به گزارش ایرنا، در کنار ظرفیت‌های بخش کشاورزی و تولید محصولاتی مانند انار و طالبی که ساوه در آنها زبانزد است، اقتصاد این شهرستان متأثر از حوزه صنعتی است و اکنون با چهار شهر و ناحیه صنعتی و فعالیت حدود ۵۵۰ کارخانه تولیدی در این شهرستان در بزرگترین شهر صنعتی ایران (کاوه) در جغرافیای کشور می‌درخشد.

بخش بزرگی از جمعیت کنونی شهر ساوه را مهاجرانی از سایر استان و شهرهای کشور تشکیل می‌دهند که به خاطر فعالیت در کارخانه‌ها به این دیار آمده اند؛ علاوه بر این حدود پنج هزار نفر از اتباع کشور افغانستان هم در این شهرستان و در اردوگاه شهید ناصری سکونت دارند.

یکی از مباحثی که همواره در محافل اجتماعی و اقتصادی ساوه وجود دارد، موضوع افزایش قیمت کالاها و اقلام مصرفی در بازارهای این شهر نسبت به سایر مناطق اطراف است که در موارد زیادی سبب می‌شود شهروندان ساوجی برای تأمین نیاز و انجام خریدهای خود به شهرهایی چون قم یا تهران عزیمت کنند.

افزایش بهای برخی کالاها را شاید بتوان در بخش محصولات تره باری و میوه، پوشاک، خوار و بار، کفش و لوازم خانگی احساس کرد اما تحلیل اینکه چرا در شهری که نه در لب مرز قرار دارد و در عین حال قطب صنعت و تولید ایران محسوب می‌شود، شاهد نبود توازن در بازارهای مصرفی آن هستیم.

در بررسی‌های میدانی خبرنگار ایرنا که بازتابی از نظر پاسخ دهندگان بود، مواردی مانند ضعف نظارت، درج نشدن نرخنامه ها در واحدهای صنفی، وجود پرشمار فروشگاه‌های زنجیره‌ای و گرانفروشی در شهر به عنوان مشکلات حوزه بازار مصرف در ساوه عنوان شد.‌

برخی از کسبه شهر معتقد هستند که قیمت تمام شده محصولی که به دستشان می‌رسد بالا است و آنها ناگزیرند با حاشیه سودی که بر قیمت خریدشان لحاظ می‌کنند محصول را به مشتریان عرضه کنند که در مواردی ممکن است با شهرهای دیگر قیاس شود و چنین احساس شود که گرانفروشی می‌شود.

«مهدی احمدی پور» از جمله این افراد است که وجود شعب متعدد فروشگاه‌های زنجیره‌ای در ساوه را عاملی در ایجاد دوگانگی قیمت‌ها و تأثیر نامطلوب بر فروش واحدهای صنفی و قدیمی شهر عنوان کرد.

وی که در زمینه فروش محصولات خواروبار فعالیت دارد، افزود: بسیاری از این فروشگاه‌ها اجناس را از مبدا تولید یا توزیع با قیمتی پایین خریداری می‌کنند و در حالی که ادعای تخفیف به مشتریان دارند اما در هر حال سود خوبی عایدشان می‌شود که سبب شده سایر واحدهای صنفی ساوه دچار مشکلاتی شوند.

وی در عین حال قیمت کالاهای عرضه شده در ساوه با سایر شهرها مانند قم و تهران را معنادار ندانست و معتقد است که دلیل عزیمت مردم به این شهرها برای خرید، نوعی عادت و تبلیغات نادرست نسبت به بازار و کسبه این شهر است.

«سجاد غلامی» گفت: در ۲ فروشگاه مجاور هم قیمت برخی اقلام که یک مارک هستند با هم متفاوت است مثلاً چندی پیش می‌خواستم گردو خریداری کنم در جایی هر کیلوگرم ۱۲۰ هزار تومان بود و در غرفه‌های دیگر با قیمت‌های از ۶۵ تا ۹۰ هزار تومان هم مواجه شدم در حالی که به نظر می‌رسید کیفیت گردوهای عرضه شده با هم چندان متفاوت نیستند.

