کبود شدن، یک اتفاق معمول و طبیعی در زمان آسیب دیدن و ضربه خوردن بافتی است اما چه زمانی یک کبودی میتواند خطرناک باشد و کی باید کبودیها را به عنوان زنگ خطر در نظر گرفت؟
در این روند وقتی به نقطهای ضربه میخورد رگهای خونی کوچک نزدیک به ناحیه آسیبدیده پاره میشوند و محتویات خود را خالی میکنند. اینگونه است که رنگ ناحیه حالت تیره بین آبی تیره تا سیاه پیدا میکند و بعد در روند بهبود به حالت سبز متمایل به زرد تغییر رنگ میدهد.
زیاد با میز و صندلی برخورد میکنید؟
اگر از گروه آدمهای حواسپرت باشید یا مشغله زیادی داشته باشید قاعدتا با لکههای کبودی روی دستها، رانها و پاهایتان که ناشی از برخورد با صندلیها، میزها و حتی گاهی در و پنجرههاست، آشنا هستید. کبودی یک روند طبیعی در عملکرد بدن- طی پاسخ به هرگونه آسیب و ضربه وارده - است.
بعضی کبودیها تا چند ماه بهبود نمییابد
جدا از تغییر رنگ، لکههای کبود غالبا با درد و تورم موضعی همراه هستند. کبودیها میتوانند کاملا سطحی باشند و فقط لایههای خیلی سطحی پوست را درگیر کنند یا اینکه به لایههای زیر پوست هم برسند یا حتی لایه عضلانی زیر پوست را هم درگیر کنند و البته گاه شدت ضربه و آسیب آنقدر زیاد است که استخوانها هم صدمه میبینند. اینگونه آسیبهای شدید عمقی گاه تا ماهها زمان لازم دارند تا بهبود پیدا کنند. تمام موارد فوق را میتوان یک روند طبیعی بهبود در بدن دانست اما گاهی هم کبودیها میتوانند چیزی فراتر از این باشند.
3 نقطه مهم
ضربدیدگی و کبودی میتواند ناشی از هرچیزی باشد؛ آسیبهای ورزشی، افتادن، خوردن به میز و صندلی و تصادفات رانندگی و... اما گاهی این اتفاقات بدون علت مشخص یا پس از یک حادثه خیلی جزئی رخ میدهند. این میتواند نشانگر یک حالت پزشکی باشد که باید به آن توجه کرد. ضربدیدگی و کبودیهای متعدد میتواند نشانگر اختلالات خونی و نقص در بند آمدن خون باشد.
در روند توقف خونریزی 3 عامل مهم در رگها نقش دارند: اول پلاکتها که جزو سلولهای خونی هستند و در شکلگیری لختههای خون نقش دارند، دوم فاکتورهای انعقاد خون که پروتئینهایی در جریان خون هستند و روند شکلگیری لختهها را هدایت میکنند و سوم خود عروق که با تنگ شدنشان مانع از تجمع خون و مایعات در موضع آسیبدیده میشوند. اگر در هرکدام از این سه عامل مشکلی وجود داشته باشد پروسه کبودی میتواند به طور مکرر و حتی پس از یک برخورد بسیار جزئی هم اتفاق بیفتد.
در چه مواقعی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر به طور پیاپی دچار کبودیهای بیدلیل میشوید یا مناطق کبودی بدن شما بزرگ و دردناک است و بدون علت مشخص ایجاد شدهاند یا اینکه کبودی در بدن شما همراه با علائم بیماری در کل بدن به خصوص با تب و از دست دادن تمرکز ذهنی و حالت گیجی ذهنی است یا اینکه به طور مکرر دچار خونریزی از لثهها و بینی میشوید، در تمام این موارد بهتر است حتما به یک پزشک متخصص مراجعه کنید و در صورت لزوم آزمایشات لازم را زیرنظر او انجام دهید. خبر خوب اینکه کبود شدن حتی اگر به راحتی اتفاق بیفتد در صورتی که مشکل زمینهای دیگری نداشته باشید حالتی نیست که بخواهد شما را نگران کند.
وارفارین و آسپیرین مصرف میکنید
شایعترین مشکل در این میان اختلالات پلاکی است. بسیاری از داروها و برخی از عفونتها میتوانند این حالت را رقم بزنند. استفاده از داروهایی مثل وارفارین و آسپیرین هم میتوانند باعث این حالت شود. بیماریهای کبد مانع از تولید پروتئینهای لختهکننده خون میشود و البته بیماری هموفیلی هم میتواند این حالت را رقم بزند. در بیماری هموفیلی کمبود یک فاکتور مشخص (فاکتور 8) در مسیر انعقاد خون باعث بروز مشکل میشود.
اگر دیدید بیشتر از دوستتان دچار ضربدیدگی میشوید و بدنتان پر شده از کبودی، خیلی نگران نشوید، خب شاید بیشتر از دوستتان به این طرف و آن طرف برخورد میکنید. در ضمن حواستان باشد که هرقدر سنتان بالاتر میرود احتمال بروز کبودی و ضربدیدگی با ضربهها و برخوردهای خفیفتر بیشتر و بیشتر میشود. هرقدر که سن بالاتر برود عروق خونی شکنندهتر میشود و لایههای پوست هم نازکتر میشوند و تمام اینها باعث میشود که احتمال بروز کبودی در سن بالا بیشتر باشد. در ضمن بسیاری از داروها و مکملهایی که افراد مسن مصرف میکنند هم احتمال بروز کبودیها را بالا میبرند (داروهای رقیقکننده جریان خون، کورتونها و حتی روغن ماهی از جمله موارد پرمصرف در میان افراد میانسال و سالخورده هستند).