درياچه قديم ساوه مي‌باشد كه شايد كامل‌ترين منبع در مورد اين درياچه مي‌باشد. در ادامه اين بخش توضيحاتي نيز از قلعه «قيز قلعه» مي‌باشد كه گويي در آن زمان در لبه درياچه ساوه قرار داشته است.

فصل ششم: كوزه‌گري در ساوه
در زمان‌هاي گذشته كوزه‌گري يكي از كارهاي مهم مردم ساوه بوده است چون كوزه‌گري مرتبط با آب بوده و مي‌بايست اين شغل نيز در كنار ديگر شغل‌هاي قديمي وجود داشته باشد. اين بخش به توضيح سفالگري در ساوه، ماده اوليه و فنون كوزه گري، نقش كوزه، انواع آن و سفالينه‌هاي ديگر، فروش كوزه و كوزه‌گران و موقعيت اجتماعي آنان، كاربردهاي مختلف كوزه و نمايش انواع عكس‌هاي كوزه و كارگاه‌هاي كوزه‌گري پرداخته است.
اين فصل منبع خوبي براي تهيه تحقيق و مقاله براي دانش‌آموزان و دانشجويان در رابطه با كوزه و سفال مي‌باشد.

و فصل هفتم: آب انبارها از ديد فني
اين بخش به بررسي تعدادي از آب انبارهاي مهم و قديمي ساوه از قبيل: آب انبار مسجد جامع - آب انبار ميدان – آب انبار حاج ميرزا حسين عاملي – آب انبار چهار سوق پرداخته است كه كليه عكس‌ها و نقشه‌هاي مربوط به آنها وجود دارد.
در پايان نيز عكس‌ها و تصاويري از اماكن ديدني و تاريخي، آب انبارها، پل سرخده، قيز قلعه بند شاه عباس و... وجود دارد كه همانطور كه توضيح داده شد كتابي كامل و مرجع براي اهالي ساوه مي‌باشد.

در پايان لازم مي‌دانيم از نويسندگان اين كتاب كه زحمات فراواني را براي جمع آوري اين مطالب كرده‌اند تشكر به عمل آوريم.

با تشكر از ميثم تقوي (Meysam) جهت تهيه اين مطلب...

© کپی رایت توسط Savehsara - ساوه سرا کلیه حقوق مادی و معنوی مربوط و متعلق به این سایت است.)
برداشت مقالات فقط با اجازه کتبی و ذکر منبع امکان پذیر است.

نوشته شده در تاریخ: 1384/12/25 (5615 مشاهده)

[ بازگشت ]

کوزه سختی آب را کاهش میدهند