عضو هیات علمی سازمان انرژی اتمی ایران با اشاره به اینکه موانع بهره‌گیری ایران از انرژی اتمی سبب کاهش استفاده از مزایای آن شده است، گفت: علت اصلی تحقق نیافتن این مهم عدم وجود برنامه جامع انرژی و عدم پایداری تصمیمات و از سوی دیگر، مخالفت برخی از کشورهای قدرتمند بوده است.
دکتر احمد قریب در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص تاسیس وزارت انرژی اظهار کرد: مدیریت انرژی در ایران در یکجا متمرکز نیست و اگر در حوزه‌هایی هم متمرکز است بطور کافی بدان پرداخته نشده است. هم اکنون مدیریت انرژی کشور در حوزه وظایف و ماموریت‌های وزارت نفت، وزارت نیرو و بخشی هم مربوط به سازمان انرژی اتمی و سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر است.
وی بیان کرد: آنچه که مسلم است مدیریت انرژی در کشور به صورت واقعی و منطقی و از همه مهمتر علمی بوجود نیامده است که بخواهیم بدان ایراد وارد کنیم. سال های سال است که صحبت از برنامه جامع انرژی کشور می‌شود، اما تاکنون اقدام کافی برای تدوین و عملیاتی شدن آن در قالب یک پیشنهاد، قانون و دستورالعمل صورت نگرفته است.
وی با اشاره به اینکه سازمان انرژی اتمی در ایران از حدود ۴۷ سال پیش تاسیس شد، گفت: سازمان انرژی اتمی پس از بوجود آمدن تشکیلات آن قرار بود با برنامه‌ریزی خاصی پیشرفت کند، اما متاسفانه روند پیشرفت آن با کندی مواجه شد و سرعتی که پیشرفت نسبی آن به خود گرفته بود به دلیل تضادهای سیاسی که بین ما و ارائه دهندگان تکنولوژی‌های اتمی بوجود آمد، کاهش یافت و نتوانستیم انرژی هستهای زیادی را تولید کنیم.
استفاده ۳۲ کشور از انرژی اتمی نیروگاهی/تولید بیش از هزار مگاوات برق اتمی در ایران
رئیس موسسه آموزش عالی انرژی در ادامه به هدف‌گذاری تولید ۲۰ هزار مگاوات انرژی در برنامه جامع انرژی که از گذشته تدوین شده بود اشاره کرد و با بیان اینکه این عرصه نیز موفقیت چندانی نداشت و گفت: در حال حاضر ۳۲ کشور در حال استفاده از انرژی اتمی نیروگاهی هستند و نیروگاه‌های متعددی را احداث کرده اند و در حوزه‌های دیگر انرژی اتمی در سایر کشورها پیشرفت‌های خوبی داشته‌اند ولی کشور ما برعکس دیگر کشورها با چالش‌های متاثر از مسائل سیاسی ایجاد شده در این زمینه مواجه شده است.
وی تصریح کرد: ما حتی اگر بخواهیم نیمی از انرژی مورد نیاز کشور از مسیر انرژی اتمی حاصل شود حداقل باید از ۳۰ هزار مگاوات انرژی اتمی برخوردار باشیم در حالی که هم‌اکنون تنها افزون بر هزار مگاوات انرژی اتمی در ایران تولید می‌شود. گرچه قرار است چند نیروگاه دیگر به ظرفیت کشور افزوده شود تا با رسیدن به ۳۰ هزار مگاوات در سبد انرژی، از انرژی‌های دیگر مخصوصا انرژی فسیلی کم نیاز شویم ولی در شرایط کنونی در ابتدای راه هستیم.
دکتر قریب افزود: انرژی‌های تجدید پذیر نوعی از انرژی‌ها در جهان هستند که برخی کشورها به سمت آن حرکت می‌کنند و متاسفانه در ایران نیز در این حوزه کار اساسی صورت نگرفته است. اگر حداقل ۱۰ درصد از هزینه‌هایی که صرف سایر انرژی‌ها در کشور شده است صرف انرژی‌های نو و تجدیدپذیر شده بود قطعا شرایط بهتری داشتیم. به عنوان مثال کشورهایی نظیر چین، آلمان، آمریکا، ترکیه و ... نسبت به یک دهه قبل رشد چندین برابری در حوزه انرژی های نو داشته و دارند.
