مشاور دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: شهرستانهای ساوه و زرندیه "زرساو" به عنوان پایتخت جدید کشور دارای ویژگی‌های خاص و قابل بررسی هستند.
به گزارش خبرنگار (رادیو ساوه) "سیداحمد نبوی" در جلسه هم‌اندیشی با جمعی از نخبگان شهرستان های ساوه و زرندیه، با بیان اینکه پایتختها به عنوان محلی برای کارکردهای نظامهای اجتماعی، از اهمیتی قابل توجه برخوردارند، اظهار کرد: موضوع تغییر پایتخت، انتقال و مکانیابی برای محل جدید، موضوعی مرسوم و با سابقهای تاریخی به شمار میآید.
وی ادامه داد: در این میان، ایران نیز به مانند بسیاری از کشورهای دیگر، طی دهههای گذشته از این قاعده مستثنی نبوده و در چندین مرحله اقدام به تغییر و انتقال پایتخت کرده است.
به گفته وی اما، موضوع تغییر یا انتقال پایتخت از نگاه سیستمی و در عصر پویا و نسبتا پیچیده حاضر، فارغ از تمامی هزینههای مستقیم و غیرمستقیم آن در حوزهها و زیر سیستمهای مختلف و مباحث بوم‌شناختی، موضوعی مورد بحث بوده است و از یک سو باید امکان‌سنجی و پیامدهای ناشی از آن بررسی شود و از سویی دیگر، در سطح بالاتر باید بهینه بودن این تصمیم نسبت به سایر گزینههای جایگزین با توجه به ساختار کلان ایران، ارزشهای حاکم بر آن و تغییرات محیطی و نوآوریهای پیش رو اثبات شود.
وی بیان کرد: در ادبیات جدید شهرها، پایتخت به عنوان کانون سیاسی کشور و مرکز جاذبه و نفوذ، فضایی جغرافیایی محسوب شده و تمامی عوامل سیاسی، فرهنگی، قومی، تاریخی، اقتصادی، اداری، فنی و ارتباطی را در برمیگیرد. بنابراین پیش از هر امری، پایتخت را میتوان مرکز کنترل سرزمینی و مکانی برای تصمیمگیریهای سیاسی و نمادین دولت به شمار آورد.
مدیرکل بازرسی، ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات سازمان حفاظت محیط زیست کشور در ادامه گفت: کشور ما نیز مانند بسیاری از کشورها از سالهای پایانی قرن بیستم و آغازین قرن 21 تحت تاثیر موضوع انتقال پایتخت بوده است.
وی افزود: هر چند تجربه انتقال پایتخت سابقهای بسیار طولانی در تاریخ تمدن بشر دارد؛ در ایران به دلیل مشکلات موجود در تهران بحث انتقال پایتخت پس از پایان جنگ تحمیلی، به طور جدی پیگیری شد. بطوریکه طرح انتقال پایتخت در سال 69-1368 به عنوان یک گزینه برای گریز از وضعیت ناهنجار تهران در هیئت دولت مطرح و به دنبال آن وزارت مسکن و شهرسازی ماموریت یافت تا بررسیهای اولیه این طرح را مورد مطالعه قرار دهد.
وی اضافه کرد: اما، مراجع مسئول در آن زمان ساماندهی تهران را عملیتر و مناسبتر تشخیص دادند و از اجرای آن منصرف شدند و با وجود تلاش بسیار و اجرای طرحهای عمرانی متعدد، هنوز هم بسیاری از مسایل تهران حل نشده باقی ماند. به همین دلیل از اواخر دهه هفتاد بحث انتقال پایتخت مجددا از سوی برخی مسئولان مطرح شده است.
نبوی تصریح کرد: از جمله مواردی که موافقان با انتقال پایتخت مطرح میکنند، تمرکززدایی و حل مسایل تهران- مسایل ناشی از حجم بالای ترافیک، نامناسب بودن شاخص‌هاي كيفيت زندگي، خطر زلزله، معضلات آلودگی (آب- هوا- خاک)-، ازدحام بیش از حد جمعيت شهر تهران، تمركز اقتصادي و تجاري، تمركز سياسي-اداري، معضلات محيط‌زيست شهري و...) و سایر خطرات احتمالی است.
وی خاطرنشان کرد: در سالهای اخیر با توجه به اینکه مشکلات تهران از خطر جدی زلزله و آلودگی‌های زیست‌محیطی تا انفجار جمعیت به اوج خود رسیده است، طی ماه‌های گذشته طرحی توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی با عنوان "طرح امکان‌سنجی انتقال مرکز سیاسی و اداری کشور و ساماندهی و تمرکززدایی از تهران" ارائه شد و در تاریخ ششم اردیبهشت‌ماه 94 در مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ شانزدهم اردیبهشت‌ماه به تایید شورای نگهبان رسید و به عنوان قانون به دولت ابلاغ شد.
وی با اشاره به جزئیات این قانون اظهار کرد: شورای ساماندهی مرکز سیاسی و اداری کشور و ساماندهی و تمرکززدایی از تهران با استفاده از ظرفیت‌ها و اعتبارات پژوهشی و تحقیقاتی وزارت راه و شهرسازی(دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران) و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور به منظور انجام برخی اقدامات تشکیل می‌شود.
