حمدالله مستوفی در نزهة القلوب نام این شهر را ساوه

کتاب نزهه القلوب اثر حمدالله مستوفی

نزهه القلوب

 بخشی از کتاب

نزهه القلوب

نویسنده:

حمدالله مستوفی

بس‍ع‍ی‌ و اه‍ت‍م‍ام‌ و ت‍ص‍ح‍ی‍ح‌: گ‍ای‌ ل‍ی‍س‍ت‍ران‍ج‌

✔️ نزهةالقلوب کتابی دانشنامه‌گونه از حمدالله مستوفی است. وی این کتاب را در سال ۷۴۰ قمری نگاشته و بنیادش را بر یک فاتحه، سه مقاله و یک خاتمه نهاده‌است.
كتاب با يادآورى شروع شده كه به اهميت كتاب و چگونگى جمع‌آورى آن شروع شده، سپس به پيش‌گفتار مى‌پردازد كه حاوى ترجمه مقدمه لسترانج بر چاپ اروپا، شرح زندگانى مؤلف، مقدمه كتاب نزهة القلوب و فهرست كتاب مى‌باشد و در ادامه وارد متن كتاب مى‌شود.
كه از مقاله سوم شروع شده و آن را به چهار بخش تقسيم كرده است:
قسم اول، در ذكر حرمين شريفين و مسجدالاقصى، بيشتر غرض از تألیف اين كتاب شرح احوال ايران است؛ اما چون افضل بقاع جهان و قبله اهل ايمانست از باب تيمن و تبرّك شروع كتاب با اين امور باشد.
قسم دوم، در شرح احوال ايران زمين كه شامل مطلعى در شرح تقسيم و طول و عرض و حدود اقاصى و قبله بلاد ايران زمين است و مقصدى در در ذكر ولايات و بلاد ايران و چگونگى آب و هوا و بنياد عمارات و وصف ساكنان ولايات؛ شامل بيست باب و مخلصى در پنج فصل در ضبط طرق و انهار و عيون و اشجار و جبال.
در پايان دو فهرست مفصل از نام‌هاى كسان و كتاب‌ها و سوره‌ها و فهرست نام‌هاى جاى‌ها ذكر شده است.

این کتاب پیشتر با کیفیت نه چندان مطلوب در سایت قرار گرفته بود.

بیشتر

https://ketabnak.com/book/54757/%D9%86%D8%B2%D9%87%D9%87-%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%84%D9%88%D8%A8

شهرستان ساوه

شهرستان ساوه بین 50درجه و 22 دقیقه طول شرقی و 35 درجه و 2دقیقه عرض شمالی در شمال استان مرکزی واقع گردیده است.‌این شهرستان از شمال و شمال غرب به استان تهران ،از غرب به استان همدان، از سمت شرق به استان قم،از جنوب غرب به شهرستان اراک و از جنوب به شهرستان تفرش محدود شده است. ارتفاع ساوه از سطح دریا 960 متر می باشد. در تقسیم بندی اقلیمی شهرستان ساوه دارای اقلیم نیمه خشک با تابستانهای گرم و زمستانهای کمی سرد نامگذاری شده است.

پیشینه تاریخی

حمدالله مستوفی در نزهة القلوب نام‌این شهر را ساوه و در بعضی جاها ساوج می نامد که در مرکز‌ایران بر سر راه جاده مستقیم قزوین به قم قرار داشته و این شهر در زمان سلجوقیان و مغولها یکی از شهر‌های بزرگ و مرکز تجاری به شمار می رفته است.

بنا بر اظهار محققین محلی و براساس تحقیقات "مینورسکی" قدمت ساوه به زمان پارتها می رسد و گویند که در زمان ساسانیان از شکوه و اعتبار خاصی برخوردار بوده است . حمد الله مستوفی درباره ساوه چنین نوشته است:

 در اول درآن زمین یچره ( دریاچه) بوده است و شب ولادت حضرت رسول (ص) آب آن بجیره به زمین مرو نشد و آن از مبشرات بود، و برآن زمین شهری ساختند. بانی آن معلوم نیست و در جمله مغولها با روی آن دچار خرابی شد و صاحب خواجه ظهیر الدین علی بن ملک شرف الدین ساوجی آنرا امارت کرد و درآن بار و هشت هزار و دویست ذرع بوده است.

