بین تغذیه و رژیم غذایی با سرطان ارتباطی پیچیده وجود دارد. به نظر می‌رسد حدود یك‌سوم سرطان‌هایی كه در نهایت منجر به مرگ می‌شوند با آنچه كه می‌خوریم در ارتباط هستند. بدون شك استعداد ابتلا به سرطان در افراد مختلف به دلیل تفاوت‌های زمینه‌ای و ذاتی با یكدیگر متفاوت است و علاوه بر ویژگی‌های وراثتی، عوامل بیرونی نیز در ایجاد سرطان‌ها تاثیر بسزایی دارند.
اگر نمی‌توانیم در عوامل محیطی خود تغییری ایجاد كرده و یا اگر نمی‌توانیم بر محیط زیست و عوامل تهدیدكننده موجود در آن غلبه كنیم، اما می‌توانیم با اصلاح و متعادل ساختن الگوهای غذایی خود در طول زندگی احتمال ابتلا به سرطان را در خود به میزان قابل ملاحظه‌ای كاهش دهیم.
براساس بررسی‌های انجام شده تعدادی از عوامل تغذیه‌ای در ایجاد سرطان‌ها نقش دارند که در گفت‌وگو با مینا اسدی کارشناس تغذیه معاونت بهداشتی دانشکده علوم پزشکی ساوه بدان اشاره شد.
به اعتقاد این کارشناس تغذیه دریافت زیاد چربی به خصوص چربی اشباع شده، مصرف زياد فرآورده‌های گوشتی نظیر سوسيس و كالباس بدليل داشتن مواد نگهدارنده (نيترات) خطر ابتلا به سرطان‌هاي روده و معده را افزايش مي‌دهند.
وی با بیان اینکه مصرف زیاد گوشت قرمز از علائم بروز سرطان است، افزود: مصرف زياد گوشت قرمز خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزايش مي‌دهد.
وی ادامه داد: نوشید‌نی‌های خیلی داغ می‌تواند در ایجاد سرطان مری نقش داشته باشد. مصرف زياد قندهاي ساده (مثل قندوشكر) در ايجاد سرطان لوزالمعده، سينه و روده بزرگ نقش بسزايي دارد.
این کارشناس تغذیه دانشکده علوم‌پزشکی ساوه با بیان اینکه اضافه وزن در مردانی اکثر آنها را در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار می‌دهد، افزود: مصرف نان و مغزدانه‌هاي كپك زده باعث ايجاد سرطان كبد مي‌شوند، حرارت زياد و استفاده مكرر از يك روغن براي سرخ كردن نیز در ايجاد سرطان موثر است.
اسدی در خصوص عوامل موثر در پيشگيري از سرطان اظهار کرد: مصرف منظم برخی مواد غذایی می‌تواند در پیشگیری از سرطان مؤثر که در این راستا مصرف متعادل غلات كامل و حبوبات به همراه سبزيجات و ميوه‌هاي تازه نقش تعیین‌کننده‌ای دارند و ابتلا به سرطان را كاهش مي‌دهد.
وی به مصرف مداوم سبز يجات مانند: سبزی‌های خانواده كلم که اغلب كاهش دهنده احتمال ابتلا به انواع سرطان‌ها هستند، اشاره کرد و افزود: مصرف غذاهای حاوی ویتامین A، بتاكاروتن و ویتامین ث (نظیر میوه‌جات و سبزیجات تازه) بدليل داشتن تركيبات آنتي‌اكسيدان احتمال ابتلا به سرطان‌ها را كاهش می‌دهند.
این مقام مسئول در دانشکده علوم‌پزشکی ساوه با توصیه به اینکه در رژیم غذایی روزانه خود تا حد امكان از گوشت‌های كم‌چرب استفاده كرده و میوه‌ها و سبزی‌ها را جایگزین تنقلات سرخ‌شده و پرچرب کنید، تاکید کرد: به جای مواد لبنی پرچرب (شیر كامل، خامه، سرشیر و غیره) از محصولات لبنی كم‌چربی استفاده كنید.
وی به مصرف مواد غذايي حاوي امگا 3 همچون انواع ماهي و مغزدانه‌ها که ابتلا به سرطان پستان را كاهش مي‌دهد، تاکید کر و گفت: مصرف سويا مي‌تواند از ابتلا به سرطان پستان پيشگيري کند.