به گفته وی بررسی و جمع‌بندی مطالعات انجام شده در خصوص تمرکززدایی و ساماندهی شهر تهران پیرو مطالعات مجموعه شهری تهران مصوب سال ۱۳۸۲ شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، انجام پژوهش‌های ضروری با هدف امکان‌سنجی و ارائه راهکارهای برون‌رفت از وضع موجود، تبیین و ارزیابی، پیش‌بینی و تعیین پیش‌نیازها، الزامات و تمهیدات اجرائی و راهبردهای پیشنهادی برای ساماندهی تهران بزرگ، امکان‌سنجی انتقال مرکز سیاسی و اداری و جانمایی مکان مناسب برای آن در افق‌های زمانی کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت از جمله این اقدامات است.
نبوی افزود: امروز که این قانون در اختیار دولت است به نظر می‌رسد مناطقی که در مرکز کشور قرار داشته و نزدیک پایتخت فعلی هستند، بهترین گزینههای ممکن برای بررسی خواهند بود. برای انتخاب پایتخت جدید باید مواردی در نظر گرفته شود. از جمله می توان به ظرفیت برد منطقه، راههای دسترسی، شرایط آب و هوایی، همجواری با مراکز حمل و نقل و ... اشاره کرد.
وی اشاره کرد: در همین راستا گزینه‌هایی مانند قزوین، قم، ساوه و سمنان به دلایل توضیح داده شده و نزدیکی به پایتخت فعلی به ذهن متخصصان متبادر می‌شود که امکان‌سنجی در این گزینه‌ها را بررسی کنند اما، در این میان با توجه به زیر کشت بودن دشت قزوین و وجود ده‌ها هزار حلقه چاه غیر مجاز در منطقه و احتمال فرونشست دشت و همچنین به دلیل شرایط اقلیمی و آب و هوایی قم، به نظر می‌رسد بایستی این دو گزینه را از گردونه رقابت حذف کرد و تنها دشت ساوه و منطقه گرمسار باقی خوهد ماند.
مشاور دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه ساوه و زرندیه و به عبارتی "زرساو" مکان مناسبی برای پایتخت جدید خواهد بود، افزود: دو حرف "زر" از زرندیه و سه حرف "ساو" از ساوه تشکیل کلمه زرساو را می‌دهد که در لغت نامه دهخدا به معنای طلای ناب است.
وی در ادامه با اشاره به ظرفیت‌های این مناطق، گفت: شهرستانهای ساوه و زرندیه به دلایل متعددی دارای اهمیت بوده و به عنوان پایتخت جدید کشور دارای ویژگی‌های خاص و قابل بررسی هستند.
به گفته نبوی نزدیکی به پایتخت فعلی کشور، همجواری با فرودگاه امام خمینی(ره)، نزدیکی به فرودگاه‌های لجستیکی پیام و مسافربری مهرآباد، استقرار در کریدور ورودی کلانشهر تهران و هم مرز بودن دو شهرستان زرندیه و ساوه با پنج استان مرکزی کشور، وجود گمرک در منطقه، وجود آزادراه‌ها و اتوبان‌های منشعب از مرکز کشور به سراسر مناطق جنوب و غرب ایران، وجود خط ریلی اصلی از مرکز کشور به مناطق جنوبی و غربی ایران برخی از ویژگی‌ها و پتانسیل‌های منطقه‌ای است که میتوان آنرا زرساو نامید.
وی غنی بودن منطقه خرقان از لحاظ آب‌های زیر زمینی نسبت به دیگر نقاط کشور، برتری نسبی از لحاظ پارامتر‌های زیست محیطی مناسب، وسعت خوب سرزمینی که از طرف شمال به ارتفاعات دامنه‌های البرز مرکزی، از طرف غرب ارتفاعات خرقان و از طرف جنوب و شرق به دشت وسیع ساوه و زرندیه، قرارگیری در مرکز کشور و از لحاظ امنیتی دور بودن از دسترسی دشمن، شرایط ویژه از نظر ظرفیت آب، هوا و خاک، وجود منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان و ایرانیان از نقاط قوت منطقه و به لحاظ تاریخی دارای تاریخ پنج هزار ساله- از جمله شهرها و مناطق باستانی بازمانده از دوره ساسانیان است که در دوران گذشته جزء راههای کاروانی میان ری باستان، همدان، اصفهان، قزوین، زنجان، قم و کاشان بوده و از پیشینه و دیرینگی بسیار برخوردار است- از دیگر ویژگی‌های بارز این منطقه است.
وی تصریح کرد: همه این ظرفیت‌ها در کنار هم زرساو را به نمونه بارز مکانی مناسب برای انتقال پایتخت کشور تبدیل می‌کند، انتخابی که آیندگان ایران زمین به واسطه آن از درایت و هوش اعضای شورا و متخصصان بررسی کننده تقدیر خواهند کرد.
نبوی در پایان ابراز امیدواری کرد که صاحب‌نظران و مسئولین و اعضای شورای مربوطه ضمن لحاظ کردن این موارد، انتخابی بجا و مطمئن را برای کشور رقم بزنند.
به گزارش رادیو ساوه، در این نشست شرکت کنندگان به بیان مواضع و دیدگاه‌های خود پیرامون برنامه‌های توسعه‌ای ساوه و زرندیه پرداختند.
