انتخابات در ایران همواره یک آزمون سیاسی بزرگ به شمار می‌رود و افراد با اهداف و شعارهای متفاوتی راهی این میدان رقابت می‌شوند، البته آنها همواره مشکلات مردم را در صدر سخنرانی‌های خود قرار می‌دهند و در شعارهای انتخاباتی خود چالش‌های موجود را نشانه می‌روند.
با توجه به اینکه ایران کشوری دارای جامعه‌ای احساسی و عاطفی است، طرح مشکلات و چالش‌های موجود می‌تواند امتیاز بالایی برای یک کاندیدا به همراه داشته باشد، اما در عین عاطفی بودن، درک بالای سیاسی مردم گاه نتایجی را رقم می‌زند که هیچکس انتظار آن را ندارد و عملا معادلات در این شرایط بهم می‌ریزد.
نامزدهای انتخاباتی همواره قبل از آغاز تبلیغات رسمی در کشور جلسات و سخنرانی‌های خانگی و خودمانی تشکیل می‌دهند تا بتوانند از این طریق جو را به سمت خود بکشانند و از سویی شرایط حاکم بر جامعه را رصد کنند تا براساس آن برنامه‌ریزی کنند و وضعیت را به سمت اقبال خود سوق دهند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) - منطقه مرکزی - با آغاز زمان تبلیغات اصلی‌ترین روش برای شناساندن یک کاندیدا به جامعه در کشور ما تبلیغات کاغذی است و بر این اساس به محض آغاز زمان رسمی تبلیغات شهرها به تسخیر بنرها، پوسترها و بروشورها درمی‌آیند.
این شرایط با وجود اینکه نوعی حس پویایی و زنده بودن به شهر می‌بخشد و تکاپوی هواداران انتخاباتی روح خاصی در کالبد شهر می‌دمد، اما معایب بزرگی را نیز به همراه دارد.
اینکه به ناگاه شب بخوابی و صبح بیدار شوی و چهره شهر را کاغذی ببینی از یک بعد جذابیت خاصی به همراه دارد و فضای جامعه را برای یک هفته معطوف به موضوع خاص و مهمی همچون انتخابات می‌کند، اما از بعد دیگر ساختار و زیبایی‌شناسی شهر کاملا بهم می‌خورد.
اقدام مطلوبی که امسال انجام شد در نظر گرفته شدن نقاطی در سطح شهر برای تبلیغات و نصب پوسترها بود، اما نامزدهای انتخاباتی به این نقاط بسنده نکردند و هرجا که خواستند حتی بر روی تابلوهای شهری و روی اسامی کوچه‌ها پوسترهای خود را نصب کرده و در واقع شهر را به شکل بسیار ناهنجاری کاملا تسخیر کردند.
اینکه در هر نقطه‌ای از شهر عکسی از کاندیداهای انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری ببینی ناخودآگاه بر ذهنیتت تاثیر می‌گذارد و حتی اگر اهل سیاست نباشی تو را به سمت خود می‌خواند تا حداقل زمانی را برای دیدن و خواندن صرف کنی. اینگونه تبلیغات از این بابت که جامعه را در یک مقطع زمانی کاملا همسو می‌کند شاید یک نقطه عطف است، اما مشاهده چنین شرایطی در شهر از سوی دیگر می‌تواند مراتب اعتراض بسیاری از شهروندان را نیز فراهم کند.
هر کاندیدا با شعار و ژستی متفاوت یا شاید هم تکراری به دنبال تمایز از دیگران و جلب توجه بیشتر در بین دیگر نامزدهاست، اما فارغ از بحث سیاسی و اهمیت موضوع انتخابات، سوالی که هر بار پس از برگزاری یک انتخابات در ایران در اذهان ایجاد می شود، اینست که آیا صرف این حجم کاغذ، اسراف به حساب نمی‌آید؟
از آغازین ساعات تبلیغات در کشور، مردم با سیل عظیمی از تبلیغات کاغذی مواجه شدند که مسلما هزینه بسیار بالایی برای تولید و توزیع آنها پرداخت شده است، چراکه طبق اعلام برخی چاپخانه‌ها حدود 10 روز قبل از آغاز زمان تبلیغات قیمت کاغذ افزایش یافت، اما چرا باید اینهمه پول پاره شده یا زیر پا له شود و کسی از این همه دورریز اسکناس ذره‌ای نگرانی به خود راه ندهد!