ضرورت بررسی دقیق علمی راهکارها و اقدامات برای برخورداری از انرژی‌های نو
وی خواستار بررسی دقیق علمی راهکارها و اقدامات برای برخورداری کشور از انرژی‌های نو شد و افزود: باید در کشور به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود و انرژی به شیوه‌ای مورد بهره برداری قرار گیرد که منجر به بروز خسارت انسانی و مادی نشود و در این میان تشکیل وزارت انرژی با تجمیع وزارتخانه‌ها و سازمان‌های فعال در حوزه انرژی می‌تواند این مطالبه را محقق کند ولی بوجود آوردن چنین وزارتخانه‌ای نیازمند بررسی‌های جدی، علمی و عالمانه و بدور از برخوردهای سیاسی و متناسب با ساختارهای دانشگاهی و تکنولوژیکی موجود است.
عضو هیات علمی سازمان انرژی اتمی ایران با تاکید بر اینکه تشکیل وزارت انرژی یکی از الزامات برای مدیریت حوزه انرژی در کشور است، تاکید کرد: برای تحقق این مهم لازم است تا جلسات کارشناسی تشکیل و پس از بحث و بررسی دقیق نسبت به تامین زیرساخت‌های مورد نیاز، در این رابطه اقدام شود و شاهد تشکیل وزارت انرژی در کشور باشیم.
چرا انرژی اتمی نتوانست از انرژی فسیلی بی نیازمان کند؟
وی در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود اینکه قرار بود انرژی اتمی، کشور را از انرژی فسیلی بی نیاز کند و این مهم چرا تحقق نیافت، گفت: علت اصلی تحقق نیافتن این مهم عدم وجود برنامه جامع انرژی و عدم پایداری تصمیمات و از سوی دیگر، مخالفت برخی از کشورهای قدرتمند بود. اکنون برخی کشورها نظیر پاکستان و کشورهای جهان سوم از انرژی اتمی برخوردارند و بی سروصدا از مزایای آن بهره مند هستند اما متاسفانه به دلیل برخوردهای سیاسی و شائبه استفاده از بمب اتمی و مغایرت برخی سیاست‌ها با واقعیت‌های موجود در این حوزه، ایران نتوانسته است نسبت به پیشبرد پروژه‌ها و احداث نیروگاه‌های متعدد در کشور اقدام کند و از این مزیت برق فراوان و اقتصاد متناسب برخوردار شود.
هدف ایران برخورداری از انرژی اتمی با پرهیز از نگاه سیاسی و نظامی است
دکتر قریب تصریح کرد: سیاست ایران بر این است که بدور از پرداختن به ساخت بمب اتم بتواند با احداث نیروگاه های متعدد از مزایای انرژی هستهای استفاده کند تا بتوان نیاز کشور را تامین و تولید انرژی اتمی را جایگزین استحصال انرژی فسیلی کرد. موضوعی که در برخی کشورهای منطقه و جهان بدون هیچ هیاهو و سروصدا و مانعی از سوی سایر کشورها بدان پرداخته شده است. گرچه برخی کشورهای توسعه یافته نظیر آلمان بدنبال جایگزینی انرژی اتمی با انرژی‌های نو و تجدیدپذیر هستند چرا که واقفند نیروگاه‌های اتمی هم تاریخ انقضاء دارند و باید دیر یا زود به سمت انرژی‌های نو مانند خورشیدی، بادی و ... حرکت کنند.
وی بیان کرد: هم‌اکنون کشوری نظیر فرانسه حدود ۹۰ درصد و آمریکا با داشتن بیش از یکصد نیروگاه اتمی افزون بر ۳۰ درصد انرژی مورد نیاز خود را از طریق انرژی اتمی تامین می‌کنند در حالیکه ایران از این مزیت محروم است. کشوری نظیر قطر با وسعت جغرافیایی کمتر نسبت به سایر کشورهای منطقه در حال احداث چهار نیروگاه اتمی است.
در حوزه اقتصاد انرژی درجا زده ایم
دکتر قریب در خصوص اقتصاد انرژی در ایران نیز گفت: متاسفانه شرایط اقتصادی در کشور به گونه‌ای است که در حوزه انرژی درجا زده‌ایم.
وی افزود: اقتصاد انرژی در کشور در شرایطی است که صرفا محدود به درآمد حاصل از نفت، گاز، انرژی آبی، انرژی خورشیدی، بادی و ... هستیم و هیچ اراده‌ای برای پویایی اقتصادی در حوزه انرژی و سایر حوزه‌های مرتبط وجود ندارد. هیچ نیروگاهی هم در ایران وجود ندارد که اقتصاد محور در حوزه انرژی فعالیت کند.