«خانم قوامی» هم خواستار اعمال نظارت بیشتر و قاطع‌تر بر برخی از واحدهای صنفی و فروشگاه‌های سطح شهر شد و گفت: اگر قاطعانه چند مورد از واحدهای گرانفروش و متخلف را پلمپ و بنری با عنوان «تعطیل به دلیل تخلف یا گرانفروشی» نصب شود، حساب کار دست همه می‌آید.

وی افزود: اوایل ماه مبارک رمضان در محله ما (حاج بلوک) مغاره‌ای برای فروش حلیم و آش باز شد که مقداری از حلیم پخت شده را خریدم آن هم با کیلویی ۲۰۰ هزار ریال، اما هیچ کیفیت و مزه‌ای نداشت و سپس فهمیدم که تعرفه رسمی برای هر کیلوگرم حلیم، ۱۵۵ هزار ریال بوده است.

این شهروند ساوجی خواستار اعمال نظارت بیشتر و تأمین نیروی انسانی برای پاسخگویی به تماس و شکایات شهروندان در سامانه ۱۲۴ شد و افزود: وقتی با این شماره تماس می‌گیریم اعلام می‌شود که پیغام بگذارید اما اینکه چه کسی به این پیغام‌ها رسیدگی می‌کند، معلوم نیست.

امروز (چهارشنبه هشتم خرداد) بر آن شدیم که قیمت برخی محصولات بازار میوه و تره بار تهران را بررسی و با نرخ‌های عرضه شده در شهر ساوه مقایسه کنیم.

در سامانه بازار و میادین شهرداری تهران هر کیلوگرم هندوانه آن هم به صورت دستچین ۲۴ هزار و ۵۰۰ ریال است در حالی که حتی وانت بارهای هندوانه فروش در شهر ساوه که اجاره مغازه نمی‌دهند و در میادین و کمربندی‌های شهر اتراق می‌کنند، ۳۰ هزار ریال و در برخی غرفه‌ها نیز بالاتر از این رقم است.

قیمت انواع ملون در تهران ۵۹ هزار ریال است در حالی که در ساوه ۷۰ یا ۸۰ هزار ریال به فروش می‌رسد و قیمت هویج درجه یک ۳۸ هزار ریال و درجه ۲ هم ۳۲ هزار ریال است.

*** بازار ساوه بی نصیب از نگاه ویژه صنایع تولیدی شهرستان

مسئول بازرسی اتاق اصناف شهرستان ساوه گفت: در هفته و ماه‌های اخیر برخی شایعات مبنی بر کمبود برخی کالاها مانند گندم یا آرد در بازار ساوه منتشر شد که به هیچ عنوان صحت ندارد و کالاهای اساسی به اندازه نیاز در شهرستان موجود است.

«مرتضی سعیدی» افزود: ساوه با اینکه از قطب‌های صنعتی کشور محسوب می‌شود و کارخانه‌های زیادی در زمینه تولید بسیاری از کالاها در آن فعالیت می‌کنند اما لازم است با همت مسئولان ترتیبی اتخاذ شود که واحدهای تولیدی نگاه ویژه ای به بازار مصرف این شهر با عرضه محصولات شأن داشته باشند.

وی اظهار داشت: اکنون شهرک‌های صعنتی برای شهرستان ساوه بازخوردهایی مانند آلایندگی زیست محیطی و ترافیک دارند اما بازار و مصرف کنندگان ساوجی نصیبی از تولیدات این کارخانه‌ها ندارند از این رو پیشنهاد می‌کنم که بخشی از تولیدات این واحدها با تخفیفی مثلاً در حدود پنج درصد به واحدهای صنفی شهر ساوه تزریق شود تا مشتریان این شهرستان با قیمت متعادل‌تری اقلام مورد نیاز خود را خریداری کنند.

وی گفت: این اقدام امکانپذیر است و نیاز به اراده مسئولان و متولیان شهرستان و استان با همکاری صاحبان صنایع دارد زیرا ساوه در این خصوص حق آب و گل دارد و مردم باید منفعت وجود این همه واحد صنعتی را در سفره‌های خود احساس کنند.