اینکه در طول تنها یک هفته این حجم کاغذ در کشور از بین برود، در واقع به معنی از بین رفتن تعداد بی‌شماری درخت است و باید تدبیر جدی برایش اندیشید. برای تولید یک تن کاغذ باید 15 درخت تنومند قطع شود، قطعا در ادوار مختلف انتخابات در ایران با این حجم تبلیغات کاغذی جنگل‌هایی از دست رفته است!
عمق فاجعه درست شب پایان تبلیغات رخ داد که خیابان‌ها با کاغذ مفروش شدند.
هواداران و مسئولان توزیع پوسترهای تبلیغاتی کاندیداها دسته‌هایی از تراکت، پوستر و ویژه‌نامه‌های تبلیغاتی را با دست و دلبازی بسیار بین مردم توزیع کردند و مردم نیز تنها با صرف نیم‌نگاهی این محصولات کاغذی را بر زمین انداخته می‌گذشتند، البته برخی متمدنانه‌تر رفتار کردند و تراکتها و پوسترها را روانه سطل زباله کردند.
کارشناسان می‌گویند روزگار تبلیغات سنتی به سر آمده و شاید یکی از وجوه تمایز یک کاندیدای زیرک تمایزش در نحوه تبلیغ باشد، چیزی که در این دوره هم از هیچیک از نامزدها دیده نشد.
اینکه در شب انتخابات و تنها در شهر اراک با جمعیت 600 هزار نفری ویژه‌نامه‌ای چهارصفحه‌ای با تیراژ چهارصد هزار نسخه تکثیر و توزیع شود چه فایده‌ای خواهد داشت، جز اینکه سرمایه کشور زیر پا له شود!
شاید اگر تدبیری برای جلوگیری این حجم اسراف در نظر گرفته شود، هم بتوان هزینه‌های تبلیغاتی را کمتر کرد، هم خلاقیت در تبلیغات و جلوگیری از هدردرفت سرمایه‌های کشور یک امتیاز مهم برای این منامزد انتخاباتی شده و وزنه او را در نگاه شهروندان سنگین‌تر کند.
بسیاری از مردم عقیده دارند که یک ساعت برنامه تلویزیونی برای معرفی یک کاندیدا بسیار موثرتر از توزیع هزاران تراکت است که عموما خوانده نشده راهی سطل زباله می‌شوند.
عدم توجه برنامه‌‌ریزان انتخابات به این نکته به عدم استفاده درست از رسانه ملی در حوزه تبلیغات انتخاباتی منجر شده است، رسانه ملی بواسطه گستره حضور خود می‌تواند با ضبط برنامه‌های کوتاه تبلیغاتی برای نامزدهای انتخاباتی علاوه بر متمرکز کردن تبلیغات به موثرتر کردن آن نیز کمک کرده و در عین حال زمینه کاهش بسیاری از هزینه های تبلیغاتی را فراهم کند.
شاید در اختیار قرار دادن یک رسانه برای کاندیداها یا اکتفا به سخنرانی‌های انتخاباتی یا سقف قائل شدن برای میزان تبلیغات کاغذی بتواند عمق فاجعه را کمتر کند و در ساده‌ترین نگاه کار کارگران خدمات شهری را در روز بعد از رای‌گیری کاهش دهد.
رای‌گیری که تمام می‌شود تازه کابوس کارگران شهرداری آغاز می‌شود، هرچند شاید این کابوس قبل از آن یعنی درست وقتی تبلیغات آغاز می‌شود، به خواب کارگران خدمات شهری بیاید که کار طاقت‌فرسای تمیز کردن چهره شهر از پوسترهای تبلیغاتی را تازه با پایان یافتن زمان تبلیغات باید آغاز کنند.
نکته مهم دیگری در این میان باید بدان توجه کرد حجم بسیار زیاد آبی است که پس از پایان یافتن تبلیغات برای شستن چهره شهر مصرف می‌شود و از آنجا که اینکار نیز با کمترین میزان خلاقیت و با روش‌های کاملا سنتی انجام می‌شود، علاوه بر خسارت زدن به در و دیوارهای شهرها و روستاها در سراسر کشور، هزینه سرسام‌آور آب، رنگ‌آمیزی، ترمیم و ... را بر دست مسئولان و مردم می‌گذارد که با یک حساب سرانگشتی قابل شمارش است.