ساوه در سال 617 ه.ق از دست مغول مصیبت فراوان کشید، آنان شهر را به کلی خراب کردند و ساکنین آن راکشتند . ساوه کنونی بعد از حمله مغول در کنار شهر قدیمی ساخته شد.

وجه تسمیه

ساوه در عهود ماقبل اسلامی شناخته شده نیست ،توماشک نام آن را با واژه استوایی سواsava ) ) و پهلوی سوکا (savaka) به معنای سود مند و مفید مرتبط می داند.

فرهنگهای فارسی معنای خرده ریز طلا را برای واژه ساوه یاد کرده اند. به گفته توماشک ساوه همان سوسینا(sevacina) یا سوکینا (sevakina) است که در لوحه پئوتینگرایا آمده است.

متخصصان سه رودخانه در منطقه ساوه می شناسند که از مجموع سه رود مزلقان،قره چایو رودخانه شور، «سه آب/سه آو» شهر" ساوه" نام یافته است.

مکانهای باستانی ومذهبی

بنا به اظهار کارشناسان اداره میراث فرهنگی در شهرستان ساوه تعداد 223 اثر تاریخی وجود دارد که از‌این بین 70 اثر به ثبت آثار تاریخی ملی رسیده است.از جمله آثار موجود در شهر ساوه می توان به موارد زیر اشاره کرد:مسجد جامع ساوه (دوره سلجوقی) مناره مسجد جامع ساوه (دوره سلجوقی 504 ه ق)،مسجد سرخ دوره صفویه ،مناره مسجد سرخ دوره سلجوقی 534 ه ق، مسجد بازار ساوه دوره زندیه، آب انبار مسجد جامع دوره سلجوقی، گنبد تاریخی چهار سوق عهدصفویه ، مقبره امام زاده سید منصور بن موسی بن جعفر، مسجد چال ، امامزاده پنج تن ، مقبره پیغمبر، قلعه قدیمی موسوم به خاتم قلعه سرو و.... .

مذهب

تا پیش از اسلام اهل ساوه ،آناهیتا (الهه آب)را پرستش می نموده اند حتی گفته می شود که قربانی نمودن برای آب نیز متداول بوده است . در اوایل دوره اسلامی مذهب شافعی گسترش می یابد و امروزه مذهب اهالی شیعه جعفری می باشد . علاوه بر آن اقلیتهای مذهبی گوناگونی نیز در شهر ساکن می باشند از جمله کردهای مهاجر عراقی موسوم به کردهای بارزانی که از سه دهه اخیر در شهر ساکن شده و همگی اهل تسنن می باشند.اقلیت دیگر مذهبی ارامنه ساکن در برخی روستاهای بخش خرقان می باشند.در برخی نقاط روستایی و شهر ساوه عده‌ای از درویشان فرقه خاکساری و... نیز سکنی دارند.در دیگر نقاط مورد بررسی مذهب اهالی شیعه جعفری می باشد.تنها در روستای چناقچی بالا چند چند خانوار ارمنی سکنی دارند.

مهاجرین افغانی سکنی گزیده در نقاط شهری و روستایی شهرستان ساوه نیز غالبا اهل تسنن می باشند.

گروههای قومی

جمعیت حاضر شهرستان ساوه به لحاظ ویژگیهای خاص از گروههای قومی مختلفی شکل گرفته است.

برخی از آنها به دلیل مهاجرتهای اجباری در سده‌های اخیر به منطقه کوچ نموده و علاوه بر‌این از دهه‌های قبل به دلیل رشد صنعتی و کشاورزی به‌این شهرستان مهاجرت نموده اند. اگر چه اهل ساوه از ابتدا فارس بوده اند، لکن امروزه گروههای قومی گوناگونی در شهر و نقاط روستایی آن ساکن هستند که توجه به آنها لازم می نماید.‌این گروه عبارتند از: شاهسونهای بغدادی که بعدها به شعبات دیگری به شرح زیر تقسیم شدند:

الف)شاهسونهای آذربایجان                   

ب) شاهسونهای ساوه

ایلهای ساوه عبارتند از:ایل عرب خراسانی ،‌ایل کرد ،‌ایل کلهر،‌ایل سنگسر،‌ایل مغان و طایفه کله کوهی

گویش

از آنجا که گروههای مختلف قومی در شهرستان ساوه ساکن می باشند طبعا زبان و گویشهای متفاوتی نیز رواج دارد.در‌این بین شاهسونها و مغانها به ترکی ، کرد کلهر به ترکی و فارسی،کله کوهیها به فارسی با لهجه شیرازی و سنگسریها با گویش خاص سنگسری تکلم می نمایند.