اسدی با بیان توصیه‌های تغذیه‌ای برای پیشگیری از سرطان گفت: در مجموع باید رژیم‌متنوعی مصرف شود. مواد مغذی مورد نیاز بدن نباید تنها از یك یا دو منبع تامین شود. در رژیم روزانه باید از تمام گروه‌های غذایی شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات، گوشت، محصولات لبنی و… استفاده شود.
وی تاکید کرد: لازم است که فرد همواره وزن خود را در حد متعادل نگه‌دارد چراکه چاقی عامل اصلی بوجود آورنده بسیاری از بیماری‌ها از قبیل بیماری‌های قلبی، عروقی، فشارخون، دیابت و زمینه‌ساز بعضی از سرطان‌ها است. به همین دلیل ضرورت دارد که مصرف چربی زیاد، غذاهای حاوی چربی اشباع شده و كلسترول را محدود شود، رژیمی‌كه چربی آن بالاست می‌تواند خطر ابتلا به سرطان‌های پستان، پروستات، كولون و ركتوم را افزایش دهد.
وی با تاکید بر اینکه میزان غذاهای نشاسته‌ای و فیبری را در رژیم خود افزایش دهید، اظهار کرد: به آسانی می‌توان مقدار نشاسته و فیبر رژیم را با خوردن میوه‌ها، سبزی‌ها، سیب‌زمینی، دانه‌ها، نان‌ها و غلات كامل افزایش داد. یك رژیم پرفیبر احتمال ابتلا به سرطان كولون و ركتوم را كاهش می‌دهد.
اسدی تصریح کرد: شیرینی‌جات یکی از عوامل بروز سرطان‌هاست به همین دلیل لازم است که الگوهای غذایی حاوی شیرینی و غذاهای شیرین، اغلب پرچرب، با كالری زیاد و تهی از مواد مغذی و معدنی کنترل شود چراکه این رژیم غذایی زمینه‌ساز بروز بعضی از سرطان‌ها است و به جای مواد غذایی مانند نان‌های سفید، كه از آردهای تصفیه شده و غلات فرآینده شده تهیه شده‌اند از محصولاتی با آرد كامل و غلات كامل استفاده كنید.
وی با بیان اینکه نمك رژیم غذایی باید تا حد ممكن كاهش یابد، افزود: مصرف نوشابه‌های الكلی باشد قطع شود. مصرف الكل می‌تواند منجر به سرطان دهان، حلق، مری و كبد شود. میزان ابتلا به سرطان در الكلی‌هایی كه سیگار می‌كشند چندین برابر است.
به گفته وی لزومی ندارد كه برای حفاظت خود در مقابل حمله سرطان، غذاهایی مورد علاقه کنار گذاشته شود بلکه باید در انتخاب نوع غذاها كه احتمال ابتلا به سرطان را كاهش می‌دهند توجه داشت.
وی با تاکید براینکه لازم است که عادات غذایی یک شبه تغییر کند، اظهار کرد: می‌توان میوه‌ها و سبزی‌ها به تدریج و در طول یك دوره چند هفته‌ای به رژیم اضافه کرد. باید توجه داشت در هر خرید یکی از مواد غذایی پرچرب با مواذ غذایی کم چرب جایگزین شود و به جای مواد غذایی كه از آردهای تصفیه شده و غلات فرآینده شده تهیه شده‌اند مانند نان‌های سفید، از محصولاتی با آرد كامل و غلات كامل استفاده شود.
به گفته این کارشناس تغذیه از روش‌هایی برای پخت غذا استفاده شود كه نیازی به افزودن روغن ندارد مانند تنوری كردن، بخارپز كردن و آب‌پزكردن. در روش‌هایی مانند كباب‌كردن و بریان‌كردن از تماس غذا با دود جلوگیری شود چراکه تماس غذا با دود می‌تواند منجر به تولید مواد سرطان‌زا در غذا شود.
اسدی تصریح کرد: سعی كنید غذا را قبل از كباب یا بریان كردن در فویل بپیچید و آن را از منبع حرارتی دور نگهدارید تا مدت زمان پخت طولانی‌تر شود. همچنین می‌توان با توجه به برچسب غذاها و میزان چربی، كالری و فیبر در آنها، برای هر روز یك برنامه غذایی تنظیم شود.