و از آنجاکه یکی از معدود زمان‌هایی که پای نامزدهای انتخاباتی به اقصی نقاط و صعب‌العبورترین مناطق کشور می‌رسد، همین مدت زمان کوتاه تبلیغات انتخاباتی است! عموما نمی‌توان به پاکسازی این مناطق که گرفتاری مردمش نه زیبایی خانه‌های و کوچه‌هایشان که سفره خالی فرزندانشان است، امیدوار بود و می‌توان حتی چند سال پس از برگزاری انتخابات آثار تبلیغات انتخاباتی را بر در و دیوار خانه هایی که سر سفره‌‌هایشان همچنان خالی است و مردمانش هیچگاه رنگ نامزد انتخابی‌شان را نمی‌بینند، مشاهده کرد.
علیرغم اینکه زمان رسمی تبلیغات و انتخابات در کشور و به تبع آن استان مرکزی و کلانشهر اراک کاملا به پایان رسیده است، چهره شهر همچنان زیر بنرها، پوسترها و تراکت‌های تبلیغاتی مخفی است و هنوز می‌توان بنرهای تبلیغاتی را در مقابل ستادها و میادین اصلی شهر اراک دید که خودنمایی می‌کنند.
درست است که حضور مردم در انتخابات بار دیگر حماسه آفرید و برگ زرین دیگری در دفتر انقلاب به ثبت رساند، اما همین انتخابات هزینه‌های گزافی را به دنبال داشت که هیچگاه جبران نخواهد شد.
باور ما نفی تبلیغات انتخاباتی نیست، تاکید بر تغییر روش است.
هر تبلیغی باید ساختار درستی داشته باشد تا شهر را اینگونه در هم نریزد. تبلیغات مسلما شهر را از حالت انفعال خارج می‌کند، اما صرف هزینه‌های گزاف چندین میلیونی برای تبلیغاتی که راهی سطل زباله می‌شود و به زحمت انداختن ماموران خدمات شهری برای پاک کردن پوسترها و تراکتها از روی در و دیوار شهر آنهم در آستانه نوروز به دور از انصاف و به دور از حکمت است.
آلوده کردن سیمای شهری همچون اراک که خود آنچنان که باید از زیبایی بهره‌ای نبرده است، با استفاده از پوسترها و تراکت‌های تبلیغاتی کوچک و بزرگی که به بدترین شکل بر جای جای چهره این شهر چسبانده شده‌اند، موضوعی است که برای مسئولان زیباسازی شهر به یک کابوس تبدیل شده است، هرچند به نظر می رسد کار پاکسازی سیمای شهر به امید آماده شدن آن برای سلام گفتن به نوروز آغاز شده اما این کار چقدر زمان می‌برد و با چه کیفیتی انجام می‌شود، باید بود و دید.
انتخابات فارغ از هر نتیجه‌ای به پایان رسیده است، البته در برخی شهرستان‌ها نتیجه به دور دوم کشیده شده و تبلیغات قطعا با همین رویه و شاید با شدت بیشتری در اردیبهشت‌ماه سال آینده تکرار خواهد شد و همچنان باید شاهد ریخت و پاش و اسراف‌های تبلیغاتی باشیم.
با گشتی در شبکه‌های مجازی می‌توان آغاز فعالیت مجدد طرفداران کاندیداهایی که کارشان به دور دوم کشیده شده است را دید. آنها همچنان تبلیغات مجازی را – که حتی در زمان ممنوعیت تبلیغات انتخاباتی متوقف نشد! – را ادامه می‌دهند تا نامزد مورد نظرشان در اردیبهشت‌ماه با خیالی آسوده راهی خانه ملت شود، اما تبلیغات مجازی که یکی از بهترین راهکارهای تبلیغاتی در دنیای امروز است اصولی دارد که بهتر است استفاده کنندگان از آن از هر صنف و قشر و با هر هدف چه ورود به مجلس، چه فروش یک کالا یا کعرفی یک خدمت باید این اصول را مورد توجه قرار دهند تا به تاثیرگذاری بیشتر دست یابند.
ابزار مهمی که در این میان به شکلی حرفه‌ای مورد استفاده نامزدهای انتخاباتی قرار نگرفت، فضای مجازی و شبکه‌های مختلف اجتماعی بود که اینروزها حتی در دورترین روستاها نیز دسترسی به آنها امکانپذیر است و تبیلغات در چنین فضاهایی نه تنها هزینه چندانی برای نامزدها در پی ندارد بلکه با استفاده از روش‌های حرفه‌ای تبلیغات در اینگونه شبکه‌ها می‌توان به تمامی خانه‌ها وارد شد و مردمان بسیاری را با خود آشنا و همراه کرده و البته جنگل‌هایی را نیز از خطر نابودی نجات داد.