خویشاوندی

در کلیه نقاط مورد بررسی ریشه خویشاوندی با توجه به میزان ازدواجهای نسبی و سببی گسترش یافته است. پدر تباری در کل منطقه متداول بوده و افراد با نام و کنیه پدرشان شناخته می شوند.

اجبارها، محدودیتها و ممنوعیت در امر ازدواج عمدتا به لحاظ گوناگونی شکل می گیرد.به طوری که کردهای عرافی مهاجر ساکن در شهر ساوه و نیز اقلیت ارامنه متمرکز در نقاط شهری و روستایی تنها به ازدواجهای درون گروهی تن می دهند. در‌این بین دیگر گروههای قومی مهاجر خصوصا افاغنه در سالهای اخیر به ازدواج برون گروهی روی آورده اند.

 بافت قومی و طایفه‌ای شهرساوه امروز به لحاظ حضور گروههای قومی مختلف از ویژگی‌های خاص بر خوردار است.

کردهای عراقی مهاجر تماما در یک محدوده از شهر ( محله) زندگی می کنند. علاوه برآن روستائیان مهاجر به شهر نیز به دلیل قرابتهای فامیلی عمدتا در یک محله سکنی دارند . البته از چند دهه قبل تا به امروز گسترش روستاها و حل شدن اختلافات طایفه‌ای باعث گردیده که امروز در کلیه نقاط طایفه‌ها یا فامیل ساکن در نقاط شهری و روستایی به لحاظ استقرار در محله‌های مختلف پراکنده باشند.

و اما شیوه‌های حل اختلاف در نقاط شهری توسط مراجع قانونی صورت می پذیرد اما در نقاط روستایی بیشتر ریش سفیدان محل نقش کدخدا و ارباب را در حل اختلافات به عهده دارند.البته شورا و مراجعه به مراجع قانونی نیز در موارد مشکل افرین شیوه ی حل اختلاف می باشد.ریشه‌های قومی خویشاوندی باعث گردیده که جرائمی همچون دزدی،فساد اخلاقی، تجاوز و... در روستاها بندرت اتفاق بیفتد و یا‌اینکه به هیچ وجه صورت نگیرد.

وضعیت فرهنگ و تغییرات آن در شهرستان ساوه

به هر ترتیب از عوامل تاثیرگذار در رشد و توسعه‌این شهرستان میتوان بر اساس سیاست دولت مبنی بر عدم تمرکز صنایع در اطراف تهران نام برد . ساوه نیز یکی از شهرهای است که به عنوان مرکز صنعتی انتخاب گردیده است. در سالهای اخیر تعدادی کارخانه که اجازه احداث و فعالیت در محدوده اطراف تهران به آنها داده نشد ، در منطقه شهر صنعتی ساوه و اطراف آن مستقر شده اند‌این امر در توسعه و رشد‌این شهر نقش بسیار مهمی داشته است.علاوه براین، ساوه در تقاطع راه تهران به اصفهان و قم به همدان قرار گرفته است.از‌این رو به علت اهمیت ارتباطی آن روز به روز بر وسعت و رونق آن افزوده می شود

