با اینکه دوستداران محیط زیست و حیوانات، مردم و مسئولان در آزار نرساندن به حیوانات هم عقیده هستند، اما بر جمع آوری و ساماندهی سگ‌های ولگرد و برخی حیوانات از سطح شهرها و مناطق مسکونی نیز وحدت رویه دارند.

براساس اعلام کارشناسان بیماری‌های مشترک انسان و دام، سگ‌ها عامل انتقال بسیاری از بیماری‌ها مانند هاری، سالک و کیست هیداتیک هستند. این حیوانات برخی مواقع در دسته‌های دو تا پنج تایی  در مجاورت سطل‌های زباله، حاشیه بلوارها، درختان و سایر نقاط شهری ترشحات بزاق و ادرار خود را به جای می‌گذارند که تهدیدی برای سلامت شهروندان است.

در سال‌های اخیر تجمع سگ‌های ولگرد در شهر ساوه موجب وحشت شهروندان شده و منجر به انتقال بیماری می‌شوند و از طرفی گازگرفتگی سگ‌های ولگرد و حیوان گزیدگی علاوه بر اینکه مخاطراتی را برای سلامت شهروندان به همراه دارد، محیط انسانی و زندگی شهری را پر خطر کرده است. جولان این حیوانات حتی در فضاهای سبز شهری و معابر عمومی و مشاهده این حیوانات توسط کودکان و بانوان موجب سلب آرامش و هراس آنها می‌شود.

در همین رابطه کارشناس بیماری‌های مشترک انسان و دام دانشکده علوم پزشکی ساوه در گفت‌وگو با ایسنا گفت: براساس آمار ثبت شده ۶۴۰ مورد گزش حیوانات در سال ۹۹ در ساوه ثبت شده است که در سه ماهه چهارم سال ۹۹ از این تعداد ۹۳ درصد گازگرفتگی سگ بوده که ۸۶ درصد از این سگ‌ها، صاحب‌دار، ۱۴ درصد سگ‌های ولگرد، پنج درصد گربه و یک تا دو درصد حیوانات دیگر بوده اند. آمار گزیدگی در سه ماهه اول سال گذشته ۲۲۱ مورد بوده که این میزان در سال ۱۴۰۰ به ۲۴۶ مورد افزایش داشته است.

مرضیه محسن‌آقایی با بیان اینکه آمار گزش حیوانات در سراسر کشور رو به افزایش است، اظهار کرد: همکاری نکردن دستگاه‌های متولی جمع آوری سگ‌های ولگرد با حوزه سلامت، مهمترین دلیل افزایش آمار گزش حیوانات و گازگرفتگی است که علت آن شرایط دشوار و هزینه مالی بالای زنده‌گیری سگ‌ها و عقیم سازی بوده و نتیجه آن جولان سگ‌های ولگرد در سطح شهر است.

وی خواستار همکاری شهرداری‌ها و دهیاری‌ها در فضاهای شهری و روستایی برای مدیریت و جمع آوری سگ‌های ولگرد شد و افزود: در جلساتی که با حضور شهرداران و دهیاران برگزار می‌شود ناتوانی در تامین هزینه‌ها دلیل جمع نکردن سگ‌های ولگرد از محیط‌های شهری و روستایی است و اگر با این وضعیت پیش برویم جمعیت سگ‌های ولگرد روند افزایشی خواهد داشت.

وی دلیل دیگر افزایش آمار گازگرفتگی و گزش حیوانات را سگ گردانی در معابر شهری به عنوان یکی از معضلات اجتماعی دانست و گفت: متاسفانه برخی از جوانان این سگ بازی و سگ گردانی را نوعی پرستیژ و مُد تلقی کرده و جزو الزامات یک زندگی تجملاتی و تشریفاتی می دانند و قدم زدن در خیابان با سگ‌های خانگی را تفریح تصور می‌کنند، از آن سو حجم قابل توجهی از گازگرفتگی مربوط به سگ‌های صاحب‌دار است و بیشترین واکسیناسیون را نیز به خود اختصاص داده‌اند.