سعیدی گفت: اکنون کارخانه‌های فعال در شهرستان ساوه نمایندگی‌های فروش و توزیع خود را در تهران مستقر کرده اند و توزیع کنندگان ساوجی به جای اینکه در ۱۰ کیلومتری شهر اقلام را تهیه و در بازار مصرف توزیع کنند، ناگزیرند با پیمودن دست کم ۲۰۰ کیلومتر (رفت و برگشت) به تهران مراجعه کنند که کرایه حمل بار مضاعفی را باید بپردازند در حالی که با تعامل می‌توان محصولات مورد نیاز شهر ساوه را از کارخانه و با قیمت متعادلی بدون اینکه هزینه‌های بالای حمل و نقل پرداخت شود، به بازار تزریق کرد.

وی گفت: ساوه قابلیت آن را دارد که به نوعی مرکز و هاب توزیع کالاهای تولیدی صنایع این شهرستان برای استان‌های مرکزی و حتی نوار غربی کشور باشد و درخواست ما این است که کارخانه‌های تولیدی در زمینه‌های مواد غذایی، بهداشتی، لوازم خانگی نسبت به ایجاد نمایندگی توزیع و فروش در شهر ساوه اقدام کنند تا علاوه بر اینکه شمار زیادی از جوانان بیکار و ناوگان حمل و نقل بار در این مراکز مشغول به کار می‌شوند، اقلام هم با قیمت متعادل‌تری به دست مصرف کنندگان استان‌های یاد شده برسد.

مسئول بازرسی اتاق اصناف ساوه همچنین هجوم شهروندان و خریدهای هیجانی را عامل دیگری در ایجاد شائبه گرانی اقلام در ساوه عنوان کرد و افزود: به مردم اطمینان می‌دهیم که موجودی کالاها در ساوه به اندازه نیاز وجود دارد و لزومی به خریدهای پرحجم و دپوی برخی اقلام در منازل نیست.

وی بسیاری از اصناف ساوه را افرادی ریشه دار، قدیمی و دارای حسن رفتار و انصاف ذکر کرد و گفت: خریدهای بی رویه و فراتر از نیاز خانوارها به موج روانی گرانفروشی در شهر دامن می‌زند و شهروندان اگر به اندازه نیازشان خرید کنند دیگر شائبه‌هایی مانند نایاب شدن برخی اقلام مانند ماکارونی را شاهد نخواهیم بود.

وی در پاسخ به این مساله که برخی معتقد هستند که نظارت بر بازار ساوه ضعیف است، گفت: اکنون اتاق اصناف و تعزیرات حکومتی ساوه در مجموع چهار نفر بازرس دارند در حالی که حدود بیش از ۱۸ هزار واحد صنفی در شهر فعالیت می‌کنند.

سعیدی اظهار داشت: با این حال اگر همکاری مردم با این مجموعه‌ها وجود داشته باشد چالشی در زمینه نظارت نخواهیم داشت ولی شهروندان نیز لازم است تحت تأثیر برخی شایعات و اخبار کذب در خصوص کمبود کالا قرار نگیرند.

وی یادآوری کرد: سامانه تلفنی ۴۲۲۱۹۶۱۲ و همچنین شماره تماس ۱۲۴ آماده دریافت شکایات، پیشنهادات و انتقادات شهروندان است.

*** نظارت بر بازار ساوه ضعیف است

نماینده مردم ساوه در خانه ملت بر این باور است که فرایند نظارت بر بازار ساوه ضعیف است.

«محمد رضا منصوری» گفت: اکنون حدود ۱۰۰ هزار کالای مورد نیاز مردم در بازارهای مصرف وجود دارد و آنچه که در شهرک‌های صنعتی ساوه تولید می‌شود شاید درصدی از این همه کالا باشد که تزریق با تخفیف آن در کلیت بازار ساوه چندان اثرگذار نیست و شاید تنها تفاوت آن در کاهش کرایه حمل و نقل کالا باشد.