همانطور که بیان شد شهرستان ساوه یک شهرستان مهاجر پذیر بوده است و‌ایلها و طوایف مختلف از سایر نقاط کشور به‌این شهر وارد شده اند و هر یک با خود خرده فرهنگ خاص خود را بهمراه آورده است. علاوه بر‌این مهاجرین افغانی نیز از جمله اقوام مهاجری بوده اند که در نقاط شهری و روستایی شهرستان ساوه سکنی گزیده اند و مسلما‌این گروه نیز فرهنگ خاص خود را بهمراه آورده اند. برخی از اعراب مهاجر استانهای جنوبی کشور نیز با شروع جنگ تحمیلی به شهر ساوه مهاجرت نموده اند و امروزه نیز در شهر ساکن هستند. با توجه به ورود گروههای متعدد مهاجر وضعیت فرهنگ در ساوه در طی سالیان متمادی مرتبا تحت تاثیر قرار گرفته و تغییراتی درآن پدید آمده است. همچنین رشد قابل توجه بخش صنعت در شهر ساوه نیز باعث گردیده که نیروی انسانی بسیاری امروزه در کارخانجات‌این شهرستان به کار مشغول باشند. علاوه برآن گستردگی فعالیت بخش کشاورزی خصوصا در زمینه محصولاتی چون انار، طالبی،پنبه،گندم و... نیاز به نیروی انسانی قابل توجهی را بهمراه داشته و بدین لحاظ حضور مهاجرین داخلی و خارجی دلیل بر وجود جاذبه‌های اشتغال زایی در شهرستان ساوه داشته که و بدنبال آن تغییرات فرهنگ را موجب گردیده است . البته وجود مراکز آموزشی و گسترش آن از زمانهای قبل تا کنون نیز عاملی بر وجود تغییرات در فرهنگ بشمار می رود چرا که جذب دانشجویان غیر بومی موجب مجاورت شهر نشینی‌های ساوه و با‌این افراد شده که مسلما فرهنگ آنها تاثیر بر فرهنگ ساوه گذاشته است.

مراسم و باورها در ساوه

در ساوه همانند سایر شهرستانها مراسم و‌ایین‌های خاصی وجود دارد که ذکر همه آنها در‌این مقوله نمی گنجد اما می توان به یک دوره که حالتی خاص ( مخصوص‌این شهرستان) دارد اشاره کرد:

در شهر ساوه شب قبل از عید نوروز مراسم « بیست و یک» توسط زنان انجام می شود. در‌این شب زنانی که نذری داشته نیت کرده و اسمشان را روی کاغذ نوشته و داخل« بیستو (کوزه سفالی)bistu» می اندازند. گاهی به جای اسمشان سکه ،انگشتر و یا چیز دیگر برای نشان داخل آن انداخته و آنگاه صبح روز بعد یک نفر زن مورد قبول و اعتماد در حالی که دعای می خواند، هریک از نشانه‌ها را بیرون آورده و بدین ترتیب هرکس به نیتش می رسد.‌این رسم نشان دهنده فرهنگ خاص غالب بر شهرستان بوده و اعتقاد مردم به دعا برای برآورده شدن حاجات خود را نشان می دهد . البته امروزه‌این مراسم کمرنگ تر شده،زیرا اعتقاد و باورهای مردم نیز تغییر کرده و بیشتر مردم سعی می کنند علمی بیندیشند و از خرافات دوری کنند.‌این امر حتی اعتماد مردم نسبت یه یکدیگر را نیز نشان می داده است.

یکی از دیگر مراسم موجود در ساوه هنگام تحویل سال است که مردم داخل‌اینه را نگاه می کنند تا ببینند سال به چه حیوانی عوض می شود . آنها معتقدند در لحظه تحویل سال تمامی حیوانات از داخل‌اینه عبور می کند ، هر حیوانی که بیاستتد و آنها را نگاه کند سال به نام همان حیوان است .‌این اعتقاد و باور در میان مردم ساوه نشانگر آن است که مردم در فرهنگ قدیم خود به حیوانات احترام بسیار زیاد گذاشته و برایشان اهمیت داشته است، بطوریکه در روزگاران بسیار کهن بسیاری از مردم حیوانی را توتم خود قرار داده و آنرا می پرستیدند. درآن زمان اعتقاد به خدایان به شکل توتم پرستی رایج بوده و بعد از اعتقاد به ماوراء الطبیعه اعتقاد به گیاهان و جانوران صورت دیگر از انواع خدا پرستی بوده است.‌این امر بازمانده و بقایایی از فرهنگ خدا پرستی درآن زمان بوده و اهمیت دادن به حیوانات و سالها را بر اساس نوع و اسم حیوانات طبقه بندی کرده ازآن دوران به یادگار مانده است.