این کارشناس بیماری‌های مشترک انسان و دام دانشکده علوم پزشکی ساوه با تاکید بر لزوم آگاهی از قوانین نگهداری از سگ گفت: افرادی که اقدام به نگهداری از سگ می‌کنند باید قوانین مربوط به نگهداری از حیوانات را بدانند چرا مکان‌های عمومی جای سگ‌گردانی و رفت و آمد حیوانات نیست و بنابراعلام پلیس هر گونه کوتاهی در مراقبت از حیوانات که منجر به آزار رساندن به افراد دیگر شود منجر به برخورد با حاملان سگ خواهد شد.

وی در ادامه به برگزاری دوره‌های آموزشی نحوه برخورد مردم با حیوانات اشاره کرد و افزود: آموزش‌هایی نظیر نحوه مراقبت و برخورد با حیوانات و اقداماتی که پس از حیوان گزیدگی باید انجام داد توسط کارشناسان دانشکده علوم پزشکی انجام می‌شود اما برای جمع آوری سگ‌های ولگرد نیاز به مشارکت بین بخشی از سوی متولیان امر است و متاسفانه در اعتبارات دهیاری‌ها ردیف اعتباری برای هزینه کرد جهت جمع آوری و مدیریت سگ‌های ولگرد وجود ندارد.

او همچنین گفت: مردم باید در نحوه رفتار خود با سگ‌های ولگرد تجدیدنظر کنند چرا که برای مثال غذا دادن به سگ‌های ولگرد در سطح شهر گرچه از نگاه توجه به حیوانات کار خوبی است، اما باید دانست که این کار موجب تجمع آنها در محیط‌های شهری خواهد شد و مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد. جمع آوری و عقیم سازی سگ‌های ولگرد برای جلوگیری از زاد و ولد آنها مهمترین کار برای کاهش حضور سگ‌های ولگرد در معابر شهری است.

محسن‌آقایی در ادامه، از افرادی که دچار گازگرفتگی یا گزیدگی حیوانات شده اند خواست تا بلافاصله به مراکز درمانی مراجعه کنند و گفت: مهمترین کاری که باید در همان لحظه نخست انجام داد شستشوی محل گزیدگی با آب و صابون و ضدعفونی است که مورد تاکید سازمان جهانی بهداشت است.

وی افزود: تزریق واکسن ضد هاری طبق برنامه زمان بندی برای جراحت‌های عادی و تزریق سرم ضدهاری برای جراحت‌های عمیق و تزریق آن بر روی زخم و اطراف آن از اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از ابتلا به بیماری و درمان است که در مراکز تخصصی درمانی انجام می‌شود.

او با تاکید بر اینکه مرگ فرد مبتلا به بیماری هاری حتمی است، اظهار کرد: در صورتی که فردی مبتلا به بیماری هاری شود هیچ درمانی برای او وجود نداشته و جان خود را از دست می‌دهد. بنابراین تزریق واکسن و سرم موجب از بین رفتن ویروس و عدم ابتلای فرد به بیماری هاری خواهد شد و در مجموع، احتیاج به سرم ایمونوگلوبولین هاری و بستری و درخصوص جراحت‌های بیشتر ضروری است.

محسن‌آقایی از مردم خواست تا از نگهداری حیوانات خانگی پرهیز کنند و آموزش‌های لازم را فراگرفته و در صورت حیوان گزیدگی حتما به مراکز درمانی مراجعه و واکسن دریافت کنند. بدیهی است که هزینه پیشگیری از درمان کمتر است و باید آحاد مختلف جامعه به این موضوع توجه جدی کنند.

وی با تاکید بر اینکه هزینه درمان و پیشگیری از ابتلا به بیماری فردی که دچار گازگرفتگی حیوانات با جراحات عمیق شده حدود ۲۰ میلیون تومان است، گفت: به منظور پیشگیری از ابتلای فرد به بیماری هاری و کزاز اقدامات درمانی بلافاصله توسط آنکال شبانه روزی با تزریق واکسن و سرم انجام می‌شود. تزریق واکسن و سرم به صورت رایگان برای افراد صورت می‌گیرد، اما این هزینه از محل اعتبارات وزارت بهداشت تامین می‌شود که بسیار بالاست.