با دعوت مدير مسئول شهركتاب ساوه نويسنده عرصه ادبيات داستاني "رضا جولايي" به همراه كارشناس نقد كتاب "مجتبي گلستاني" در كافه كتاب شهركتاب ساوه حضور يافته و به نقد و بررسي رمان "سوءقصد به ذات همايوني" نشستند.
در اين جلسه كه با استقبال علاقمندان به ادبيات داستاني مواجه شده بود؛ مجتبي گلستاني یکی از منتقدان برجسته کشوری گفت: بي‌شك "سوءقصد به ذات همايوني " جزو 10 رمان برتر تاريخ ادبيات ايران قرار دارد چرا كه عليرغم انتشار اين اثر در نيمه دهه هفتاد توانسته دو دهه با سربلندي دوام آورده و هم‌اكنون مورد توجه بسياري از منتقدين و خوانندگان كتاب قرار بگيرد.
وی افزود: اين مهم اولا نشانه كار ماندگار و بزرگ رضا جولايي است و دوم اينكه ما شاهد رشد و بالندگي نقد كتاب در دو دهه اخير هستيم .
وی در ادامه گفت: خوب مي‌دانيد كه كارهاي بزرگ ادبي و هنري با گذشت زمان، تازه متولد و ديده مي‌شود و سوءقصد جزو همين آثار ماندگار است.
گلستاني با اشاره به فواید روايت تاريخي و ادبي گفت: درباره روايت‌هاي تاريخي در عرصه ادبيات داستاني سه ديدگاه وجود دارد كه كاملا با يكديگر متفاوت و قابل تشخيص است.
وی ادامه داد: نخست رمان‌هاي تاريخي مانند بينوايان، جنگ و صلح و داستان دو شهر هستند كه نويسنده ضمن وفاداري به متون تاريخي و پايبندي به روايت‌هاي قطعي و صريح تاريخ، به بيان داستان خويش مي‌پردازد.
وی گفت: دوم رمان‌هايي هستند كه متعلق به قرن بيستم بوده و بيشتر جهت بيان وقايع تاريخي نوشته شده‌اند و هدف آنها توضيح دقيق‌تر تاريخ با جزئيات آن براي مخاطبين است . رابطه متقابلي بين تاريخ و ادبيات در اين آثار وجود دارد و تاريخ در این رمان‌ها در پس‌زمينه قرار دارد؛ مانند "زنگ‌ها براي كه به صدا درمي‌آيند" و يا" قطار به موقع رسيد"هانريش بل.
این منتقد کتاب افزود: نوع سومي از روايت تاريخي وجود دارد كه با هر دو نوع گفته شده تفاوت دارد. تفاوت آنها اين است كه مرز بين تاريخ و داستان برداشته مي‌شود و نويسنده روايتي از تاريخ را بيان مي‌كند آنچنانكه گويا اين روايت همان روايت قطعي تاريخي است.
وی در ادامه اظهار کرد: هرچه از تاريخ وجود دارد نوعي روايت تاريخي است كه با نفس واقعه تاريخي بهرحال متفاوت است و هركس تاريخ را با روايت خود ثبت و ضبط كرده است. حال كه چگونه روايت قطعي از تاريخ وجود ندارد نويسنده نيز مي‌تواند بگويد آنچه كه من مي‌گويم خود عين تاريخ و روايت تاريخي است .
وی افزود: ديگر اينكه بهرحال هر نوع روايت از تاريخ نوعي برساخته و ساختگي است كه با عين تاريخ متفاوت است و اينجاست كه ادبيات نيز به نوعی خود تاريخ مي‌شود و نوعي ديگر از روايت شكل مي‌گيرد. اين نوع روايت ادبي را مي‌توان "فراداستان تاريخ‌گرا"ناميد.
وی اضافه کرد: ما در اين نوع آثار با متني مواجه هستيم كه در آن تقابل بين روايت واقعي و روايت خيالي باعث بوجود آمدن نوعي آگاهي در داستان شده است كه ما آنرا "آگاهي فراداستان"مي‌ناميم كه عملا تفسير آن در خودش وجود دارد . در اين نوع روايت ديگر تاريخ در پس‌زمينه نيست بلكه خود روايت است مانند "وقتي نيچه گريست" که مواجهه فرويد و نيچه است.
وی ادامه داد: "سوءقصد به ذات همايوني " يك فرا داستان تاريخ‌گرا است. در شروع داستان راوي داناي كل است و صحنه وقوع ترور را با تمام جزئيات و در زواياي گوناگون براي خواننده كاملا تشريح مي‌كند و در اينجا نويسنده با روايت قطعي و غير قابل تغيير تاريخی ما را آماده مي‌كند تا در فصول بعدي بتوانيم همه اتفاقات و شخصيت‌ها را يك به يك دنبال كرده و روايت استادانه فرا داستان او را پي بگيريم.
وی گفت: حضور شخصيت‌هاي مهم و برجسته تاريخي در کنار قهرمانان و شخصيت‌هاي داستان توانسته حضور آنها را در قصه باورپذير كند و آنان را در تار و پود داستان قرار دهد تا جزئي از روايت نويسنده از تاريخ شوند.
وی در ادامه اظهار کرد: اين رمان در زمان انتشار كه اواسط دهه هفتاد بوده بسيار از زمان خود جلوتر و پيشروتر بوده و نقدهاي كنوني بر اين اثر نيز خود گواه و شاهدي است بر اين مدعا. اين رمان توانسته در تاريخ ادبيات داستاني سربلند بيرون بيايد.
وی بیان کرد: علیرغم تمام كج‌فهمي‌ها چه در زمان انتشار و چه اكنون؛ اين رمان توانسته ادبيات ما را بارورتر كند و به عنوان يك الگوي داستاني مورد توجه ديگر نويسندگان قرار گيرد.
به گزارش ایسنا، در ادامه این نشست ادبی رضا جولايي با ذكر اينكه چراغ ادبيات با همين جلسات هنوز روشن مانده و ادامه آن باعث رونق ادبيات داستاني است گفت: ادبيات بايد ديده و خوانده شود؛ چراکه در برهوت، هيچ اثر هنري و ادبي خلق نخواهد شد .
او گفت: خلق سوءقصد با وجود اینکه ساختار اوليه آنچنان به جلو رفت و شكل گرفت كه شايد بتوانیم" ناخودآگاه " را باعث شكل‌گيري و ادامه اين داستان بدانیم چرا كه بسياري از وقايع و حكايت‌ها و برخوردها در طول داستان خود به خود بوجود آمد و هنوز نمي‌دانم آيا اين همان الهام و يا ناخودآگاه است؟
جولایی در ادامه بيان كرد:بسياري از كتاب‌هاي تاريخ معاصر را خوانده‌ام و اتفاقات و تاريخ آنرا در ذهن خود ثبت كرده‌ام و آنگاه شخصيت‌ها را وارد اين عرصه تاريخي كرده‌ام . نوشتن آن دو سال طول كشيد و چيزي در همين حدود نيز مقدمات چاپ انتشار آن زمان برد .