در منطقه دشت ساوه و در روستای حوزه رودخانه قره چای در مناطق روستای کوهستانی بین تفرش و ساوه معتقدند که هنگام تحویل سال، خضر(ع) گذر می کند و همه آبها از حرکت می‌ایستند و کسی که لحظه سکون آب را در یابد هر نیازی از او( خضر) بخواهد اجابت می کند . همچنین در برخی روستاهای دشت ساوه براین باورند که در لحظه‌ایستادن آب،درختان سر فرود می آورند و به آب‌ها سلام می دهند در واقع در‌اینجا خضر، با آب یکی می شود.

تیمن، تبرک و تقدس همه‌این لحظه‌ها وجه مشترک صورت‌های گوناگون‌این باور کهن است.گسترش حوزه‌های رواج‌این باور در سطح منطقه استان مرکزی و نیز در سایر مناطق کشور و حوزه‌های جغرافیایی و سایر عناصر فرهنگی وقتی در کنار هم می نشیند بیانگر وحدت بنیادین در فرهنگ سرزمین‌هاست که از پایه‌های عمده وحدت و وفاق ملی است.

لازم به ذکر است که به دلیل‌اینکه در تقسیمات جدید جغرافیایی شهرستان زرندیه از شهرستان ساوه جداشده است ؛ پیشینه نظری و ادبیاتی در مورد‌این شهرستان به صورت جداگانه موجود نمی باشد لذا در‌این قسمت شهرستان زرند استان مرکزی با شهرستان ساوه در نظر گرفته شده است .ولی در تحلیل وضعیت فرهنگی کنونی‌این شهرستان به صورت جداگانه آورده شده است.

https://markazi.farhang.gov.ir/fa/introduction/offices/officesaveh

آیا می دانیم ساوه ؟ ساوه را بیشتر بشناسیم / ساوه ایران

تاب ساوه شهر باستانی – احمد نعمتی

🔍

کتاب ساوه شهر باستانی - احمد نعمتی - دانلود pdf

ساوه شهر باستانی / نویسنده : احمد نعمتی / جلد اول ودوم

گویش مردم شهر ساوه/ احمد نعمتی

Savehsara - ساوه سرا - معرفی كتاب «تاريخ آب و آبرسانی ساوه»

معرفي كتاب «تاريخ آب و آبرساني ساوه»

شناسنامه كتاب
نام كتاب: تاريخ آب و آبرساني ساوه
مولفين: مهندس محمد شرافت و مهندس داوود كاهه
ناشر: دارالهدي
نوبت چاپ: اول – پاييز 80
تيراژ: 1000 جلد

كتاب تاريخ آب و آبرساني ساوه كتابي 127 صفحه‌اي، جالب، كامل، جامع و خواندني است كه در آن به همه آثار تاريخي، باستاني، آداب و رسوم، موقعيت جغرافيايي و تاريخي ساوه اشاره شده است و مي‌توان گفت كه يكي از كتب جامع شهر ساوه مي‌باشد.
اين كتاب پس از مقدمه و پيشگفتار و تاريخچه آب به هفت فصل تقسيم بندي مي‌شود كه اين هفت فصل نيز خود شامل قسمت‌هاي ديگري مي‌شود كه در ادامه مطالب به توضيح اين فصل‌ها مي‌پردازيم:

فصل اول: آب از ديدگاه اسلام و ائمه
از قسمت‌هاي مهم اين فصل مي‌توان به موضوعاتي چون: آب؛ اولين مايه خلق شده، آب مايه رفاه و آسايش بشر، آب باران و ثمرات آن و ... اشاره كرد.

فصل دوم: كليات ساوه
اين فصل يكي از مهم‌ترين فصل‌هاي اين كتاب مي‌باشد چون در اين فصل به «حدود جغرافيايي ساوه، تقسيمات كشوري، هواشناسي و اقليم، رودخانه‌ها، كوه‌ها، بادها، تاريخ، تاريخچه بند شاه عباس، يخچال‌ها، حمام‌ها، آسياب‌هاي قديمي و آثار قديمي ساوه» اشاره شده است.