وی گفت: با ایجاد نمایندگی کارخانه‌ها در ساوه مشکلی حل نمی‌شود زیرا همه کالاهای مصرفی در بازار این شهر را واحدهای صنعتی تولید نمی‌کنند به عنوان مثال آیا میوه و تره بار هم در حوزه صنایع تولید می‌شوند؟ بنابراین مساله اصلی در مدیریت بازار است که باید اصناف و تعزیرات با درایت و قاطعیت آن را انجام دهند.

به گفته نماینده مردم ساوه و زرندیه در خانه ملت، اگر هر دستگاهی در حوزه مسئولیت خود به درستی ایفای نقش کند بسیاری از مشکلات حل می‌شود و مغازه داران و کسبه هم باید با رعایت انصاف با مشتریان تعامل کنند زیرا گرانفروشی سبب از دست دادن مشتریان و حضور رقبا خواهد بود.

وی با تاکید بر لزوم اعمال نظارت قوی بر بازار عرضه و مصرف اقلام مورد نیاز مردم در شهرستان ساوه، گفت: اکنون حدود ۲۰ هزار واحد صنفی در شهرستان فعالیت می‌کنند و با همین تعداد از بازرسان و ارائه به موقع گزارش و انجام برخوردهای قاطع می‌توان بازار را کنترل کرد اما مساله اصلی این است که برخورد قاطع با متخلفان، کم فروشان و گرانفروشان نیازمند عزم جدی تری است.

منصوری گفت: در صورتی که با اعمال قانون و برخورد قاطع و بازرسی‌های مداوم عرصه بر گرانفروشان و متخلفان تنگ شود ضمن ایجاد بازدارندگی در تخلفات، دیگر شاهد حضور فروشندگان خارج از شهرستان و ایجاد فروشگاه‌های متعدد که کسبه ما را دچار مشکل کرده است، نخواهیم بود.

وی گفت: در حوزه صنایع ساوه شاید حدود ۱۰ تا ۱۵ قلم از کالاها مورد نیاز مصرف کنندگان عمومی تولید می‌شود و بخش اعظم تولیدات ماهیت صنعتی دارد اما اکنون مشکل اساسی مردم در وضعیت فروش اقلامی مانند گوشت، میوه، تره بار، حبوبات و خشکبار است که با اعمال نظارت قاطع می‌توان مشکل را حل کرد و مردم را از رفتن به شهرهای دیگر برای تأمین ارزان‌تر مایحتاج شأن بی نیاز کرد.

نماینده مردم ساوه و زرندیه در خانه ملت گفت: کسبه و بازاریان ساوه از دیرباز به انصاف مشهور بوده اند اما مساله اصلی در نحوه نظارت است که باید توسط بخش دولتی، اصناف، تعزیرات و بخش بازرگانی اعمال شود ضمن اینکه در یکسال اخیر وضعیت بازاریان ساوجی هم به دلیل نابسامانی‌های بازار بهتر نشده و ضرورت دارد که بر فعالیت فروشگاه‌های زنجیره‌ای در شهر و روند خرید کالاهای این مراکز مبدا تا سفره شهروندان، کنترل لازم برقرار شود.

به هر حال آنچه مسلم است، ساوه یک شهر مهاجرپذیر است و شمار زیادی از ساکنان آن را اقشار متوسط و کارگران تشکیل می‌دهند و همین که حدود چهار هزار و ۷۰۰ خانوار این شهرستان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) قرار دارد نشانگر آن است که کنترل بازار ساوه و مقابله با سو استفاده کنندگان و گرانفروشان ضرورتی جدی است تا ساکنان این شهر رنج سفر را برای خرید در سایر شهرها متحمل نشوند.

شهرستان ساوه دارای ۲۸۵ هزار نفر جمعیت است که افزون بر ۵۵۰ کارخانه در قالب چهار شهر و ناحیه صنعتی و منطقه ویژه اقتصادی در آن فعالیت می‌کنند.

گزارش از یحیی معماری