فصل سوم: تاريخچه آبرساني ساوه
اين فصل همانطور كه از نامش پيداست به «تاريخچه آب ساوه، قنات‌ها، آب نيم منه، و ساوه قبل و پس از ساخت شبكه آبرساني» اشاره دارد. در اين فصل عكس‌ها، توضيحات و مداركي از چگونگي آبرساني در زمان قديم و نام مشتركين، و نمودارهايي از تعداد چاه‌ها و مقدار آب استخراج شده در شهر ساوه وجود دارد.

فصل چهارم: تاريخ آب از زبان بزرگان و اساتيد شهر
در اين فصل تعدادي از افراد قديمي و متخصص به توضيح وضعيت آب در پنجاه سال پيش، تاريخچه آب ساوه، ماجراي روحي كه آب مي‌دزديد، تقسيم بندي املاك ساوه قديم پرداخته‌اند، كه «ماجراي روحي كه آب مي‌دزديد!» به نظر جالب مي‌رسد. قسمتي از اين ماجرا به طور خلاصه در زير آمده است:
در زمان قديم مي‌بايست آب مصرفي خانه از طريق مجاري اصلي به سوي خانه‌ها هدايت مي‌شده است، حمامي قديمي در محله قلعه نو وجود داشته كه مي‌بايست آب آن از روبروي ژاندارمري كه در زمان قديم قبرستان شهر بود پر مي‌شد. مسئول حمام كه كوره سوزان نام داشته شبانه به محل قبرستان مي‌رود و آب را هموار مي‌كند تا به طرف حمام سرازير شود و مي‌رود ولي پس از مدتي ميراب ( مسئول اصلي تقسيم كردن آب) سر مي‌رسد و جلوي آب را مي‌بندد و وقتي كوره سوزان مي‌بيند كه آب قطع شده است دوباره مي‌آيد و آب را هموار مي‌كند و مي‌رود ولي دوباره ميراب مي‌آيد و جلوي آب را مي‌بندد.
اين بار وقتي كوره سوزان مي‌بيند آب بسته شده به محل مي‌رود و آب را باز مي‌كند و در تابوتي كه در آن نزديكي قرار داشت رفته و مي‌خوابد هنگامي كه ميراب مي‌آيد از تابوت بيرون آمده و ميراب را ترسانده كه ميراب از وحشت غش مي‌كند و كوره سوزان با خيال راحت آب را به سوي حمام هدايت مي‌كند!!

فصل پنجم: خشكيدن درياچه ساوه رويا يا حقيقت
اين بخش كه به وسيله دكتر ذكايي ساوجي تهيه شده است منبع كامل و جالبي از درياچه قديم ساوه مي‌باشد كه شايد كامل‌ترين منبع در مورد اين درياچه مي‌باشد. در ادامه اين بخش توضيحاتي نيز از قلعه «قيز قلعه» مي‌باشد كه گويي در آن زمان در لبه درياچه ساوه قرار داشته است.


فصل ششم: كوزه‌گري در ساوه
در زمان‌هاي گذشته كوزه‌گري يكي از كارهاي مهم مردم ساوه بوده است چون كوزه‌گري مرتبط با آب بوده و مي‌بايست اين شغل نيز در كنار ديگر شغل‌هاي قديمي وجود داشته باشد. اين بخش به توضيح سفالگري در ساوه، ماده اوليه و فنون كوزه گري، نقش كوزه، انواع آن و سفالينه‌هاي ديگر، فروش كوزه و كوزه‌گران و موقعيت اجتماعي آنان، كاربردهاي مختلف كوزه و نمايش انواع عكس‌هاي كوزه و كارگاه‌هاي كوزه‌گري پرداخته است.
اين فصل منبع خوبي براي تهيه تحقيق و مقاله براي دانش‌آموزان و دانشجويان در رابطه با كوزه و سفال مي‌باشد.

و فصل هفتم: آب انبارها از ديد فني
اين بخش به بررسي تعدادي از آب انبارهاي مهم و قديمي ساوه از قبيل: آب انبار مسجد جامع - آب انبار ميدان – آب انبار حاج ميرزا حسين عاملي – آب انبار چهار سوق پرداخته است كه كليه عكس‌ها و نقشه‌هاي مربوط به آنها وجود دارد.
در پايان نيز عكس‌ها و تصاويري از اماكن ديدني و تاريخي، آب انبارها، پل سرخده، قيز قلعه بند شاه عباس و... وجود دارد كه همانطور كه توضيح داده شد كتابي كامل و مرجع براي اهالي ساوه مي‌باشد.

در پايان لازم مي‌دانيم از نويسندگان اين كتاب كه زحمات فراواني را براي جمع آوري اين مطالب كرده‌اند تشكر به عمل آوريم.

دکتر مرتضی ذکایی ساوجی فرزند عباس متولد ساوه  سال 1346 دکترای دندان پزشکی و صاحب ترجمه عام الابدان وعلم الادیان .....ادامه دارد

.....ادامه دارد

--------------------------

مصاحبه با دکتر ذکایی مرتضی ساوجی ساوه شناسی صنعت گردشگری شهرستان ساوه

مصاحبه با دکتر مرتضی ذکایی  ساوجی ;دکترای  دندان پزشکی 

و کارشناس برجسته  تاریخ وادبیات ایران .

موضوع :

ساوه شناسی صنعت گردشگری شهرستان ساوه (کله دشت بخش نوبران /سلمان ساوجی )
تهیه کتتده / مهندس محمد شرافت اردیبهشت 1397 روستای کله دشت بخش نوبران 
شهرستان ساوه

 صنعت گردشگری در شهرستان ساوه /پتاسیل تاریخی بین المللی نرم افزاری موجود
:رامیتوان با مشارکت مردم (جلب سرمایه گذاری مردم نهاد )
وهمکاری سازمان میراث فرهنگ و همکاری بین بخشی بسترمناسب برای معرفی فرهنگ وایجاد شغل برای جوانان برنامه های سخت افزاری در بهسازی مقاوم سازی..توسعه پایدار فراهم نمود

 https://www.aparat.com/v/KNEl4    آپارات  1

https://www.aparat.com/v/ROQbf    اپارات 2

-------------------------------

نامه ساوه (مجموعه مقاله‌های ساوه پژوهی)

پدیدآور: مرتضی ذکایی ساوجی

خلاصه

مجموعه مقالات مؤلف است که در طول چندین سال در باره شهر ساوه و چهره های برجسته آن نوشته شده است.

معرفی کتاب

نویسنده ساوه‌ای یا ساوجی است و آنچه در این مجموعه مقالات 536 صفحه ای نوشته عبارت از مقالاتی است که مربوط به شهر ساوه و چهره های برجسته آن است. این مقالات پیش از این در سمینارها، کنگره‌ها و یا مجلات چاپ شده بوده است.
مقالات این مجموعه در چند بخش تنظیم شده است:
تاریخی:
شهر ساوه/ مینورسکی
بررسی نام ساوه در کتیبه یونانی پئوتینگرایا
نگاهی نو به روایت خشک شدن دریاچه ساوه
حضرت عیسی و گوشه چشمی به ساوه
پژوهشی در باره سابقه تاریخی و معماری بنای قلعه دختر ساوه
روش استفاده از متون تاریخی در معماری و شهرسازی
کولیان ساوه و پیشینه تاریخی آن
آوه در گذر تاریخ
استان مرکزی در کتابها و مقاله های خارج از کشور
حاکمان ساوه در طول تاریخ
شناخته فرقه های خوارج و عقاید آنها !

رجال مشاهیر
ابن سهلان ساوی
قیصری ساوی
محمود مزلقانی
یوسف عادلشاه ساوجی منادی تشیع در هند
ابوطاهر خاتونی ساوجی
ساوجیان در نیشابور
محدثان ساوی
خوشنویسان ساوی
شاعران ساوی در عصر صفوی


ادبی
مقدمه ای در شناخت سلمان ساوجی
نظامی گنجوی و سلمان ساوجی
بهاءالدین ساوجی

کتابشناسی
الانس و العرس از ابوسعد آوی
ابوسعد آوی و کتاب نثر الدر
سیری در الانساب
سیری در التدوین

-------------------------------------

فرهیحتگان ساوه

مولف : دکتر اوالقاسم فخاریان 

صفحه - 368

شرح حال کامل  در کتاب به رشته تحریر در آورد

جمع آوری : محمد شرافت